Dai shogi

Bức tranh khắc gỗ của Kobayashi Kiyochika (1904 hoặc 1905) thể hiện một ván cờ dai shogi

Dai Shogi (大だい将棋しょうぎ ^{(Đại tướng Kỳ)} / だいしょうぎ) hoặc Kamakura Dai Shogi (鎌倉かまくら大だい将棋しょうぎ) là một biến thể shogi có nguồn gốc từ Nhật Bản. Được phát triển từ shogi thời Heian, và tương tự như shogi tiêu chuẩn (đôi khi được gọi là cờ vua Nhật Bản) trong các quy tắc và cách chơi của nó. Dai shogi chỉ là một trong số các biến thể shogi chơi trên bảng lớn. Tên của nó có nghĩa là shogi lớn, từ thời có ba loại trò chơi shogi. Các phiên bản ban đầu của dai shogi có thể bắt nguồn từ thời Kamakura, từ khoảng năm 1230 sau Công nguyên. Biến thể này là cơ sở lịch sử cho biến thể phổ biến chu shogi sau này.

Luật chơi

Ngoài các quân cờ bổ sung (tướng sắt và đá, hiệp sĩ, sân trư, miêu lượng, sói dữ, mãnh ngưu và phi long, tất cả đều thăng cấp thành tướng vàng), các quy tắc của dai shogi được cho là rất chặt chẽ cho những biến thể thuộc hậu duệ của nó, chu shogi.

Mục tiêu

Mục tiêu của trò chơi là chiếu hết vua của đối thủ và nếu có mặt hoàng tử, được coi là vua thứ hai; hoặc để bắt tất cả các quân khác, để lại một mình vị vua hoặc hoàng tử trên bàn cờ. Không giống như shogi tiêu chuẩn, các quân có thể không được thả lại vào bàn cờ sau khi bị bắt.

Cách chơi

Hai người chơi luân phiên nhau, thực hiện từng nước đi với bên Đen đi trước. (Các quân cờ không phân biệt theo màu sắc; thuật ngữ cờ vua truyền thống "Đen" và "Trắng" chỉ được sử dụng để biểu thị ai chơi trước và để phân biệt các bên trong khi thảo luận trò chơi.) Một nước đi bao gồm việc di chuyển một quân đến một ô trống trên bàn cờ hoặc một ô vuông bị quân đối thủ chiếm giữ, do đó chiếm được quân đó; và tùy ý lật mặt quân cờ, nếu quân cờ đi vào vùng phong cấp, hoặc nếu đó là bắt giữ và bất kỳ phần nào của nó nằm trong vùng phong cấp.

Thiết lập trò chơi

Hai người chơi, Đen và Trắng (hoặc 先手せんて (tiên thủ) và 後手ごて (hậu thủ)), chơi trên một bảng được chia thành một lưới gồm 15 hàng và 15 cột với tổng số 225 ô vuông. Các ô vuông không phân biệt bằng cách đánh dấu hoặc màu sắc, không giống như bàn cờ phương Tây.

Mỗi người chơi có một bộ 65 mảnh gồm 29 loại khác nhau. Tổng cộng, một người chơi phải nhớ 36 nước đi khác nhau. Mỗi phần đều có tên của nó được viết bằng chữ kanji của Nhật Bản. Chữ viết thường có màu đen. Ở mặt trái của hầu hết các quân cờ có các ký tự để chỉ thứ hạng được thăng của quân cờ, thường được viết bằng màu đỏ. Các quân cờ có hình nêm và hướng của chúng cho biết chúng thuộc về người chơi nào, khi chúng hướng về phía đối phương. Các mảnh có kích thước hơi khác nhau, từ lớn nhất đến nhỏ nhất (mạnh nhất đến kém nhất), chúng là:

• 1 Vương tướng
• 1 Ngọc tướng
• 1 Bôn vương
• 1 Sư Tử
• 2 Long vương
• 2 Long mã
• 2 Phi xa
• 2 Giác hành
• 1 Kỳ Lân
• 1 Phượng Hoàng
• 2 Mãnh ngưu
• 2 Phi long
• 1 Túy tượng
• 2 Manh hổ
• 2 Mãnh báo
• 2 Kim tướng
• 2 Ngân tướng
• 2 Đồng tướng
• 2 Sân trư
• 2 Miêu lượng
• 2 Thụ hành
• 2 Hoành hành
• 2 Hương xa
• 2 Quế mã
• 2 Ác lang
• 2 Thiết tướng
• 2 Thạch tướng
• 2 Trọng nhân
• 15 bộ binh

Liệt kê dưới đây là các quân của trò chơi và cả các quân đã được phong cấp. Các tên quân cờ là bản dịch thô đã được chuẩn hóa phần nào trong tiếng Việt. Các quân được liệt kê theo thứ tự bảng chữ cái theo tên tiếng Anh của chúng.

Các nước đi phong cấp chỉ áp dụng cho các quân cờ bắt đầu với các bậc ở cột đầu tiên tính từ bên trái, tức là các quân cờ có các bậc này được viết bằng màu đen; những quân cờ phong cấp có cùng bậc được viết bằng màu đỏ có thể không được phong cấp nữa. Các quân cờ chỉ xuất hiện khi đi qua vùng phong cấp (tức lãnh thổ của đối phương), được viết bằng màu đỏ, được đánh dấu hoa thị. Vua, Bôn vương và Sư tử không phong cấp.

Các quân cờ

Kanji	Romaji	Viết tắt	Phong thành	Hán Việt	Nghĩa
嗔猪	shinchō	嗔	Kim tướng	Sân trư	Lợn nổi giận
角行かっこう	kakugyō	角かく	Long mã	Giác hành	Di chuyển góc
盲めくら虎とら	mōko	虎とら	Phi lộc	Manh hổ	Hổ mù
猫ねこ刄	myōjin	猫ねこ	Kim tướng	Miêu lượng	Đao mèo
銅どう将しょう	dōshō	銅どう	Hoành hành	Đồng tướng	Tướng đồng
龍馬りょうま	ryūma	馬うま	Giác ưng	Long mã	Ngựa rồng
龍王りゅうおう	ryūō	竜りゅう	Phi thứu	Long vương	Vua rồng
酔よい象ぞう	suizō	象ぞう	Thái tử	Túy tượng	Voi say xỉn
悪あく狼おおかみ	akurō	狼おおかみ	Kim tướng	Ác lang	Sói ác
猛もう豹ひょう	mōhyō	豹ひょう	Giác hành	Mãnh báo	Báo đốm
飛ひ龍りゅう	hiryū	龍りゅう	Kim tướng	Phi long	Rồng bay
飛ひ牛うし	higyū	牛うし	phong từ "Thụ hành"	Phi ngưu	Trâu bay
飛ひ鹿しか	hiroku	鹿しか	phong từ "Manh hổ"	Phi lộc	Hươu bay
奔猪	honcho	猪いのしし	phong từ "Hoành hành"	Bôn trư	Lợn chạy
仲人なこうど	chūnin	仲なか	Túy tượng	Trọng nhân	Đi giữa
金将きんしょう	kinshō	金きむ	Phi xa	Kim tướng	Tướng vàng
角すみ鷹たか	kakuō	鷹たか	phong từ "Long mã"	Giác ưng	Chim ưng có sừng
鉄てつ将しょう	tesshō	鉄てつ	Kim tướng	Thiết tướng	Tướng sắt
玉将ぎょくしょう	gyokushō	玉たま	—	Ngọc tướng	Tướng ngọc
王将おうしょう	ōshō	王おう	—	Vương tướng	Tướng vua
麒麟きりん	kirin	麒	Sư tử	Kỳ lân	Kỳ lân
桂馬けいま	keima	桂かつら	Ngân tướng	Quế mã	Ngựa quế
香車きょうしゃ	kyōsha	香こう	Bạch câu	Hương xa	Xe hương
獅子しし	shishi	獅	—	Sư tử	Sư tử
歩兵ほへい	fuhyō	歩ふ	Kim tướng	Bộ binh	Lính bộ
鳳凰ほうおう	hōō	鳳おおとり	Bôn vương	Phượng hoàng	Phượng hoàng
太子たいし	taishi	太ふとし	phong từ "Túy tượng"	Thái tử	Thái tử
奔王	honnō	奔	—	Bôn vương	Vua chạy
反はん車くるま	hensha	反はん	Kình nghê	Phản xa	Xe lùi
飛車ひしゃ	hisha	飛ひ	Long vương	Phi xa	Xe bay
横行おうこう	ōgyō	横よこ	Bôn trư	Hoành hành	Di chuyển ngang
銀将ぎんしょう	ginshō	銀ぎん	Thụ hành	Ngân tướng	Tướng bạc
石いし将しょう	sekishō	石いし	Kim tướng	Thạch tướng	Tướng đá
飛ひ鷲わし	hijū	鷲わし	phong từ "Long vương"	Phi thứu	Chim ưng bay
竪たて行ぎょう	shugyō	竪たて	Phi ngưu	Thụ hành	Di chuyển dọc
猛もう牛うし	mōgyū	猛たけし	Kim tướng	Mãnh ngưu	Trâu dũng mãnh
鯨くじら鯢さんしょううお	keigei	鯨くじら	phong từ "Phản xa"	Kình nghê	Cá voi
白駒しろこま	hakku	駒こま	phong từ "Bạch câu"	Bạch câu	Ngựa trắng

Thiết lập bàn cờ

Dưới đây là sơ đồ cho thấy thiết lập ban đầu của bàn cờ.

15	14	13	12	11	10	9	8	7	6	5	4	3	2	1
香こう 車くるま	桂かつら 馬うま	石いし 将はた	鉄てつ 将はた	銅どう 将はた	銀ぎん 将はた	金きむ 将はた	王おう 将はた	金きむ 将はた	銀ぎん 将はた	銅どう 将はた	鉄てつ 将はた	石いし 将はた	桂かつら 馬うま	香こう 車くるま	一いち
反はん 車くるま		猫ねこ 刄		猛たけし 豹ひょう		盲めくら 虎とら	酔よい 象ぞう	盲めくら 虎とら		猛たけし 豹ひょう		猫ねこ 刄		反はん 車くるま	二に
	猛たけし 牛うし		嗔 猪いのしし		悪あく 狼おおかみ	鳳おおとり 凰	獅 子こ	麒 麟	悪あく 狼おおかみ		嗔 猪いのしし		猛たけし 牛うし		三さん
飛ひ 車くるま	飛ひ 龍りゅう	横よこ 行くだり	竪たて 行くだり	角かく 行くだり	龍りゅう 馬うま	龍りゅう 王おう	奔 王おう	龍りゅう 王おう	龍りゅう 馬うま	角かく 行くだり	竪たて 行くだり	横よこ 行くだり	飛ひ 龍りゅう	飛ひ 車くるま	四よん
歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	五ご
				仲なか 人ひと						仲なか 人ひと					六ろく
															七なな
															八はち
															九きゅう
				仲なか 人ひと						仲なか 人ひと					十じゅう
歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	歩ふ 兵へい	十じゅう 一いち
飛ひ 車くるま	飛ひ 龍りゅう	横よこ 行くだり	竪たて 行くだり	角かく 行くだり	龍りゅう 馬うま	龍りゅう 王おう	奔 王おう	龍りゅう 王おう	龍りゅう 馬うま	角かく 行くだり	竪たて 行くだり	横よこ 行くだり	飛ひ 龍りゅう	飛ひ 車くるま	十じゅう 二に
	猛たけし 牛うし		嗔 猪いのしし		悪あく 狼おおかみ	麒 麟	獅 子こ	鳳おおとり 凰	悪あく 狼おおかみ		嗔 猪いのしし		猛たけし 牛うし		十じゅう 三さん
反はん 車くるま		猫ねこ 刄		猛たけし 豹ひょう		盲めくら 虎とら	酔よい 象ぞう	盲めくら 虎とら		猛たけし 豹ひょう		猫ねこ 刄		反はん 車くるま	十じゅう 四よん
香こう 車くるま	桂かつら 馬うま	石いし 将はた	鉄てつ 将はた	銅どう 将はた	銀ぎん 将はた	金きむ 将はた	玉たま 将はた	金きむ 将はた	銀ぎん 将はた	銅どう 将はた	鉄てつ 将はた	石いし 将はた	桂かつら 馬うま	香こう 車くるま	十じゅう 五ご

Đi quân và bắt quân

Một quân cờ của đối thủ bị bắt bằng cách thế chỗ: Nghĩa là, nếu một quân cờ di chuyển đến một ô vuông bị quân đối phương chiếm giữ, quân cờ của đối phương sẽ bị thế chỗ và loại bỏ khỏi bàn cờ. Một quân cờ không thể di chuyển đến một ô vuông do quân của mình chiếm giữ, nghĩa là không thể chồng các quân của mình lên để tạo thành các tổ đội từ 2 quân trở lên.

Mỗi quân cờ trên bàn cờ di chuyển theo một quy tắc riêng. Các quân cờ di chuyển trực giao (nghĩa là tiến, lùi, trái hoặc phải, theo hướng của một trong các nhánh hình dấu cộng, +), hoặc theo đường chéo (theo hướng của một trong các nhánh hình dấu nhân, ×). Sư tử và quế mã là những trường hợp ngoại lệ ở chỗ chúng không di chuyển, hoặc không bắt buộc phải di chuyển, trên một đường thẳng hay chéo.

Nhiều quân có khả năng thực hiện một số loại nước đi, với kiểu nước đi thường xuyên nhất tùy thuộc vào hướng mà chúng di chuyển.

Đi từng ô một

Vài quân cờ chỉ có thể đi một ô trong nước đi của mình. Nếu một quân đồng minh chiếm một ô vuông liền kề, quân cờ có thể không di chuyển theo hướng đó; nếu có một quân cờ của đối thủ, nó có thể bị thế chỗ và loại khỏi bàn cờ.

Các quân cờ đi theo cách này là Vua, Túy tượng, Hổ mù, Mãnh báo, các quân Tướng, Sân trư, Miêu lượng, Ác lang, đi giữa và 15 con tốt cho mỗi người chơi.

Đi có giới hạn các ô

Quân Mãnh ngưu và Phi long có thể di chuyển dọc theo một số lượng giới hạn (2) ô vuông trống dọc theo một đường thẳng theo những hướng nhất định. Ngoài cách đi đó, chúng có thể đi được số ô tùy ý theo hướng đã định.

Nhảy qua các ô

Một số quân cờ có thể nhảy, có thể vượt qua bất kỳ quân cờ nào, dù là bên Trắng hay Đen, mà không ảnh hưởng gì đến cả hai. Đó là Sư tử, Kỳ lân, Phượng hoàng và Quế mã.

Đi không giới hạn các ô

Nhiều quân cờ có thể di chuyển bất kỳ số ô vuông trống nào dọc theo một đường thẳng trực giao hoặc đường chéo, và chỉ giới hạn bởi cạnh của bàn cờ. Nếu một quân cờ của đối thủ xen vào, nó có thể bị bắt bằng cách di chuyển đến ô vuông đó và loại bỏ nó khỏi bàn cờ. Một mảnh khác nhau phải dừng lại ở nơi nó bắt được, và không thể bỏ qua một mảnh cản đường của nó. Nếu một quân cờ giao hữu chen vào, quân cờ di chuyển bị giới hạn trong khoảng cách dừng ngắn hơn quân cờ xen kẽ; nếu mảnh thân thiện liền kề, nó không thể di chuyển theo hướng đó.

Các quân cờ có thể di chuyển theo cách này là Bôn vương, Long vương, Long mã, Phi xa, Giác hành, Thụ hành, Hoành hành, Phản xa và Hương xa. Chỉ có Bôn vương mới có thể đi khắp tám hướng.

Đi liên tục (Sư tử)

Sư tử có khả năng bắt nhiều lần liên tiếp, được gọi là 'sư tử bắt', cũng như Phi thứu và Giác ưng (Long vương và Long mã) ở cấp độ thấp hơn. Chi tiết về những chiêu thức mạnh mẽ này được mô tả cho Sư tử ở bên dưới.

Phong cấp

Khu vực phong cấp nằm ở 'lãnh thổ đối phương', năm hàng xa nhất của bàn cờ, phần lớn bị chiếm bởi quân của đối phương khi bàn cờ được thiết lập lần đầu. Khi một quân cờ có thể phong cấp thực hiện một nước đi vào khu vực thăng hạng hoặc thực hiện việc chiếm giữ ô trong khu vực phong cấp — bao gồm các nước di chuyển vào, rời khỏi hoặc di chuyển hoàn toàn trong khu vực — nó có tùy chọn "phong cấp" lên một loại quân mạnh mẽ hơn. Phong cấp được thực hiện bằng cách lật quân cờ lại sau khi nó di chuyển, để lộ tên của quân cờ được phong cấp. Phong cấp không bắt buộc và trong một số trường hợp, bạn có thể để lại quân chưa được phong cấp. Các quân cờ được phong cấp có thể không trở lại quân cờ ban đầu. Nếu một quân cờ không được phong cấp khi vào khu vực phong cấp, thì nó có thể không được lật lại cho đến khi rời khỏi khu vực đó và quay lại trừ khi nó ăn quân của đối phương.

Phong cấp cũng có tác dụng thay đổi cách thức di chuyển của quân cờ đó. Xem bên dưới.

Nếu một quân cờ không thể rút lui hoặc di chuyển sang một bên sẽ tiến trên bàn cờ cho đến khi nó đến phía bên kia, nó sẽ bị mắc kẹt. Điều này áp dụng cho quân tốt, thạch tướng, thiết tướng, quế mã và hương xa. Điều này hầu như không xảy ra trong thực tế, bởi vì tất cả những người chơi luôn có xu hướng giữ nguyên các nguyên tắc di chuyển của quân quế mã, và bí nước là một tổn thất cho người chơi đang không có nước đi nào hợp lệ. Vị trí của quế mã là không rõ ràng, vì quân đó phong cấp thành một quân cờ không giữ nguyên các cách đi cũ của nó, và do đó có thể là lý do để trì hoãn việc phong cấp quân này. Trong chu shogi, là hậu duệ của dai shogi, tình huống này áp dụng cho con tốt, do đó có cơ hội thứ hai để phong cấp ở hàng cuối cùng khi không ăn quân: cơ hội phong cấp này cũng có thể bị từ chối, khiến con tốt như bất động "mảnh chết" (死し に 駒こま). Liệu quy tắc này có áp dụng cho hiệp sĩ trong dai shogi hay không là không chắc chắn, cả vì quy tắc này có thể là sự cải tiến sau này đối với chu shogi, và bởi vì các nguồn thời đại Edo có rất nhiều tài liệu mô tả các quy tắc của các biến thể khác ngoài sho shogi và chu shogi.

Các quy tắc phong cấp của dai shogi có thể đã thay đổi đáng kể theo thời gian. Các quy tắc phong cấp trong Heian shogi trước đó và Heian dai shogi quy định cho tất cả các quân cờ yếu thăng cấp lên tướng vàng, điều này đúng với sho shogi và shogi hiện đại. Tuy nhiên, trong chu shogi, nhiều quân cờ trong số này đã thay đổi phong cấp thành các quân cờ đi không giới hạn trong thiết lập ban đầu. Dai shogi có sự kết hợp của các quy tắc này: những quân bước đi yếu kém hoặc những hương xa chỉ có ở dai shogi đều thăng hạng lên tướng vàng, nhưng những quân có mặt trong chu shogi giữ nguyên sự thăng cấp của chúng từ chu shogi. Có vẻ như những cách thăng cấp khác nhau này trong chu shogi là một sự đổi mới trong lịch sử sau này, sau đó được sao chép lại thành dai shogi khi chu shogi trở nên phổ biến hơn dai shogi.

Quân cờ cụ thể

Sau đây là bảng cách đi của từng quân. Bên trái là quân ban đầu, bên phải là quân đã được phong cấp.

Chú thích
○	Đi đến ô liền kề hoặc đi có hạn chế các ô theo hướng đã định
☆	Có thể nhảy qua các quân khác để đến một ô mới không liền kề
│	Đi không giới hạn các ô cho đến khi có quân cùng bên cản đường
─
╲
╱
!	Ăn quân không cần thế chỗ

Vương tướng (Hậu thủ) 王将おうしょう • ōshō	Ngọc tướng (Tiên thủ) 玉将ぎょくしょう • gyokushō
Vương tướng di chuyển và ăn quân một ô theo mọi hướng. Có thể bị chiếu hoặc chiếu hết             ○ ○ ○     ○ 王おう ○     ○ ○ ○	Ngọc tướng di chuyển và ăn quân một ô theo mọi hướng. Có thể bị chiếu hoặc chiếu hết. Bên Tiên thủ đi trước.             ○ ○ ○     ○ 玉たま ○     ○ ○ ○
Kim tướng • 金将きんしょう kinshō	Phi xa • 飛車ひしゃ hisha
Tướng Vàng đi được một ô theo mọi hướng trừ nước đi chéo về phía sau.             ○ ○ ○     ○ 金きむ ○       ○	Xe có thể đi ngang dọc tùy ý cho đến khi gặp 1 quân cản.     │         │     ─ ─ 飛ひ ─ ─     │         │
Ngân tướng • 銀将ぎんしょう ginshō	Thụ hành • 竪たて行ぎょう shugyō
Tướng bạc có thể đi được một ô theo 4 đường chéo + một ô tiến về phía trước.             ○ ○ ○       銀ぎん       ○   ○	Quân Thụ hành đi theo cột dọc tùy ý đến khi gặp quân cản và đi một ô theo hàng ngang.     │         │       ○ 竪たて ○       │         │
Đồng tướng • 銅どう将しょう dōshō	Hoành hành • 横行おうこう ōgyō
Tướng đồng có thể đi được một ô theo cột dọc và hai nước đi chéo một ô về phía trước.             ○ ○ ○       銅どう         ○	Quân Hoành hành đi theo hàng ngang tùy ý đến khi gặp quân cản và đi một ô theo cột dọc.               ○     ─ ─ 横よこ ─ ─     ○
Thiết tướng • 鉄てつ将しょう tesshō	Kim Tướng • 金将きんしょう kinshō
Tướng sắt đi một ô theo đường chéo và đi thẳng về phía trước, đến cuối hàng tự động phong cấp thành tướng vàng.             ○ ○ ○       鉄てつ	Kim Tướng đi được một ô theo mọi hướng trừ nước đi chéo về phía sau.             ○ ○ ○     ○ 金きむ ○       ○
Thạch tướng • 石せき将はた sekishō	Kim tướng • 金将きんしょう kinshō
Tướng đá đi một ô theo đường chéo về phía trước.             ○   ○       石いし	Kim Tướng đi được một ô theo mọi hướng trừ nước đi chéo về phía sau.             ○ ○ ○     ○ 金きむ ○       ○
Quế mã • 桂馬けいま keima	Kim tướng • 金将きんしょう kinshō
Mã đi như Mã của cờ vua, nhảy theo hình chữ L về phía trước, nhưng chỉ có 2 nước đi (xem hình). Mã có thể nhảy qua các quân khác. Khi đi đến hàng kề cuối hoặc cuối Mã sẽ được tự động phong cấp.   ☆   ☆                 桂かつら	Kim Tướng đi được một ô theo mọi hướng trừ nước đi chéo về phía sau.             ○ ○ ○     ○ 金きむ ○       ○
Hương xa • 香車きょうしゃ kyōsha	Bạch câu • 白駒しろこま hakku
Hương xa chỉ có thể tiến tùy ý theo hàng dọc trước khi gặp 1 quân cản. Hương xa sẽ tự động được phong cấp khi tới hàng cuối cùng.     │         │         香こう	Bach câu đi theo cột dọc và 2 đường chéo về phía trước tùy ý đến khi gặp 1 quân cản. ╲   │   ╱   ╲ │ ╱       駒こま         │         │
Túy tượng • 酔よい象ぞう suizō	Thái tử • 太子たいし taishi
Túy tượng đi một ô về mọi hướng, trừ nước đi lùi về phía sau 1 ô.             ○ ○ ○     ○ 象ぞう ○     ○   ○	Thái tử đi như quân Vương tướng và Ngọc tướng. Có thể bị chiếu hoặc chiếu hết.             ○ ○ ○     ○ 太ふとし ○     ○ ○ ○
Manh hổ • 盲めくら虎とら mōko	Phi lộc • 飛ひ鹿しか hiroku
Hổ mù đi một ô về mọi hướng, trừ nước đi tiến về phía trước 1 ô.             ○   ○     ○ 虎とら ○     ○ ○ ○	Phi lộc đi một ô về mọi hướng và đi tùy ý theo cột dọc đến khi gặp quân cản.     │       ○ │ ○     ○ 鹿しか ○     ○ │ ○       │
Mãnh báo • 猛もう豹ひょう mōhyō	Giác hành • 角行かっこう kakugyō
Mãnh báo đi một ô theo mọi hướng, trừ 2 nước đi sang ngang.             ○ ○ ○       豹ひょう       ○ ○ ○	Giác hành đi theo 4 hướng đường chéo cho đến khi gặp một quân cản. Do chỉ đi chéo, Tượng chưa phong cấp chỉ kiểm soát một nửa số ô của bàn cờ. ╲       ╱   ╲   ╱       角かく       ╱   ╲   ╱       ╲
Miêu lượng • 猫ねこ刄 myōjin	Kim tướng • 金将きんしょう kinshō
Miêu lượng đi một ô theo đường chéo.             ○   ○       猫ねこ       ○   ○	Kim tướng đi được một ô theo mọi hướng trừ nước đi chéo về phía sau.             ○ ○ ○     ○ 金きむ ○       ○
Phản xa • 反はん車くるま hensha	Kình nghê • 鯨くじら鯢さんしょううお keigei
Phản xa đi hoặc lùi tùy ý theo cột dọc cho đến khi gặp quân cản.     │         │         反はん         │         │	Kình nghê đi tùy ý theo cột dọc và đi chéo về phía sau cho đến khi gặp quân cản.     │         │         鯨くじら       ╱ │ ╲   ╱   │   ╲
Sư tử • 獅子じし shishi
Phạm vi di chuyển / bắt đôi: Sư tử có thể bước một ô theo bất kỳ hướng nào tối đa hai lần trong một lượt. Nó có thể thay đổi hướng sau bước đầu tiên và không bị hạn chế khi đi theo một trong tám hướng ngang dọc hoặc chéo. Có nghĩa là, nó cũng có thể bước đến một trong những ô mà quân mã có thể nhảy tới trong cờ Vua. Nó có thể tiếp tục ăn thêm quân sau khi ăn quân ở bước đi đầu tiên. Bằng cách quay trở lại hình vuông lúc đầu, nó có thể ăn một quân cờ của đối thủ trên hình vuông liền kề một cách hiệu quả mà không cần di chuyển. Đây được gọi là 居きょ 喰くえ い igui "ăn quân tại chỗ". Một nước đi ăn quân mà không cần di chuyển, đó là một cách để vượt qua một lượt. Nhảy: Sư tử có thể nhảy bất cứ đâu trong vòng hai ô vuông. Điều này tương đương với việc nhảy theo bất kỳ hướng nào trong tám hướng chéo hoặc trực giao, hoặc thực hiện bất kỳ bước nhảy nào của một quân Mã trong cờ Vua phương Tây. Các quy tắc ăn quân trong Chu shogi không áp dụng trong Dai shogi. Sư tử không phong cấp. ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ ! ! ! ☆ ☆ ! 獅 ! ☆ ☆ ! ! ! ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ 獅 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Phượng hoàng • 鳳凰ほうおう hōō	Bôn vương • 奔王 honnō
Phượng hoàng đi một ô theo đường thẳng hoặc nhảy lên hai ô theo đường chéo. ☆       ☆     ○       ○ 鳳おおとり ○       ○     ☆       ☆	Bôn vương di chuyển như quân hậu trong cờ vua. ╲   │   ╱   ╲ │ ╱   ─ ─ 奔 ─ ─   ╱ │ ╲   ╱   │   ╲
Kỳ lân • 麒麟きりん kirin	Sư tử • 獅子じし shishi
Kỳ lân đi một ô theo đường chéo hoặc nhảy lên hai ô theo đường thẳng.     ☆       ○   ○   ☆   麒   ☆   ○   ○       ☆	Xem cách di chuyển và ăn quân của Sư tử ở phía trên. ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ ! ! ! ☆ ☆ ! 獅 ! ☆ ☆ ! ! ! ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ ☆
Ác lang • 悪あく狼おおかみ akurō	Kim tướng • 金将きんしょう kinshō
Ác lang đi một ô theo mọi hướng trừ nước đi lùi về phía sau theo đường thẳng hoặc đường chéo.             ○ ○ ○     ○ 狼おおかみ ○	Tướng Vàng đi được một ô theo mọi hướng trừ nước đi chéo về phía sau.             ○ ○ ○     ○ 金きむ ○       ○
Sân trư • 嗔猪 shincho	Kim tướng • 金将きんしょう kinshō
Sân trư đi một ô theo đường thẳng.               ○       ○ 嗔 ○       ○	Kim Tướng đi được một ô theo mọi hướng trừ nước đi chéo về phía sau.             ○ ○ ○     ○ 金きむ ○       ○
Mãnh ngưu • 猛もう牛うし mōgyū	Kim tướng • 金将きんしょう kinshō
Mãnh ngưu đi tối đa 2 ô theo đường thẳng.     ○         ○     ○ ○ 牛うし ○ ○     ○         ○	Kim Tướng đi được một ô theo mọi hướng trừ nước đi chéo về phía sau (6 cách đi).             ○ ○ ○     ○ 金きむ ○       ○
Bôn vương • 奔王 honnō
Bôn vương đi tùy ý theo đường thẳng hoặc đường chéo đến khi gặp một quân cản. Bôn vương không phong cấp. ╲   │   ╱   ╲ │ ╱   ─ ─ 奔 ─ ─   ╱ │ ╲   ╱   │   ╲
Long vương • 龍王りゅうおう ryūō	Phi thứu • 飛ひ鷲わし hijū
Vua rồng đi một ô theo mọi hướng hoặc đi theo hàng ngang, cột dọc tùy ý đến khi gặp quân cản.     │       ○ │ ○   ─ ─ 龍りゅう ─ ─   ○ │ ○       │	Phi thứu đi tùy ý theo đường chéo hoặc hàng ngang, cột dọc cho đến khi gặp quân cản, trừ nước đi chéo về phía trước. Phi thứu cũng có thể thực hiện nước đi của sư tử theo hướng đi chéo về phía trước. ☆   │   ☆   ! │ !   ─ ─ 鷲わし ─ ─   ╱ │ ╲   ╱   │   ╲
Long mã • 龍馬りょうま ryūma	Giác ưng • 飛ひ鷲わし hijū
Ngựa rồng đi một ô theo mọi hướng hoặc đi theo đường chéo cho đến khi gặp một quân cản. ╲       ╱   ╲ ○ ╱     ○ 馬うま ○     ╱ ○ ╲   ╱       ╲	Giác ưng đi tùy ý theo đường chéo hoặc hàng ngang, cột dọc cho đến khi gặp quân cản, trừ nước đi về phía trước. Giác ưng cũng có thể thực hiện nước đi của sư tử theo hướng về phía trước. ╲   ☆   ╱   ╲ ! ╱   ─ ─ 鷹たか ─ ─   ╱ │ ╲   ╱   │   ╲
Giác hành • 角行かっこう kakugyō	Long mã • 龍馬りょうま ryūma
Giác hành đi theo 4 hướng đường chéo cho đến khi gặp một quân cản. Do chỉ đi chéo, Tượng chưa phong cấp chỉ kiểm soát một nửa số ô của bàn cờ. ╲       ╱   ╲   ╱       角かく       ╱   ╲   ╱       ╲	Long mã đi một ô theo mọi hướng hoặc đi theo đường chéo cho đến khi gặp một quân cản. ╲       ╱   ╲ ○ ╱     ○ 馬うま ○     ╱ ○ ╲   ╱       ╲
Thụ hành • 竪たて行ぎょう shugyō	Phi ngưu • 飛ひ牛うし higyū
Quân Thụ hành đi theo cột dọc tùy ý đến khi gặp quân cản và đi một ô theo hàng ngang.     │         │       ○ 竪たて ○       │         │	Phi ngưu đi tùy ý về mọi hướng đến khi gặp quân cản, trừ nước đi sang hai bên. ╲   │   ╱   ╲ │ ╱       牛うし       ╱ │ ╲   ╱   │   ╲
Hoành hành • 横行おうこう ōgyō	Bôn trư • 奔猪 honcho
Quân Hoành hành đi theo hàng ngang tùy ý đến khi gặp quân cản và đi một ô theo cột dọc.               ○     ─ ─ 横よこ ─ ─     ○	Bôn trư đi tùy ý về mọi hướng đến khi gặp quân cản, trừ nước đi theo cột dọc. ╲       ╱   ╲   ╱   ─ ─ 猪いのしし ─ ─   ╱   ╲   ╱       ╲
Phi long • 飛ひ龍りゅう hiryū	Kim tướng • 金将きんしょう kinshō
Phi long đi tối đa 2 ô theo đường chéo. ○       ○   ○   ○       飛ひ 龍りゅう       ○   ○   ○       ○	Kim Tướng đi được một ô theo mọi hướng trừ nước đi chéo về phía sau (6 cách đi).             ○ ○ ○     ○ 金きむ ○       ○
Phi xa • 飛車ひしゃ hisha	Long vương • 龍王りゅうおう ryūō
Xe đi ngang dọc tùy ý cho đến khi gặp 1 quân cản.     │         │     ─ ─ 飛ひ ─ ─     │         │	Vua rồng đi một ô theo mọi hướng hoặc đi theo hàng ngang, cột dọc tùy ý đến khi gặp quân cản.     │       ○ │ ○   ─ ─ 龍りゅう ─ ─   ○ │ ○       │
Bộ binh • 歩兵ほへい fuhyō	Kim tướng • 金将きんしょう kinshō
Bộ binh đi một ô về phía trước.               ○         歩ふ	Kim Tướng đi được một ô theo mọi hướng trừ nước đi chéo về phía sau (6 cách đi).             ○ ○ ○     ○ 金きむ ○       ○
Trọng nhân • 仲人なこうど chūnin	Túy tượng • 酔よい象ぞう suizō
Trọng nhân đi tiến và lùi một ô theo cột dọc.               ○         仲なか         ○	Túy tượng đi một ô về mọi hướng, trừ nước đi lùi về phía sau 1 ô.             ○ ○ ○     ○ 象ぞう ○     ○   ○

Lặp nước đi

Người chơi không được đi lại nước đi cũ nếu nước đi đó được thực hiện lại nhiều lần và người chơi đói thủ cũng làm như vậy. Tuy nhiên, bằng chứng từ các vấn đề giao phối chu shogi trong lịch sử cho thấy rằng điều cấm này không áp dụng cho người chơi đang trong vùng mà quân cờ của mình kiểm soát. Điều này được gọi là "Thiên nhật thủ" (千日手せんにちて sennichite). Lưu ý rằng một số quân cờ nhất định có khả năng nhảy qua các quân khác trong một số tình huống nhất định (Sư tử, khi ít nhất một ô vuông liền kề với nó có quân cờ nào, Phi thứu, khi ô vuông ngay trước nó có quân cờ chiếm giữ và Giác ưng cũng vậy, khi một hoặc cả hai hình vuông ngay lập tức theo đường chéo phía trước nó đều có quân cờ chiếm giữ). Một hành động như vậy không thay đổi vị trí, nhưng không vi phạm quy tắc lặp lại, vì bây giờ sẽ đến lượt người chơi khác di chuyển. Tất nhiên, hai hành động liên tiếp là không thể, vì người chơi đầu tiên sẽ nhìn thấy vị trí quân cờ vẫn ở vị trí cũ.

Chiếu và chiếu hết

Khi một người chơi thực hiện một nước đi sao cho quân bị chiếu (vua hoặc hoàng tử) duy nhất còn lại của đối phương có thể bị bắt ở nước đi sau, nước đi đó được coi là chiếu; vua hoặc hoàng tử được cho là đang bị chiếu. Nếu vua hoặc hoàng tử của một người chơi đang trong vòng kiểm soát và không có nước đi hợp pháp nào của người chơi đó sẽ vượt quá tầm kiểm soát, thì nước đi chiếu cũng là chiếu hết và chiến thắng trò chơi một cách hiệu quả.

Không giống như cờ vua phương Tây, một kỳ thủ không cần di chuyển quân khỏi vùng bị tấn công trong dai shogi, và thậm chí có thể chuyển sang vùng mà quân đối thủ đang chiếm giữ. Mặc dù rõ ràng không phải là một ý tưởng hay, nhưng một người chơi có nhiều hơn một quân vua đôi khi có thể hy sinh một trong những quân cờ này như một phần của một ván gambit.

Trò chơi kết thúc

Một người chơi bắt được vua hoặc hoàng tử duy nhất còn lại của đối thủ sẽ thắng trò chơi. Trong thực tế, điều này hiếm khi xảy ra, vì một người chơi sẽ đầu hàng khi bị chiếu hết, ngược lại khi thua là không thể tránh khỏi.

Người chơi thực hiện một nước đi sai luật sẽ thua ngay lập tức. (Quy tắc này có thể được nới lỏng trong các trò chơi thông thường.)

Liên kết ngoài

• Dai Shogi at The Chess Variant Pages
• shogi.net/dai_shogi
• Dai shogi games with problems etc.
• Richard's Play-by-eMail Server - Play Dai Shogi via web page or email your commands to the server, with email notifications when moves have been made in the game you're playing.
• HaChu AI by H. G. Muller - Play dai shogi (or a few other variants) against your own computer.