Tuần lộc
Rangifer tarandus | |
---|---|
Thời điểm hóa thạch: Pleistocene 620,000 BP[1] to present | |
Tình trạng bảo tồn | |
Phân loại khoa học | |
Giới (regnum) | Animalia |
Ngành (phylum) | Chordata |
Lớp (class) | Mammalia |
Bộ (ordo) | Artiodactyla |
Họ (familia) | Cervidae |
Phân họ (subfamilia) | Capreolinae |
Chi (genus) | Rangifer C.H. Smith, 1827 |
Loài (species) | R. tarandus |
Danh pháp hai phần | |
Rangifer tarandus (Linnaeus, 1758) | |
Phân loài | |
Danh sách
| |
Danh pháp đồng nghĩa | |
caribou in North America |
Tuần lộc (danh pháp khoa học: Rangifer tarandus), còn được gọi là tuần lộc Bắc Mỹ, thuộc họ Hươu nai ở vùng Bắc cực và gần Bắc Cực, bao gồm cả hai quần thể cư trú và di cư. Trong khi tổng thể Bắc châu Mỹ phổ biến rộng rãi và rất nhiều,[2] một số phân loài của nó là rất hiếm và một (hoặc hai, tùy thuộc vào phân loại) đã tuyệt chủng.[3][4]
Kích thước và đặc điểm
[sửa | sửa mã nguồn]Tuần lộc thay đổi đáng kể trong màu sắc và kích thước. Cả hai giới đực cái đều phát triển gạc (sừng), mặc dù ở con đực, gạc thường lớn hơn. Có một số ít con cái thiếu gạc hoàn toàn.
Được sử dụng
[sửa | sửa mã nguồn]Sự săn bắn và chăn nuôi tuần lộc hoang dã và tuần lộc nuôi (để lấy thịt, da, sữa, gạc và dùng trong giao thông vận tải) là quan trọng đối với người ở Bắc Cực và một số người cận Bắc Cực.[5] Thậm chí đến nay bên ngoài lãnh thổ của nó, tuần lộc cũng được biết đến nhiều do huyền thoại Mỹ phổ biến, có thể có nguồn gốc vào đầu thế kỷ 19, trong đó xe trượt tuyết của ông già Noel được kéo bởi tuần lộc bay, một yếu tố thế tục phổ biến của lễ Giáng sinh. Trong số 9 con tuần lộc thì con tuần lộc Rudolph nổi tiếng nhất vì có chiếc mũi đỏ phát sáng để dẫn đường cho ông già Noel và 8 con tuần lộc khác vào buổi tối[6][7]
Phân loài
[sửa | sửa mã nguồn]- R. t. buskensis
- R. t. caboti
- R. t. caribou
- R. t. granti
- R. t. fennicus
- R. t. groenlandicus
- R. tarandus osborni
- R. t. pearsoni
- R. t. pearyi
- R. t. phylarchus
- R. t. platyrhynchus
- R. t. tarandus
- R. t. terraenovae
- R. t. sibiricus
- †R. t. dawsoni
- †R. t. eogroenlandicus
Các loài tuần lộc
[sửa | sửa mã nguồn]- Tuần lộc núi
- Tuần lộc rừng di cư
- Tuần lộc rừng Phần Lan
- Tuần lộc đất
- Tuần lộc Bắc Cực
- Tuần lộc Rudolph Mũi đỏ
- Tuần lộc Porcupine
- Tuần lộc Dawson
- Tuần lộc Svalbard
Hình ảnh
[sửa | sửa mã nguồn]Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Kurtén, Björn (1968). “Pleistocene Mammals of Europe”. Transaction Publishers: 170–. ISBN 978-1-4128-4514-4. Truy cập ngày 6 tháng 8 năm 2013. Chú thích journal cần
|journal=
(trợ giúp) - ^ a b Gunn, A. (2016). “Rangifer tarandus”. Sách đỏ IUCN về các loài bị đe dọa. 2016: e.T29742A22167140. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T29742A22167140.en. Truy cập ngày 20 tháng 12 năm 2021.
- ^ Peter Gravlund, Morten Meldgaard, Svante Pääbo, and Peter Arctander (1998). “Polyphyletic Origin of the Small-Bodied, High-Arctic Subspecies of Tundra Reindeer (Rangifer tarandus)”. Molecular Phylogenetics and Evolution. 10 (2): 151–9. doi:10.1006/mpev.1998.0525. PMID 9878226.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
- ^ S. A. Byun, B. F. Koop, and T. E. Reimchen (2002). “Evolution of the Dawson caribou (Rangifer tarandus dawsoni)”. Can. J. Zool. 80 (5): 956–960. doi:10.1139/z02-062.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
- ^ "In North America and Eurasia the species has long been an important resource—in many areas the most important resource—for peoples inhabiting the northern boreal forest and tundra regions. Known human dependence on caribou/wild reindeer has a long history, beginning in the Middle Pleistocene (Banfield 1961:170; Kurtén 1968:170) and continuing to the present....The caribou/wild reindeer is thus an animal that has been a major resource for humans throughout a tremendous geographic area and across a time span of tens of thousands of years." Ernest S. Burch, Jr. (1972). “The Caribou/Wild Reindeer as a Human Resource”. American Antiquity. 37 (3): 339–368. doi:10.2307/278435. JSTOR 278435.
- ^ Flying Reindeer and Santa Claus: Fact, Fiction and Myth. Icr.arcticportal.org (2008-12-15). Truy cập 2011-09-16.
- ^ The Sámi and their reindeer – University of Texas at Austin
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- Dữ liệu liên quan tới Rangifer tarandus tại Wikispecies
- Tư liệu liên quan tới Rangifer tarandus tại Wikimedia Commons