(Translated by https://www.hiragana.jp/)
nipaluma-tayu - Wikipitiya とべいたり內容

nipaluma-tayu

makayzaay i Wikipitiya
tayu

tayu[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

tayu, kamu nu Hulam: はじかみ.

u tayu, mitesekay a nipangangan (學名がくめい): Zingiber officinale.

asiyan “Sasibu'an a Sakizaya u kiselaay/ adiyan han, u Sakizaya kacipa'ay han” pangangan sa ku Sakizaya “ Ina nu pala”, nawhani kalamkam paci'imkuengel malahad, tudungay caay pitulas malaylay matenak ku wawawawa saan. ulasaka itiza i pisalisinan mitutuy ku mapalaway tu sipapahay a tayu' misalisin, matu tatiihay anu inayi' kuni a mitatu'aya. saka, u binacadan satu nu mita kamu sa nanu izaw kuni a hakal u tayu' ku salakat a pinaluma tuni hekal saan.

anu tuulen kuni a kamu, yadah tuni a pala ku mangaayay makaen a pinaluma, matu maemin ila ku sapiadah a iyu atu saki'icel nu pituulan a lisin. Pakaynien i lisin nu Sakizaya, tunu hekalan a sapiadah a sapaiyu, manengneng nu mita ku binacadan itini i pala mikilim tu maluiyu a pinaluma. Itiya hu awaay ku ising hananay, unini ciiyuay a pinaluma ku tadakalimelaan. Matu matulu', maliwih, patungal han ku epah sipasip han tutayu' tula kaadadaan, tangsul satu kaadada' atu maluwan tu ku kalibawa, unini lahuday sapiadah a pinaluma, anu awaawa matilid i kinanaang a cudad, pakayni pilakat a milicay makabana' tu, itiya hu itini i binawlan nu Sakizaya, mapalaylay tu makabana' u sapiadah tu adaday kunini.

“tayu'” u kaulahan nu binacadan kumaen kuni kakaenen, caay kaawa tu pisalisinan. u pisanga' i sakuhepic han a micikcik, paemud han i 'icep pacabay a mipaepa', ila ku cilah hanaca a kumaen.

Itini i iipung, Intu, tungnanya atu i ucuu, maemin pasikaen tu tayu', mapalu i iyu anca i nananumen. Itini i taywan a paluma matenes tu ku likisi, dueduen itini telang a cudad matilid, na tayni mabulaw ku Yincumin tuni Taywan izaw tu kuni pinaluma, u satu'asay tu a pinaluma' tuni a Taywan. Iekul tu tayni tu ku Hulam nai Talu yadah tu ku kasasiluma nu tayu', izaw tu ku nu 'aul tayu', nanyan tayu', kaliyalaway tayu', maemin izaw ku kangaayan katatiihan niza. u tayu' i izaw ku kaedah, mangaay sapimanmaan caay pihengel a kaenen, anu itini piliwlian caay ku tadamaanay ciniza, nika u sabangcalay a tahadauc malu sabangcalay sapacamul tu canacanan.

siwkay nu tayu[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tayu, mitesekay a nipangangan (學名がくめい): Zingiber officinale.

i cuwaay ku saayaway nalalangawan a kakitizaan nu tayu' caay katineng i, yu sibalu ku tayu' sa, u takuliyaway sumilaway a kulit atu simacungdusay bangsisay a sanek nu  akaway atu lamit.

(kamu nu Hulam:學名がくめい:Zingiber officinale。原產地げんさんちひさし不明ふめいかくひらくゆう綠色みどりいろはななみゆう刺激しげきせい香味こうみてき根莖こんけい。)

ina akaway atu lamit yu baluhay henay atu niacaken aca kapah sapabangsi tu lami' sapidemec tu angelis nu buting, mala sapalamelay tu cacanan ku tayu.

(kamu nu Hulam:根莖こんけい鮮品あるいぬいひん作為さくい調味ちょうみひん。)

u tayu etimen misengel mala sakacacay sasapaiyu nu kanpuyaku a zayliw, kapah hidaen u uciya sengelen tu nanum malauciya a nananuman.

(kamu nu Hulam:はじかみ經過けいかあわせい作為さくい中藥ちゅうやくやくざいいち,也可以沖あわため草本そうほんちゃ。)

azihen hekal nu tayu (はじかみてき外觀がいかん)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

sasapaiyuen a tayu, azihen i hekal nu tayu masapipi caay ka tatudung ku saatilad, mahida siciiday malaliwasak, u akaway nu tukung idaw ku nalamitan atu mangaduay a ciid, masatakuliyaway sisalengacay atu abuabuay salengacay a kulit, u hekal sa takelal lameneng tamelac, sitakuliyaway misaliyut a puu' , dawmi, anu mangeli'  sisalang tahekal, azihen kya mangeli'ay simasa takuliyaway a kulit, masametek ku kulit nu liwliw , u sanek bangesi masaduma, taemulen  sialedahay, masaatiladay masakanawlan, mangaduay ku kapahay.

(kamu nu Hulam:藥用やくよう生薑しょうがてき外觀がいかんてい扁平へんぺい不規則ふきそく塊狀かいじょうなみ有枝ありえだじょうぶんえだかくはしらいただきはしゆうくきこんあるてい黃白こうはくしょくある灰白色かいはくしょく表面ひょうめんゆう光澤こうたくあさ棕色環節かんせつしつもろおりだんゆうじるえき滲出しんしゅつ斷面だんめんてい淺黃あさぎしょく有明ありあけあきらたまきもん氣味きみ芳香ほうこう獨特どくとく入口いりくち辛辣しんらつ,以塊大豐たいほう滿みつるしつ嫩者ためけい。)

nilangaw a kakitizaan (產地さんち)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

tayu sa u saayaway mulangaway i Tung-nan-ya(東南とうなん) akutiay a kakitizaan a nipalumaan, ayda sayadahay ku nipaluma i In-tu(印度いんど) atu Cung-ku(中國ちゅうごく), duma sa i Si-huy(西にし) atu Ciya-le-pi-hay(勒比うみ) a subal, idaw ku langaw, ya makayni Cung-ku(中國ちゅうごく大陸たいりく) a tayu, yadahay i Se-cuwan(四川しせん), Hu-pey(湖北こほく), Kuwang-tung(廣東かんとん) hatiza.

(kamu nu Hulam:原產げんさん於東おひがしみなみ亞熱帶あねったい地區ちく植物しょくぶつ現今げんこん產出さんしゅつりょうため印度いんど中國ちゅうごく大陸たいりく,其他如西及加勒比うみ有產ゆうさん,其中中國ちゅうごく大陸たいりくてき生薑しょうがぬしさん於四がわ湖北こほく廣東かんとんとう。)

u tayu saayaway malingatu mipalima i Ya-cu(しゅう), u matenesay tu a likisi, ayda i In-tu(印度いんど), Tung-nan-ya(東南とうなん), Si-huy(西にし) atu Ciya-le-pi(勒比) a subal, itini macunusmacunus tu ku nipalumaan ayda.

(kamu nu Hulam:はじかみこうしゅ起源きげん於亞しゅうなみようゆう悠久ゆうきゅう歷史れきし目前もくぜんざい印度いんど東南とうなん西にしかず勒比生產せいさん也見增長ぞうちょう。)

nalimaan paluma (園藝えんげい)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

tayu namakyni i salengacay atu lupasay tu sumanahay angang nu balu mabuhat tahekal ku takuliyaway a balu, mahiniay ka bangcal salungan nu balu nida atu kapah ku nilangaw i dihekuay a demiad, sisa itini i tanengay ku caledesay a kakitidaan, hinapaluma malaaadihan sipakapah tu hekal nu liwliw nu luma', u mihmihcaan mulangaw a nipalumaan, tulu katukuh sepat a in-ce(えい呎) ku talakaw, diteken ku mahiniay a in-ce(えい呎) makaala 91~122 kung-feng(おおやけぶん) ku talakaw.

(kamu nu Hulam:はじかみよし白色はくしょくかずもも紅色こうしょくてき花芽かが開出かいで黃色おうしょくてきはなゆかり於它てき美麗びれいたい溫暖おんだん氣候きこうてき適應てきおうせいはじかみざい亞熱帶あねったい常用じょうよう環境かんきょう美化びか多年生たねんせい植物しょくぶつ,三到四英呎高。)

pasaycuwa ku silacul (生產せいさん趨向すうこう)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

i In-tu(印度いんど), ayda u sinilacul nu nipalumaan tu tayu sa,  makaala tulu a bataan a pasiyntu(30%), malaliyun tu atu Cung-ku(中國ちゅうごく) malasatabakiay palumaay tu tayu a kanatal. imahini sa malasakatusaay palumaay tu tayu a kanatal tu ku Cung-ku(中國ちゅうごく), u sinilacul nu nipalumaan tu tayu nuheni makaala tusa a bataan tin lima pasintu(20.5%), kilul sa u In-tu-ni-siy-a(印度いんどあま西にし) u sinilacul nu nipalumaan tu tayu makaala tu sabaw tusa tin pitu pasintu(12.7%), Ni-pul(あまはくなんじ)sa u sinilacul nu nipalumaan tu tayu sabaw cacay tin lima pasiyntu(11.5%) atu Nay-ci-li-ya (奈及とぎ) u sinilacul nu nipalumaan tu tayu makaala tu cacay a bataan pasiyntu(10%).

(kamu nu Hulam:印度いんど目前もくぜん佔全だまはじかみてき生產せいさんりょうやく30%,だい中國ちゅうごくなりため最大さいだい生產せいさんこく中國ちゅうごくだいだい生產せいさんこくやく20.5%),跟隨てき印度いんどあま西にしやく12.7%),あまはくなんじやく11.5%)かず奈及とぎやく10%)。)

pahanhanen nu lala' (はじかみてき休耕きゅうこう)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tayu hananay, u pihacengay milawpesay tu yiyu nu sapalumaen nu lala' , u malukay idaw ku kamu hizasa: yu paluma tu tayu cacay a mihcaan sa, kanca pahanhanen ku lala' tu pituay a mihcaam, kiya malalekal mapanengil ku lala' , itawya maluma aca tu tayu ku kapahay.

(kamu nu Hulam:はじかみぞく於會嚴重げんじゅう消耗しょうもう土壤どじょう養分ようぶんてき作物さくもつ農業のうぎょうかい甚至ゆう土地とちしゅうえ一年薑後需休耕七年來恢復地力的說法。)

palulaecusay tu kilakilangan (破壞はかい森林しんりん)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

zayhan wini u In-ni(しるしあま), Nay-ci-li-ya (奈及とぎ), Cung-ku(中國ちゅうごく), Tay-wan(台灣たいわん) ya paluma'ay tu tayu a malukay, hanu u palulaecusay tu kilakilangan atu  hanu mialaway hananay ku nipitadas mikaykung tu paluumah tu tayu, mahiniay a palumaay tu tayu a kanatal, idaw amin ku milaecusay tu kaudipan a kakawawan, tinaku pihacengay milawpesay tu yiyu nu sapalumaan a lala'.

(kamu nu Hulam:よし於印あま,奈及とぎ乃至ないし中國ちゅうごく大陸たいりく台灣たいわんてきはじかみのうつね採用さいよう破壞はかい森林しんりんてき掠奪りゃくだつしき農業のうぎょうらい開闢かいびゃくはじかみはじかみてきたねうえざい主要しゅよう生產せいさん國家こっかみやこさんせいりょう生態せいたい問題もんだい。)

kakanan (食用しょくよう)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

sapalamel misalami' (調味ちょうみひん)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u aledahay ku sanek nu lamit nu tayu, u sayadahay  sapalamel misalami', cikciken atu satulitulihan anu caay sa pecicien sisalang sapalamel misalami'.

(kamu nu Hulam:はじかみてきあじどう辛辣しんらつざい許多きょた地方ちほうてき烹飪ちゅう重要じゅうよう調味ちょうみひん通常つうじょう切片せっぺんきりいとあるすりなりどろ使用しよう。)

i Ya-cu(しゅう) sapalamel patelah hina sapidemec tu angelis nu buting atu sapabangsis, hinapalamelen tu kenaw , suwan-taw malamlam misalami.

(kamu nu Hulam:ざいしゅう料理りょうりちゅう通常つうじょうようなまぐさある作為さくい香料こうりょう常和ときわあお蔥、大蒜にんにく一同いちどう使用しよう。)

i tipanay a tademaw hinasapisanga'en tu sicedamay a kakanan, tinaku: wanengay a tayu, u piyang nu tayu, maacakay a piyang nu tayu.

(kamu nu Hulam:ざい西方せいほう較常せいなり甜食,如薑とうはじかみもちはじかみもちいぬいとう。)

u tayu kapah sipalamel i cacanan a nananuman, tinaku nu tayuay a uciya, nu tayuay sipihabelut tu salang nu cucu' atu salang nu tayu a kula, nipaakutian a sumanahay a epah.

(kamu nu Hulam:はじかみ也可以用ざい飲料いんりょうちゅうれい如薑ははちゃはじかみじる撞奶、はじかみじる汽水、ねつべにしゅとうとう。)

lamit nu tayu (生薑しょうが)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

tayu hananay sa, u baluhay a akaway lamit nu mihmihcaan mulangaway lutukkay a nipaluma a tayu, duma a ngangan tinaku: silamitay a tayu, pay-lain(ひゃく辣雲), ku-cewang-ce(勾裝ゆび), in-ti-sing(いんからし), ying-liyang-siyaw-ce(ほのおすずししょう), baluhay tayu, mi-ce-ciyang(みつあぶはじかみ).

(kamu nu Hulam:生薑しょうが多年生たねんせい草本そうほん植物しょくぶつはじかみてき新鮮しんせん根莖こんけい別名べつめいゆうはじかみひゃく辣雲、勾裝ゆびいんからしほのおすずししょう、鮮生薑しょうがみつあぶはじかみ。)

lamit nu tayu (maacakkay a tayu), pudac (pudac nu tayu), papah (papah nu tayu),  kapah namin malasapaiyu.

(kamu nu Hulam:はじかみてき根莖こんけいいぬいはじかみ)、せんがわはじかみがわ)、はじかみひとしいれやく。)

tayu i kanpuyaku nu sapaiyu idaw ku sanek, masatedep ku mauta'ay, masatedep mikapah tu uh'uh'.

(kamu nu Hulam:生薑しょうが在中ざいちゅう醫藥いやくがくうら具有ぐゆう發散はっさんとめ嘔、とめせきとうこうこう。)

sapaiyu nu kanpuyaku (中藥ちゅうやく)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u kamu nu kanpuyaku sa, tayu hananay dihemay sa

(kamu nu Hulam:ちゅうみとめためはじかみせいゆたか。)

wuya maacakay a tayu kapah sipalamlam, u hinapiyasay musatezip tuya mapiyasay, maadih ku ka kapah, tayu buliyasen , maselep.

(kamu nu Hulam:いぬいはじかみせい斂,たいとめはら瀉療こう顯著けんちょ生薑しょうがそくくだ。)

sulit nu Pengcaw-kangmu(本草ほんぞう綱目こうもく): yuan-su yey(元素げんそ曰): maacakay a tayu... idaw ku sepatay  cacukaymasen: sakacacay sa, sapiedap tu balucu'. sakatusa sa , musikul tu labu nu udip. sakatulu sa, anu cuedet. sakasepat sa, malalisan adada ku bili.

(kamu nu Hulam:《本草ほんぞう綱目こうもく》:「元素げんそ曰:いぬいはじかみ...其用ゆうよんつうこころ一也かずや臟腑ぞうふ沉寒しこりひえ也;はつしょけい寒氣さむけ三也みつやかんかん腹痛はらいたよん也。」)

maacakkay a tayu sa nu “ina nu tayu” a nihudhudan miacak, caay pilaliw ku kapah,  alihaw sa maselep ku cuedet, haymaw sa micumud ku sapaiyu, u sakapahay a sapayu sa.

(kamu nu Hulam:いぬいはじかみはじかみはははははじかみ乾燥かんそうしょせいためのうもりのうはし ,ぬるなかさむこれいたりやく。)

anu maydih miacak tu tayu sa, ngihngihen katukuh maazih ku hekalay,  silumeni' ay atu sitakuliyaway makulahay ku lalabuan saan, mahiniay u panpawaay a tayu han, mahida sa caaypilaliw ku hadamham nu alihaw, pasatedep tu idang a sapaiyu nu kanpuyaku.

(kamu nu Hulam:いぬいはじかみいたりひょうくろ內棕なりため炮薑,またためもり而不はしゆたかけい止血しけつ的中てきちゅうやくざい。)

pakayni i yiyu sa paculi tu lebawa, miasik tu sawada, miselep tu adada atu masukut, micungdus tu nikasaliyut nu idag.

(kamu nu Hulam:營養えいようがく方面ほうめん對抗たいこうはつえんきよしちょうげんけい痙攣けいれん抽筋,及刺激しげき血液けつえき循環じゅんかん。)

atu u mahidaay sapaicelang tu udiudipan, u siadadaay atu duka mahida u sapisiwdukuay mipatay tu baykin, musikul tu atay atu bituka , sasapayu tu sawada a imelamg, nikasaliyut nu idang, pukuh, akuti', adada ku tangah, caledes ku udiudipan, caay kakapah ku enuc, hina uta'i sananal ku musabiliay, masinawal, adada ku heci nu udiudipan, maydih muta' atu muta', kapahay mapaedap.

(kamu nu Hulam:一種強的抗氧化劑,たい於疼つう傷口きずぐちいちしゅ有效ゆうこうてき殺菌さっきんざい保護ほご肝臟かんぞうたい治療ちりょうちょうどう疾病しっぺい血液けつえき循環じゅんかん問題もんだい關節かんせつえんはつしょう頭痛ずつうねつしおべに消化しょうか不良ふりょう、孕婦晨吐、どうかさしょうはだにく疼痛とうつう、噁心嘔吐おうと很有幫助。)

 u sanek nu nipaluma[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

sanek あじ v
letek どく
cedam あま
aledah v
atekak v
cupelak
dawmi
siceka' とげ
dieku ぬる v
cuedet さむ
zuma 其他

malaheci tu imelang[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

pangangay 生津なまづ
akacay-akuti 燥熱
cuedet 寒冷かんれい
patezep tu izang 止血しけつ
paisi' 排尿はいにょう
taluktuk はつえん v
sulalis はつしょう
cebu' taluktuk 尿道にょうどう膀胱ぼうこうえん
mapudasay 皮膚ひふびょう
atay taluktuk 肝炎かんえん
adada' いた
sicedam isi 糖尿とうにょうびょう
ngidngid くちばしやぶくちばしかくはつえん
teluhu たん
takulaw adada' のど嚨痛
tuzu malebawa 關節かんせつえん,ふうしめいた
mabanic はら
muta' 嘔吐おうと
masikata' 便秘べんぴ
adada' tangah 頭痛ずつう
malihen 咳嗽がいそう
makamaw 感冒かんぼう
milisawada' ちょう胃病いびょう v
walak 中毒ちゅうどく
maduka' やぶかわきず
puces うみつつめだいちょう v
kaliwates  しょうちょう v
cay kakapah ku bituka 消化しょうか不良ふりょう v
adada' ku duka' 傷口きずぐち疼痛とうつう v
malebawa 跌打しゅきず
akuti' 燙傷
tunatun 瘀血
tibeni あわ疹、痱子
kebing 麻疹ましん
sizaz 濕疹しっしん
butus 水腫すいしゅ
kalad nu bau へび
bulad adada' けいつう v
cadi'ci 心痛しんつう v
zuma 其他 v
lamit nu tayu

u sulit nu Amilika[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Ginger (Zingiber officinale) is a flowering plant whose rhizome, ginger root or simply ginger, is widely used as a spice or a folk medicine.

It is a herbaceous perennial which grows annual stems about a meter tall bearing narrow green leaves and yellow flowers. Ginger is in the family Zingiberaceae, to which also belong turmeric (Curcuma longa), cardamom (Elettaria cardamomum), and galangal. Ginger originated in the tropical rainforest in Southern Asia. Although ginger no longer grows wild, it is thought to have originated on the Indian subcontinent because the ginger plants grown in India show the largest amount of genetic variation. Ginger was exported to Europe via India in the first century AD as a result of the lucrative spice trade and was used extensively by the Romans.

u sulit nu Hulam[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

はじかみ學名がくめいZingiber officinale),原產げんさん於東おひがしみなみ亞熱帶あねったい地區ちく植物しょくぶつひらくゆう綠色みどりいろはななみゆう刺激しげきせい香味こうみてき根莖こんけい根莖こんけい鮮品あるいぬいひん作為さくい調味ちょうみひんはじかみ經過けいかあわせい作為さくい中藥ちゅうやくやくざいいち,也可以沖あわため草本そうほんちゃはじかみじるまた可用かようらいせいなり甜食,如薑とうはじかみじる撞奶、はじかみははちゃとうはじかみこうしゅ起源きげん於亞しゅうなみようゆう悠久ゆうきゅう歷史れきし目前もくぜんざい印度いんど東南とうなん西にしかず勒比生產せいさん也見增長ぞうちょう

へんしゅう[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]


namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

  • はじかみ, Jiang 藥用やくよう植物しょくぶつ圖像ずぞう資料しりょう (香港ほんこんひたかい大學だいがくちゅう醫藥いやく學院がくいん) (しげるたいちゅうぶん
  • はじかみ, Jiang 藥用やくよう植物しょくぶつ圖像ずぞう資料しりょう (香港ほんこんひたかい大學だいがくちゅう醫藥いやく學院がくいん) (しげるたいちゅうぶん
  • 維基百科ひゃっかhttps://zh.wikipedia.org/wiki/はじかみ
  • 維基百科ひゃっかhttps://zh.wikipedia.org/wiki/生薑しょうが
  • nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay.