u Sweden sa i labu nu Europe, itiza i 62 00 N, 15 00 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 450,295 km2. u ahebal nu lalaay sa izaw ku 410,335 km2, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 39,960 km2. hamin nu tademawan sa 9,880,604. kakalukan umah sa 7.50%, kilakilangan umah sa 68.70%, zumaay henay umah sa 23.80%..
1939 a mihecaan kinatusaan ku malpacaw (sakatusaay nu kitakit satabakiay masasungayaw, 第二次世界大戰), Te-kuo may sakay Zuy-tian kya muking, mipulu’ay mapulung nu, hitay pakeng tu midebung u Denmark (丹麥) atu Norway (挪威), sakay tayda i France (法國) micumud. nikasahida sa, UK (英國) mialaw tu Iceland (冰島), pasu u Su-lian madebung tu Baltic a bayu (波羅的海) i tepal idaw kya tuluay a kanatal. Soviet Union (蘇聯) a tu Germany (德國) malpacaw tu feng-lang mapacumud mi malepacaw. anu mahicachica nu siakayi nu Germany (納粹德國) atu nutipan malaliting, Sweden u Amisan Europe (北歐) kina limaay masacacay nika satelek nu kanatal.
未受戰火波及的瑞典,在 1960 年代迅速發展經濟,國家財富急遽增加,結合工會與大公司達成的社會保障與公共健康體系,瑞典逐步走上「高所得、高稅收」的福利國家道路。因此,斯堪的納維亞研究學者 Henrik Berggren 和 Lars Trägårdh 認為,要理解瑞典,最好的切入點不是社會主義,而是盧梭的思想。盧梭主張極端平等主義,反對一切依賴的行為。
u Sweden (瑞典) caayay hen kangangayaway , i 1960 a mihcaan u zitay sakalankan satu manamec masapalahed , u yadah nu kalisiw u kakitaan tu ku kanatal , mipulung tu pikawawan atu kusi pahedek tu sakangaay nu siykay atu mapulungay a nikaudip, u Sweden (瑞典) haymaw satu "talakaw tu ku sukiti, talakaw tu ku damsu" (高所得、高稅收) sakakapah nu nikaudip a padadan ku kanatal. sisa, u mikinkiway a tademaw tu Scandinavia (Se-ken-ti-na-wey-ya,斯堪的納維亞) ci Henriik Berggren aci Lars Tragardh sakasaan, a mibungkay tu Sweden (瑞典), u sakapahay sa palabuen tu nu siykay a kawaw, unu udip a nisakakuan pakumud tu nidatengan. ci Rousseau (Lu-Suo,盧梭) u misakakuay caayay katatudung ku sakay i siyakay palecad a maudip, caayen kalucek tu midihingay a wayway .
與瑞典人喜歡獨處的個性不謀而合:他們多數獨居,離婚率高,單親家庭多,嚮往一切「現代」的事物──反對民族主義,破除蒙昧的習俗,強調經濟與性別平等。普選是現代的,離婚也是現代的,多元和接納移民是現代的,而 Henrik Berggren 和 Lars Trägårdh 提出的「國家個人主義」(Statist individualism)──認為強勢的政府與個人的自由之間並非互斥,國家的干預反而可增強個人自主性的。
atu zuy-tin a tademaw manamuh sacacay sa ku udip masa tatungus sa; u masacacay kuyadahay nu heni muenen , katuud ku malikungay, sacacay sanay ku yadahay maudip , sikasaan maydih tu nu "aydaay" a tuud nu kawaw--makai’ tu masakakuay a kawaw, mibakah tu lacusay a nikaudip, palecad han ku tademaw atu sakamanamec. mipili’ tu aydaay a nikaudip anu milikung hinin tu nu ayday ,
namakayni i sabaw siwa a se-ci, hinisatu ku nikaidaw nu macakad ku sikalisiw kamanamec , macunus aca i ceng-ce ku nika tanengay ku nika sasutungus, i Sweden (瑞典) kalankan haymaw satu manamec ku sapalahad . katukuh i tusaay nu se-ci u cung-ye sangalepen tu ku kalankan, malu sacacay sanay pikawawan a mucelak kiyu sikalisiw tu ku kanatal. 1970 a mihcaan lingatu nu ziday, Sweden (瑞典) malingatu tu misabaluhay a misumad tu nilaculan a kawaw, milabu taayaw misatabaki tu nikingkiw tu sakaicelang atu sacumud, misakucung a palekal tu aydaay a satalakaway nisa baluhay a patahkal tu lalaculan, kyu sakaidaw nu aydaay a siykay tu sakaudip .
micapi tu pinaay a paymihcaan, u malukay i Sweden (瑞典) nu tademaw u salacul tu kalisiw haymaw sa tu maselep i (地位), u Sweden (瑞典) nu malukay a mikawaway nu tademaw hatida i pikawawan nu kanatal a tademaw nu payhung ce tulu dada', nu aydaay u malukay sa idaw ku tulu a lasubu nu mang ha(公頃), u nikalukan sa u niyadu' tu ku padeliay makaala tu pay-hung-pi tu sabaw waluay, u nipatahkal tu canacanan a tuud taneng sa i nu udipan a kanatal, taneng tu patacuw i hekalay.
Sweden (瑞典) ahebal ku kilakilangan, u kahenulan nu niyadu' sakasikalisiw kina kilakilangan, u kilangsazayliyawan patahkal i nu tawan , misanga aca patiden tu tatipeluk , tansu nu luma, sapalahed muliyaw misanga tu sazayliyawan nu sapisanga' i pikawawan tu sapacamul, nikahini sa u tahkalay atu nipatahkal i kitaki u saayaway. sakawini u hinuki a kilangan patayda i nu tawan a niyadah i kitakit u sakatusa, u sapasanga tu tatipeluk sa u tahkal i nu tawan i kitakit u sakatulu, tadipelu patayda i nu tawan i kitaki u sakasepad. yu mahida u sihu sakapah tu liwliw misinanud tu puhekal, tu mihmihcaan anu miletek tu kilang caay pilakuwid tu lalalayan a nilangaw, sisa u kilanga nu Sweden (瑞典) matineng misamenmen kapah ku nisakakuan kiyu matenes.
nika u Sweden (瑞典) siniliwan henay tu nu naayaway a dika , kapah ku nilaculan atu papilian atu palamel tu talakaway a kikay u sapisanga tu tuud atu zayliyaw nu huw-si, namahida palahad tu sakatineng, u telay, sen-ci (生技), u sapaiyu nu ising, pupuhkal tu baluhay a nilaculan . ayda sa, u Sweden (瑞典) idaw ku nu udipay a hikukiay, he-kung , nu kadidengay a misanga', u sayaway nu kitay a pikawaw , atu hamin nu kitaki mikiayaw tu kikay a telay atu mikinkiw tu nu sapaiyu'ay a kawaw. i zu-wa-ti misabalihay ,u wiy-tin-c, umabaatay a sapatelay atu u tatangahan nu likad pacacamelen kiyu tatungus , u Sweden (瑞典) mikiayaway tu i kitaki malu tatangahan.
Sweden (瑞典) i kitaki katuud ku katinengan nu idaway ku paya a tuud , uyini kapahat a kadideng, u SCANIA (斯堪尼亞汽車) a kadideng , Saab AB (紳寶集團),
Ericsson (愛立信), Spotify , Electrolux (伊萊克斯電器) a tin-ci , ABB , Tetra Pak (利樂包裝) mitabu , Hasselblad (合蘇) a sapisasin, IKEA, H&M , AstraZeneca misangaay tu sapaiyu (阿斯利康製藥), SKF (斯凱孚), Alfa Laval (阿法拉伐集團) atu Atlas Copco Aktiebolag (阿特拉斯·科普柯集團), pakaynien i nu tademawan a miasip , u Sweden (瑞典) i kitaki u idaway tu wamiawas a kanatal u sayadahay ku kusi nu kanatal . 2006 a mihcaan , u Sweden (瑞典) pulung nu kusi idaw tu ku enenmay nipicumud ‘’u sakalakakitaan a cudad ‘’ u tatangahan a nipilian i kitaki u sakalima a lasubu kinakusi .
Sweden (瑞典) u caayay pilabu i tini paytusaay i kitakit nu malpacaway paycacayay a kanatal. hamin nikalpacaw sa u Sweden (瑞典) misaicelang tu sibalucu' sakay i sapalahed a manamec ku kalisiw, misaahebal tu si-kayay a kawaw u sakaudip , patideng tu sakakapah nu sakaudip nu siykay a kawaw. u sakaudip nu siykay namakayni i wama wina anu mulecuh tu sikalisiw tu mihibang, tayda i paisingan idaw ku pakalisiw tu i melangay , namakayni inai’ ku pikawawan atu nu babalakiay a sakaudip , hanika tukuh i nipicudad, a hebal ku nilaculan, sisa pulung hansa u "ihalaay katukuh i lunem" ku tungus.
Sweden (瑞典) tatalakaw ku dansu' (稅) ku kalisiw nu udip, kiyu talakaw ku nipidansu', zayhan u tungus nu sakaudip kina kalisiw. u Sweden (瑞典) aydah ku canancananan a dansu’ , sakaytini nu udipan tusa, nu udipay tu a sapadansu’ sa, idaw henay ku dansu’ nu li-si (利息), dansu’ nu subelitan, micakay tu ku-piay-ci-cin, micakay tu lima sapacakay tu nu dumaan a nisasikalisiw malecad amin a padansu’ tu dansu’. micakay tu tuud a padansu’ tu papadansu’an. anu u kusi sa mahida tu a padansu’ tu mikawaway. tu mihmihcaan i sepatay a bulad katukuh i enenmay nu demiad, Sweden (瑞典) a tademaw sulecad sa misakaku tayda i papadansuan misinsi tu dansu’ a padansu’ tu udipay a nikawawan tu kalisiw.
caay katatungus tu sapikawawan. uyini sa u kapahay amin ku nikaudip kina kanatal u sasuayawan a mungday kuyni, nu mahiniay i China a nipabeli tu kanatalay a tademaw u sasakamuan u kahenulan u sanai’ay a nikaudip saca, Sweden (瑞典) malinga tu a mikawaw a misumat tu mahiniay, pakaicelang paudip tu sakay manamec, u manikecay tu kawaw .
kitakit a kanatal malpadangpadangay nu babalaki (HelpAge lnternational) nipapelu "2013 a mihcaan hamin nu kitakit u mihcaan sa adihan ku sulit " (Global AgeWatch 2013 lndex), pasayni i kitakit tu sabaw siwaay idaw ku cacayay nu kanatal u satalakaway a bihcaan sa u musepiay ku nikaudip, u nikaudip an u Sweden (瑞典) ku sakacacay.