ciluciluk
ciluciluk(麻雀 )[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
【
【mitesekay a ngangan】passer montanus
【
【tada ngangan】Shu-maque, Huo-cui, Jiabin, wa-que, liu-que, jia-qiao, laojia-zi, laojia-zei, zhao-ye, Magu, nanmaque, Bin-que, Cuo-niao, Huo-chun, wujiao-niao, Wuyan-niao, u nu cilukciluka mikeliday tu cilukcilukan.
kaliwasak (分布 )[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
cilukciluk kaliwasak maudip han i Ou-ya ta-lu, Ou-cou, Cung-ya, Tung-nan-ya, Tung-ya maadih tu numita ku cilukcilukan.
它們
i pabaw nu kilang a sidibu, udip nida mikiadidi tu duma a ayama, udip nu banuhan a kulit u he-se a kulitan atu sanglacay a kulitan, picidekan tu duma a ayam han, cilukciluk anuisasatu u lebut ku kawaw nuheni.
wayway (特徵 )[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
adidi ku udip nu cilukciluk, tanayu nu udipan han sabaw tu sepat a congfen, wayway nu udip han apuyu mamulmul, u tada mukanay tu tipusan a ayaman.
cilucilik nu tatayna tatama malecad nami ku kulit, tunguhan atu nikudan nu lalielan u lise a kulitan, bihid u sanglacay a kulit, teban han idaw ku lumeniay a kulitan, nina lumeniay a kulitan i bihid han u sapakatineng tu u ciluciluk kuynian sa. saan kumi kinkiway itini i masakaputay nu cilucilukan han idaw ku lumeniay a takulawan u mililitay kuyda, u lumeni' han kapah kunika lumenian.
pabaw nu udip han u hese, idaw ku tintintin sananay nu lumeniay, hamin nu sakubat a banuh, adidiay nu banuh, atu mahka tahekalay nu banuhan u lumeniay hese a kulitan. tusa ku sisulitay nu sanglacay a sakubat, kikul han u hese, sasa' han sanglacay, mata han u micidek ku he-se, sangucud mamucuy ku wayway, tabak, lumeni', kuku' han kala he-se.
kakanen (食物 )[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
cancanan ku makanay nu ciluciluk, cacaya a mihcaan caay namin kalecad ku kan, sadingsing pasabaan a puu'an u cilekay ku kanen, adidi ku mulangaway nu kilangan inai ku siheniay, tada kakanen nu ciluciluk han u cilekay ku kane nuheni.
而秋
balangbangan kasienawan a puu'an han, u canan nu langawan nipalumaan nu tademaw a langawan idaw tu ku heci, cilekay han inai tu maadih, tawya satu u kakanen nuheni sa u cancanan nu langawan a pa'nu, heci, cancanan tu a langawan nuheci ku kanen.
aydaay nui maciay a ciluciluk maudip han mananam tu aimaci amaudip, matineng tu mikilim tuni bakahan nu tademaw micudcud mukan, yadahtu ku kakanen sa caay tu pipili' tu puu'an amikilim tu kakanen.
mibuwah atu midiput (繁殖 與 保護 )[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
ciluciluk kasi ti'kukan han i tulu~sepat a bulad asiti'kuk. misa dibu ku nuheni han u damud, maacakay nu ciid nu kilang ku sasangan tu dibuan nuheni, misadibu ku nuheni sai itida i helak atu nisangaan nu tademaw a buhangan , alahican itida i kikaykikayan, intucan, buhan nu sangsiban, kalingesan tu nu tademaw pacebasa asidibu.
ciluciluk han nu cacayay a dibuan han lima ~enem ku ti'kuk, sanglacay ku kulit nika si tintintin, sabaw tusa a demian matiti'tu tu wawa u pakanay han yadah tu mikilim tu yadahany nu cilekay sapakan tunuhenian.
matineng mabuwah ku ciluciluk, yadah ku nikabewahan nu ciluciluk, sisa caaya kaw malawpesay a ayaman. itini i Cung-guo (
babenis (分類 )[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
ahebal kuni ka udipan nu ciluciluk, nu cilucilukan han u hekal caay ka yadah kuni ka sumadan, nu waluay a cilucilukan nu canganhan caay ka hacica kunika babenisan. nu sabaw tu limaay a sakatusa nu ayaman idaw ku patahekalay musakamu anipatedeng, nika u ciluculuk han u nipasilsilen tu sakatusa nu i tebanay a ayaman.
icuwa a maudip ku ciluciluk (麻雀 生活 在 哪裡)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
ciluciluk han u micacapiay tu tademawan a ayaman, manamuh i katuuday nu tademawan a maudip, kadabuan nuhen atu kakanen nuheni sa itinitu i lumaluman.
anu maudip itida i masaenalay a kitidaan, i buyu'buyu' caay ka hinaadih kita tu cilucilukan. tada micapitu tu tademawan ku ciluciluk, itini sa i tademawan a maudip, sisa idaw ku panganganay nu tademaw han u “mabahelay nu edu”.
ciluciluk nika udipan han itini i Ou-cou atu Ya-cuo, Ou-cuou, Cong-dong (inutebanan nu wali), Dong-nan-ya, Dong-ya maadih namin numita ku ciluciluk, Cong-guo kitakidan idaw ku kina ciluciluk. nu Ou-cou a cilucilukan han itida i umaumahan maudip.
itiniay i Ya-cou (
alahican maadih numita i kilakilanga a sidibu, sisa u ciluciluk nu cacaya a mihcaan nu puu'an maluyaluuytu kunuheni a maudip.
u yadahay nu buhang a kilang, u kanamuhan nu ciluciluk kasidibuan a kitidaan. u dibu nuheni caay kaw masiluday, yadah ku sapisanga nuheni tu dibuan, idaw ku lutuk, maacakay nu lutuk, banuh nu sidi/sizi, banuh nu ayam. alahican itida i ba'ba'tuan asidibu, i lamit nu kilang, atu lumalumaan, suluan nu salinignan. tunikasi ti'kukan han sepat~ enem ku ti'kuk, lima sa ku yadahay.
kiya caay pakaadih ku tademaw tu kidu nu ciluciluk (人類 為 什麼 很少見 到 麻雀 遺骸 )[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
kanen nu ada nuhen, idaw henay ku patay sananay a cilucilukan caay ka adih nu tepai nu tademaw.
tada adidi' tu ku ciluciluk, matineng mihamaw, manamuh i kilakilangan, i lutuklutukan mibatad tu tademawan maudip, anu mapatay satu, u kidu nuheni itida satu, hina telap nu langaw nu lutuk atu mahetikay nu papah.
其次
dumasatu anu mapatay ku ciluciluk u sadamekan tu, numukanay tu hecian a aadupansa, namapatay tu nu cilucilu han u kakanen nuheni tu. sakalahuk, manamuh ku aadupan mukan tu mapataya nu cilucilukan, milawpes tu kidu nuheni.
cacay ku tatama cacay ku tatayna a taleacawaan (一夫一妻 制 的 麻雀 )[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
malacad atu tademaw, ciluciluk han malecad tu cacay ku sakalacawa, pinaykya ku yadahay nu acawaan. uynihan wawa nu ciluciluk utiih a pahabayan.
wawa nu ciluciluk u cilekay ku kanen, yadah kunikan, sisa caay pisengal ku wina atu wama mikilim tu kakanen wawa, anu caay ka laluk mikilim tu kakanen nu wawa han pataysatu nu ngalay.
idaw ku tamaan nu ciluciluk han yadahay ku acawa, numahidaay a lumaan han macacapi kunuheni a tusa nu lalumaan, sakalihalay midiput tu tusaay a tunuhenian, alahican mangeluen tu kunuheni a pahabay tu wawa nuheni, sisa caay kaw madiputay caaytu ka kapah nu nikaudipan.
sadikuda nu sasakamuen (總 結 )[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
amica hinaadih kita tu ciluculuk, yadahtu ku ciluciluk, nika u ada' nuheni han yadah tu u edu, tulakuk, nani' mukanay tu heci a aadupan, mukansa caay piliwan tu kiduan nuheni.
namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料 來 源 )[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
[1]
[2] Wikijunior:
[3]