Іван Мележ: розьніца паміж вэрсіямі
Радок 67: | Радок 67: | ||
== Пра паходжаньне роду Мележаў == |
== Пра паходжаньне роду Мележаў == |
||
[[Файл:Запіс пра шлюб Хведара Малежыка. 11. XI. 1795.jpg|значак|зьлева|Запіс пра шлюб Хведара Малежыка. 11 (22). XI. 1795]][[Файл:Запіс пра шлюб Ігната Малежыка. 1 (13). XI. 1836.jpg|значак|Запіс пра шлюб Ігната Малежыка. 1 (13). XI. 1836]] |
[[Файл:Запіс пра шлюб Хведара Малежыка. 11. XI. 1795.jpg|значак|зьлева|Запіс пра шлюб Хведара Малежыка. 11 (22). XI. 1795]][[Файл:Запіс пра шлюб Ігната Малежыка. 1 (13). XI. 1836.jpg|значак|Запіс пра шлюб Ігната Малежыка. 1 (13). XI. 1836]] |
||
У кнігах Алексіцкай Сьвята-Мікалаеўскай царквы 1795—1851 гадоў прозьвішча, нібы ''па-вясковаму'' (?), запісвалася як Мале́жык<ref>Напрыклад: НГАБ у Менску. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 492а. А. 360. Спр. 538, 36. Воп. 14. Спр. 427. А. 65адв. Спр. 433. А. 234адв. (1851 г. ''Игнатій Феодоровъ Малежикъ'')</ref>. У рэвізіі 1834 г. упершыню сустрэтае прозьвішча Ме́леж (''Мѣлежъ'')<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 338. А. 683адв.</ref>. Згодна з інвэнтаром 1845 г. у маёнтку Глінішча і Азярын пана Рыгора, сына Станіслава, Аскеркі, у вёсцы Глінішча пражывалі браты 52-х гадовы Іван і 57-мі гадовы Андрэй Іванавыя Мале́жы зь сямействамі<ref>НГАБ. Ф. 142. Воп. 1. Спр. 1400. А 4адв. |
У кнігах Алексіцкай Сьвята-Мікалаеўскай царквы 1795—1851 гадоў прозьвішча, нібы ''па-вясковаму'' (?), запісвалася як Мале́жык<ref>Напрыклад: НГАБ у Менску. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 492а. А. 360. Спр. 538, 36. Воп. 14. Спр. 427. А. 65адв. Спр. 433. А. 234адв. (1851 г. ''Игнатій Феодоровъ Малежикъ'')</ref>. У рэвізіі 1834 г. упершыню сустрэтае прозьвішча Ме́леж (''Мѣлежъ'')<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 338. А. 683адв.</ref>. Згодна з інвэнтаром 1845 г. у маёнтку Глінішча і Азярын пана Рыгора, сына Станіслава, Аскеркі, у вёсцы Глінішча пражывалі браты 52-х гадовы Іван і 57-мі гадовы Андрэй Іванавыя Мале́жы зь сямействамі, 28-мі гадовы Ігнат Хведараў Мале́ж зь сям'ёй<ref>НГАБ. Ф. 142. Воп. 1. Спр. 1400. А 4адв.-5адв.</ref>. У рэвізіі 1850 г. таксама названыя Мале́жы<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 706. А. 42адв., 44адв.</ref>. Гэты варыянт прозьвішча ад 1855 г. (''Игнатій Федоровъ Малѣжъ'') і надалей у мэтрыках ужываўся стала<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 435. А. 53адв. (1855 г.) Спр. 450. А. 77адв., 84адв., 87адв., 102адв. (1864 г.)</ref>. У рэвізіі 1858 г. ізноў — Мележ<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 1149. А. 36адв.</ref>. У мэтрыцы 1878 г. працягвалі пісацца Малежамі<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 452. А. 103адв.</ref>. Недзе ад 1890 г., імаверна, з волі шматгадовага юравіцкага валаснога старшыні Хведара Ігнатавага ўжывалася выключна форма Ме́леж{{заўвага|У кнізе М. В. Бірылы прыведзены абодва прозьвішчы з націскам адпаведна на другім і першым складах<ref>Бірыла М. В. Беларуская антрапанімія. 2. Прозвішчы, утвораныя ад апелятыўнай лексікі. – Мінск: Навука і тэхніка, 1969. С. 270, 283</ref>. А яшчэ ў попісе войска ВКЛ 1567 г. згаданы ваяр з сугучным прозьвішчам – Іван Мелеш зь Лемяшэвічаў Пінскага павету<ref>Русская историческая библиотека. — Т. XXXIII: Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3: Книги публичных дел. Переписи войска Литовского. — Петроград, 1915. Стб. 1212; Бірыла М. В. Беларуская антрапанімія. 1. Уласныя імёны, імёны-мянушкі, імёны па бацьку, прозвішчы. – Мінск: Навука і тэхніка, 1966. С. 234</ref>. Тут, аднак, ня выключана апіска, бо лягічна было б чакаць прозьвішча Лемеш.}}<ref>Памятная книжка Минской губернии на 1890 год. — Минск, 1889. С. 99; 1897. С 106; НГАБ. Ф. 136. Воп. 33. Спр. 67. А. 25адв., 28адв., 33адв. (1910 г.)</ref>. Магчыма, дзеля таго і была створана збольшага іранічная сямейная легэнда<ref>Памяць. Калінкавіцкі раён. — Мінск: Ураджай, 1999. С. 175—176</ref>, зь якой вынікае нібыта{{пачатак цытаты}}''род пайшоў ад чэха Ігната Мелешака аднекуль з-пад Прагі. Нейкім чынам Мелешак служыў у ''рускім'' войску. Прыйшоў аднойчы з сябрам, юравіцкім хлопцам, на пабыўку ў вёску Глінішчы — на радзіму ж далёка. І закахаўся тут у мясцовую дзяўчыну-прыгажуню Кацярыну. Прайшоў тэрмін службы ў войску, маладыя пабраліся шлюбам{{заўвага|Ёсьць зьвестка пра тое, як 1 (13) лістапада 1836 г. 19-ці гадовы глінішчанец Ігнат Хведараў Малежык (унук Гаўрылы) ажаніўся з [[Вадовічы|вадовіцкай]] дзяўчынай Эўфрасіньняй (не Кацярынай), дачкой Міхайла Сьцяпанавага Борыса. 25 чэрвеня (7 ліпеня) 1838 г. у іх нарадзіўся сын Мікіта. Далей — болей. У войску Ігнат не служыў.}}. Было ў іх дзесяць дзяцей, сярод іх сын Фёдар. Прозвішча сваё на новай радзіме перайначыў — стаў Мележам. Марыў іншы раз: «Эх, пабываем мы, дзеткі, калі-небудзь у Залатой Празе…»''{{канец цытаты}} |
||
Легэнда пераказана са слоў роднай сястры І. П. Мележа Тамары Аляхновіч. Напэўна, людзі з прозьвішчам Малеж або Малежык жылі ў Глінішчы яшчэ за часоў Рэчы Паспалітай, г. зн. задоўга да таго, як магла зьявіцца павіннасьць служыць у расейскім войску. У мэтрыцы 1795 г. ёсьць датаваны 11-м лістапада запіс пра шлюб 17-ці гадовага Хведара Гаўрылавага Малежыка з Матрунай, дачкой Міхала Віньніка; сьведкамі тады выступілі Іван Малежык і Павал Швец<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 492а. А. 360</ref>. У мэтрыках 1801 і 1802 галоў ёсьць запісы пра сьмерць і пахаваньне 49-ці гадовага Гаўрылы Малежыка і 56-ці гадовага Піліпа Іванавага Малежыка<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 499. А. 304адв. Спр. 500. А. 376адв.</ref>. Усё паказвае на тое, што з Чэхіі на Беларусь першы з Малежыкаў наўрад ці прыходзіў. Прынамсі, то ня мог быць Ігнат, прадзед пісьменьніка. |
Легэнда пераказана са слоў роднай сястры І. П. Мележа Тамары Аляхновіч. Напэўна, людзі з прозьвішчам Малеж або Малежык жылі ў Глінішчы яшчэ за часоў Рэчы Паспалітай, г. зн. задоўга да таго, як магла зьявіцца павіннасьць служыць у расейскім войску. У мэтрыцы 1795 г. ёсьць датаваны 11-м лістапада запіс пра шлюб 17-ці гадовага Хведара Гаўрылавага Малежыка з Матрунай, дачкой Міхала Віньніка; сьведкамі тады выступілі Іван Малежык і Павал Швец<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 492а. А. 360</ref>. У мэтрыках 1801 і 1802 галоў ёсьць запісы пра сьмерць і пахаваньне 49-ці гадовага Гаўрылы Малежыка і 56-ці гадовага Піліпа Іванавага Малежыка<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 499. А. 304адв. Спр. 500. А. 376адв.</ref>. Усё паказвае на тое, што з Чэхіі на Беларусь першы з Малежыкаў наўрад ці прыходзіў. Прынамсі, то ня мог быць Ігнат, прадзед пісьменьніка. |
||
Вэрсія ад 16:14, 3 красавіка 2024
Іван Мележ | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Нарадзіўся | 8 лютага 1921[1] |
Памёр | 9 жніўня 1976 (55 гадоў) |
Пахаваны | |
Сужэнец | Лідзія Пятрова-Мележ[d] |
Літаратурная дзейнасьць | |
Род дзейнасьці | празаік, драматург, публіцыст |
Гады творчасьці | 1939 — 1976 |
Мова | беларуская мова |
Значныя творы | «Людзі на балоце», «Подых навальніцы» |
Прэміі | Літаратурная прэмія імя Якуба Коласа (1962) |
Узнагароды | |
Творы на сайце Knihi.com | |
Іва́н Па́ўлавіч Ме́леж (8 лютага 1921 — 9 жніўня 1976) — беларускі пісьменьнік, драматург, публіцыст. Народны пісьменьнік Беларусі (1972).
Біяграфія
Нарадзіўся ў сялянскай сям’і ў вёсцы Глінішча Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету Гомельскай губэрні РСФСР (сёньня Хвойніцкі раён Гомельскай вобласьці. Пасьля заканчэньня сярэдняй школы №1 у Хвойніках уладкаваўся на працу ў Хвойніцкі райкам камсамолу. У 1939 годзе паступіў у Маскоўскі інстытут гісторыі, філязофіі і літаратуры. Зь першага курсу быў прызваны на службу ў войска. Улетку 1940 году ўдзельнічаў у вызваленьні Паўночнай Букавіны.
З самага пачатку Вялікай Айчыннай вайны на фронце. 20 чэрвеня 1942 году пад Растовам быў цяжка паранены ў правае плячо. Накіраваны на лячэньне ў Тбілісі. Пасьля жыў у Бугуруслане (Арэнбурская вобласьць, Расея).
З 1943 году на завочным аддзяленьні філялягічнага факультэту Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту, які працаваў у эвакуацыі на станцыі Сходня ў Маскоўскай вобласьці. Перавёўся на стацыянар і скончыў унівэрсытэт у 1945 годзе ўжо ў Менску, паступіў у асьпірантуру. У гэтым жа годзе ўступіў у Саюз пісьменьнікаў БССР. Выкладаў беларускую літаратуру ва ўнівэрсытэце, працаваў у рэдакцыі літаратурнага часопіса «Полымя», у апараце ЦК КПБ. У 1966 годзе Іван Мележ становіцца сакратаром Саюзу пісьменьнікаў БССР, у 1971—1974 намесьнік старшыні гэтай арганізацыі. Адначасова з 1967 да 1976 году дэпутат Вярхоўнага Савету БССР.
Жонка Лідзія Якаўлеўна[2]. Дзеці — Людзьміла і Ларыса.
Творчасьць
У 1939 годзе дэбютаваў у літаратуры вершам «Радзіме» (газэта «Чырвоная зьмена»). Упершыню празаічны твор Івана Мележа апублікаваны ў 1943 годзе ў газэце «Бугурусланская праўда». Выдаў зборнікі аповесьцей і апавяданьняў «У завіруху» (1946) «Гарачы жнівень» (1948), «Заўсёды наперадзе» (нарыс, 1948), «Блізкае і далёкае» (1954), «У гарах дажджы» (1957), «Што ён за чалавек» (апавяданьні, аповесьці, нарысы, 1961), «Жыцьцёвыя клопаты» (нарысы, эсэ, крытычныя артыкулы, 1975), «Белыя вішні і яблыні» (1976), «Першая кніга: Дзёньнікі, сшыткі, з запісных кніжак» (1977). Аўтар раману «Мінскі напрамак» (1952, дапрацаванае выданьне ў 1974), цыкла раманаў «Палеская хроніка» — «Людзі на балоце» (1962), «Подых навальніцы» (1966) і «Завеі, снежань» (1978). У 1969—1971 выйшаў збор твораў у шасьці, у 1979—1985 — у 10 тамах.
Напісаў п’есы «Пакуль вы маладыя» (1956, асобнае выданьне ў 1958, пастаўлена ў 1957), «Дні нашага нараджэньня» (апублікавана й пастаўлена ў 1958), аднаактоўку «Хто прыйшоў уночы» (1959, асобнае выданьне ў 1966). Па раманах «Людзі на балоце» і «Подых навальніцы» Беларускім тэлебачаньнем створаны ў 1996 годзе спэктакль. Беларускім тэатрам імя Янкі Купалы пастаўлены ў 1966 годзе спэктакль «Людзі на балоце», Гомельскім абласным тэатрам — «Подых навальніцы» (1977), у 1989 годзе — «Страсьці эпохі» (паводле раману «Завеі, снежань»).
Зборнікі
- «У завіруху» (1946)
- «Гарачы жнівень» (1948)
- «Заўсёды наперадзе» (нарыс, 1948)
- «Блізкае і далёкае» (1954)
- «У гарах дажджы» (1957)
- «Што ён за чалавек» (апавяданьні, аповесьці, нарысы, 1961)
- «Жыцьцёвыя клопаты» (нарысы, эсэ, крытычныя артыкулы, 1975)
- «Белыя вішні і яблыні» (1976)
- «Першая кніга: Дзёньнікі, сшыткі, з запісных кніжак» (1977)
Раманы
- «Менскі напрамак» (1952, дапрацаванае выданьне выйшла ў 1972)
- «Людзі на балоце» (1962, экранізаваны ў 1981 годзе)
- «Подых навальніцы» (1966, экранізаваны ў 1982 годзе)
- «Завеі, сьнежань» (1978)
П’есы
- «Пакуль вы маладыя» (1956, пастаўленая ў 1957, асобнае выданьне — 1957)
- «Дні нашага нараджэньня» (1958)
- «Хто прыйшоў уночы» (1959, асобнае выданьне — 1966)
Па матывах раманаў «Людзі на балоце», «Подых навальніцы» і «Завеі, сьнежань» у 1982 годзе зьняты фільм «Апейка»[3].
Узнагароды
- Літаратурная прэмія імя Якуба Коласа (1962) за раман «Людзі на балоце»
- Народны пісьменьнік БССР (1972)
- Ленінская прэмія (1972) за раманы «Людзі на балоце» і «Подых навальніцы»
- Дзяржаўная прэмія БССР імя Якуба Коласа (1976) за зборнік крытычных нарысаў і артыкулаў «Жыцьцёвыя клопаты» (пасьмяротна)
Ушанаваньне памяці
У гонар Івана Мележа названая вуліца ў Менску.
25 траўня 2021 году Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь выпусьціў у абарачэньне памятныя манэты «Іван Мележ. 100 гадоў». Срэбраныя манэты мелі намінал 20 рублёў, а медна-нікелевыя па рублі. На рэвэрсе быў адлюстраваны партрэт Івана Мележа. Чаканку ажыцьцявіў «Летувіскі манэтны двор»[4].
Пра паходжаньне роду Мележаў
У кнігах Алексіцкай Сьвята-Мікалаеўскай царквы 1795—1851 гадоў прозьвішча, нібы па-вясковаму (?), запісвалася як Мале́жык[5]. У рэвізіі 1834 г. упершыню сустрэтае прозьвішча Ме́леж (Мѣлежъ)[6]. Згодна з інвэнтаром 1845 г. у маёнтку Глінішча і Азярын пана Рыгора, сына Станіслава, Аскеркі, у вёсцы Глінішча пражывалі браты 52-х гадовы Іван і 57-мі гадовы Андрэй Іванавыя Мале́жы зь сямействамі, 28-мі гадовы Ігнат Хведараў Мале́ж зь сям'ёй[7]. У рэвізіі 1850 г. таксама названыя Мале́жы[8]. Гэты варыянт прозьвішча ад 1855 г. (Игнатій Федоровъ Малѣжъ) і надалей у мэтрыках ужываўся стала[9]. У рэвізіі 1858 г. ізноў — Мележ[10]. У мэтрыцы 1878 г. працягвалі пісацца Малежамі[11]. Недзе ад 1890 г., імаверна, з волі шматгадовага юравіцкага валаснога старшыні Хведара Ігнатавага ўжывалася выключна форма Ме́леж[a][14]. Магчыма, дзеля таго і была створана збольшага іранічная сямейная легэнда[15], зь якой вынікае нібыта
род пайшоў ад чэха Ігната Мелешака аднекуль з-пад Прагі. Нейкім чынам Мелешак служыў у рускім войску. Прыйшоў аднойчы з сябрам, юравіцкім хлопцам, на пабыўку ў вёску Глінішчы — на радзіму ж далёка. І закахаўся тут у мясцовую дзяўчыну-прыгажуню Кацярыну. Прайшоў тэрмін службы ў войску, маладыя пабраліся шлюбам[b]. Было ў іх дзесяць дзяцей, сярод іх сын Фёдар. Прозвішча сваё на новай радзіме перайначыў — стаў Мележам. Марыў іншы раз: «Эх, пабываем мы, дзеткі, калі-небудзь у Залатой Празе…»
Легэнда пераказана са слоў роднай сястры І. П. Мележа Тамары Аляхновіч. Напэўна, людзі з прозьвішчам Малеж або Малежык жылі ў Глінішчы яшчэ за часоў Рэчы Паспалітай, г. зн. задоўга да таго, як магла зьявіцца павіннасьць служыць у расейскім войску. У мэтрыцы 1795 г. ёсьць датаваны 11-м лістапада запіс пра шлюб 17-ці гадовага Хведара Гаўрылавага Малежыка з Матрунай, дачкой Міхала Віньніка; сьведкамі тады выступілі Іван Малежык і Павал Швец[16]. У мэтрыках 1801 і 1802 галоў ёсьць запісы пра сьмерць і пахаваньне 49-ці гадовага Гаўрылы Малежыка і 56-ці гадовага Піліпа Іванавага Малежыка[17]. Усё паказвае на тое, што з Чэхіі на Беларусь першы з Малежыкаў наўрад ці прыходзіў. Прынамсі, то ня мог быць Ігнат, прадзед пісьменьніка.
Што да рэдкасьці прозьвішча Мележ, маўляў, сустракаецца адно ў Глінішчах. Ці варта зьдзіўляцца? Падобна, гэткі свой выгляд яно набыло (дзеля большай мілагучнасьці?) намаганьнямі бацькі Ігната і сына Хведара — юравіцкіх валасных старшыняў, асобаў публічных...
Заўвагі
- ^ У кнізе М. В. Бірылы прыведзены абодва прозьвішчы з націскам адпаведна на другім і першым складах[12]. А яшчэ ў попісе войска ВКЛ 1567 г. згаданы ваяр з сугучным прозьвішчам – Іван Мелеш зь Лемяшэвічаў Пінскага павету[13]. Тут, аднак, ня выключана апіска, бо лягічна было б чакаць прозьвішча Лемеш.
- ^ Ёсьць зьвестка пра тое, як 1 (13) лістапада 1836 г. 19-ці гадовы глінішчанец Ігнат Хведараў Малежык (унук Гаўрылы) ажаніўся з вадовіцкай дзяўчынай Эўфрасіньняй (не Кацярынай), дачкой Міхайла Сьцяпанавага Борыса. 25 чэрвеня (7 ліпеня) 1838 г. у іх нарадзіўся сын Мікіта. Далей — болей. У войску Ігнат не служыў.
Крыніцы
- ^ Мележ Иван Павлович // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ^ https://web.archive.org/web/20160304130237/http://www.main.lim.by/?p=1503
- ^ Все белорусские фильмы. Т. 2. Игровое кино (1926—1970). Каталог-справочник. Минск: Бел.наука, 2001. 240 с.
- ^ Нацбанк выпускае ў абарачэньне памятныя манэты да юбілеяў Шамякіна, Мележа і Крапівы // Беларускае тэлеграфнае агенцтва, 25 траўня 2021 г. Праверана 26 траўня 2021 г.
- ^ Напрыклад: НГАБ у Менску. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 492а. А. 360. Спр. 538, 36. Воп. 14. Спр. 427. А. 65адв. Спр. 433. А. 234адв. (1851 г. Игнатій Феодоровъ Малежикъ)
- ^ НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 338. А. 683адв.
- ^ НГАБ. Ф. 142. Воп. 1. Спр. 1400. А 4адв.-5адв.
- ^ НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 706. А. 42адв., 44адв.
- ^ НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 435. А. 53адв. (1855 г.) Спр. 450. А. 77адв., 84адв., 87адв., 102адв. (1864 г.)
- ^ НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 1149. А. 36адв.
- ^ НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 452. А. 103адв.
- ^ Бірыла М. В. Беларуская антрапанімія. 2. Прозвішчы, утвораныя ад апелятыўнай лексікі. – Мінск: Навука і тэхніка, 1969. С. 270, 283
- ^ Русская историческая библиотека. — Т. XXXIII: Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3: Книги публичных дел. Переписи войска Литовского. — Петроград, 1915. Стб. 1212; Бірыла М. В. Беларуская антрапанімія. 1. Уласныя імёны, імёны-мянушкі, імёны па бацьку, прозвішчы. – Мінск: Навука і тэхніка, 1966. С. 234
- ^ Памятная книжка Минской губернии на 1890 год. — Минск, 1889. С. 99; 1897. С 106; НГАБ. Ф. 136. Воп. 33. Спр. 67. А. 25адв., 28адв., 33адв. (1910 г.)
- ^ Памяць. Калінкавіцкі раён. — Мінск: Ураджай, 1999. С. 175—176
- ^ НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 492а. А. 360
- ^ НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 499. А. 304адв. Спр. 500. А. 376адв.
Літаратура
- Драздова, Зінаіда Уладзіміраўна. Майстэрства слова: Моўна-стылявыя асаблівасці «Палескай хронікі» Івана Мележа / З. У. Драздова; АН Беларусі. Ін-т літаратуры імя Я. Купалы. — Мн.: Навука і тэхніка, 1993. — 136 с. — ISBN 5-343-00967-0.
- Ляшук, Вера Якаўлеўна. Іван Мележ у школе: Дапаможнік для настаўнікаў агульнаадукацыйных устаноў / В. Я. Ляшук. — Мн.: Аверсэв, 2002. — 191 с. — (Вывучэнне творчасці пісьменніка) (Школьнікам, абітурыентам, навучэнцам.). — ISBN 985-478-023-6.
- Кулешов, Ф. И. Подвиг художника: литературный путь И. Мележа. — Минск : Изд-во БГУ им. В. И. Ленина, 1982.
- Мележ Іван // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. ISBN 5-340-00709-X.
- Мележ Іван // Іван Мележ. Людзі на балоце. — Мн.: Мастацкая літаратура, 2002.
Вонкавыя спасылкі
- Нарадзіліся 8 лютага
- Нарадзіліся ў 1921 годзе
- Нарадзіліся ў Рэчыцкім павеце Расейскай імпэрыі
- Памерлі 9 жніўня
- Памерлі ў 1976 годзе
- Памерлі ў Менску
- Пахаваныя на Ўсходніх могілках Менску
- Кавалеры ордэна Працоўнага Чырвонага Сьцягу
- Кавалеры ордэна Чырвонай Зоркі
- Кавалеры ордэна «Знак Пашаны»
- Ляўрэаты Ленінскай прэміі
- Ляўрэаты Літаратурнай прэміі імя Якуба Коласа
- Нарадзіліся ў Хвойніцкім раёне
- Беларускія драматургі
- Беларускія літаратары
- Беларускія публіцысты