Su kıtlığı
Dünya üzerindeki mevcut tatlı su kaynaklarının ihtiyaçları karşılayamayacak hale gelmesi üzerine tatlı su kaynaklarını (akarsular) paylaşan devletler arasında yaşanan soruna “su sorunu” denir. Genellikle iki veya daha fazla devletin topraklarından geçen akarsular (bir diğer deyişle sınıraşan sular) üzerinde yaşanır. Dünyada 43 ülkede bulunan yaklaşık 700 milyon insan su kıtlığından muzdaripdir.[1]
Su sorunu özellikle Orta Doğu bölgesinde kendini hissettirmekte; Fırat ve Dicle nehirleri dolayısıyla Türkiye’yi de etkilemektedir. Su sorunu Birleşmiş Milletler başta olmak üzere birçok uluslararası kuruluşta ele alınmaktadır. Halihazırda, devletler arasında sürtüşmelere neden olan su kıtlığının ileride savaşlara yol açabileceğinden endişe edilmektedir.
Uluslararası hukuk ve su sorunu
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurallar
[değiştir | kaynağı değiştir]Devletlerin ülkelerinde bulunan sınıraşan sular veya su sistemleri ile ilgili hak ve yükümlülüklerini belirleyen kapsamlı kural veya ilkeler henüz tamamen şekillenmiş değildir. Çeşitli sınıraşan sular için kıyıdaş ülkeler arasında varılmış anlaşmalar mevcuttur ancak bu anlaşmalardan hiçbirini başka bir soruna uyarlamak mümkün değildir. Her biri değişik koşul ve durumları yansıtan ve bazen benzer sorunlara dahi farklı çözümler getiren bu anlaşmalar genel kabul görmüş hukuk kurallarının oluşumunu sağlayamamıştır..
Bir hükûmet dışı kuruluş olan Uluslararası Hukuk Derneği (International Law Association) ve BM Uluslararası Hukuk Komisyonu başta olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşlar su konusunda uluslararası uyuşmazlıkları giderebilecek ve uzlaşma ortamı yaratabilecek özelliklere sahip bir hukuk kurallarının oluşması için çaba sarf etmektedir.
Alınabilecek önlemler
[değiştir | kaynağı değiştir]Su sorununu azaltmak ve bu hususta yaşanan anlaşmazlıkları en aza indirmek için alınabilecek önlemler şunlardır:
- Devletlerin su ile ilgili kendi iç politikalarını gözden geçirerek israfı azaltmaları.
- Atık suların tasfiye edilerek yeniden kullanıma sokulması.(Bu yöntem halen petrol zengini ülkeler ve İsrail’de uygulanmakta olup ekonomik nedenler başta olmak üzere çeşitli nedenlerle yaygınlaşamamıştır)
- Tarımda ilkel sulama metotlarının israfa neden olması nedeniyle sulamada yüksek teknoloji kullanılması.
- Su kaynaklarına uygun tarım ürünü ekimi yapılması.
- Devletlerin su sorunu konusundaki anlaşmazlıkları tırmandırmaktan kaçınması.
- Tarımsal sulamada damlama ve yağmurlama sulama yapılmalı
- Su tasarrufu (deniz)
- Sanayide su kullanımı yeniden kullanımlı dönüşümlü olmalıdır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Water scarcity26 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The Global Risks Report 2019". 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2021.