Prambanan

Prambanan
7°45′07″ c. e. 110°29′28″ ş. u.
Ölkə	İndoneziya
Şəhər	Cokyakarta
Yerləşir	Mərkəzi Yava
Tikilmə tarixi	X əsr
Hündürlüyü	47 m
Vəziyyəti	stabil
Rəsmi sayt	borobudurpark.com/pramba…
Kriteriya	i, iv
Region	Asiya
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Prambanan — buddist və hinduistlərin əsas ibadət etdikləri məbəddir. Məbəd Yava adasının mərkəzində, Cokyakarta şəhərinin 18 km şərqində yerləşir. Məbədin cənub hissəsində Merapi vulkanı, buddistlərin əsas məbədi Borobudur və Ratu Boko sarayı yerləşir. Məbəd X əsrdə Mataram dövlətinin banisi Rakay Pikatan tərəfindən tikilmişdir. Holland elm adamları 1918–1953-cü illərdə onu yenidən bərpa etmişlər. 1991-ci ildə isə UNESCO-nun dünya abidələrinə daxildir.

Lara Conqranq

Turistlər tərəfindən çox ziyarət olunan Prambanan dünyada çox məşhur məbəddir. Yerli əhali buranı "Prambana məbədi" və ya "Lara Conqranq" adlanır. Yavada yaşayan əhalinin dilində "Qamətli qız" deməkdir. Məbəd 4 yarusdan və bir o qədərdə darvazadan ibarətdir. Kvadrat formasıdır. Məbəd kompleksi 224 ibarətdir. Daxili kvadrat 16 məbəddir. Ən hündür məbəd mərkəzdə yerləşir və hündürlüyü 47 m-dir. Şiveyə iltafat olunub. Şimal məbəd Braxmaya, cənub isə Vişnuya məxsusdur. Məbəd Caksanın adını daşıyan Maratan dövləti tərəfindən IX əsrin sonunda, X əsrin əvvəllərində tikilmişdir.

Lara Conqrand əfsanəsi

Məbəd qarşılıqsız sevgi barədə tikilmişdir. Şahzadə Bandunq Bondovoso Conqrandda evlilik təklif edir. Ancaq yox cavabı aldığı üçün qızın atası Ratu Bokonu öldürür. Beləliklə, bir gecedə 1000 abidədən ibarət məbəd tikidirir. Bondosov onu aldatdıqları hiss edib, görür ki, 999 abidə tikilib və birini də tikməyi əmr edir. Hal-hazırda bu məbədlər Prambanan məbədinin şimal hissəsində qalıb.

Tarixi

Bu abidə İndoneziyada ilk buddist mədəbidir. Bu məbəddən Kalasan, Sari, Sevu və Plaosan abidələri qalır. İllər keçdikcə məbəddə müəyyən dəyişiklər olsa da yenidən düzəldilib. Merapi vulkanın püskürməsi də məbədə öz ziyanı vermişdir. Hal-hazırda Lumbuna, Burax və Asu məbədləri qalmışdır.

Arxitekturası

Prambananın arxitekturası qədim Hindistan memarlığını özündə əks etdirir. Bu memarlıq üslübunu hind memarı Vastıy Şastra məxsusdur. Prambananın layihəsi mandala üzərində qurulub və məbədin mərkəzində dairəvi formada dairələr çəkilib. Məbədin əsl adı Şiva Allahının şərəfinə Şivaqra adlanır. Mistik qüvvələrin varlığını əks etdirən məbəddə mistik qüvvələrin şəkilləri də öz yerini alıb. Allahın xüsusilə Şiva Allahının evi kimi qələmə verilir. Prambana 3 əsas hissədən ibarətdir.

• Brokhola (buddistce: Kāmadhātu), — ən aşağı səltənət fanidir: insan, heyvan və həmçinin şeytan kimi.
• Bhuvarloka (buddistce: Rupadhatu) — orta səltənət bura müqəddəs insanlar daxildir: seyidlər və başqaları. Bu insanlar Allahdan bir az aşağı dərəcədə olurlar. .
• Svarloka (buddistce: Arupadhatu) — ən yuxarı səltənət: Allahdır.

Pramban ətrafındakı məbədlər

Pramban — Pramban düzənliyində yerləşir. Cənubda Merapi vulkanı şimalda isə Sevu dağ silsiləsi ilə əhatələnmişdir. Yogyakarta əyaləti ilə həmsərhəddir və Yava adasının mərkəzindədir.

Temples and archaeological sites in Prambanan Plain

Şimal hissədəki məbədlər

• Lumbunq — Buddist məbədidir. Əsas və 16 kiçik məbəddən ibarətdir.
• Şam Burha — Buddist məbədi
• Sevu — Eoro Jonqqranqdan sonra qədim buddist məbədi
• Şam Moranqan — Hind məbədidir və vulkan kraterinden bir az aralıda yerləşir.

Cənub hissədəki məbədlər

• Ratu Roko
• Sajişan
• Banyunibo
• Baronq
• LJo
• Arka Bugisan

Qərb hissədəki məbədlər

• Kalasan
• Sari
• Sambisari
• Gebanq
• Şam Qana
• Şam Kedulan

Həmçinin bax

• İndoneziya
• İndoneziyada din
• Borobudur