Харад

Харад (сінд.: Harad; квэнья: Hyarmen, у перакладзе — «поўдзень») — краіна ў Серадзем'і. Таксама называецца Харадвайт (сінд.: Haradwaith) з-за людзей, якія жывуць там; даслоўна з сіндарына «жыхары поўдня» — harad (поўдзень) і gwaith (людзі, народ).

Людзей Харада таксама называюць харадрым (сінд.: Haradrim), гэта значыць літаральна «паўднёўцы».

Апісанне

Кароткае апісанне Арагорнам Харадвайта — «Харад, дзе нават зоркі свецяць па-іншаму» — падказвае, што Харад ляжыць у паўднёвым паўшар'і, бо да часу, які апісваецца ва «Уладары Пярсцёнкаў», Арда ўяўляе сабой шар (да Падзення Нуменора свет Арды з'яўляўся плоскім).

Большая тэрыторыя Харада — пустыні, хоць ёсць і джунглі, у якіх жывуць мумакіл — слонападобныя жывёлы, якія выкарыстоўваюцца ў харадскай арміі ў якасці баявых адзінак па падабенстве баявых сланоў у Азіі.

Жыхары Харада — ва ўсякім разе, у разуменні жыхароў паўночна-заходняга Серадзем'я — падзелены на плямёны Блізкага і Далёкага Харада, хоць насамрэч плямёнаў значна больш. Людзі Блізкага Харада — пераважна асмуглыя, чарнавалосыя і чарнавокія, у той час як насельніцтва Далёкага Харада — чарнаскурыя.

На ўсход ад Харада ляжаць землі Кханда. На заходнім узбярэжжы Харада знаходзіцца найбуйнейшы порт Паўднёвага Серадзем'я — Умбар.

Гісторыя

Большую частку Другой Эпохі шматлікімі плямёнамі Харада кіравалі нуменорцы, як і ўсімі жыхарамі ўзбярэжжа. Незадоўга да вайны Апошняга Саюза двое нуменорцаў, Эрумар і Фуйнур, «атрымалі велізарную сілу сярод Харадрым», але іх лёс невядомы (верагодна, яны загінулі пры аблозе Барад-Дура; некаторыя мяркуюць, што яны ўвайшлі ў лік назгулаў Саўрана).

Некалькі стагоддзяў Трэцяй Эпохі большасцю харадрым кіравалі Цёмныя Нуменорцы або каралі Гондара, але з часам Харад трапіў пад уплыў Мордара да канца эпохі.

Блізкі Харад заключыў саюз з піратамі Умбара і ўдзельнічаў у серыі працяглых бітваў з Гондарам за яго паўднёвыя тэрыторыі. Гістарычна паўночная мяжа Харада — рака Харнен, але да часу Вайны Пярсцёнка ўсе землі на поўдзень ад ракі Порас знаходзіліся пад уладай Харада. Аднаго з іх правадыроў, які насіў чырвоны сцяг з чорнай змяёй, забіў кароль Рохана Тэадэн у Бітве на Пеленорскіх палях у 3019 годзе Т. Э.

Пасля перамогі ў Вайне пярсцёнка Уз'яднанае Каралеўства Гондара і Арнара заключыла мір з Харадам.

Харад і харадрым у адаптацыях

У фільме Пітэра Джэксана «Уладар пярсцёнкаў: Вяртанне караля» вобразы харадрым былі, паводле матэрыялаў рэжысёрскай версіі DVD, натхнёныя плямёнамі ацтэкаў і кірыбаці. Харадрым Джэксана ў Пеленорскай бітве ваявалі толькі конна на мумаках, іх кавалерыя і пяхота не паказана, праўда ў Дзвюх крэпасцях былі бачныя пешыя воіны Харада на маршы. Акрамя таго, сярод харадрым адсутнічаюць «паў-тролі» ці вар'ягі з Кханда, якіх згадваў Толкін. У фільме адсутнічае таксама і эпізод гібелі камандуючага харадскім войскам ад рукі Тэадэна. Акрамя таго, калі ў кнізе харадрым — пераважна чарнаскурыя, якія нагадваюць неграў ці эфіёпаў, то ў экранізацыі Джэксана прадстаўнікі паўднёўцаў — еўрапеоіды, а іх адзенне выклікае асацыяцыю з семіцкімі культурамі (арабы).

Гл. таксама

• Гондар
• Умбар