Octavio Paz
Octavio Paz  | |
|---|---|
 Octavio Paz | |
| U lind më | 31 mars 1914 Qyteti Meksiko, Meksikë |
| Vdiq më | 19 prill 1998 Qyteti Meksiko, Meksikë |
| Kombësia | meksikan |
| Gjinitë letrare | poezi |
Octavio Paz ose Octavio Paz Lozano (31 mars 1914 - 19 prill 1998) ishte shkrimtar dhe diplomat meksikan. Octavio Paz lindi më 1914 në Qyteti Meksiko, Meksikë. Duke i falenderuarit gjyshit dhe bibliotekës së tij të mahnitshme, ai hyni shum herët në kontakt me letërsinë. Edhe babën e kishte intelektual, gazetar politik tejet aktiv i cili ju bashkangjit me shum intelektual të tjerë përparimtarë, lëvizjes së udhëhequr nga Emiliano Zapata, si dhe u takua gjatë luftës së Spanjës me Pablo Nerudën dhe Louis Aragon-in.
Paz filloi të shkruaj që i ri dhe më 1937 udhton për në Spanjë, në qytetin e Valencës ku morri pjesë në Kongresin e Dytë Ndërkombëtar të Shkrimtarëve Anti-Fashistë. Me të këthyer në Mexico (1938), bashkëthemeloi gazetën « Taller » ku zënë vend vala e re e shkrimtarëve me ndjenja dhe pikëparje të reja letrare.
Gjatë vitit 1943 bëri një udhëtim në SHBA ku u pasurua me njohuri mbi poezinë bashkëkohëse angloamerikane. Dy vjet pas këtij udhëtimi Octavio Paz hyn në stafin diplomatik të vendit dhe kështu u gjind në Francë ku shkroi një studim themelor mbi identitetin meksikan të titulluar « Labirinti i vetmisë » që konsiderohet nga kritika letrare si kryevepra e tij. Përpos kësaj ai merr pjesë aktive bashkë me André Breton-in dhe Benjamin Peret-in kur edhe muarr njohuri mbi poezinë syrealiste.
Vitin 1962 e hasim Ambasador i Meksikës në Indi ku edhe shkroi shum libra e ndër ta , shum të njohurin Ladera Esta (Ana lindore).
Më 1968, vit i Lojrave Olimpike në Mexico, vihet në protestë kundër pushtetit i cili ushtronte represion të ashpër kundër studentëve të Tlatelolco-s.
Pas kësaj kohe, ai i jepet punës së tij si botues sepse në ndërkohë pat themeluar dy revista që merreshin me art dhe me politikë (Plural 1971-1976 dhe Vuelta 1976).
Më 1980 iu nda titulli Doctor Honoris Causa i Univerzitetit të Harvard-it, kurse në vitin vijues ai morri Çmimin Cervantes që është dhurata më me nam në gjuhën spanjolishte. Më 1982 i ndahet edhe Çmimi Neustadt, një njohje gjithashtu shum prestigjioze në botën e kulturës dhe letërsisë.
Më 1990, Octavio Paz, merr dhuratën dhe mirënjohjen më të lartë: Çmimi Nobel për Letërsi.
Vdiq më 1998 duke lënë një shprazëti në botën letrare të cilën e shënoi thellë me humanizmin, me veprën dhe me kulturën e tij të gjërë si një ndër njerëzit dhe autorët më të respektuar të kohës moderne.
Veprimtaria
Poezi
- Piedra de sol
- Libertad bajo palabra
- Salamandra
- Ladera Este
- Vuelta
- Árbol Adentro
- El mono gramático
- El fuego de cada día
Ese
- El laberinto de la soledad
- El Arco y la Lira
- Las peras del olmo
- Cuadrivio
- Puertas al Campo
- Corriente Alterna
- Conjunciones y Disyunciones
- Postdata, prolongement de "El Laberinto de la Soledad"
- El signo y el Garabato
- Los Hijos del Limo
- El Ogro Filantrópico
- In-mediaciones
- Sor Juana Inés de la Cruz o las trampas de la fe
- Tiempo Nublado
- Sombras de Obras
- Hombres en su Siglo
- Pequeña Crónica de Grandes Días
- La Otra Voz
- Convergencias
- Al Paso
- La Llama Doble (La Flamme double)
- Itinerario
- Vislumbres de la India