Ndebele (narod)
Ndebele narod je zajednički naziv za tri plemena koja žive u Južnoj Africi i Zimbabveu; postoje tri glavne skupine Ndebelea:
- Južnotransvaalski Ndebele, koji žive oko Bronkhorstspruita
- Sjeverni transvaalski Ndebele, koji žive u provinciji Limpopo (bivši Sjeverni Transvaal ili Sjeverna provincija) oko gradova Mokopane (Potgietersrus) i Polokwane (Pietersburg).
- Ndebele narod u Zimbabveu, koji se često nazivaju Matabele
Sjevernotransvaalski Ndebele su uglavnom prihvatili jezik i kulturu svojih Sotho i Tswana susjeda. Njihov govor se ponekad smatra sjevernim dijalektom Sotho jezika i postepeno izumire. Mlađe generacije uglavnom govore sjeverni Sotho.
Južnotransvalski Ndebele su uspjeli koliko-toliko očuvati svoju kulturu. U 19. vijeku su poznati po žestokim borbama s afrikanerskim doseljenicima, a u doba apartheida su imali vlastiti bantustan zvan KwaNdebele s vlastitom radio-stanicom, zahvaljujući kojoj je i očuvan Ndebele jezik.
