Τοprogressive rock (μετάφραση: "προοδευτικό ροκ") είναι υποείδος της rock μουσικής, που εμφανίστηκε λίγο αργότερα από το ψυχεδελικό ροκστηνΑγγλία. Παρότι το ρεύμα αυτό απέκτησε εκπροσώπους σε διάφορες χώρες, η επιρροή των αγγλικών συγκροτημάτων παρέμεινε καθοριστική.[1] Χρυσή του εποχή ήταν η δεκαετία του ΄70 και συσχετίστηκε σε μεγάλο βαθμό μετο κίνημα τωνΧίπις. Άρχισε να περιθωριοποιείται μετην εμφάνιση τουπανκροκκαι της disco.[2]
"Το progressive rock αποτελεί τηνπιο καλλιτεχνική, φιλοσοφική, τηνπιο «διανοουμενίστικη» πλευρά της Rock μουσικής".[3]Οι μπάντες του είδους αυτού πειραματίστηκαν με διάφορα όργανα εκτός του καθιερωμένου σετ κιθάρας - μπάσου - ντραμς και εισήγαγαν νέες μορφές στα τραγούδια ως προς τα μουσικά μέρη που απάρτιζαν τα κομμάτια. Συγκροτήματα όπως οιBeatles, οιPink Floyd, οιMoody Blues, οιDeep PurpleκαιοιGolden Earring πειραματίστηκαν με όργανα όπως έγχορδα ορχήστρας, πνευστά, αλλά και πλήρεις ορχήστρες. Ταροκ συγκροτήματα του είδους, ξεπέρασαν κατά πολύ το ως τότε καθιερωμένο τρίλεπτο διάρκειας ενός ροκ τραγουδιού και ηχογράφησαν πιο περίπλοκα στη δομή τραγούδια χρησιμοποιώντας ενίοτε συγχορδίες που είχαν τη βάση τους στηντζαζκαι άλλα υποείδη που ξεκίνησαν από αυτήν όπως ηfusion.
Οι επιρροές των συγκροτημάτων του προοδευτικού ροκ έρχονταν από πολλά είδη, συμπεριλαμβανομένων της κλασικής, της τζαζκαι της ηλεκτρονικής μουσικής. Τα τραγούδια στο σύνολό τους δε, είχαν μεγαλύτερη ποικιλία από τα άλλα ροκ τραγούδια. Κυμαίνονταν από ήρεμα και πλούσια σε μελωδία, έως ατονικά, παράφωνα και περίπλοκα κομμάτια.
Το progressive rock αποτελεί τηνπιο καλλιτεχνική, φιλοσοφική, τηνπιο «διανοουμενίστικη» πλευρά της Rock μουσικής.
Οι σχέσεις του Προοδευτικού Rock με τις άλλες τέχνες ήταν πολύ στενές, η έμπνευση από τη λογοτεχνία σχεδόν κανόνας, οι στίχοι πιο υπερβατικοί και βαθυστόχαστοι, η εικόνα καιο τρόπος παρουσίασης της μουσικής αυτής ήταν πιο θεατρικός, η δισκογραφία του παρουσίαζε έργα ολοκληρωμένα κατά το πρότυπο, πολλές φορές των μεγάλων κλασικών συνθετών (όροι όπως σουίτα, πρελούδιο, κίνηση χρησιμοποιούντο συχνότατα), πολλές φορές οι δίσκοι ήταν θεματικοί(concept), η τεχνική αρτιότητα των μουσικών ήταν από τις υψηλότερες στο χώρο του Rock τόσο σε πρακτικό όσο καισε θεωρητικό επίπεδο…[4]
Ο Rick Wakeman παίζει συνθεσάιζερ μετο ένα χέρι και προγραμματίζει ένα Minimoog μετο άλλο.
Οι μουσικοί του Progressive Rock επίσης έδωσαν μεγάλη έμφαση καιστη σύνθεση, πραγματοποιώντας μεγαλεπήβολες δημιουργίες όπως οι Rock σουίτες... Ακόμη προχώρησαν σε συνθέσεις πάνω στα πρότυπα της φούγκας καιτου κανόνα. Συνήθως μια βασική μελωδία στο Rock συνοδεύεται από μια μπασογραμμή, συγχορδίες και κρουστά γιατο ρυθμό. Όμως στις προκείμενες περιπτώσεις ήταν δυνατόν πολλές ανεξάρτητες μελωδίες να ξεδιπλώνονται ταυτόχρονα. Ενδεικτικά οι Jethro Tull χρησιμοποίησαν κανόνα στο κομμάτι “Round” καιοι Caravan στο κομμάτι “Asforteri 25”.[5]
Το προοδευτικό ροκ έφερε τα synthesizers στο προσκήνιο, οδήγησε ουσιαστικά τις εξελίξεις στα πληκτροφόρα όργανα και αξιοποίησε γενικότερα τη τεχνολογία του ήχου.[6]
Η επιρροή της λογοτεχνίας καιτων ιερών γραφών στο progressive rock είναι πολύ μεγάλη. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:
ΗΑγία Γραφή ενέπνευσε πάρα πολλά συγκροτήματα, όπως οι Έλληνες Aphrodite's Child, οι Γερμανοί Eloyκαιοι Βρετανοί Genesis, που πήραν το όνομά τους από το πρώτο βιβλίο της.
↑Βλ. συνέντευξη του γερμανικού συγκροτήματος Eloy στο περιοδικό POP & ROCK, Απρίλιος 1981
↑Η Disco από την άλλη, αντίθετα από την επιθετική πολιτικοποιημένη οργή του Punk, προσέφερε ένα άλλο χαρακτηριστικό πουτο progressive rock δεν έδινε, τη χορευτική διασκέδαση.' Σταύρος, Δημήτριος Γ. "Progressive Rock: το προοδευτικό ρεύμα στο Rock του '70", σελ. 160.
↑Σταύρος, Δημήτριος Γ. "progressive rock: το προοδευτικό ρεύμα στο Rock του '70", σελ. 160.
↑Σταύρος, Δημήτριος Γ. "Progressive Rock: το προοδευτικό ρεύμα στο Rock του '70", σελ. 3-4.
↑Σταύρος, Δημήτριος Γ. "Progressive Rock: το προοδευτικό ρεύμα στο Rock του '70", σελ. 56.
↑ "Τέλος το Progressive Rock επέδειξε μεγάλη δεξιοτεχνία καισε θέματα τεχνολογίας. Ήταν το είδος που έφερε τα synthesizers στο προσκήνιο και οδήγησε ουσιαστικά τις εξελίξεις στα πληκτροφόρα όργανα. Επίσης η παραγωγή των δίσκων του progressive rock ήταν από μόνη της ένα μνημείο τέχνης με τις καινοτόμες τεχνικές καιτην αξιοποίηση της τεχνολογίας. Μάλιστα πολλοί μηχανικοί ήχου έφτασαν ως να θεωρούνται μέλη της μπάντας γιατην οποία δούλευαν, όπως ο George Martin για τους Beatles καιο Alan Parsons για τους Pink Floyd (ο οποίος διέγραψε καιο ίδιος μια σπουδαία solo πορεία στο Progressive Rock). Δίσκοι όπως τοDark Side of the Moonτων Pink Floyd είχαν μια τόσο μνημειώδη παραγωγή που χρησιμοποιούνταν γιατη δοκιμή στερεοφωνικών συστημάτων." Σταύρος, Δημήτριος Γ. "Progressive Rock: το προοδευτικό ρεύμα στο Rock του '70", σελ. 57.
↑Σταύρος, Δημήτριος Γ. "Progressive Rock: το προοδευτικό ρεύμα στο Rock του '70", σελ. 87,88
↑ "Προφανώς το Progressive Rock φάνταζε απολιτικό στα μάτια των Punk οπαδών με τις παραβολές του από το χώρο του φανταστικού γιατα ζητήματα του ατομικού και παγκόσμιου διαφωτισμού. Οι νέοι αυτοί δεθα μπορούσαν να ταυτιστούν με ένα είδος το οποίο δε μίλαγε γιατα άμεσα προβλήματά τους. Χαρακτήρισαν λοιπόν το Progressive Rock (αλλά καιτο κλασικό Rock γενικότερα) ως «δεινοσαυρικό». Δεινοσαυρικό γιατί οι καλλιτέχνες του φάνταζαν πολύ μεγάλοι ηλικιακά καιθα έπρεπε να εξαφανιστούν όπως οι δεινόσαυροι και γιατί τα μεγαλεπήβολα Progressive Rock shows έμοιαζαν βαρύγδουπα και γιγάντια σαν τους δεινοσαύρους." Σταύρος, Δημήτριος Γ. "Progressive Rock: το προοδευτικό ρεύμα στο Rock του '70", σελ. 160.
.jpg)
