Tarih

Tarih
Vikipedi maddesi Vikiveri öğesi

Tarih, geçmişteki olaylara ait bilgilerin keşfi, toplanması, bir araya getirilmesi ve sunulması bilimi.

Tarih de hayattır. Bu hayatı canlandırmak için bize hakikatler, bize geçmişten bir tablodaki parçalar gibi gelir.
— Halil İnalcık

Hakkında Sözler

• Tarih galipler tarafından yazılır. Walter Benjamin
• Tarih döngüsel, tekrarlayıcı değil. Samuel R. Delany
• Tarih kazananlar tarafından yazılır. Napolyon Bonapart
• Tarih her zaman galipler tarafından yazılmıştır. Dan Brown
• Tarih değişir, hiçbir şeye tutunup kalamazsın. Amy M. Homes
• * Tarihin benimle ne işi var? benimki ilk ve tek dünya. Ludwig Wittgenstein
• Tarih tekerrür eder. Tarihte yanlış olan şeylerden biri budur. Clarence Darrow
• Tarih tekerrür etmez, varlığımızın tamamen özdeş bir anı yoktur. Henri Bergson
• Tarih, katiller ve soyguncuların yüceltilmesinden başka bir şey değildir.  Karl Popper
• Tarih çığlıklarla ve imajlarla doludur ve bunlar birbirlerini dürtüp dururlar. Ulus Baker
• Tarih boyunca savaş genellikle teknolojik yeniliklerin başlıca nedeni olmuştur. Jared Diamond
• Tarih insanoğlunun ne rezil ve ne ikiyüzlü olduğunu ortaya koyan kesin bir belgedir.  Faik Baysal
• Eğer tarih efendiler ve köleler arasında bir mücadele ise; insanlar efendidir, hayvanlar ise köle. Steve Best
• Bence bütün tarih kitaplarını yakmalı, yeni kuşaklara atalarının yaptığı rezillikleri okutmamalı. Faik Baysal  
• Çok fazla kafana takma. Tarih boyunca milyarlarca insan gelip geçti bu dünyadan. Sen de onlardan biri olacaksın. Fuminori Nakamura
• Bir ilahiyatçı olarak yazıyorum ki tarih Türkiye'deki İslamcılar kadar hırsız, düzenbaz, yalancı ve cahil bir topluluk görmüş değildir.  Cemil Kılıç
• Tarih, çoğunlukla üçkağıtçı liderlerin ve çoğunlukla aptal askerlerin yarattığı, çoğunlukla önemsiz olayların çoğunlukla yanlış hikayesidir. Ambrose Bierce
• Tarih, insanların hayvanları sömürüp katletmesi, ardından diğer insanlara hayvanmış gibi davranıp aynısını onlara yaptığını gösteren bir kalıbın varlığını ortaya koyuyor. Steve Best

Kaynaklı

• Önce hafızası silinir düşen bir toplumun. Yani tarihi elinden alınır. Tarihi elinden alınmış bir toplum ne geleceğini okuyabilir ne de gelecek ufkuna sahiptir. Tarihe takılıp kalmak nasıl bir iç deniz gibi durağanlaştırırsa tarihsizleşmek de hiç bir anlamlı iz bırakmadan çölde kaybolan nehre benzer. — Akif Emre
• Tarihiyle, kültürüyle, insanıyla barış içinde olmayan ülkeler, iç ve dış tehdit üreterek, kendi kendileriyle savaşmaktan kurtulamazlar. — Ersin Nazif Gürdoğan
• Bilim hayatında da en muvaffak insanlar edebiyattan biraz nasibi olanlardır. Çünkü tarih de hayattır. Bu hayatı canlandırmak için bize hakikatler, bize geçmişten bir tablodaki parçalar gibi gelir. — Halil İnalcık
• Tarih katliam kulübesi gibidir. — Hegel
  • Geschichte Als Schlachtbank
• Tarih, ibret ve ders almak için okunur ve araştırılır. Bu tür bir araştırmayı yapamayan kimsenin, kendisini siyasi lider olarak görmesi mümkün değildir. Tarihini bilmeyen bir kimse, kendisinin lider olduğunu bırakın söylemeyi, aklından bile geçirmesin. — Hitler
  • Mein Kampf
• Çekiç olmak istemeyen, tarihin örsü olacaktır. — Hitler
  • Mein Kampf

• Tarih alanında düşülen yanlış ve yanılgının ince bir nedeni var: Çağlar değişir ve günler geçip giderken, toplumların, kuşakların durumlarının da sürekli olarak değiştiğinin gözden kaçırılması. (...) Evrenin ve toplumların durumları, ilişkileri, gidişleri tek bir süreç ("vetîre") üzerinde sürmez ve değişmeyen bir çizgide kalmaz. Günler, zamanlar geçer, oluşan değişmeler ve durumdan duruma geçişler bütünüdür her şey. Bu değişmeler ve geçişler, kişilerde, sürelerde, kent ve kasabalarda olduğu gibi, tüm evrende, ülkelerde, kıtalarda, zamanlarda ve devletlerde de olur. — İbn-i Haldun
  • Mukaddime (1274) İbn-i Haldun, çeviri: Turan Dursun
• Bir toplum iyi tarih yazıyorsa rafine bir toplum olur. — İlber Ortaylı
• Tarihsiz toplumlar talihsiz toplumlardır. — Mehmet Bulut
• Târih bir milletin hâfızasıdır. Eğer bir milletin hâfızası doğru teşekkül etmemişse, o millet ne kendini, ne de ecdâdını tanır; ne geçmişini, ne gününü, ne de geleceğini tanır. Dolayısı ile milliyetçilik de yapamaz. — Mehmed Niyazi Özdemir
• Tarihi yapan büyük güçler var; sistemi onlar kuruyor, sayıca, nüfusça küçük kavimler var bir de. Onlara da sistemde rol düşüyor elbette. Sistem kurucular bu küçük kavimleri harekete geçirerek bazı hedeflere ulaşmayı stratejilerinin bir parçası haline getiriyorlar. — D. Mehmet Doğan
• Tarih boyuncu haysiyetini ve şahsiyetini yitiren kişiler ve toplumlar kendilerini hep zillet çukurunda bulmuşlardır. Türkiye ve Türk milleti olarak yaşadığımız onca saldırıya ve ihanete rağmen Allah'a hamdolsun böyle bir yanlışa düşmedik. Bin yıllara sari geçmişimizde ne haysiyetimizden ne de şahsiyetimizden asla taviz vermedik. Tehditler karşısında sinen, pusan, eğilip bükülenlerden olmadık. Hep dik durduk, sağlam durduk. — Recep Tayyip Erdoğan
• Tarih içinden süzülüp gelen kültürel miras yeni nesillerin katkısıyla, yeni kuşakların ilaveleriyle zenginleşir ve süreklilik kazanır. Bunun için geleneği yeniden üretmek, yeniden işlemek, geçmişin birikimini altın sandukasından çıkartarak, bugüne taşımak gerekir. Yahya Kemal bu serencamı “kökü mazide olan ati” diye tarif ediyor. Bu süreçte zengin ve köklü tarihimizin nişaneleri olan müzelerimizin çok önemli roller üstlendiğine inanıyorum. Anadolu’nun her bir şehrine yayılmış müzelerimiz hem bize mazimizi hatırlatan, hem de insanlığın ortak birikimini yansıtan müstesna eserlerdir. Müzeler, her yönüyle milletimizin geçmişten geleceğe kurduğu birer kültür, sanat ve tarih köprüsüdür. Ancak, bir dönem tarihimize, sanatımıza, kadim değerlerimize sahip çıkma konusunda yaşanan ihmalkârlık müzelerimize de yansımıştır. Tarihe ve sanata kendi sığ ideolojilerinin merceğinden bakanlar uzun yıllar müzelerimize bakımsızlığa, yıkıma, talana mahkum etmiştir. Türk müzeciliği sembolik birkaç adım dışında hak ettiği ilgiyi hiçbir zaman görmemiştir. Çok daha vahimi, bir dönem müzecilik Ayasofya Camii’nde olduğu gibi milletin kutsallarıyla hesaplaşmanın aracı haline dönüştürülmüştür. Tarihimizin önemli bir bölümünü reddeden bu zihniyet, ülkemizi yüz yılların birikiminden mahrum etmenin yanı sıra, kültür ve sanat hayatımızın çoraklaşmasına sebep olmuştur. Oysa kökleri kuruyan bir ağaç nasıl ayakta duramazsa, mazisiyle bağları zayıflayan toplumlar da istikbali inşa edemez. Tarihimizle ve coğrafyamızla ilişkimiz ne kadar köklü ve sağlam olursa esen rüzgarlara karşı direncimiz de o kadar güçlü olacaktır. Bu amaçla bir taraftan geçmişin yanlışlarını düzeltirken, diğer taraftan geleceğe damga vuracak uzun vadeli çalışmalar yürütüyoruz. Özellikle gençlerimizin tarihini bilen, kültürüne vakıf, aklıselim, kalbi selim ve zevki selim sahibi bireyler olarak yetişmeleri için gayret gösteriyoruz. İnsanımız arasında ayrım yapmadığımız gibi, sanatçılarımız, sanat dallarımız arasında da asla ayrımcılık yapmıyoruz. İmtiyazlarını kaybedenler bizi sürekli eleştirse de bu topraklara ait ne varsa Türkiye’nin bir zenginliği olarak hepsini kucaklamaya çalışıyoruz. Ülkemizin kültür ve sanat hayatına ilave değer katacak, bu alanda çeşitliliği artıracak her türlü nitelikle esere destek veriyoruz.
• Târihî hâdiselerin cereyanı sırasında bâzen fizyolojik ârızalar mühim rol oynarlar. Tabiat ya mânî olur veyahut yardım eder. — Ruşen Eşref Ünaydın

• Şimdiki zaman, tarihe kendi çözümlemesini empoze ettiği zaman onu bozar. — Léon Halkin
• Tarihi hiç sevmezdim. Ta ki 14 yaşında Reşat Ekrem Koçu’nun “Tarihimizde Garip Vakalar” adlı kitabını okuyana kadar. Kendi döneminde bazı çevreler tarafından “tarihi magazinleştirmek”le suçlanan ve bu nedenle kıymeti kendinden menkul akademisyen çevreler tarafından hakir görülen bu adam bana bir anda, tek kitapla sevdirdi tarih okumayı. Sonraları uzun uzun düşününce neden olduğunu anladım: O güne dek okuduğum tüm tarih kitaplarında (özellikle Türk tarihi kitaplarında) tüm padişahlar aslan yürekli, tüm padişah eşleri güzeller güzeli, tüm şehzadeler pırlanta tanesi, tüm devlet adamları dirayetli idi... Oysa Reşat Ekrem Koçu herkese hak ettiği kadar değer veriyor, özel bir önemi olmayanlara laf etmese de üzerlerine fazla eğilmiyordu. — Sabri Kaliç
• Bugünü doğru anlamanın biricik yolu düne, tarihe bakmaktır. Ancak düne şaşı bakanların, bugünü net görmeleri mümkün değildir. — Sinan Meydan
• Tarih, insanların hayvanları sömürüp katletmesi; ardından diğer insanlara hayvanmış gibi davranıp aynısını onlara yaptığını gösteren bir kalıbın varlığını ortaya koyuyor. — Steve Best

Tarih kendisini yineler.
— Anonim

• Tarih yinelenmez, yenilenir... — İlhan Selçuk
• Tarihsiz bir toplum, nereden gelip nereye gittiğini bilemez; nereye gitmesi gerektiğini ise hiç göremez. Tarihsiz bir toplum, hafızasızdır. Hafızasız bir toplum, zaman ve mekân duygusundan yoksundur. Bırakınız nereye, nasıl gideceğini, nerede olduğunu bile tespit edemez. — Yusuf Kaplan
• Tarihi, tarihe veya bir medeniyetin tarihine geç giren toplumlar yapar. — Yusuf Kaplan
• Tarihi, Avrupa değil, Amerika yapmaya başladı İkinci Dünya Savaşı’ndan itibaren…
  • Yusuf Kaplan