(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Kasha (yōkai) - Vikipedi İçeriğe atla

Kasha (yōkai)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kasha (火ひ車しゃ/化か車しゃ, Ateş Arabası/Hayalet Arabası), yaşarken kötülükler yapmış olan insanların cesetlerini çaldığına inanılan bir yōkai’dır.[1][2]

Toriyama Sekien, "Gazu Hyakki Yagyō" dan "Kasha"

Genel bakış

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kasha’nın, cenazelerden ve mezarlıklardan ceset çalan bir yōkai olduğuna inanılır. Ne tür bir varlık olduğu tam olarak belli olmasa da ülke çapında birçok yerde örnek vakalara rastlanılmıştır.[1] Çoğu zaman aslında kasha’nın bir kedi yōkai olduğu, kedilerin yaşlanınca bu yōkai’a dönüştüğü ve aslında nekomata oldukları söylenmektedir.[3]

“Neko Danka” gibi masallarda kasha’nın geçtiği görülür. Harima vilayetinde (günümüzde Hyōgo) buna benzer hikâyeler olduğu bilinmektedir. Yine Yamasaki’de (günümüzde Shisō) “Kasha-baba” adlı bir hikâyeye rastlanır.[2]

Cesetleri kasha’dan korumak adına Yamanashi vilayeti, Nishiyatsushiro ilçesi, Kamikuishiki köyünde (günümüzde Fujikawaguchiko, Kōfu) yakınlarda bir kasha’nın yaşadığı söylenilen bir tapınakta cenaze törenleri iki kere yapılır. Birinci törende kasha’nın cesedi çalmasını önlemek için tabutun içerisine taş yerleştirilir.[4]

Ehime vilayeti, Yawatahama’da tabutun üzerine jilet koymanın kasha’nın cesedi çalmasına engel olduğu söylenir.[5] Miyazaki vilayeti, Higashiusuki ilçesi, Saigō’da (gün. Misato) cenaze alayından önce, “Baku’ya yedirmem” veya “Kasha’ya yedirmem” diye iki kere tekrar edildiği anlatılır.[6] Okayama vilayeti, Atetsu ilçesi, Kumagaya köyünde (gün. Niimi) Myobachi (geleneksel bir Japon çalgısı) çalmanın da kasha’yı uzak tuttuğuna inanılır.[7]

İçinde Kasha Geçen Klasik Eserler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kiizō Danshū (奇異きい雑談ざつだん集しゅう), “Udea Malikanesi, Echigo’da Bir Cenaze Sırasında Şimşek Bulutları Gelir ve Cesetleri Çalar”, yazar bilinmiyor
Chihara Kyosai, Bōsō Manroku (茅ちがや窓まど漫録)'dan "Kasha (Kuhashiya)"
Kiizō Danshū (奇異きい雑談ざつだん集しゅう), “Udea Malikanesi, Echigo’da Bir Cenaze Sırasında Şimşek Bulutları Gelir ve Cesetleri Çalar”
Ueda, Echigo’da bir cenaze sırasında kasha gelip cesedi çalmaya çalışır. Kitapta bu kasha’nın şimşek ve yağmurla beraber geldiği yazmaktadır. BKitaptaki görselde tıpkı raijin (şimşek tanrısı) gibi, kaplan derisinden yapılmış bir fundoshi giydiği ve şimşek üretebilen bir davulu olduğu görülür.[8]
Shin Chomonjū (新しん著聞ちょぶん集しゅう), “Kutsal Rahip, Kasha ile Beraber Yolculuğa Çıkar”, Beşinci Bölüm “Dua Etmek”
Bunmei devri 11 yıl (1479), 7.ay, 2. Günü Zōjō-ji tapınağında aziz rahip Onyo bir kasha ile karşılaşır. Bu kasha bir cehennem elçisi değil, cennetten gelen bir elçidir. Burada, kasha’nın dış görünüşünün kişinin ölümden sonraki hayata inanıp inanmamasına göre değiştiği söylenir.[9][10]
Shin Chomonjū” (新しん著聞ちょぶん集しゅう), “Kasha’yı Gören Adamın Bel ve Bacakları Sancılanır ve Kırılır”, Onuncu Bölüm “Garip Olaylar”
Bu olay, Bushū’da Kisai’nin yakınlarındaki Myōganji köyünde geçer. Bir gün, içki dükkanında çalışan Yasubei adlı bir adam birdenbire yola fırlayıp, “Kasha geliyor!” diye bağırır. Rivayete göre ailesi yetişene kadar adam çoktan aklını yitirmiş, konuşamaz hale gelmiştir. Olayın ardından derin bir uykuya dalan adamın 10 gün içerisinde vücudunun alt kısmının çürüdüğü ve öylece öldüğü anlatılır.[11]
Shin Chomonjū” (新しん著聞ちょぶん集しゅう), “Cenaze esnasında bir iblisin bulutlardan uzanan eli kesilir”, Onuncu Bölüm “Garip Olaylar”
Matsudaira Gozaemon adlı bir samuray kuzeninin cenazesine katıldığı sırada gök gürler ve bir Kasha gökyüzünü saran siyah bulutların arasından ayı koluna benzeyen kolunu uzatıp, cenazeyi çalmaya çalışır. Kolu kılıçla kesildiğinde üç korkunç pençesinin olduğu ve gümüşten iğneye benzeyen tüylerle kaplı olduğu söyleniyor.
Shin Chomonjū (新しん著聞ちょぶん集しゅう), “Kasha, Aç Gözlü Yaşlı Kadını Kaçırır”, Onuncu Bölüm “Garip Olaylar”
Hizen beyi, Inaba’nın yöneticisi Oomura ile birkaç diğer kişi Bizen’de deniz kıyısında yürürlerken uzaklardan siyah bir bulut çıkagelir ve “Ah, ne yazık!” diye bir feryat duyulur. Bulutlardan aşağı bir insan ayağı sarkmaktadır. Inaba yöneticisinin adamları ayağı tutup aşağı çektiklerinde bunun yaşlı bir kadının cesedi olduğu görülür. Etraftakilere bu durum hakkında sorular sorulduğunda yaşlı kadının çok cimri biri olduğu ve etrafındakiler tarafından hiç sevilmediği öğrenilir. Ama bir gün banyoya gitmek için dışarıya çıktığında aniden siyah bir bulut gelip onu kaçırmıştır. Tanıklara göre bu olay, “Kasha” denilen bir oninin işiydi.[12]
Bōsō Manroku (茅ちがや窓まど漫録), “Kasha”
Bazen cenaze esnasında birdenbire bastıran yağmur ve rüzgar tabutu uçurup, cenazenin kaybolmasına neden olabiliyormuş. Ancak bunu cehennemden gelen kasha yaptığından bu olay insanların korkmasına ve utanmasına sebep olurmuş. Kasha cesedi parçalayıp, dağlardaki kayalara veya ağaçlara asarmış. Bu kitabın içerisinde Japonya ve Çin’de birçok kez kasha’ya rastlandığı anlatılmakta olup bu olay ise Mōryō (魍魎もうりょう) denen bir iblise atfedilir. Bu iblis görselde 魍魎もうりょう olarak yazılıp okunuşu “kuhashiya” olarak verilmiştir.[13]
Hokuetsu Seppu (北越ほくえつ雪ゆき譜ふ), “Rahip Hokkō”
Bu olay Tenshō döneminde (1573 – 1592) gerçekleşmiştir. Echigo beyliği, Uonuma ilçesinde bir cenaze sırasında kuvvetli bir rüzgarla beraber bir ateş topu tabuta düşerek çevrelemiştir. Ateş topunun içinde iki kuyruklu dev bir kedi vardır ve tabutu çalmaya çalışmaktadır. Dontōan tapınağından (gün. Niigata), rahip Hokkō duaları ve asasıyla (müttekâ) tek bir darbede bu yōkai’ı def eder. Bu olaydan sonra Hokkō’nın cübbesi “kasha-otoshi no kesa” (Kasha-indiren cübbe) olarak anılmıştır.[14]

Kasha’ya Benzeyen Diğer Varlıklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kasha ile aynı türden olan şeyler veya kasha’ya verilen başka isimler aşağıda sıralanmıştır.[1]

Iwate vilayeti, Tōno’da “Kyasha”; Kamihei ilçesi, Ayaori köyünden Miyamori köyüne giden bir yolun yanındaki dağda, kuşağında kese taşıyan, kadın görünümünde bir varlığın yaşadığı, bu varlığın da cenazelerde tabutlardan ve mezarlıkta kazdığı yerlerden cesetleri çaldığı ve yediği söylenir. Aynı şekilde Nagato vilayetindeki (Gün. Saku) Minamimimaki köyünde de “kyasha” denen bir varlığın cenazelerden ceset çaldığı söylenir.[15]

Yamagata şehrinde anlatılan bir hikâyeye göre zengin birinin ölmesinin ardından bir Kasha-neko (Kasha-kedi) gelir ve cesedini çalmaya çalışır ama Seigen-ji tapınağından bir rahibi onu kovar. Kasha’dan geride kaldığı düşünülen bir kuyruk da kötü ruhlara karşı bir tılsım olarak Hase-kannon tapınağında sergilenmekte olup her sene yeni yılda halka açılmaktadır.[16]

Gunma vilayeti (gün. Kanra), Kanra ilçesi, Akihata köyünde insan cesedi yiyen canavarlara “Tenmaru” denir. Buna karşı önlem olarak tabutların üzerine bambudan bir sepet konulur.[17]

Aichi vilayeti, Himakajima’da kasha’lara “Madōkusha” denir ve yüz yaşına giren kedilerin yōkai’a dönüştüklerine inanılır.[18]

Kagoshima vilayeti, İzumi ilçesinde “Kimotori” denen varlıkların cenazelerden sonra mezarlıklarda ortaya çıktığı söylenir.[3]

Terimin Zamanla Gelişimi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sawaki casamino " hyakkai zukan ", "Kuwashiya" (Kasha)

Japonya’da eski zamanlarda kedilerin büyülü olduğu düşünülür ve bu nedenle “kediler cenazeye yaklaştırılmaz” ve “eğer bir kedi tabutun üzerinden atlarsa, ölü hortlar” gibi batıl inançlar vardı. Yine Orta Çağ Japonya'sında “Uji Shui Monogatari” (宇治うじ拾遺しゅうい物語ものがたり) adlı hikâye derlemesinde, bir cehennem zebanisi, alev alev yanan ateşten bir el arabası sürükleyerek günahkar birinin cesedini veya halen yaşamakta olan günahkar birinin bedenini çaldığı anlatılır. Kasha efsanesi, buna benzer kediler ve ölülerle ilgili efsanelerin, günahkarların bedenlerini çalan ateş arabası efsaneleri ile birleşiminin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.[1]

İnsanları boğan ve vücutlarının alt kısmını kapan (organları yiyerek) Kappa’nın da kasha’dan etkilenerek ortaya çıktığına dair bir teori vardır.[19] Yine Çin’de cesetlerin karaciğerini yediğine inanılan “Moryo” 魍魎もうりょう adlı bir yōkai’ın da Japonya’da insanların bedenini çalan kasha ile karıştırıldığı düşünülüyor.[1] Yukarıda bahsi geçen “Bōsō Manroku”’da “魍魎もうりょう” olarak yazılan kanjiler “Kuhashiya” olarak okunmuş, Yasumori Negishi’nin yazdığı “Moryobukuro” adlı eserin dördüncü cildi "Kiboku no Koto" (鬼おに僕ぼくの事こと)’da “Moryo denebilecek biri idi” şeklinde bir ifade geçmektedir.[20]

Terimin Başka Kullanımları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Japoncada 火ひ車しゃ karakterlerinin başka bir okunuşu olan "hi no kuruma" (Ateş Arabası), “ekonomik açıdan zor durumda olmak” veya “soyulup soğana çevrilmek” anlamlarına gelen bir deyimdir. Bu deyim, ölülerin cehenneme yolculuğu sırasında kasha’dan gördükleri eziyete atıf olarak kullanılmaktadır.[21]

Harima vilayetinin bazı bölgelerinde kötü kişilikli yaşlı kadınlara “kasha-baba” denir (kasha-nene”), bu sözle yaşlı kadınların Bakeneko’ya  benzedikleri ima edilir.[2]

Genelevlerde kadınları idare eden kadına da “Yarite” veya “Kasha” diye hitap edilir ancak farklı kanji kullanılırdı. (花車かしゃ, “Çiçek Arabası”) Bu isim de yukarıda bahsedilen kasha’dan gelir.[3]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e 村上むらかみ健司けんじ編著へんちょ (2000). 妖怪ようかい事典じてん. 毎日新聞社まいにちしんぶんしゃ. ss. 103-104頁ぺーじ. ISBN 978-4-620-31428-0. 
  2. ^ a b c 播磨はりま学まなぶ研究所けんきゅうじょ編へん (2005). 播磨はりまの民俗みんぞく探訪たんぼう. 神戸こうべ新聞しんぶん総合そうごう出版しゅっぱんセンター. ss. 157-158頁ぺーじ. ISBN 978-4-3430-0341-6. 
  3. ^ a b c 京極きょうごく夏彦なつひこ・多田ただ克己かつみ編著へんちょ (2000). 妖怪ようかい図ず巻まき. 国書刊行会こくしょかんこうかい. ss. 151頁ぺーじ. ISBN 978-4-336-04187-6. 
  4. ^ "甲斐がい路ろ 通巻つうかん24号ごう 精進しょうじんの民話みんわ". 怪異かいい・妖怪ようかい伝承でんしょうデータベース. 国際こくさい日本にっぽん文化ぶんか研究けんきゅうセンター. 27 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2008. 
  5. ^ "愛媛えひめ県けん史し 民俗みんぞく下巻げかん 第だい八章はっしょう 第だい三さん節せつ：三さん 死しと衣服いふく". 怪異かいい・妖怪ようかい伝承でんしょうデータベース. 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2008. 
  6. ^ "民俗みんぞく採訪さいほう 通巻つうかん昭和しょうわ38年度ねんど号ごう 宮崎みやざき県けん東臼杵ひがしうすき郡ぐん西郷さいごう村むら". 怪異かいい・妖怪ようかい伝承でんしょうデータベース. 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2008. 
  7. ^ "中国ちゅうごく民俗みんぞく研究けんきゅう 1巻かん3号ごう 阿哲あてつ郡ぐん熊谷くまがや村むらの伝説でんせつ". 怪異かいい・妖怪ようかい伝承でんしょうデータベース. 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2008. 
  8. ^ 高田たかだ衛まもる編へん・校こう中ちゅう (1989). "奇異きい雑談ざつだん集しゅう". 江戸えど怪談かいだん集しゅう. 岩波いわなみ文庫ぶんこ. 上うえ. 岩波書店いわなみしょてん. ss. 230-232頁ぺーじ. ISBN 978-4-00-302571-0. 
  9. ^ 神谷かみや養よう勇いさむ軒のき (1974). "新しん著聞ちょぶん集しゅう". 日本にっぽん随筆ずいひつ大成たいせい編輯へんしゅう部ぶ編へん (Ed.). 日本にっぽん随筆ずいひつ大成たいせい. 〈第だい2期き〉5. 吉川弘文館よしかわこうぶんかん. ss. 289頁ぺーじ. ISBN 978-4-642-08550-2. 
  10. ^ 京極きょうごく夏彦なつひこ・多田ただ克己かつみ編著へんちょ (2000). 妖怪ようかい図ず巻まき. 国書刊行会こくしょかんこうかい. ss. 150-151頁ぺーじ. ISBN 978-4-336-04187-6. 
  11. ^ "新しん著聞ちょぶん集しゅう". 日本にっぽん随筆ずいひつ大成たいせい. 〈第だい2期き〉5. ss. 355-357頁ぺーじ. 
  12. ^ "新しん著聞ちょぶん集しゅう". 日本にっぽん随筆ずいひつ大成たいせい. 〈第だい2期き〉5. ss. 399頁ぺーじ. 
  13. ^ 茅原かやはら虚きょ斎とき (1994). "茅ちがや窓まど漫録". 日本にっぽん随筆ずいひつ大成たいせい. 〈第だい1期き〉22. 吉川弘文館よしかわこうぶんかん. ss. 352-353頁ぺーじ. ISBN 978-4-642-09022-3. 
  14. ^ 鈴木すずき牧之ぼくし (1997). "北きた高だか和尚おしょう". 北越ほくえつ雪ゆき譜ふ. 地球人ちきゅうじんライブラリー. 小学館しょうがくかん. ss. 201-202頁ぺーじ. ISBN 978-4-09-251035-7. 
  15. ^ 柳田やなぎだ國男くにお監修かんしゅう 民俗みんぞく学がく研究所けんきゅうじょ編へん (1955). 綜合そうごう日本にっぽん民俗みんぞく語彙ごい. 第だい1巻かん. 平凡社へいぼんしゃ. ss. 468頁ぺーじ. 
  16. ^ 山口やまぐち敏さとし太郎たろう (2003). とうほく妖怪ようかい図鑑ずかん. んだんだブックス. 無明むみょう舎しゃ. ss. 40-41頁ぺーじ. ISBN 978-4-89544-344-9. 
  17. ^ 妖怪ようかい事典じてん. ss. 236頁ぺーじ. 
  18. ^ 妖怪ようかい事典じてん. ss. 312頁ぺーじ. 
  19. ^ 妖怪ようかい図ず巻まき. ss. 147頁ぺーじ. 
  20. ^ 根岸ねぎし鎮衛 (1991). 長谷川はせがわ強つよし校こう注ちゅう (Ed.). 耳みみ嚢. 岩波いわなみ文庫ぶんこ. 中なか. 岩波書店いわなみしょてん. ss. 125頁ぺーじ. ISBN 978-4-00-302612-0. 
  21. ^ 多田ただ克己かつみ (2006). 百ひゃく鬼おに解読かいどく. 講談社こうだんしゃ文庫ぶんこ. 講談社こうだんしゃ. ss. 52頁ぺーじ. ISBN 978-4-06-275484-2. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kasha_(yōkai)&oldid=32884382" sayfasından alınmıştır