Zamek Podskale
51°05′02″N 15°27′39″E/51,083889 15,460833.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
Położenie na mapie gminy Gryfów Śląski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego  | |
| 51°05′02″N 15°27′39″E/51,083889 15,460833
| |
Zamek Podskale (niem. Talkenstein, Talkemhäuser) – zamek położony we wsi Rząsiny, w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Gryfów Śląski.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Zamek znajduje się na szczycie wzniesienia (422 m n.p.m.), na skale wznoszącej się 25 m powyżej poziomu terenu. Dwuczłonowe założenie (zamek górny i dolny) zajmuje skaliste wzgórze. Na szczycie znajduje się plateau o szer. ok. 7 m, gdzie zachował się fragment muru obwodowego i budynku. Na terenie dolnego zamku zachowały się relikty sklepionej piwnicy[1]. Zamek wzniesiony został z łamanego kamienia.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Od 1367 r. wzmiankowane są dobra rodziny von Talkenberg (braca Reintsche i Mikołaja) w Rząsinach (Wolkersdorf)[1]. W 1372 r. powiększyli swój majątek, kupując od Marithe von Wachaw jej dziedzictwo na terenie wsi. W latach 1385–1387 r. jedynym odnotowywanym posiadaczem tutejszych dóbr jest Mikołaj von Talkenberg[1].
Według tradycji warownię wzniósł w 1207 r. piastowski książę Henryk Brodaty dla obrony granicy od strony Czech. Burgrabiami lub wójtami zamku mieli być ówcześnie Talkenbergowie. W momencie inkorporacji księstwa świdnicko-jaworskiego do Korony czeskiej w 1368 r., mieli oni wejść w posiadanie zamku przez zasiedzenie. Inna wersja podaje, że Talkenbergowie zbudowali zamek w XIV w. i przenieśli się do niego z pobliskiej warowni w Gradówku (Pirszyn). Właściciele zamku Podskale odgrywali ważną rolę w latach 1468-1478 jako przeciwnicy Wrocławia i Macieja Korwina[1]. Z tej racji podejmowali walkę partyzancką, polegającą m.in. na atakach na kupców wrocławskich[1]. Warownia miała być zniszczona jako siedziba rycerza rabusia Bernarda Talkenberga w 1476 r. Dokonać tego miała, przy użyciu broni palnej (podminowanie) koalicja wojsk, w których skład wchodziły oddziały Macieja Korwina pod wodzą Jerzego Steina, mieszczanie lwóweccy i związek sześciu miast łużyckich, dopomogli w tym górnicy z Kowar, którzy wydrążyli podkop[2]. Według innej wersji zamek miał być oblężony i zdobyty w 1478 r. przez Jana Zelenego w trakcie karnej ekspedycji wojsk węgierskich przeciwko zbuntowanym zamkom na południu Śląska[1]. W 1479 r. Maciej Korwin obdarował miasto Lwówek wsią Rząsiny i ruinami zamku. W 1490 roku nową siedzibę w środkowej części wsi wzniósł Krzysztof Talkenberg, została jednak opuszczona przez jego syna Rumpolda, który przeniósł się do Płakowic. W 1818 r. jego relikty zamku zostały częściowo rozebrane i użyte przy budowie drogi, a w 1830 r. zabezpieczone[1].
Na pamiątkę pierwszego zburzenia zamku we wsi Rząsiny codziennie o 9 rano bił dzwon. Ostatnim właścicielem przed II wojną światową był Hintz z Winckel.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89407/Boguszewicz_Corona%20Silesiae.pdf
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 303.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Karl August Müller, "Vaterländische Bilder, in einer Geschichte und Beschreibung der alten Burgfesten und Ritterschlösser Preussens, Tom I", Glogau 1817 r. str 371 i następne
- Artur Boguszewicz, Corona Silesiae. Zamki Piastów fürstenberskich na południowym pograniczu księstwa jaworskiego, świdnickiego i ziębickiego do połowy XIV wieku, s. 255-256