(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Panspermia – Wikipedia, wolna encyklopedia Przejdź do zawartości

Panspermia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Panspermia

Panspermia (ze starogr. πぱいᾶνにゅー (pan) – wszystko i σπέρμα (sperma) – nasienie) – hipoteza, zgodnie z którą życie rozprzestrzenia się wśród ciał niebieskich dzięki naturalnym procesom, np. poprzez meteoryty. Przykładem panspermii jest hipoteza, że życie na Ziemi nie powstało na niej, ale dostało się na nią w postaci prostych jednokomórkowych organizmów lub ich przetrwalników z innych ciał niebieskich. Początków panspermii można doszukać się u greckiego filozofa Anaksagorasa[1]. W XIX i XX wieku podobne hipotezy wysuwali m.in. J.J. Berzelius w 1834 r., W. Thomson (późniejszy lord Kelvin) w 1871 r.[2] i Svante Arrhenius w 1908 r.[3] W hipotezie Arrheniusa organizmy miały być przenoszone wskutek ciśnienia światła[4] – tzw. radiopanspermia. Ten mechanizm jest jednak skuteczny jedynie w przypadku ciał o rozmiarach rzędu 0,001 mm. Tak małe ciało nie stanowiłoby ochrony przed promieniowaniem kosmicznym. Dlatego obecnie rozważa się hipotezę przenoszenia organizmów za pośrednictwem meteoroidu[5], planetoidy lub komety. W szerszym znaczeniu panspermia dotyczy możliwości rozprzestrzeniania się życia w Kosmosie.

Koncepcja panspermii nie wyjaśnia powstania życia, a jedynie wskazuje na możliwość rozprzestrzeniania się życia na różne ciała niebieskie.

Do uczonych propagujących hipotezę panspermii należeli Neil deGrasse Tyson, Francis Crick i Fred Hoyle.

Problematyka

[edytuj | edytuj kod]

Złożoność organizmów żywych mierzona wielkością funkcjonalnego genomu w zbadanej historii życia na Ziemi rosła wykładniczo[6]. Jeśli ekstrapolować tę tendencję poza pierwsze jednokomórkowce, początek życia wypadałby kilka miliardów lat przed powstaniem Ziemi, co jest argumentem na rzecz teorii panspermii[7]. Inni uczeni wskazują jednak na problemy związane z tą hipotezą[8].

Największą trudnością hipotezy panspermii jest kwestia przetrwania organizmów żywych w przestrzeni kosmicznej, bez ochronnego wpływu atmosfery. W 1970 roku członkowie wyprawy Apollo 12 przywieźli na Ziemię elementy lądownika Surveyor 3, które znajdowały się na powierzchni Księżyca, w warunkach próżni kosmicznej, przez 2,5 roku. W jednej z kamer odkryto bakterie Streptococcus mitis, które po czterech dniach na pożywce wznowiły funkcje życiowe[9]. Późniejsza analiza sugeruje jednak, że mogło dojść do skażenia w laboratorium[10]. Niezależnie od tego, eksperyment z 2014 roku pokazał, że plazmidy na powierzchni rakiety są w stanie przetrwać lot kosmiczny, a także najbardziej krytyczny moment: wejście w atmosferę. Cząsteczki DNA w dużej części były w stanie funkcjonować, przekazując informację genetyczną[11].

Udowodniono, że przetrwalniki bakterii potrafią przetrwać w bardzo rozrzedzonej atmosferze na wysokości kilkudziesięciu kilometrów, ponadto że dość niewielkie ilości skały (np. meteoroid) w bardzo dużym stopniu ograniczają negatywne skutki promieniowania występującego w przestrzeni kosmicznej na ich materiał genetyczny. Tak więc mogłyby one teoretycznie przenosić się w meteoroidach i ożywić w korzystnych warunkach na innej planecie.

Badacze z Uniwersytetu Nicejskiego zasugerowali, że przewaga aminokwasów lewoskrętnych w organizmach może być spowodowana kołową polaryzacją światła nowo tworzących się gwiazd, co miałoby potwierdzać hipotezę panspermii[12].

Warianty hipotezy

[edytuj | edytuj kod]

W drugiej połowie XIX wieku Hermann Richter zaproponował hipotezę kosmozoidów – mikroskopijnych zarodków, które dostały się na Ziemię przez meteoryty i „rozsiały” na niej życie[13].

Hipoteza panwitalizmu postulowała, że życie istniało od zawsze – jednak jest to niezgodne z obecnie przyjętym standardowym modelem kosmologicznym opartym na Wielkim Wybuchu[14].

Przypadkowa panspermia zwana też „teorią śmietnika” to hipoteza postawiona przez Thomasa Golda zakładająca, że życie powstało z odpadów cywilizacji pozaziemskiej[15][16].

Ukierunkowana panspermia (sterowana panspermia) zakłada, że inteligentne formy życia wysłały celowo bakterie na Ziemię. Zrobiły to w specjalnych statkach-tarczach chroniących życie przed promieniowaniem kosmicznym. Ta modyfikacja hipotezy unika problemu, zabójczego dla życia promieniowania kosmicznego[potrzebny przypis]. Innym pomysłem jest opracowanie ukierunkowanej panspermii z Ziemi, aby zasiedlić nowe systemy planetarne życiem dzięki wprowadzonym gatunkom mikroorganizmów na martwych planetach[17][18].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Margaret R O’Leary, Anaxagoras and the Origin of Panspermia Theory, New York: iUniverse publishing Group, 2008, ISBN 978-0-595-49596-2, OCLC 757322661.
  2. ↑ The British Association Meeting at Edinburgh, „Nature”, 4 (92), 1871, s. 261–278, DOI: 10.1038/004261a0, Cytat: [...] we must regard it as probably to the highest degree that there are countless seed-bearing meteoritic stones moving through space. (William Thomson, „Inaugural Address to the British Association Edinburgh”, s. 270) (ang.).
  3. ↑ Arrhenius, S. (1908) Worlds in the Making: The Evolution of the Universe. New York, Harper & Row.
  4. ↑ Svante Arrhenius, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-08-08] (ang.).
  5. ↑ Leszek Czechowski, Enceladus as a place of origin of life in the Solar System, „Geological Quarterly”, 61 (1), 2018, DOI: 10.7306/gq.1401 (ang.).
  6. ↑ Alexei A. Sharov, Richard Gordon, Life Before Earth, „arXiv”, arXiv:1304.3381 (ang.).
  7. ↑ Bob Yirka: Researchers use Moore’s Law to calculate that life began before Earth existed. phys.org, 2013-04-18. [dostęp 2017-07-30].
  8. ↑ Massimo Di Giulio, Biological evidence against the panspermia theory, „Journal of Theoretical Biology”, 266 (4), 2010, s. 569–572, DOI: 10.1016/j.jtbi.2010.07.017, PMID: 20655931.
  9. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać F.J. Mitchell, W.L Ellis. Surveyor III: Bacterium isolated from lunar-retrieved TV camera. „Proceedings of the Lunar Science Conference”. 2. s. 2721–2733. Bibcode: 1971LPSC....2.2721M. 
  10. ↑ Leonard David: Moon Microbe Mystery Finally Solved. SPACE.com, 2011-05-02. [dostęp 2014-11-27].
  11. ↑ DNA survives critical entry into Earth’s atmosphere. Uniwersytet w Zurychu, 2014-11-26. [dostęp 2014-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-29)]. (ang.).
  12. ↑ Katarzyna Inngram: Życie nie z tej Ziemi. 27 stycznia 2011. [dostęp 2012-02-15].
  13. ↑ Heller i Pabjan 2014 ↓, s. 221.
  14. ↑ Heller i Pabjan 2014 ↓, s. 221–222.
  15. ↑ Thomas Gold, Cosmic Garbage, Air Force and Space Digest, 65, 1960.
  16. ↑ Piotr Cielebiaś: Życie na Ziemi pochodzi od... obcej cywilizacji?. 2012-08-28. [dostęp 2012-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-30)].
  17. ↑ Claudius Gros, Developing ecospheres on transiently habitable planets: the genesis project, „Astrophysics and Space Science”, 361 (10), 2016, s. 324, DOI: 10.1007/s10509-016-2911-0, ISSN 1572-946X [dostęp 2019-03-15] (ang.).
  18. ↑ Colonising the galaxy is hard. Why not send bacteria instead?, „The Economist”, 12 kwietnia 2018, ISSN 0013-0613 [dostęp 2019-03-15].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Panspermia&oldid=74923278”