Qu Yuan

Qu Yuan
Doğum	MÖ 343 Antik Çin Chu Eyaleti, günümüz Hubei, Çin
Ölüm	MÖ 278 Miluo Nehri
Meslek	Şair, Devlet adamı
Milliyet	Çin
Dönem	Savaşan Devletler Çağı

Qu Yuan (Çince: 屈こごめ原はら; pinyin: Qū Yuán) (MÖ 343 - y. MÖ 278) güney Chu asıllı Muharip Devletler Dönemi, Çinli şairi. Eserlerinin çoğunluğu Chu Ci isimli şiir antolojisinde bulunmaktadır.

Hayatı ve Duan Wu Festivali

Hayatı efsanelerle karışmış olan Qu Yuan'ın hayatına dair tarihsel bilgi net değildir. Chu Devleti bakanlarından olan bir asilzade olduğu kabul görmektedir. Bununla birlikte efsanelere göre bakanlar arası kıskançlık ve kavgalar sebebiyle sonradan sürgüne gönderilmiştir. Sürgündeyken yerel folklor ve mitoloji bazlı efsaneleri ve öğeleri alıp bu bağlamdaki eserlerini kaleme aldığına inanılır. MÖ 278 yılında Chu Devleti'nin başkenti Ying'in Qin Devleti tarafından zaptedildiğini öğrendikten sonra Miluo nehrine atlayarak intihar ettiği söylenir. Ölümü Duan Wu veya Tuen Ng Festivalinde (端午たんご节/端午たんご節ぶし), Çin ay takviminin beşinci ayının beşinci gününde, anılmaktadır ki bu festival Batı'da daha ziyade Ejderha Kayığı Festivali olarak anılmaktadır. Festivalin kökeni inanışa göre köylülerin nehre sallarıyla inip Qu Yuan'ı kurtarmaya çalışmaları, başarısız olunca da en azından onun ölüsünü hayvanlardan ve kötü ruhlardan uzak tutmaya çalışmalarına dayanır. Zamanla yapılan bu uğraşlar ve konuya ilişkin efsanelerin dokusu, bu festivali çeşitli kültürel etkinliklerle bezemiştir. Örneğin, bugün hâlâ düzenlenen, festivalde sallar sembolik olarak Qu Yuan'ın nehre düşmüş vücuduna ulaşabilmek için sal yarışı yaparlar. Koreliler de daha sonra bu festivali Çin kültüründen alarak, Dano ismiyle kutlamaya başlamışlardır.

Edebî yönden Qu Yuan

Qu Yuan genellikle Çin'in bilinen ilk büyük şairi olarak kabul görür. Kendisinden önce kullanılan şiir yapısından farklı yapılar ortaya atmış, Sao tarzının kurucusu olmuştur ki bu tarz ismini Qu Yuan'ın Li Sao isimli eserinden almaktadır. Ayrıca Qu Yuan Çin edebiyatındaki romantizm akımının en önemli öncülerinden biri sayılır ve kendisinden sonra bu akım içerisinde eserler verecek birçok şairi büyük oranda etkilemiştir.

Eserleri

Batı Han hanedanlığından itibaren Qu Yuan'ın bazı eserlerinin özgünlüğü tartışma konusu olmuştur. Bu konudaki en otoriter tarihî kayıt, Sima Qian'ın Shi Ji isimli eserinde bulunur ve burada Qu Yuan'ın beş eserinden bahsedilir:

• Li Sao
• Tian Wen
• Zhao Hun
• Ai Ying ("Ying'e Ağıt")
• Huai Sha

Doğu Han hanedanlığından Wang Yi'ye göre toplamda 25 eser Qu Yuan'a atfedilebilmektedir:

• Li Sao
• Jiu Ge (11 parça içerir)
• Tian Wen
• Jiu Zhang (9 parça içerir)
• Yuan You
• Pu Ju
• Yu Fu

Wang Yi chose to attribute Zhao Hun isimli eseri Wang Yi Batı Han hanedanlığından Song Yu isimli bir şaire atfeder. Bununla birlikte çağdaş bilim adamlarının çoğunluğu Zhao Hun isimli eserin Qu Yuan'a ait olduğunu, fakat Yuan You, Pu Ju ve Yu Fu isimli eserlerinden başkaları tarafından kaleme alındığını kabul ederler.