μΠροσθήκη του {{DEFAULTSORT}} καιτο κλείδι ταξινόμησης Ντουραλουμινιο μετο εργαλείο HotDefaultSort
(17 ενδιάμεσες εκδόσεις από 14 χρήστες δεν εμφανίζονται)
Γραμμή 1:
Γραμμή 1:
{{χωρίς παραπομπές}}
[[Image:Junkers aircraft Bremen.jpg|220px|right|thumb|Γερμανικό επιβατηγό και μεταγωγικό αεροπλάνο Junkers W-33 της περιόδου του Μεσοπολέμου. Ήταν φτιαγμένο σχεδόν εξ ολοκλήρου από ντουραλουμίνιο.]]
[[Image:Junkers aircraft Bremen.jpg|220px|right|thumb|Γερμανικό επιβατηγό και μεταγωγικό αεροπλάνο Junkers W-33 της περιόδου του Μεσοπολέμου. Ήταν φτιαγμένο σχεδόν εξ ολοκλήρου από ντουραλουμίνιο.]]
Το '''ντουραλουμίνιο''' είναι η παλαιά εμπορική ονομασία ομάδας [[κράμα|κραμάτων]] [[αργίλιο|αλουμινίου]]–[[χαλκός|χαλκού]] που παρουσιάζουν αυξημένη μηχανική αντοχή μετά από [[βαφή (μεταλλουργία)|βαφή]] και αργή κατακρήμνιση νέας φάσης (κατακρήμνιση λόγω γήρανσης). Εκτός από 3,5–5,5% κ.β. [[χαλκός|χαλκό]], το ντουραλουμίνιο περιέχει επίσης περίπου 0,25–1,5% κ.β. [[μαγγάνιο]] και περίπου 0,5% κ.β. [[μαγνήσιο]].
Το '''ντουραλουμίνιο''' είναι η παλαιά εμπορική ονομασία ομάδας [[κράμα|κραμάτων]] [[αργίλιο|αλουμινίου]]–[[χαλκός|χαλκού]] που παρουσιάζουν αυξημένη μηχανική αντοχή μετά από [[βαφή (μεταλλουργία)|βαφή]] και αργή κατακρήμνιση νέας φάσης (κατακρήμνιση λόγω γήρανσης). Εκτός από 3,5–5,5% κ.β. [[χαλκός|χαλκό]], το ντουραλουμίνιο περιέχει επίσης περίπου 0,25–1,5% κ.β. [[μαγγάνιο]] και περίπου 0,5% κ.β. [[μαγνήσιο]].
Το ντουραλουμίνιο ανακαλύφθηκε από τον [[Γερμανία|γερμανό]] [[χημεία|χημικό]] και [[μεταλλουργία|μεταλλουργό]] Άλφρεντ Βιλμ ([[w:de:Alfred Wilm|Alfred Wilm]]: [[1869]]–[[1937]]), που εργάζονταν από το [[1902]] στην παραγωγή νέων [[κράμα|κραμάτων]] για λογαριασμό του [[Γερμανία|Γερμανικού Στρατού]]. Ένα Σάββατο του [[Σεπτέμβριος|Σεπτεμβρίου]] του [[1906]], οΒιλμ ζήτησε από τον βοηθό τουνα κάνει μία δοκιμή σκληρότητας σε ένα [[κράμα]] [[αργίλιο|Al]]–[[χαλκός|Cu]]–[[μαγγάνιο|Mn]]–[[μαγνήσιο|Mg]] που μόλις είχε υποβάλει σε [[βαφή (μεταλλουργία)|βαφή]] (απότομη ψύξη από την θερμοκρασία ερυθροπύρωσης). Ο βοηθός τουΒιλμ βιάζονταν να φύγει και έκανε στα γρήγορα τη δοκιμή, η οποία έδωσε μία τιμή ελαφρώς υψηλότερη από την σκληρότητα του καθαρού [[αργίλιο|αλουμινίου]]. Την Δευτέρα, ο βοηθός τουΒιλμ επανέλαβε την ίδια δοκιμή και, προς μεγάλη έκπληξη του ίδιου καιτου προϊσταμένου του, το υλικό έδωσε μία τιμή σκληρότητας κατά πολύ υψηλότερη από την σκληρότητα του καθαρού [[αργίλιο|αλουμινίου]]. Το [[κράμα]] είχε σκληρύνει στις 48 ώρες περίπου που μεσολάβησαν ανάμεσα στην πρώτη καιτη δεύτερη δοκιμή σκληρότητας.
Το ντουραλουμίνιο ανακαλύφθηκε από τον [[Γερμανία|γερμανό]] [[χημεία|χημικό]] και [[μεταλλουργία|μεταλλουργό]] [[Άλφρεντ Βιλμ]] (Alfred Wilm: [[1869]]–[[1937]]), που εργάζονταν από το [[1902]] στην παραγωγή νέων [[κράμα|κραμάτων]] για λογαριασμό του [[Γερμανία|Γερμανικού Στρατού]]. Ένα Σάββατο του [[Σεπτέμβριος|Σεπτεμβρίου]] του [[1906]], οΒιλμ ζήτησε από τον βοηθό τουνα κάνει μία δοκιμή σκληρότητας σε ένα [[κράμα]] [[αργίλιο|Al]]–[[χαλκός|Cu]]–[[μαγγάνιο|Mn]]–[[μαγνήσιο|Mg]] που μόλις είχε υποβάλει σε [[βαφή (μεταλλουργία)|βαφή]] (απότομη ψύξη από την θερμοκρασία ερυθροπύρωσης). Ο βοηθός τουΒιλμ βιάζονταν να φύγει και έκανε στα γρήγορα τη δοκιμή, η οποία έδωσε μία τιμή ελαφρώς υψηλότερη από την σκληρότητα του καθαρού [[αργίλιο|αλουμινίου]]. Την Δευτέρα, ο βοηθός τουΒιλμ επανέλαβε την ίδια δοκιμή και, προς μεγάλη έκπληξη του ίδιου καιτου προϊσταμένου του, το υλικό έδωσε μία τιμή σκληρότητας κατά πολύ υψηλότερη από την σκληρότητα του καθαρού [[αργίλιο|αλουμινίου]]. Το [[κράμα]] είχε σκληρύνει στις 48 ώρες περίπου που μεσολάβησαν ανάμεσα στην πρώτη καιτη δεύτερη δοκιμή σκληρότητας.
Το [[1910]], ξεκίνησε η βιομηχανική παραγωγή του [[κράμα|κράματος]] στα χυτήρια της εταιρείας Dürener Metallwerke AG στο Ντύρεν (Düren) της [[Ρηνανία|Ρηνανίας]]. Η εταιρεία αυτή ονόμασε το νέο [[κράμα]] ''duralumin'', μιας και ήδη διέθετε στην αγορά και άλλα [[κράμα|κράματα]] μετην εμπορική ονομασία ''Durana-Metalle'' (επρόκειτο για [[κρατέρωμα|κρατερώματα]] που περιείχαν και [[σίδηρος|σίδηρο]] γιανα είναι πιο ευκατέργαστα σε χαμηλές θερμοκρασίες).
Το [[1910]], ξεκίνησε η βιομηχανική παραγωγή του [[κράμα|κράματος]] στα χυτήρια της εταιρείας Dürener Metallwerke AG στο Ντύρεν (Düren) της [[Ρηνανία|Ρηνανίας]]. Η εταιρεία αυτή ονόμασε το νέο [[κράμα]] ''duralumin'', μιας και ήδη διέθετε στην αγορά και άλλα [[κράμα|κράματα]] μετην εμπορική ονομασία ''Durana-Metalle'' (επρόκειτο για [[κρατέρωμα|κρατερώματα]] που περιείχαν και [[σίδηρος|σίδηρο]] γιανα είναι πιο ευκατέργαστα σε χαμηλές θερμοκρασίες).
Η ανακάλυψη του νέου ελαφριού και ανθεκτικού [[κράμα|κράματος]] έγινε γρήγορα γνωστή καιτο [[1910]], η [[Ηνωμένο Βασίλειο|βρετανική]] εταιρεία Βίκερς (Vickers Sons & Maxim Ltd.) άρχισε να κατασκευάζει [[αερόπλοιο|αερόπλοια]] από ντουραλουμίνιο [[Γερμανία|γερμανικής]] προέλευσης. Το ντουραλουμίνιο χρησιμοποιήθηκε γιατην κατασκευή [[αεροπλάνο|αεροπλάνων]] από τον [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]] και εφεξής.
Η ανακάλυψη του νέου ελαφριού και ανθεκτικού [[κράμα|κράματος]] έγινε γρήγορα γνωστή καιτο [[1910]], η [[Ηνωμένο Βασίλειο|βρετανική]] εταιρεία Βίκερς (Vickers Sons & Maxim Ltd.) άρχισε να κατασκευάζει [[αερόπλοιο|αερόπλοια]] από ντουραλουμίνιο [[Γερμανία|γερμανικής]] προέλευσης. Το ντουραλουμίνιο χρησιμοποιήθηκε γιατην κατασκευή [[αεροπλάνο|αεροπλάνων]] από τον [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]] και εφεξής.
==Σύσταση και ιδιότητες==
==Σύσταση και ιδιότητες==
Γραμμή 14:
Γραμμή 16:
Το ντουραλουμίνιο παρουσιάζει εξαιρετική αντοχή σε σύγκριση μετο καθαρό [[αργίλιο|αλουμίνιο]]. Για παράδειγμα, το [[όριο θραύσης]] (εφελκυστική αντοχή) ενός ντουραλουμινίου με 4% κ.β. [[χαλκός|Cu]] και 1% κ.β. [[μαγγάνιο|Mn]], είναι περίπου 450 MPa, όσο δηλαδή καιτο όριο θραύσης ορισμένων κοινών [[χάλυβας|χαλύβων]]. Το όριο θραύσης του καθαρού [[αργίλιο|αλουμινίου]] είναι μόλις 80 MPa. Επιπλέον, με πυκνότητα περίπου 2,7 g/cm<sup>3</sup>, το ντουραλουμίνιο είναι εξίσου ελαφρύ μετο καθαρό [[αργίλιο|αλουμίνιο]] και σχεδόν τρεις φορές ελαφρύτερο από τον [[χάλυβας|χάλυβα]].
Το ντουραλουμίνιο παρουσιάζει εξαιρετική αντοχή σε σύγκριση μετο καθαρό [[αργίλιο|αλουμίνιο]]. Για παράδειγμα, το [[όριο θραύσης]] (εφελκυστική αντοχή) ενός ντουραλουμινίου με 4% κ.β. [[χαλκός|Cu]] και 1% κ.β. [[μαγγάνιο|Mn]], είναι περίπου 450 MPa, όσο δηλαδή καιτο όριο θραύσης ορισμένων κοινών [[χάλυβας|χαλύβων]]. Το όριο θραύσης του καθαρού [[αργίλιο|αλουμινίου]] είναι μόλις 80 MPa. Επιπλέον, με πυκνότητα περίπου 2,7 g/cm<sup>3</sup>, το ντουραλουμίνιο είναι εξίσου ελαφρύ μετο καθαρό [[αργίλιο|αλουμίνιο]] και σχεδόν τρεις φορές ελαφρύτερο από τον [[χάλυβας|χάλυβα]].
Σε σύγκριση μετο καθαρό [[αργίλιο|αλουμίνιο]], το ντουραλουμίνιο υστερεί ως προς την αντοχή στην [[διάβρωση]]. Ωστόσο, η αντοχή του ντουραλουμινίου βελτιώνεται σημαντικά με επικάλυψη και θερμική επικόλληση από λεπτό φύλλο καθαρού [[αργίλιο|αλουμινίου]] (προϊόντα [[w:en:alclad|alclad]]). Η βελτίωση της αντοχής του ντουραλουμινίου με [[ανοδίωση]] δεν ενδείκνυται, επειδή κατά την [[ανοδίωση]] δημιουργούνται κενά γύρω από τα κατακρημνίσματα ''θ'' (CuAl<sub>2</sub>) καιτο [[κράμα]] χάνει την αντοχή τουσε κόπωση.
Σε σύγκριση μετο καθαρό [[αργίλιο|αλουμίνιο]], το ντουραλουμίνιο υστερεί ως προς την αντοχή στην [[διάβρωση]]. Ωστόσο, η αντοχή του ντουραλουμινίου βελτιώνεται σημαντικά με επικάλυψη και θερμική επικόλληση από λεπτό φύλλο καθαρού [[αργίλιο|αλουμινίου]] (προϊόντα alclad). Η βελτίωση της αντοχής του ντουραλουμινίου με [[ανοδίωση]] δεν ενδείκνυται, επειδή κατά την [[ανοδίωση]] δημιουργούνται κενά γύρω από τα κατακρημνίσματα ''θ'' (CuAl<sub>2</sub>) καιτο [[κράμα]] χάνει την αντοχή τουσε κόπωση.
==Τυποποίηση==
==Τυποποίηση==
Το όνομα ''ντουραλουμίνιο'' χρησιμοποιείται πλέον μόνον για ιστορικούς λόγους. Τα σημερινά [[κράμα|κράματα]] [[αλουμίνιο|Al]]–[[χαλκός|Cu]], εκτων οποίων ορισμένα αντιστοιχούν στο ντουραλουμίνιο των αρχών του 20ού αι., ανήκουν στην σειρά '''UNS A2XXX''' («σειρά 2000»). Τα [[κράμα|κράματα]] [[αλουμίνιο|Al]]–[[χαλκός|Cu]], όπως τοΑ2014, τοΑ2024, τοΑ2218, τοΑ2219, κ.ά., βρίσκουν πολλές εφαρμογές στην [[αεροναυπηγική]].
Το όνομα ''ντουραλουμίνιο'' χρησιμοποιείται πλέον μόνον για ιστορικούς λόγους. Τα σημερινά [[κράμα|κράματα]] [[αλουμίνιο|Al]]–[[χαλκός|Cu]], εκτων οποίων ορισμένα αντιστοιχούν στο ντουραλουμίνιο των αρχών του 20ού αι., ανήκουν στην σειρά '''UNS A2XXX''' («σειρά 2000»). Τα [[κράμα|κράματα]] [[αλουμίνιο|Al]]–[[χαλκός|Cu]], όπως τοΑ2014, τοΑ2024, τοΑ2218, τοΑ2219, κ.ά., βρίσκουν πολλές εφαρμογές στην [[αεροναυπηγική]].
==Πηγές==
==Βιβλιογραφία==
* O. Hardouin Duparc, « Alfred Wilm et les débuts du Duralumin », ''La Revue de Métallurgie'', 101e année (2004), no. 5, pp. 353–360.
* O. Hardouin Duparc, « Alfred Wilm et les débuts du Duralumin », ''La Revue de Métallurgie'', 101e année (2004), no. 5, pp. 353–360.
*[http://www.msm.cam.ac.uk/phase-trans/abstracts/M24.html R. Cornell and H. K. D. H. Bhadeshia, "Metallographic Specimen M24, Aluminium-Copper Age Hardening Alloys."] — Η μεταλλογραφία του ντουραλουμινίου, από το Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ {{en}}.
*[http://www.msm.cam.ac.uk/phase-trans/abstracts/M24.html R. Cornell and H. K. D. H. Bhadeshia, "Metallographic Specimen M24, Aluminium-Copper Age Hardening Alloys."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060627124750/http://www.msm.cam.ac.uk/phase-trans/abstracts/M24.html |date=2006-06-27 }} — Η μεταλλογραφία του ντουραλουμινίου, από το Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ {{en}}.
[[fr:Alliages d'aluminium pour corroyage#Série 2000 (aluminium cuivre)]]
[[fr:Alliages d'aluminium pour corroyage#Série 2000 (aluminium cuivre)]]
[[hi:ड्यूरालुमिन]]
[[hr:Duraluminij]]
[[it:Duralluminio]]
[[ja:ジュラルミン]]
[[ko:두랄루민]]
[[no:Duraluminium]]
[[pl:Duraluminium]]
[[pt:Duralumínio]]
[[ru:Дюралюминий]]
[[simple:Duralumin]]
[[sk:Dural]]
[[sv:Duraluminium]]
[[vi:Đura]]
[[zh:杜拉鋁]]
Τρέχουσα έκδοση από την 11:23, 26 Αυγούστου 2023
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Γιατη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|30|06|2024}}
Γερμανικό επιβατηγό και μεταγωγικό αεροπλάνο Junkers W-33 της περιόδου του Μεσοπολέμου. Ήταν φτιαγμένο σχεδόν εξ ολοκλήρου από ντουραλουμίνιο.
Τοντουραλουμίνιο είναι η παλαιά εμπορική ονομασία ομάδας κραμάτωναλουμινίου–χαλκούπου παρουσιάζουν αυξημένη μηχανική αντοχή μετά από βαφήκαι αργή κατακρήμνιση νέας φάσης (κατακρήμνιση λόγω γήρανσης). Εκτός από 3,5–5,5% κ.β. χαλκό, το ντουραλουμίνιο περιέχει επίσης περίπου 0,25–1,5% κ.β. μαγγάνιοκαι περίπου 0,5% κ.β. μαγνήσιο.
Το ντουραλουμίνιο ανακαλύφθηκε από τονγερμανόχημικόκαιμεταλλουργόΆλφρεντ Βιλμ (Alfred Wilm: 1869–1937), που εργάζονταν από το1902στην παραγωγή νέων κραμάτωνγια λογαριασμό τουΓερμανικού Στρατού. Ένα Σάββατο τουΣεπτεμβρίουτου1906, οΒιλμ ζήτησε από τον βοηθό τουνα κάνει μία δοκιμή σκληρότητας σε ένα κράμαAl–Cu–Mn–Mgπου μόλις είχε υποβάλει σεβαφή (απότομη ψύξη από την θερμοκρασία ερυθροπύρωσης). Ο βοηθός τουΒιλμ βιάζονταν να φύγει και έκανε στα γρήγορα τη δοκιμή, η οποία έδωσε μία τιμή ελαφρώς υψηλότερη από την σκληρότητα του καθαρού αλουμινίου. Την Δευτέρα, ο βοηθός τουΒιλμ επανέλαβε την ίδια δοκιμή και, προς μεγάλη έκπληξη του ίδιου καιτου προϊσταμένου του, το υλικό έδωσε μία τιμή σκληρότητας κατά πολύ υψηλότερη από την σκληρότητα του καθαρού αλουμινίου. Τοκράμα είχε σκληρύνει στις 48 ώρες περίπου που μεσολάβησαν ανάμεσα στην πρώτη καιτη δεύτερη δοκιμή σκληρότητας.
Το1910, ξεκίνησε η βιομηχανική παραγωγή τουκράματοςστα χυτήρια της εταιρείας Dürener Metallwerke AG στο Ντύρεν (Düren) της Ρηνανίας. Η εταιρεία αυτή ονόμασε το νέο κράμαduralumin, μιας και ήδη διέθετε στην αγορά και άλλα κράματαμετην εμπορική ονομασία Durana-Metalle (επρόκειτο γιακρατερώματαπου περιείχαν καισίδηρογιανα είναι πιο ευκατέργαστα σε χαμηλές θερμοκρασίες).
Η ανακάλυψη του νέου ελαφριού και ανθεκτικού κράματος έγινε γρήγορα γνωστή καιτο1910, ηβρετανική εταιρεία Βίκερς (Vickers Sons & Maxim Ltd.) άρχισε να κατασκευάζει αερόπλοια από ντουραλουμίνιο γερμανικής προέλευσης. Το ντουραλουμίνιο χρησιμοποιήθηκε γιατην κατασκευή αεροπλάνων από τονΑ΄ Παγκόσμιο Πόλεμοκαι εφεξής.
Το ντουραλουμίνιο περιέχει 3,5 έως 5,5% κ.β. χαλκό. Όταν τοκράμα θερμανθεί σε θερμοκρασία 500 με 500°C, οχαλκός διαλύεται πλήρως μέσα στοαργίλιο. Μετηνβαφήτου κράματος στονερό, τον αέρα ή άλλο μέσο, οχαλκός παραμένει σε διάλυση μέσα στο πλέγμα τουαργιλίουσεμια κατάσταση μετασταθούς ισορροπίας. Κατόπιν, μετην γήρανση τουκράματος, μέσα στους μεγάλους κόκκους (κρυστάλλους) τουαργιλίου αρχίζουν να κατακρημνίζονται ομοιόμορφα πολύ μικροί κόκκοι της φάσης θ, που είναι η διαμεταλλική ένωση CuAl2. Η φάση θ εμποδίζει την μετακίνηση των κρυσταλλικών διαταραχών και έτσι τοκράμα εμφανίζει εξαιρετική σκληρότητα. Αυτό το φαινόμενο της αύξησης της αντοχής με αργή κατακρήμνιση νέας λεπτομερούς φάσης αποκαλείται σκλήρυνση ή ισχυροποίηση με κατακρήμνιση λόγω γήρανσης.
Το ντουραλουμίνιο παρουσιάζει εξαιρετική αντοχή σε σύγκριση μετο καθαρό αλουμίνιο. Για παράδειγμα, τοόριο θραύσης (εφελκυστική αντοχή) ενός ντουραλουμινίου με 4% κ.β. Cuκαι 1% κ.β. Mn, είναι περίπου 450 MPa, όσο δηλαδή καιτο όριο θραύσης ορισμένων κοινών χαλύβων. Το όριο θραύσης του καθαρού αλουμινίου είναι μόλις 80 MPa. Επιπλέον, με πυκνότητα περίπου 2,7 g/cm3, το ντουραλουμίνιο είναι εξίσου ελαφρύ μετο καθαρό αλουμίνιοκαι σχεδόν τρεις φορές ελαφρύτερο από τονχάλυβα.
Σε σύγκριση μετο καθαρό αλουμίνιο, το ντουραλουμίνιο υστερεί ως προς την αντοχή στηνδιάβρωση. Ωστόσο, η αντοχή του ντουραλουμινίου βελτιώνεται σημαντικά με επικάλυψη και θερμική επικόλληση από λεπτό φύλλο καθαρού αλουμινίου (προϊόντα alclad). Η βελτίωση της αντοχής του ντουραλουμινίου μεανοδίωσηδεν ενδείκνυται, επειδή κατά τηνανοδίωση δημιουργούνται κενά γύρω από τα κατακρημνίσματα θ (CuAl2) καιτοκράμα χάνει την αντοχή τουσε κόπωση.
Το όνομα ντουραλουμίνιο χρησιμοποιείται πλέον μόνον για ιστορικούς λόγους. Τα σημερινά κράματαAl–Cu, εκτων οποίων ορισμένα αντιστοιχούν στο ντουραλουμίνιο των αρχών του 20ού αι., ανήκουν στην σειρά UNS A2XXX («σειρά 2000»). ΤακράματαAl–Cu, όπως τοΑ2014, τοΑ2024, τοΑ2218, τοΑ2219, κ.ά., βρίσκουν πολλές εφαρμογές στηναεροναυπηγική.