Το '''καράτε '''(Ιαπ: '''空手道''') είναι [[πολεμική τέχνη]] με καταγωγή από την [[Οκινάουα]] της [[Ιαπωνία]]ς. Το όνομά της στα ιαπωνικά σημαίνει "άδειο χέρι", που πέρα από τη σημασία του ότι στο καράτε δεν χρησιμοποιούνται όπλα, ουσιαστικά σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να αδειάσει την ψυχή καιτο μυαλό του από την περηφάνια καιτα πάθη, και αναζητήσει την αρετή στην τελειοποίηση της τέχνης του. Ταπιο διαδεδομένα συστήματα παραδοσιακού καράτε παγκοσμίως είναι το [[Shotokan]], το [[Gōjū-Ryū]], το [[Wado-Ryu]], το [[Shito-Ryu]] καιτο [[Uechi-Ryu]] καιτο [[Shidokan]]. Τα Shorin-Ryu,Goju-Ryu και Uechi-Ryu είναι αδελφά σύστημα με κοινές ρίζες στο Κινέζικο Κουνγκ-Φου.
Στις αρχές του 1900 οι πολεμικές τέχνες άδειων χεριών της Οκινάουα χωρίζονταν σε 4 γκρουπ ανάλογα μετην περιοχή πουτα εξασκούσαν<ref>{{Cite book|title = Traditional Karatedo Vol. 1 Fundamental Techniques|last = Higaonna|first = Morio|publisher = Higaonna Morio|year = 1985|isbn = 0-87040-595-0|location = Okinawa,Japan|pages = 19}}</ref>:
Το '''καράτε '''(Ιαπ:'''空手道''') είναι [[πολεμική τέχνη]] με καταγωγή από την [[Οκινάβα]] της [[Ιαπωνία|Ιαπωνίας]]. Το όνομά της στα ιαπωνικά σημαίνει "άδειο χέρι", που πέρα από τη σημασία του ότι στο καράτε δεν χρησιμοποιούνται όπλα, ουσιαστικά σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να αδειάσει την ψυχή καιτο μυαλό του από την περηφάνια καιτα πάθη, και αναζητήσει την αρετή στηντελιοποίηση της τέχνης του. Ταπιο διαδεδομένα συστήματα παραδοσιακού καράτε παγκοσμίως είναι το [[Shotokan]], το [[Gōjū-Ryū]], το [[Wado-Ryu]], το [[Shito-Ryu]] καιτο [[Uechi-Ryu]] καιτο [[Shidokan]]. Τα Goju-Ryu και Uechi-Ryu είναι αδελφά σύστημα με κοινές ρίζες στο Κινέζικο Κουνγκ-Φου.
Στις αρχές του 1900 οι πολεμικές τέχνες άδειων χεριών της Οκινάουα (ή Οκινάβα) χωρίζονταν σε 4 γκρούπ ανάλογα μετην περιοχή πουτα εξασκούσαν:
(1) Shuri-Te,
(1) Shuri-Te,
(2) Naha-Te,
(2) Naha-Te,
Γραμμή 12:
Γραμμή 11:
Για κάποιους το Pangai-noon συγκαταλέγεται στα Naha-Te συστήματα με βάση την πόλη της Νάχα.
Για κάποιους το Pangai-noon συγκαταλέγεται στα Naha-Te συστήματα με βάση την πόλη της Νάχα.
Μετά τις 25 Οκτωβρίου του 1936 τογκρούπ “Shuri -Te ” μετονομάστηκε σε “ Shorin -Ryu ” τογκρούπ “Naha -Te ” σε “Goju -Ryu ” καιτογκρούπ “Tomari -Te ” ενώθηκε μετα δύο προηγούμενα. Το έτος 1940το τέταρτο γκρούπ “Pangai -Noon ” μετονομάστηκε σε “Uechi -Ryu ”.
Μετά τις 25 Οκτωβρίου του 1936 το γκρουπ “Shuri -Te ” μετονομάστηκε σε “ Shorin -Ryu ” το γκρουπ “Naha -Te ” σε “Goju -Ryu ” καιτο γκρουπ “Tomari -Te ” ενώθηκε μετα δύο προηγούμενα. Το έτος 1943 το τέταρτο γκρουπ “Pangai -Noon ” μετονομάστηκε σε “Uechi -Ryu ”.
Το 2005 ο“OkinawaPrefectureAssembly” επίσημα ανακύρηξετην ημέρα της 25 ης Οκτωβρίου σαν «Μέρα του Καράτε».
Το 2005 η Συνέλευση του Νομού της Οκινάουα επίσημα ανακήρυξε την ημέρα της 25 ης Οκτωβρίου σαν «Μέρα του Καράτε».
== Η μετάβαση από το唐手 (Τόντε/Καράτε) στο空手 (Καράτε) ==
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα οι κάτοικοι των νήσων [[Ρίου Κίου]] ([[Οκινάουα]]) αναφέρονταν στην πολεμική τέχνη τους ως '''Tōde''' ή '''Tuudii''' ('''唐手''') που σήμαινε Κινέζικο χέρι - Tang hand/China hand ή απλά '''Te''' (χέρι). Το ιαπωνικό αλφάβητο έχει υιοθετήσει πολλά από τα κινέζικα ιδεογράμματα με αποτέλεσμα πολλές λέξεις να διαβάζονται με διαφορετική προφορά σε Κίνα και Ιαπωνία. Έτσι τα ιδεογράμματα '''唐手''' διαβάζονται Tōde (Τόντε) στα κινέζικα και Tōte (Τότε) ή Karate (Καράτε) στα ιαπωνικά. Μετην εισαγωγή του Καράτε στο σύστημα παιδείας της Ιαπωνίας καιστο πλαίσιο της πλήρους ιαπωνοποίησης και αποκοπής της τέχνης από τις κινέζικες ρίζες της προωθήθηκε σταδιακά από τον Οκιναβέζο δάσκαλο Gichin Funakoshi η αλλαγή του πρώτου ιδεογράμματος από '''唐 (To/Kara - Τανγκ/Κινέζικο) '''σε '''空 (Kara - Άδειο). '''Ο δάσκαλος Funakoshi πρωτοστάτησε στη διάδοση της τέχνης στην Ιαπωνία με συνέπεια να θεωρείται σήμερα ο "Πατέρας του Ιαπωνικού Καράτε".''' '''Αξίζει να αναφερθεί, ωστόσο, ότι η εμφάνιση της έννοιας "Άδειο Χέρι" είχε γίνει ήδη το 1905 στο βιβλίο του Chomo Hanashiro, "Karate Kumite". Ο ίδιος ο δάσκαλος Funakoshi στο πρώτο του βιβλίο "Ryukyu Kenpo Tode", το 1922, χρησιμοποίησε τον παλιό όρο '''Tōde, '''ενώ υπάρχουν στοιχεία ότι μέχρι καιτο 1924 οπότε και έδωσε τα πρώτα διπλώματα Νταν χρησιμοποιούσε ακόμα τον ίδιο όρο. Η δυνατότητα που έδινε ο όρος Καράτε (ηχητικά) να γράφεται με δύο τρόπους οδήγησε, κυρίως για κοινωνικοπολιτικούς λόγους, στην οριστική επικράτηση του αμιγώς ιαπωνικού τρόπου γραφής στην Ιαπωνία. Αργότερα, μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1930 και μετά από συναντήσεις μεταξύ των σημαντικότερων δασκάλων της εποχής, όπως η "[https://web.archive.org/web/20130731000238/http://seinenkai.com/articles/sanzinsoo/1936.html Συνάντηση των Μάστερ του Καράτε της Οκινάουα]" τον Οκτώβριο του 1936, ο όρος "Άδειο Χέρι" άρχισε σταδιακά να επικρατεί καιστην Οκινάουα<ref>{{Cite book|title = Karatedo Dai Hokan|last = Toyama|first = Kanken|publisher = Tsuru Shobo|year = 1960|isbn = |location = |pages = 377-392}}</ref>.
==Οι Ζώνες==
Οι βαθμίδες καιτα αντίστοιχα χρώματα σε ζώνες έως το πρώτο dan απεικονίζονται παρακάτω:
*10ο Kyū – Άσπρη Ζώνη
*9ο Kyū –Κόκκινη Ζώνη
*8ο Kyū – Κίτρινη Ζώνη
*7ο Kyū – Πορτοκαλί Ζώνη
*6ο Kyū – Πράσινη Ζώνη
*5ο Kyū – Μπλε Ζώνη
*4ο Kyū – Μοβ Ζώνη
*3ο Kyū – 1η Καφέ Ζώνη
*2ο Kyū – 2η Καφέ Ζώνη
*1ο Kyū – 3η Καφέ Ζώνη
*1ο Dan – Μαύρη Ζώνη
Κάθε Dojo (σχολή) μπορεί να έχει διαφορετική σειρά ζωνών ως προς το χρώμα ή την κατάταξη.
== Οι υποκατηγορίες ==
== Οι υποκατηγορίες ==
παράλληλα μετα μεγαλύτερα συστήματα, υπάρχει και αξιοσημείωτος αριθμός μικρότερων υποκατηγοριών συστημάτων ή αλλιώς τρόπων (στυλ), τα οποία είναι διαδεδομένα έν μέρει μόνο σε συγκεκριμένες χώρες αλλά και παγκοσμίως. Κάθε σύστημα έχει το δικό του στόχο πάνω σε διαφορετικές πτυχές του καράτε. Έτσι μπορεί τα συστήματα να δίνουν περισσότερο βάρος στην αυτοάμυνα, τον αγώνα, την υγεία, ή την παράδοση.
παράλληλα μετα μεγαλύτερα συστήματα, υπάρχει και αξιοσημείωτος αριθμός μικρότερων υποκατηγοριών συστημάτων ή αλλιώς τρόπων (στυλ), τα οποία είναι διαδεδομένα εν μέρει μόνο σε συγκεκριμένες χώρες αλλά και παγκοσμίως. Κάθε σύστημα έχει το δικό του στόχο πάνω σε διαφορετικές πτυχές του καράτε. Έτσι μπορεί τα συστήματα να δίνουν περισσότερο βάρος στην αυτοάμυνα, τον αγώνα, την υγεία, ή την παράδοση.
Παραδοσιακά στυλ της Οκινάουα:
Παραδοσιακά στυλ της Οκινάουα:
Γραμμή 55:
Γραμμή 75:
== Τεχνικές ==
== Τεχνικές ==
'''Χτυπήματα χεριών:'''
'''Χτυπήματα χεριών:'''
=== Τσούκι (Ζούκι) ===
=== Τσούκι ===
'''Άγκε τσούκι''' (ανοδική γροθιά), όπου η γροθιά ξεκινάει από κάτω προς τα επάνω με περιστροφή του καρπού 90 μοίρες.
'''Τζόνταν τσούκι''' (ανοδική γροθιά), όπου η γροθιά ξεκινάει από κάτω προς τα επάνω με περιστροφή του καρπού 90 μοίρες.
'''Τάτε τσούκι''' (κάθετη γροθιά), όπου ηγροθια είναι γραμμική μετην διαφορά ότι η παλάμη είναι κάθετή.
'''Τάτε τσούκι''' (κάθετη γροθιά), όπου η γροθιά είναι γραμμική μετην διαφορά ότι η παλάμη είναι κάθετη.
'''Ούρα τσούκι''' (ανάποδη γροθιά), όπου ηγροθιάειναι είναι ανεστραμμένη.
'''Ουράκεν''' (πλαϊνή ημικυκλική γροθιά), όπου η πορεία της γροθιάς είναι ημικυκλική και από έξω προς τα μέσα.
'''Μαβάσι τσούκι''' (πλαϊνή ημικυκλική γροθιά), όπου η πορεία της γροθιάς είναι ημικυκλικήκαιαπόέξωπροςταμέσα.
'''Κάγκε τσούκι''' (αγκιστρωτή γροθιά), όπου η πορεία της γροθιάς είναι γραμμική και παράλληλη μετον κορμό του σώματος.
'''Κάγκε τσούκι''' (αγκιστρωτή γροθιά), όπου η πορεία της γροθιάς είναι γραμμική και παράλληλη μετονκορμοτου σώματος.
'''Σέικεν τσούκι''' (ευθεία γροθιά), όπου η γροθιά είναι γραμμική και στρίβει 180 μοίρες
'''Σέικεν τσούκι''' (ευθεία γροθιά), όπου η γροθιά είναι γραμμική και στρίβει 180 μοίρες
=== Σούτο ούτσι ===
=== Σούτο Ούτσι ===
Σούτο ούτσι σημαίνει χτύπημα με "χέρι-σπαθί". Πανίσχυρο χτύπημα που χρησιμοποιείται στην τέχνη του καράτε-ντο, αλλά καισε άλλες τέχνες όπως το νίνπο. Ο σχηματισμός του χεριού γίνεται έχοντας τα δάκτυλα ενωμένα και τεντωμένα καιο αντίχειρας λυγισμένος προς το εσωτερικό της παλάμης. Ανάλογα μετην κίνηση του χεριού, χωρίζεται σε όμοτε σούτο ούτσι (με κίνηση από εξω προς τα μέσα) και ούρα σούτο ούτσι (απο μέσα προς τα έξω). Επίσης χωρίζεται ανάλογα μετην γωνία που σχηματίζει η παλάμη μετον βραχίονα.
Σούτο ούτσι σημαίνει χτύπημα με "χέρι-σπαθί". Πανίσχυρο χτύπημα που χρησιμοποιείται στην τέχνη του καράτε - ντο, αλλά καισε άλλες τέχνες όπως το νίνπο. Ο σχηματισμός του χεριού γίνεται έχοντας τα δάκτυλα ενωμένα και τεντωμένα καιο αντίχειρας λυγισμένος προς το εσωτερικό της παλάμης. Ανάλογα μετην κίνηση του χεριού, χωρίζεται σε όμοτε σούτο ούτσι (με κίνηση από εξω προς τα μέσα) και ούρα σούτο ούτσι (από μέσα προς τα έξω). Επίσης χωρίζεται ανάλογα μετην γωνία που σχηματίζει η παλάμη μετον βραχίονα.
Το σούτο ούτσι είναι ένα άκρως αποτελεσματικό χτύπημα, πουαν εκτελεστεί σωστά σε κάποιο ευαίσθητο σημείο του ανθρωπίνου σώματος, μπορεί να προκαλέσει άμεσο θάνατο στο άτομο πουθατο υποστεί.
Το σούτο ούτσι είναι ένα άκρως αποτελεσματικό χτύπημα, πουανεκτελεστει σωστά σε κάποιο ευαίσθητο σημείο του ανθρωπίνου σώματος, μπορεί να προκαλέσει άμεσο θάνατο στοατομοπουθατο υποστεί.
[[Κατηγορία:Πολεμικές τέχνες]]
[[Κατηγορία:Ιαπωνικές πολεμικές τέχνες]]
[[Κατηγορία:Καράτε]]
Έκδοση από την 07:48, 18 Ιουνίου 2024
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί καινα αφαιρεθεί. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 02/10/2013.
Τοκαράτε (Ιαπ: 空手道) είναι πολεμική τέχνημε καταγωγή από τηνΟκινάουα της Ιαπωνίας. Το όνομά της στα ιαπωνικά σημαίνει "άδειο χέρι", που πέρα από τη σημασία του ότι στο καράτε δεν χρησιμοποιούνται όπλα, ουσιαστικά σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να αδειάσει την ψυχή καιτο μυαλό του από την περηφάνια καιτα πάθη, και αναζητήσει την αρετή στην τελειοποίηση της τέχνης του. Ταπιο διαδεδομένα συστήματα παραδοσιακού καράτε παγκοσμίως είναι τοShotokan, τοGōjū-Ryū, τοWado-Ryu, τοShito-RyuκαιτοUechi-RyuκαιτοShidokan. Τα Shorin-Ryu,Goju-Ryu και Uechi-Ryu είναι αδελφά σύστημα με κοινές ρίζες στο Κινέζικο Κουνγκ-Φου.
Στις αρχές του 1900 οι πολεμικές τέχνες άδειων χεριών της Οκινάουα χωρίζονταν σε 4 γκρουπ ανάλογα μετην περιοχή πουτα εξασκούσαν[1]:
(1) Shuri-Te,
(2) Naha-Te,
(3) Tomari-Te
(4) Pangai-Noon
Για κάποιους το Pangai-noon συγκαταλέγεται στα Naha-Te συστήματα με βάση την πόλη της Νάχα.
Μετά τις 25 Οκτωβρίου του 1936 το γκρουπ “Shuri -Te ” μετονομάστηκε σε “ Shorin -Ryu ” το γκρουπ “Naha -Te ” σε “Goju -Ryu ” καιτο γκρουπ “Tomari -Te ” ενώθηκε μετα δύο προηγούμενα. Το έτος 1943 το τέταρτο γκρουπ “Pangai -Noon ” μετονομάστηκε σε “Uechi -Ryu ”.
Το 2005 η Συνέλευση του Νομού της Οκινάουα επίσημα ανακήρυξε την ημέρα της 25 ης Οκτωβρίου σαν «Μέρα του Καράτε».
Η μετάβαση από το唐手 (Τόντε/Καράτε) στο空手 (Καράτε)
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα οι κάτοικοι των νήσων Ρίου Κίου (Οκινάουα) αναφέρονταν στην πολεμική τέχνη τους ως Tōde ή Tuudii (唐手) που σήμαινε Κινέζικο χέρι - Tang hand/China hand ή απλά Te (χέρι). Το ιαπωνικό αλφάβητο έχει υιοθετήσει πολλά από τα κινέζικα ιδεογράμματα με αποτέλεσμα πολλές λέξεις να διαβάζονται με διαφορετική προφορά σε Κίνα και Ιαπωνία. Έτσι τα ιδεογράμματα 唐手 διαβάζονται Tōde (Τόντε) στα κινέζικα και Tōte (Τότε) ή Karate (Καράτε) στα ιαπωνικά. Μετην εισαγωγή του Καράτε στο σύστημα παιδείας της Ιαπωνίας καιστο πλαίσιο της πλήρους ιαπωνοποίησης και αποκοπής της τέχνης από τις κινέζικες ρίζες της προωθήθηκε σταδιακά από τον Οκιναβέζο δάσκαλο Gichin Funakoshi η αλλαγή του πρώτου ιδεογράμματος από 唐 (To/Kara - Τανγκ/Κινέζικο) σε空 (Kara - Άδειο). Ο δάσκαλος Funakoshi πρωτοστάτησε στη διάδοση της τέχνης στην Ιαπωνία με συνέπεια να θεωρείται σήμερα ο "Πατέρας του Ιαπωνικού Καράτε".Αξίζει να αναφερθεί, ωστόσο, ότι η εμφάνιση της έννοιας "Άδειο Χέρι" είχε γίνει ήδη το 1905 στο βιβλίο του Chomo Hanashiro, "Karate Kumite". Ο ίδιος ο δάσκαλος Funakoshi στο πρώτο του βιβλίο "Ryukyu Kenpo Tode", το 1922, χρησιμοποίησε τον παλιό όρο Tōde, ενώ υπάρχουν στοιχεία ότι μέχρι καιτο 1924 οπότε και έδωσε τα πρώτα διπλώματα Νταν χρησιμοποιούσε ακόμα τον ίδιο όρο. Η δυνατότητα που έδινε ο όρος Καράτε (ηχητικά) να γράφεται με δύο τρόπους οδήγησε, κυρίως για κοινωνικοπολιτικούς λόγους, στην οριστική επικράτηση του αμιγώς ιαπωνικού τρόπου γραφής στην Ιαπωνία. Αργότερα, μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1930 και μετά από συναντήσεις μεταξύ των σημαντικότερων δασκάλων της εποχής, όπως η "Συνάντηση των Μάστερ του Καράτε της Οκινάουα" τον Οκτώβριο του 1936, ο όρος "Άδειο Χέρι" άρχισε σταδιακά να επικρατεί καιστην Οκινάουα[2].
Οι Ζώνες
Οι βαθμίδες καιτα αντίστοιχα χρώματα σε ζώνες έως το πρώτο dan απεικονίζονται παρακάτω:
10ο Kyū – Άσπρη Ζώνη
9ο Kyū –Κόκκινη Ζώνη
8ο Kyū – Κίτρινη Ζώνη
7ο Kyū – Πορτοκαλί Ζώνη
6ο Kyū – Πράσινη Ζώνη
5ο Kyū – Μπλε Ζώνη
4ο Kyū – Μοβ Ζώνη
3ο Kyū – 1η Καφέ Ζώνη
2ο Kyū – 2η Καφέ Ζώνη
1ο Kyū – 3η Καφέ Ζώνη
1ο Dan – Μαύρη Ζώνη
Κάθε Dojo (σχολή) μπορεί να έχει διαφορετική σειρά ζωνών ως προς το χρώμα ή την κατάταξη.
Οι υποκατηγορίες
παράλληλα μετα μεγαλύτερα συστήματα, υπάρχει και αξιοσημείωτος αριθμός μικρότερων υποκατηγοριών συστημάτων ή αλλιώς τρόπων (στυλ), τα οποία είναι διαδεδομένα εν μέρει μόνο σε συγκεκριμένες χώρες αλλά και παγκοσμίως. Κάθε σύστημα έχει το δικό του στόχο πάνω σε διαφορετικές πτυχές του καράτε. Έτσι μπορεί τα συστήματα να δίνουν περισσότερο βάρος στην αυτοάμυνα, τον αγώνα, την υγεία, ή την παράδοση.
Κατά κύριο λόγο το καράτε χρησιμοποιείται γιααυτοάμυνα αλλά καισαν τρόπος άσκησης. Στην Ελλάδα έκανε την εμφάνισή του λίγο μετά τα μέσα της δεκαετίας του '60, και γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη κυρίως τη δεκαετία του '80. ΗΕλληνική Ομοσπονδία Καράτε (ΕΛ.Ο.Κ.) ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1986 και το 1990 αναγνωρίστηκε από τηΓενική Γραμματεία Αθλητισμού, ενώ σήμερα περιλαμβάνει 208 συλλόγους και 30.000 αθλητές.
Τεχνικές
Χτυπήματα χεριών:
Τσούκι
Τζόνταν τσούκι (ανοδική γροθιά), όπου η γροθιά ξεκινάει από κάτω προς τα επάνω με περιστροφή του καρπού 90 μοίρες.
Τάτε τσούκι (κάθετη γροθιά), όπου η γροθιά είναι γραμμική μετην διαφορά ότι η παλάμη είναι κάθετη.
Ουράκεν (πλαϊνή ημικυκλική γροθιά), όπου η πορεία της γροθιάς είναι ημικυκλική και από έξω προς τα μέσα.
Κάγκε τσούκι (αγκιστρωτή γροθιά), όπου η πορεία της γροθιάς είναι γραμμική και παράλληλη μετον κορμό του σώματος.
Σέικεν τσούκι (ευθεία γροθιά), όπου η γροθιά είναι γραμμική και στρίβει 180 μοίρες
Σούτο Ούτσι
Σούτο ούτσι σημαίνει χτύπημα με "χέρι-σπαθί". Πανίσχυρο χτύπημα που χρησιμοποιείται στην τέχνη του καράτε - ντο, αλλά καισε άλλες τέχνες όπως το νίνπο. Ο σχηματισμός του χεριού γίνεται έχοντας τα δάκτυλα ενωμένα και τεντωμένα καιο αντίχειρας λυγισμένος προς το εσωτερικό της παλάμης. Ανάλογα μετην κίνηση του χεριού, χωρίζεται σε όμοτε σούτο ούτσι (με κίνηση από εξω προς τα μέσα) και ούρα σούτο ούτσι (από μέσα προς τα έξω). Επίσης χωρίζεται ανάλογα μετην γωνία που σχηματίζει η παλάμη μετον βραχίονα.
Το σούτο ούτσι είναι ένα άκρως αποτελεσματικό χτύπημα, πουαν εκτελεστεί σωστά σε κάποιο ευαίσθητο σημείο του ανθρωπίνου σώματος, μπορεί να προκαλέσει άμεσο θάνατο στο άτομο πουθατο υποστεί.
Παραπομπές
↑Higaonna, Morio (1985). Traditional Karatedo Vol. 1 Fundamental Techniques. Okinawa,Japan: Higaonna Morio. σελ. 19. ISBN0-87040-595-0.
↑Toyama, Kanken (1960). Karatedo Dai Hokan. Tsuru Shobo. σελίδες 377–392.