อุ (คะนะ)

ฮิรางานะ	คาตากานะ
การถอดอักษร	u
+ดากูเต็ง	vu
มังโยงานะ ของฮิรางานะ	宇
มังโยงานะ ของคาตากานะ	宇
รหัสเรียกขาน	上野うえののウ (อุเอะโนะ โนะ อุ)
รหัสมอร์ส	・・－
อักษรเบรลล์
ยูนิโคด	U+3046, U+30A6
คะนะ อึง วะ ระ ยะ มะ ฮะ นะ ทะ ซะ คะ อะ วิ ริ – มิ ฮิ นิ ชิ ชิ คิ อิ – รุ ยุ มุ ฟุ นุ สึ ซุ คุ อุ เวะ เระ – เมะ เฮะ เนะ เทะ เซะ เคะ เอะ โวะ โระ โยะ โมะ โฮะ โนะ โทะ โซะ โคะ โอะ เคะตัวเล็ก · สึตัวเล็ก · โยะริ · โคะโตะ ดะกุเต็ง · ฮันดะกุเต็ง · โชอมปุ

อุ เป็นคะนะของภาษาญี่ปุ่นตัวหนึ่ง ฮิระงะนะเขียนว่า う มีที่มาจากตัวเขียนหวัดของมันโยงะนะ 宇 และคะตะกะนะเขียนว่า ウ มีที่มาจากส่วนบนของมันโยงะนะ 宇 ออกเสียงว่า แต่ในการพูดจริงอาจแปรเป็น [ɯ], [u̜˕], [ɯ̹˕], [ü], [ɯ̈] (คล้ายสระ อึ) หรือ [w] (เหมือนสะกดด้วย ว) ถ้าอุต่อท้ายคะนะที่มีเสียงสระ โอะ จะทำให้เกิดการลากเสียงเป็นสระ โอ

อุสามารถเติมดะกุเต็งได้เป็น ゔ, ヴ (วุ หรือ vu) ใช้แสดงเสียงภาษาต่างประเทศ [v] ซึ่งตามธรรมเนียมทับศัพท์ด้วย ブ (บุ) และคะนะในกลุ่ม บ สำหรับสระเสียงอื่น

う เป็นอักษรลำดับที่ 3 อยู่ระหว่าง い (อิ) กับ え (เอะ) ในการจัดลำดับอักษรปัจจุบัน ส่วนการจัดลำดับแบบอิโระฮะ う เป็นอักษรลำดับที่ 24 อยู่ระหว่าง む (มุ) กับ ゐ (วิ)

รูปแบบ	โรมะจิ	ฮิระงะนะ	คะตะกะนะ	เสียงอ่าน	รูปแบบ	โรมะจิ	ฮิระงะนะ	คะตะกะนะ	เสียงอ่าน
ธรรมดา	u	う	ウ	อุ	ธรรมดา +ดะกุเต็ง	vu	ゔ	ヴ	วุ
	ū	うう, うぅ うー, う～	ウウ, ウゥ ウー, ウ～	อู		vū	ゔう, ゔぅ ゔー, ゔ～	ヴウ, ヴゥ ヴー, ヴ～	วู
ทวิอักษร	wa	うぁ (わ)	ウァ (ワ)	วะ	ทวิอักษร +ดะกุเต็ง	va	ゔぁ	ヴァ (ヷ)	วะ
	wi	うぃ (ゐ)	ウィ (ヰ)	วิ		vi	ゔぃ	ヴィ (ヸ)	วิ
	wu	うぅ	ウゥ	วุ		—	—	—	—
	we	うぇ (ゑ)	ウェ (ヱ)	เวะ		ve	ゔぇ	ヴェ (ヹ)	เวะ
	wo	うぉ (を)	ウォ (ヲ)	โวะ		vo	ゔぉ	ヴォ (ヺ)	โวะ
	wya	うゃ	ウャ	เวียะ		vya	ゔゃ	ヴャ	เวียะ
	wyu	うゅ	ウュ	วิว		vyu	ゔゅ	ヴュ	วิว
	wyo	うょ	ウョ	เวียว		vyo	ゔょ	ヴョ	เวียว
ไตรอักษร	wye	うぃぇ	ウィェ	วฺเยะ	ไตรอักษร +ดะกุเต็ง	vye	ゔぃぇ	ヴィェ	วฺเยะ

อักษรแบบอื่น

อักษรแบบอื่นของอุคือคะนะขนาดเล็ก ぅ, ゥ ใช้สำหรับแสดงเสียงภาษาต่างประเทศของญี่ปุ่นเช่น トゥ (ทุ) หรือใช้สำหรับลากเสียงสระอุให้ยาวขึ้นเป็น อู

ภาษาไอนุใช้คะตะกะนะขนาดเล็ก ゥ เป็นพยัญชนะสะกด [ʊ] เหมือนการสะกดด้วย -ว และอ่านออกเสียงต่างจากภาษาญี่ปุ่น เช่น カゥ (เคา), キゥ (คิว), ケゥ (เค็ว), コゥ (โค็ว)

นอกจากนี้ ยุคเมจิตอนต้นมีการเสนอให้ใช้คะตะกะนะ ซึ่งมาจากส่วนล่างของมันโยงะนะ 宇 เพื่อใช้แทนเสียง วุ หรือ wu แต่การเสนอก็ตกไป อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันก็มีคันจิ 于 ที่อ่านว่าอุอยู่ด้วย

อักขระ	ยูนิโคด	จิส เอกซ์ 0213	ความหมาย
ぅ	U+3045	1-4-5	ฮิระงะนะ อุ ตัวเล็ก
う	U+3046	1-4-6	ฮิระงะนะ อุ
ゔ	U+3094	1-4-84	ฮิระงะนะ วุ (vu)
ゥ	U+30A5	1-5-5	คะตะกะนะ อุ ตัวเล็ก
ウ	U+30A6	1-5-6	คะตะกะนะ อุ
ヴ	U+30F4	1-5-84	คะตะกะนะ วุ (vu)
㋒	U+32D2	1-12-61	คะตะกะนะ อุ ในวงกลม
ｩ	U+FF69	ไม่มี	คะตะกะนะ อุ ตัวเล็ก ครึ่งความกว้าง
ｳ	U+FF73	ไม่มี	คะตะกะนะ อุ ครึ่งความกว้าง

ลำดับขีด

ลำดับขีดในการเขียน う

ลำดับขีดในการเขียน ウ

ฮิระงะนะ う มีลำดับขีด 2 ขีดดังนี้

1. ขีดเฉียงด้านบนไปทางขวาเล็กน้อย อาจมีตวัดมาทางซ้ายหรือไม่ก็ได้
2. ขีดโค้งใหญ่วนขวา เริ่มจากกลางซ้าย ยกขึ้นเล็กน้อย แล้ววนกลับลงมาด้านล่าง

คะตะกะนะ ウ มีลำดับขีด 3 ขีดดังนี้

1. ขีดเส้นตั้งเล็ก ๆ ด้านบน
2. ขีดเส้นตั้งเล็ก ๆ ในตำแหน่งต่ำกว่าและค่อนไปทางซ้าย
3. ขีดเส้นนอนโดยเริ่มจากจุดเริ่มต้นของเส้นที่สองไปทางขวา เชื่อมกับเส้นแรกที่ปลาย ขีดต่อไปจนสุดแล้วหักเส้นโค้งเฉียงลงทางซ้าย คล้ายกับคะตะกะนะ フ

คันจิ

ตัวอย่างคันจิที่อ่านว่าอุ และขึ้นต้นด้วยอุ มีดังนี้

右みぎ 宇 烏がらす 羽わ 迂まが 雨あめ 卯う 鵜う 窺 丑うし 碓うす 臼うす 渦うず 嘘うそ 唄うた 欝うつ 蔚 鰻うなぎ 姥うば 厩うまや

浦うら 瓜ふり 閏うるう 噂うわさ 云うん 運うん 雲くも