(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Santo Gredal - Biquipedia, a enciclopedia libre Ir al contenido

Santo Gredal

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Santo Gredal, Seu de Valencia
Replica d'o Santo Gredal en o monesterio de Sant Chuan d'a Penya

O Santo Gredal u simplament Gredal, ye una leyenda, de discutius orichens (talment ye celta), que se convirtió en tema de muitas obras narrativas medievals (mas que mas as novelas arturicas). En a suya tradición cristiana, a mas important y abundant, o Gredal s'identifica con o cáliz que recullió a sangre d'a crucifixión de Chesucristo (recullida por Chusé d'Arimatia), que seguntes bella leyenda tamién yera o cáliz emplegau por Chesucristo en a Zaguera Cena.

A primera mención d'o Santo Gredal en o contexto d'o ciclo arturico amaneix a zaguers d'o sieglo XII en o Perceval de Chretien de Troyes, y ye un vaso dito simplament graal lo mencionan como "un graal". S'ha de fer notar que a denominación occitana d'ixa clase de vaixiello no debeba estar conoixida encara en o norte de Francia y o nombre d'un obchecto en luenga d'oc se convertió en o nombre propio d'un obchecto concreto d'esta clase. En a obra d'os continadors de Chretien de Troyes o Santo Gredal yera una copa u una escudiella. En a version cisterciense yera un cáliz, y en a versión de Wolfram von Eschenbach una piedra.

Seguntes a versión mas ortodoxa d'a leyenda o Santo Gredal estió un vaso d'esmeralda que Chusé d'Arimatia heba plenau con sangre de Cristo antes que li dasen sepultura.

Encara que o Santo Gredal faiga parte d'a mitolochía cristiana europea, tien una radiz pagana celta como simbolo de poder, abundancia, conoixencia y inmortalidat. En a mitolochía celta bi ha arquetipos anteriors como o Caldero Machico u as fuents de salut, tanto en Irlanda como en Galas.

En cuasi toz os textos relativos a lo Santo Gredal bi ha un linache predestinau pa cosirar-lo, y ixe linache ye matrilinal (feito que de nuevo mos fa recordar a tradición celta pagana). Perceval ye sobrino d'o Rei Pescador.

Leyenda aragonesa

[editar | modificar o codigo]
Ta más detalles, veyer l'articlo Leyenda aragonesa d'o Santo Gredalveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Seguntes a leyenda principal u mes conoixida y larga, o Santo Gredal estió primero en a espluga de Yebra de Basa, dimpués pasó por Sant Pero de Ciresa, Sant Hadrián de Sasau, Sant Per d'a Seu Reyal de Bailo y a Seu de Chaca.

Os pelegrins iban ta Santiago de Compostela por o camín de Chaca; pa atrayer a os pelegrins t'o monesterio de Sant Chuan d'a Penya decidioron levar-ie a reliquia, y i estió dica 1399.

En 1399, lo rei Martín I d'Aragón se lebó lo vaso sagrau t'o palacio de l'Alchafaría de Zaragoza, a on que estió mas de vinte anyadas, dimpués d'una breu estada en Barcelona, acompanyando a lo rey, se tresladó a la Seu de Valencia.

Una reproducción d'este obchecto sagrau ye o que leva Tirant lo Blanc sobre o hielmo.

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]

Bibliografía

[editar | modificar o codigo]
  • Jean Markale: Pequeño diccionario de mitología céltica. Alejandría, 1995. 2000.