นครอียิปต์โบราณ
ทีบส์ (อังกฤษ : Thebes ; อาหรับ : طيبة ; กรีกโบราณ : Θ しーた ῆβ べーた α あるふぁ ι いおた , Thēbai ) มีชื่อเรียกในอียิปต์โบราณ ว่า วาเซต (Waset) เป็นนครอียิปต์โบราณริมแม่น้ำไนล์ โดยอยู่ห่างจากทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทางใต้ประมาณ 800 กิโลเมตร (500 ไมล์) ซากโบราณสถานปัจจุบันตั้งอยู่ในนครลักซอร์ ของประเทศอียิปต์ ทีบส์เคยเป็นเมืองหลักในคทาโนเม (Sceptre nome) อียิปต์ตอนบนที่ 4 และเป็นเมืองหลวงในช่วงสมัยราชอาณาจักรกลาง ถึงราชอาณาจักรใหม่ เมืองนี้ตั้งอยู่ใกล้นูเบีย และทะเลทรายตะวันออก ซึ่งมีทรัพยากรแร่และเส้นทางการค้าที่มีความสำคัญ เมืองนี้เคยเป็นศูนย์กลางลัทธิ และเป็นเมืองที่มีความศักดิ์สิทธิ์มากที่สุดของอียิปต์โบราณหลายสมัย พื้นที่เมืองทีบส์ครอบคลุมทั้งฝั่งตะวันออกของแม่น้ำไนล์ที่เป็นที่ตั้งของวิหารแห่งคาร์นัก และลักซอร์ และทางฝั่งตะวันตกที่มีสุสาน ส่วนตัวขนาดใหญ่ สุสานหลวง และกลุ่มสุสาน ใน ค.ศ. 1979 ซากทีบส์โบราณได้รับเลือกเป็นแหล่งมรดกโลก ของยูเนสโก [ 1]
ชื่อภาษาอียิปต์ ของทีบส์คือ wꜣs.t แปลว่า "นครแห่ง wꜣs " คทา ยาวของฟาโรห์ ที่มีหัวเป็นสัตว์และฐานปลายง่าม ในช่วงปลายสมัยราชอาณาจักรใหม่ มีชื่อเรียกเป็น niwt-'imn แปลว่า "นครแห่งอามุน " หัวหน้าเทพทั้งสามแห่งทีบส์ (Theban Triad) ส่วนสมาชิกที่เหลือคือมุต กับคนชู ชื่อเมืองทีบส์ยังปรากฏในคัมภีร์ไบเบิล ภายใต้ชื่อ "Nōʼ ʼĀmôn" (נא אמון ) ในหนังสือนาฮูม [ 5] และ "No" (נא ) ในหนังสือเอเสเคียล [ 6] กับเยเรมีย์ [ 7] [ 8]
บางครั้งมีการอ้างว่าทีบส์เป็นรูปแผลงเป็นละติน จาก กรีกโบราณ : Θ しーた ῆβ べーた α あるふぁ ι いおた ที่แผลงเป็นกรีก จากภาษาอียิปต์ดีมอติก ว่า tꜣ jpt ("วิหาร") ซึ่งสื่อถึง jpt-swt ปัจจุบันวิหารนี้มีชื่อเรียกเป็นภาษาอาหรับว่า คาร์นัก ("หมู่บ้านที่ป้องกันแน่นหนา") ที่ฝั่งตะวันออกเฉียงเหนือของเมือง อย่างไรก็ตาม เนื่องจากโฮเมอร์กล่าวถึงเมโตรปลิสด้วยชื่อเมืองเอง และอักษรดีมอติกยังไม่ปรากฏจนกระทั่งในสมัยต่อมา ทำให้มีผู้สงสัยในศัพทมูลวิทยานี้ โดยข้อมูลจากอีเลียด ของโฮเมอร์ [ 9] ระบุว่า ชาวกรีกเรียกทีบส์ของอียิปต์เป็น "ทีบส์ ร้อยประตู" (Θ しーた ῆβαι ἑκατόμπυλοι , Thēbai hekatómpyloi ) เพื่อแยกจาก "ทีบส์ เจ็ดประตู " (Θ しーた ῆβαι ἑπτάπυλοι , Thēbai heptápyloi ) ที่Boeotia ประเทศกรีซ[ n 1]
↑ Pausanias บันทึกตาม "ความเชื่อมโยง" กับนครในอียิปต์ Boeotian Thebes ยังมีเทวรูปและวิหารของอามุนจากศตวรรษที่ 5 ก่อนคริสต์ศักราช[ 10]
↑ "Ancient Thebes with its Necropolis" . UNESCO World Heritage Centre . United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. สืบค้นเมื่อ 7 September 2021 .
↑ Adolf Erman and Hermann Grapow: Wörterbuch der ägyptischen Sprache. Akademie Verlag, Berlin 1971. p. 259.
↑ Erman/Grapow: Wörterbuch der ägyptischen Sprache , p. 211.
↑ Erman/Grapow: Wörterbuch der ägyptischen Sprache , pp. 54,479.
↑ นาฮูม 3:8
↑ เอเสเคียล 30:14–16
↑ เยเรมีย์ 46:25
↑ Huddlestun, John R. “Nahum, Nineveh, and the Nile: The Description of Thebes in Nahum 3:8–9.” Journal of Near Eastern Studies, vol. 62, no. 2, 2003, pp. 97–98.
↑ Iliad , IV.406 และ IX.383.
↑ Description of Greece , IX.16 §1.
ทางวัฒนธรรม ทางธรรมชาติ หมายเหตุ : ใช้ชื่อตามที่ได้เสนอขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลก
นานาชาติ ประจำชาติ ภูมิศาสตร์