(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Stopa tonalna – Wikipedia, wolna encyklopedia Przejdź do zawartości

Stopa tonalna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stopa tonalna
Nazwa chińska
Pismo uproszczone

平仄ひょうそく

Pismo tradycyjne

平仄ひょうそく

Hanyu pinyin

píngzè

Wade-Giles

p’ing-tse

Stopa tonalna – stosowana w poezji pisanej w językach tonalnych, np. w językach chińskich, nieco podobna do stopy metrycznej w poezji łacińskiej, greckiej itd. W chińskiej tradycji stopa tonalna składa się z tonów równych (たいら) lub nierównych (仄). W języku archaicznym istniały cztery tony, choć nie udało się ich zrekonstruować. Pierwszy był równy i nosił nazwę píng (たいら), pozostałe trzy - うえ i いれ - uznawano za nierówne. System tonalny we współczesnym języku chińskim (putonghua) różni się od klasycznego, dlatego stare wiersze czytane we współczesnej lekcji mogą mieć zakłóconą stopę tonalną. Niektóre dialekty (języki) chińskie zachowały większą zgodność z klasycznym systemem, np. kantoński. Uważa się, że stara poezja lepiej w brzmi odczytana w tych dialektach.

W zależności od liczby sylab w wersie istnieją dziesiątki stóp tonalnych, np. ひら平仄ひょうそく仄仄たいらひらめ, ひらたひら平仄ひょうそく仄, ひら平仄ひょうそく仄 itd. Stosowanie stopy tonalnej często polegało na inwersji, tj. jeżeli w pierwszym wersie (zwanym chuju, ) użyto stopy 仄仄ひら平仄ひょうそく to w wierszu kolejnym (zwanym duiju, 對句ついく) należy użyć jej przeciwieństwa, tj. ひら平仄ひょうそく仄平. Przykładowo w wierszu 《はるもちDu Fu użyta została taka właśnie technika wersyfikacji:

くにやぶ山河さんがざい
(仄仄ひら平仄ひょうそく
じょう春草しゅんそう木深こぶか
ひら平仄ひょうそく仄平)

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Antologia literatury chińskiej, tłum. Janusz Chmielewski, Aleksy Dębnicki, Witold Jabłoński, Olgierd Wojtasiewicz, PWN, Warszawa, 1956