Kuniumi

Izanagi (po prawej) i Izanami (po lewej) konsolidują ziemię włócznią Ama-no-nuboko. Dzieło Eitaku Kobayashiego (okres Meiji)

Kuniumi (jap. 国くに産うみ; dosł. „urodzenie kraju” lub „stworzenie kraju”) – w mitologii japońskiej tradycyjna i legendarna historia powstania Archipelagu Japońskiego opowiedziana w Kojiki i Nihon-shoki. Zgodnie z tą legendą po stworzeniu Nieba i Ziemi bogowie Izanami i Izanagi otrzymali zadanie utworzenia wielu wysp, które stały się Japonią.

Historia stworzenia

Według Kojiki

Po powstaniu Nieba i Ziemi grunt był jeszcze miękką papką. Bogowie Kotoamatsukami, którzy powstali po tym wydarzeniu, dyskutowali o losie Ziemi. Postanowili przekazać najmłodszej boskiej parze, Izanagiemu i Izanami, możliwość ukształtowania Ziemi. Dali im w tym celu naginatę (rodzaj włóczni z szerokim ostrzem) nazywaną Ama-no-nuboko (lub Ame-no-nuboko; bezcenna niebiańska włócznia), wysadzaną szlachetnymi kamieniami. Boska para udała się do mostu pomiędzy niebem a ziemią nazywanego Ame-no-ukihashi (jap. 天てん浮橋うきはし most unoszący się na niebie) i zaczęła chaotycznie mieszać masę za pomocą włóczni. Kiedy krople słonej wody spadły z końcówki włóczni, utworzyli oni pierwszą wyspę, Onogoro (Onogoro-shima). Po stworzeniu tej wyspy bogowie zstąpili z nieba i spontanicznie wybudowali "niebiański słup" (filar, kolumnę) zwany Ame-no-mihashira.

Później, według Kojiki, odbyła się następująca rozmowa:

• Izanagi: Jak twoje ciało zostało wykonane?
• Izanami: Moje ciało jest całkowicie ukształtowane, ale jest część, która nie wyrosła.
• Izanagi: Także moje ciało jest w pełni ukształtowane, ale mam część, która urosła zbyt bardzo. Tak więc, jeśli umieszczę część mojego ciała tam, gdzie twoja nie urosła, będziemy rozmnażać się na ziemi. Czyż jest lepszy sposób prokreacji?

Wtedy Izanagi zaproponował, aby obie strony zrobiły okrążenie wokół kolumny Ame-no-mihashira w przeciwnych kierunkach, Izanami w prawo i Izanagi w lewo, wtedy spotkają się. Jednak, gdy spotkali się po drugiej stronie słupka, Izanami zaczęła mówić pierwsza: „Och, rzeczywiście jesteś piękny i młody”, a Izanagi odpowiedział: „Ach, jesteś najpiękniejsza i młoda”, a następnie skarcił Izanami mówiąc: „To źle, gdy żona zaczyna mówić pierwsza”.

Mimo sprzeczki odbyli stosunek płciowy, którego owocem był Hiruko (jap. 水みず蛭子えびす dosł. „dziecko-pijawka”, w znaczeniu miękkie jak pijawka), umieszczony w trzcinowej łodzi płynącej z prądem, stał się później japońskim bogiem Ebisu. Potem stworzyli Ahashima lub Awashima (jap. 淡島あわしま dosł. „wyspa z piany”). Hiruko i Ahashima nie byli podobni do swych rodziców. Komentarze wskazują, że obaj byli kalekami i nie zostali uznani jako dzieci.

Izanagi i Izanami wiedząc, że spłodzili źle uformowane dzieci, postanowili zasięgnąć opinii pierwotnych bogów w Takamagahara (Wysoka Równina Niebios, Przestwór Wysokich Niebios). Bogowie poprzez wróżby ustalili, że przyczyną problemu jest to, że kobieta odezwała się pierwsza podczas ceremonii. Tak więc para wróciła do Onogoro-shima i okrążyła filar ponownie. Tym razem Izanagi zaczął mówić pierwszy, a po zakończeniu ceremonii zaczęli rozmnażać się na ziemi.

Narodziny wysp

Według legendy, osiem dużych wysp Japonii powstało po prokreacji Izanagi i Izanami. Kolejność tworzenia tych wysp była następująca:

1. Ahaji-no-ho-no-sawake-no-shima (jap. 淡あわ道之みちゆき穂ほ之の狭せま別べつ島とう): obecnie wyspa Awaji;
2. Iyo-no-futana-no-shima (jap. 伊い予よ之の二名にみょう島とう): obecnie Sikoku. Wyspa miała ciało i cztery twarze o następujących imionach:

   • Ehime (jap. 愛あい比ひ売うり): Prowincja Iyo;
   • Iyorihiko (jap. 飯めし依よ比ひ古いにしえ): Prowincja Sanuki;
   • Ohogetsuhime (jap. 大だい宣せん都と比ひ売うり): Prowincja Awa;
   • Takeyoriwake (jap. 建けん依よ別べつ): Prowincja Tosa.

3. Oki-no-mitsugo-no-shima (jap. 隠かくれ伎之三子島みつこじま): dziś, Wyspy Oki. Inna nazwa: Ame-no-oshikorowake (jap. 天てん之の忍しのべ許もと呂りょ別べつ);
4. Tsukushi-no-shima (jap. 筑紫つくし島とう): dziś, Kiusiu. Wyspa miała ciało i cztery twarze o imionach:

   • Shirahiwake (jap. 白日はくじつ別べつ): Prowincja Tsukushi;
   • Toyohiwake (jap. 豊ゆたか日にち別べつ): Prowincja Toyo;
   • Takehimukahitoyojihinewake (jap. 建けん日向ひなた日び豊久とよひさ士し比ひ泥どろ別べつ): Prowincja Hi;
   • Takehiwake (jap. 建たて日にち別べつ): Kumaso.

5. Iki-no-shima (jap. 伊い伎島): dziś, wyspa Iki. Inna nazwa: Amehitotsubashira (jap. 天てん比ひ登のぼり都と柱ばしら);
6. Tsu-shima (jap. 津島つしま): dziś, Cuszima. Inna nazwa: Ame-no-sadeyorihime (jap. 天てん之の狭せま手しゅ依よ比ひ売うれ);
7. Sado-no-shima (jap. 佐度島さどじま): dziś, wyspa Sado;
8. Ohoyamatotoyoakitsu-shima (jap. 大倭おおやまと豊ゆたか秋津島あきつしま): dziś, Honsiu. Inna nazwa: Amatsumisoratoyoakitsunewake (jap. 天てん御ご虚空こくう豊秋とよあき津根つね別べつ).

Tradycyjnie wyspy te znane są jako Ōyashima (dosł. osiem dużych wysp) i jako całość tworzą obecną Japonię. Hokkaidō i wyspy Ryukyu nie są w micie wymienione, gdyż nie były znane w czasie tworzenia Kojiki.

Dodatkowo, Izanagi i Izanami tworzą jeszcze sześć wysp:

1. Kibi-no-kojima (jap. 吉備きび児島こじま): Półwysep Kojima. Inna nazwa: Takehikatawake (jap. 建けん日方ひかた別べつ);
2. Azuki-jima (jap. 小豆島しょうどしま): Shōdoshima. Inna nazwa: Ohonodehime (jap. 大野おおの手て比ひ売うり);
3. Oho-shima (jap. 大島おおしま): Suō-ōshima. Inna nazwa: Ohotamaruwake (jap. 大だい多麻たま流りゅう別べつ);
4. Hime-jima (jap. 女島めしま): Himeshima. Inna nazwa: Amehitotsune (jap. 天てん一いち根ね);
5. Chika-no-shima (jap. 知ち訶島): wyspy Gotō. Inna nazwa: Ame-no-oshio (jap. 天てん之の忍しのぶ男だん);
6. Futago-no-shima (jap. 両りょう児島こじま): Archipelag Danjo. Inna nazwa: Amefutaya (jap. 天てん両りょう屋や).

Według Nihon-shoki

Wersja ta różni się tym, że Izanagi i Izanami sami zgłosili się do konsolidacji Ziemi. Oprócz tego te dwa bóstwa są opisane jako bóg yang i bogini yin pod wpływem idei yin i yang. Reszta historii jest identyczna poza tym, że nie pojawiają się "wyróżnione bóstwa niebiańskie" (Koto-ama-tsu-kami), ani nie wspomniane jest, iż ostatnie sześć mniejszych wysp powstało w wyniku działania Izanagiego i Izanami.

Bibliografia

• Basil Hall Chamberlain: The Kojiki: Japanese Records of Ancient Matters. 2008. ISBN 978-1-60506-938-8. [dostęp 2011-08-08].
• Génesis del mundo y aparición de los primeros dioses. [dostęp 2011-08-08]. (hiszp.).
• Wiesław Kotański (tłumaczenie z oryginału i objaśnienia), Kojiki czyli księga dawnych wydarzeń, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1986, ISBN 83-06-00223-7
• Jolanta Tubielewicz, Mitologia Japonii, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1977