Mimetyzm

Mimetyzm (gr. mimetés ‘naśladowca’)^[1] – adaptacyjna zdolność niektórych zwierząt^[1]^[2]^[3] (rzadziej roślin)^[1] do upodabniania się barwą (homochromia) lub kształtem (homomorfia) do otaczającego je środowiska^[1]^[2]^[3]. Pojęcie mimetyzmu należy rozumieć w szerszym zakresie niż mimikrę, gdyż obejmuje nie tylko przystosowanie ochronne (w celu ukrycia się przed drapieżnikiem lub jego odstraszenia), lecz również maskowanie, kamuflowanie drapieżników czatujących na potencjalne ofiary.

Przykłady mimetyzmu:

biały kolor futra niektórych zwierząt klimatu okołobiegunowego^[2];
upodabnianie się do liści (żywych lub suchych) – niektóre owady (np. straszyki^[3], modliszki^[1], zgarbowate^[1], niektóre świerszcze^[2]), niektóre płazy (np. rogatka ozdobna^[1]), a nawet niektóre ryby^[1];
upodabnianie się do gałązek (żywych lub suchych) – patyczaki^[1]^[2] oraz wiele gąsienic motyli (np. paziowate, miernikowcowate)^[1];
upodabnianie się do ptasich odchodów – gąsienice Papilio menestheus^[1] i niektóre tropikalne pająki^[1].

Akustyczną formą mimetyzmu jest także naśladowanie głosów, często spotykane u ptaków mimetycznych.

W literaturze^[4] i sztuce mimetyzm to naśladowanie lub kopiowanie rzeczywistości w dziele sztuki^[5]^[6].

Zobacz też

mimesis

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l mimetyzm, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-08-30] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e MarzenaM. Popielarska MarzenaM., RobertR. Konieczny RobertR., GrzegorzG. Góralski GrzegorzG., Słownik szkolny. Biologia, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2008, s. 204, ISBN 978-83-7435-692-3 .
↑ ^a ^b ^c Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 92, ISBN 978-83-01-16530-7 .
↑ Bogumiła Kaniewska. Mimetyzm formalny w polskiej prozie współczesnej. „Pamiętnik Literacki”. 83 (3), s. 95–128, 1992.
↑ Antoni Ziemba: Iluzja a realizm. Gra z widzem w sztuce holenderskiej 1580–1660. Wyd. 1. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2005, s. 27, 210. ISBN 978-83-235-02364.
↑ Agata Stronciwilk: Oszukać oko. Nawiązania do trompe-l’œil w polskiej sztuce współczesnej. W: Patrzenie i widzenie w kontekstach kulturoznawczych. Jakub Dziewit, Małgorzata Kołodziej, Adam Pisarek (red.). Uniwersytet Śląski w Katowicach, 2016, s. 77–102. ISBN 978-83-944202-5-3. [dostęp 2024-02-02].

[IePWN-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l mimetyzm, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-08-30] .

[SSB-2] MarzenaM. Popielarska MarzenaM., RobertR. Konieczny RobertR., GrzegorzG. Góralski GrzegorzG., Słownik szkolny. Biologia, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2008, s. 204, ISBN 978-83-7435-692-3 .

[StB2-3] Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 92, ISBN 978-83-01-16530-7 .

[Kaniewska-1992-4] Bogumiła Kaniewska. Mimetyzm formalny w polskiej prozie współczesnej. „Pamiętnik Literacki”. 83 (3), s. 95–128, 1992.

[Ziemba-2005-5] Antoni Ziemba: Iluzja a realizm. Gra z widzem w sztuce holenderskiej 1580–1660. Wyd. 1. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2005, s. 27, 210. ISBN 978-83-235-02364.

[Stronciwilk-2016-6] Agata Stronciwilk: Oszukać oko. Nawiązania do trompe-l’œil w polskiej sztuce współczesnej. W: Patrzenie i widzenie w kontekstach kulturoznawczych. Jakub Dziewit, Małgorzata Kołodziej, Adam Pisarek (red.). Uniwersytet Śląski w Katowicach, 2016, s. 77–102. ISBN 978-83-944202-5-3. [dostęp 2024-02-02].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]