Luton
51°54′N 0°26′W/51,900000 -0,433333
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Region | |
| Hrabstwo ceremonialne | |
| Unitary authority |
Luton |
| Populacja (2021) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
01582 |
| Kod pocztowy |
LU |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
Położenie na mapie Anglii  | |
Położenie na mapie Bedfordshire  | |
| 51°54′N 0°26′W/51,900000 -0,433333
| |
| Strona internetowa | |
Luton – miasto i dystrykt (unitary authority)[1] w Anglii (Wielka Brytania), w hrabstwie ceremonialnym Bedfordshire, położone 50 km na północ od centrum Londynu. W 2021 roku miasto liczyło 233 525 mieszkańców[2].
Dystrykt (unitary authority) Luton utworzony został w 1997 roku[3][4]. Pierwsze osiedla ludzkie istniały tam już w okresie paleolitu. Początki Luton datowane są na VI wiek. Nad rzeką Lea powstała wówczas saksońska osada o nazwie Leatun.
We wschodniej części miasta znajduje się port lotniczy London Luton obsługujący m.in. tanie linie lotnicze.
W centrum znajduje się kampus University of Bedfordshire. W Luton znajduje się fabryka samochodów (GM Manufacturing Luton) zatrudniająca 1300 osób, w której produkowany jest model Vauxhall Vivaro. W mieście rozwinął się przemysł samochodowy, lotniczy, maszynowy, elektrotechnicznego, precyzyjny oraz odzieżowy[5].
W mieście znajduje się zabytkowy kościół Świętej Marii, którego budowę rozpoczęto w 1121. Na przedmieściach zwiedzić można arystokratyczną posiadłość Luton Hoo a także minirezerwat przyrody. Luton jest siedzibą zespołu piłkarskiego Luton Town F.C. Klub ten zdobył Puchar Ligi Angielskiej w 1988, pokonując na Wembley Arsenal 3-2. Luton jest miastem ze stosunkowo dużą populacją ludności azjatyckiej. Każdego roku późną wiosną w Luton odbywa się karnawał. Jest to największa, jednodniowa impreza tego typu na świecie. Udział w niej biorą głównie przedstawiciele kolorowych mniejszości narodowych.
Luton zostało wspomniane w Domesday Book (1086) pod nazwą Lintone/Loitone[6].
Demografia
[edytuj | edytuj kod]W 2011 miasto liczyło 203 201 mieszkańców[7].
Poniżej przedstawiona jest struktura etniczna, wyznaniowa i językowa miasta (dane ze spisu powszechnego w 2011).
| Grupa etniczna | Liczba ludności | % ogółu |
|---|---|---|
| Biali – Brytyjczycy | 90 530 | 44,6% |
| Biali – pozostali | 20 549 | 10,1% |
| Azjaci – Pakistańczycy | 29 353 | 14,5% |
| Azjaci – Banglijczycy | 13 606 | 6,7% |
| Azjaci – Hindusi | 10 625 | 5,2% |
| Azjaci – pozostali | 7368 | 3,6% |
| Czarni – Afrykańczycy | 9169 | 4,5% |
| Czarni – Afrokaraibowie | 8177 | 4,0% |
| Czarni – pozostali | 2563 | 1,3% |
| Mieszani | 8281 | 4,1% |
| Pozostali | 2980 | 1,5% |
| Łącznie | 203 201 |
| Wyznanie | Liczba ludności | % ogółu |
|---|---|---|
| Chrześcijaństwo | 96 271 | 47,4% |
| Islam | 49 991 | 24,6% |
| Brak wyznania | 33 594 | 16,5% |
| Hinduizm | 6749 | 3,3% |
| Sikhizm | 2347 | 1,2% |
| Pozostałe | 1876 | 0,9% |
| Brak odpowiedzi | 12 373 | 6,1% |
| Łącznie | 203 201 |
| Język | Liczba ludności | % ogółu |
|---|---|---|
| Język angielski | 153 463 | 79,4% |
| Język urdu | 8567 | 4,4% |
| Język polski | 8006 | 4,1% |
| Język bengalski | 6337 | 3,3% |
| Język pendżabski | 2203 | 1,1% |
| Pozostałe | 14 619 | 7,6% |
| Łącznie | 193 195 |
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]
Bergisch Gladbach, Niemcy
Bourgoin-Jallieu, Francja
Eskilstuna, Szwecja- Spandau, Berlin, Niemcy
- Wolfsburg, Niemcy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ordnance Survey linked data
- ↑ Figure 1: Explore population characteristics of individual BUAs [online], www.ons.gov.uk [dostęp 2023-08-18] (ang.).
- ↑ Bedfordshire.gov. [dostęp 2015-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-20)].
- ↑ Local histories
- ↑ Luton, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-23].
- ↑ The Domesday Book online
- ↑ Office for National Statistics: Luton (Local Authority) – Key Figures for 2011 Census: Key Statistics. Neighbourhood Statistics. [dostęp 2016-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)]. (ang.).
- ↑ Office for National Statistics: Luton (Local Authority) – Ethnic Group, 2011. Neighbourhood Statistics. [dostęp 2016-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)]. (ang.).
- ↑ Office for National Statistics: Luton (Local Authority) – Religion, 2011. Neighbourhood Statistics. [dostęp 2016-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)]. (ang.).
- ↑ Office for National Statistics: Luton (Local Authority) – Main Language (detailed), 2011. Neighbourhood Statistics. [dostęp 2016-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Rada Miasta Luton
- Portal Polacy w Luton. luton.infolinia.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-03)].
- Portal wLuton.net
