(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Sur - Vikipedi

Sur

bir alanı potansiyel saldırganlardan korumak için kullanılan güçlendirme

Sur, bir yerleşim yerini savunma amacıyla inşa edilen bir tür tahkimattır. Antik dönemlerden beri yerleşim yerleri ya da kalelerin etrafına inşa edilen surlar, Berlin Duvarı örneğindeki gibi modern dönemlerde de kullanılır. Tarihî surlar üzerinde, savunmayı ve gözetleme kabiliyetini artırmak amacıyla yuvarlak ya da köşeli surdan daha yüksek şekilde yapılan kulelere 'burç' adı verilir. Modern sur amacını taşıyan duvarlarda ise bu yapılara sadece gözetleme kulesi denir. Kimi surlarda, etkinliği artırmak için surun dış cephesine hendek kazılır.

Çin'de bulunan Çin Seddi.
İspanya'nın Ávila kentinde bulunan surlar.
Türkiye'de bulunan İstanbul Surları.
Yıkılmadan önce Berlin Duvarı, 1986
Hırvatistan'ın Dubrovnik kentinde bulunan surlar.

Surlar nelerden inşa edilir?

değiştir

Surların günümüze değin ulaşabilmesinin sebeplerinden birisi, varoluşları itibarı ile dayanıklı materyallerden inşa edilmiş olmalarıdır. Surlar dayanıklı taşlardan yapılırken, örneğin antik çağa ait sivil mimari günümüze nispeten daha az ulaşabilmiştir. Surların inşasında çoğu zaman devşirme adı verilen, daha önce kullanımda olan malzemelerin yeniden kullanılması da önemli bir rol oynamıştır. Bunun dışında sur inşası için çok sayıda işçinin seferber edilmesi gerekirdi.

Surlar nelerin göstergesidir?

değiştir

Surların varlıkları, genelde savaşçı bir döneme ve içeride korunmak istenen yapı, zenginlik ve insanların varlığına kanıt niteliğinde görülebilir. Her ne kadar savunma amacı ile inşa edilmiş olsalar bile surlar, dekorasyon ya da sivil mimariden ekler de barındırabilirler. Bir surun inşası, çevresindeki bazı binaları tahrip ederek, diğerlerinin mimari parçalarını bünyesine katarak veya mevcut iletişim yollarını değiştirerek, çevrelediği yerleşimin önceden var olan kentsel donanımını etkiler. Bir surun belirlediği sınırlar, yerleşimin gelecekteki gelişimini de belirler. Dolayısıyla surlar zaman zaman savunma fonksiyonunun dışında, o şehrin prestij ve şanını ifade etmeye yarayan araçlar olarak da görülmüştür. Örneğin Aydın'daki Afrodisias kenti surları için bu söylenebilir.[1]

Surların tarihi nasıl belirlenir?

değiştir

Yazıt gibi yazılı kaynaklarla belirli bir tarih verilmiyorsa, surların tarihleri belirlenirken en güvenilir yöntem stratigrafik arkeolojidir. Bu yöntem uygulanırken de, kesmelerden tarihlendirmeye yarayacak malzeme çıkması beklenir. Başka bir tarihlendirme yöntemi ise inşa stilidir. Helenistik dönemde inşa edilen bir sur, kullandığı taş ve inşa teknikleri açısından, daha sonra inşa edilmiş surlardan ayrılacaktır. Örneğin helenistik dönemde kesme taş kullanımı görülmemektedir.

Antik dönem surlarına örnekler

değiştir

Ayakta kalan Orta Çağ surlarına örnekler

değiştir

Macaristan  

değiştir

Modern dönem surları

değiştir
 
Berliner Duvarı, Potsdamer Platz, 1985

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ C. Ratté, New research on the urban development of Aphrodisias in Late Antiquity, içinde: D. Parrish (editör Urbanism in Western Asia Minor. New Studies on Aphrodisias, Ephesos, Hierapolis, Pergamon, Perge and Xanthos (Portsmouth 2001), 116-147.