Το Δημοκρατικό Κόμμα ιδρύθηκε στις 12 Μαΐου1976. Ο πρόεδρός του, Σπύρος Κυπριανού, στην εξαγγελία της ίδρυσης του κόμματος, διακήρυττε ανάμεσα σε άλλα ότι τοΔH.KO. έτασσε σαν σκοπούς του «την ενίσχυση της αγωνιστικής γραμμής του εθνάρχη Μακαρίου, την κάλυψη του κενού στα πολιτικά μας πράγματα, την αποτροπή της πόλωσης καιτη συμβολή στην ανασυγκρότηση του τόπου όπως το επέβαλλαν οι συνθήκες μετά το πραξικόπημα καιτην εισβολή».
Όπως αναφέρεται στην ιδρυτική διακήρυξη του κόμματος, τοΔΗ.ΚΟ. προτείνει προς την κυπριακή κοινωνία την πολιτική φιλοσοφία του Κοινωνικού Κέντρου, η οποία αποτελεί «ένα σύνολο αρχών και αξιών που προσφέρουν στον τόπο κοινωνική συνοχή, πολιτική προοπτική, βελτίωση των όρων ζωής και εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού», ένα σύνολο πουδεν μπορεί να μοιραστεί σε ολιγάριθμες προνομιούχους ομάδες.[5] Επίσης τοΔΗ.ΚΟ. θεωρήθηκε ότι ήταν κοντά στις θέσεις τουΜακαρίου.[6]
Το 1977, μετά τον αιφνίδιο θάνατο τουΜακαρίου, ο Κυπριανού ανέλαβε Προεδρεύων της Δημοκρατίας. Στην αναπληρωματική προεδρική εκλογή του 1977 εξελέγη Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίαςγιατη συμπλήρωση του υπολοίπου της προεδρικής θητείας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Πρόεδρος της Βουλής εκλέχτηκε οΑλέκος Μιχαηλίδης.[8]
ΟΣπύρος Κυπριανού ήταν υποψήφιος για τις προεδρικές του 1978. Ωστόσο, οι εκλογές δεν πραγματοποιήθηκαν, καθώς ο Κυπριανού ανακηρύχθηκε Πρόεδρος, όντας ο μοναδικός υποψήφιος. Σταθμός της πρώτης διακυβέρνησης Κυπριανού ήταν ηΣυμφωνία Κυπριανού-Ντενκτάς, ανκαιδεν τηρήθηκε.
Το 1980 στελέχη τουΔΗ.ΚΟ., ανάμεσα τους και έξι βουλευτές (Μιχαηλίδης, Αμπίζας, Βασιλειάδης, Καραμιχάλης, Λένας, Νέμιτσας) αποχώρησαν από το κόμμα και ίδρυσαν τηΝέα Δημοκρατική Παράταξη.[9]Τον ίδιο μήνα, ιδρύθηκε ηΈνωση Κέντρου, από τονΤάσσο Παπαδόπουλο, ανεξάρτητο βουλευτή και άλλους δύο βουλευτές που ανεξαρτητοποιήθηκαν από τοΔΗ.ΚΟ..[10]
Κατά τη διάρκεια της δεύτερης περιόδου διακυβέρνησης Κυπριανού, ενισχύθηκαν οι δεσμοί μετοΚίνημα των ΑδεσμεύτωνκαιτηνΕλλάδα, ενώ εντατικοποιήθηκαν οι συνομιλίες γιατοΚυπριακό. Αποτέλεσμα διαφωνιών για τους χειρισμούς του εθνικού ζητήματος, υπήρξε η παραίτηση του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Ρολάνδη, ο οποίος αργότερα ίδρυσε τοΚόμμα Φιλελευθέρων.[12]
Στις προεδρικές του 1988οΣπύρος Κυπριανού ήταν ξανά υποψήφιος. Ωστόσο, η υποψηφιότητά του έμεινε εκτός τουβ' γύρου, καθώς ήρθε τρίτη με ποσοστό 27,33%.
Στις βουλευτικές του 1991 σημειώθηκε μείωση στα ποσοστά του κόμματος. Ειδικότερα συγκέντρωσε ποσοστό της τάξης του 19,55% και εξέλεξε 11 βουλευτές. Ωστόσο, Πρόεδρος της Βουλής αναδείχθηκε ο βουλευτής τουΔΗ.ΚΟ., Αλέξης Γαλανός.[13]
Για τις προεδρικές εκλογές του 1993τοΔΗ.ΚΟ. υποστήριξε από κοινού μετηνΕ.Δ.Ε.Κ.την ανεξάρτητη υποψηφιότητα τουΠασχάλη Πασχαλίδη. Η υποψηφιότητα Πασχαλίδη έλαβε 18,64% και αποκλείστηκε από τονβ' γύρο. Ενόψει του δεύτερου γύρου, τοΔΗ.ΚΟ. υποστήριξε τονΓλαύκο Κληρίδη. Ύστερα από συμφωνία, στελέχη του κόμματος συμμετείχαν στηνΚυβέρνηση Κληρίδηπου σχηματίστηκε.
Στις βουλευτικές του 1996, τοΔΗ.ΚΟ. έχασε ακόμα περισσότερες ψήφους. Συνολικά συγκέντρωσε 60.726 ψήφους, 16,43% και 10 έδρες. Κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση της Βουλής, πρόεδρος του σώματος αναδείχθηκε ο πρόεδρος του κόμματος Σπύρος Κυπριανού.[14]
Λίγους μήνες πριν τις προεδρικές του 1998τοΔΗ.ΚΟ. αποφάσισε να αποχωρήσει από τηΚυβέρνηση Κληρίδημε κατηγορίες για αθέτηση της συμφωνίας μεταξύ τουΚληρίδηκαιτουΔΗ.ΚΟ.. Η απόφαση αυτή προκάλεσε τριγμούς εντός του κόμματος και έντονη αμφισβήτηση του Σπύρου Κυπριανού, ενώ υψηλόβαθμα στελέχη τουΔΗ.ΚΟ., είτε αποχώρησαν είτε διαγράφηκαν από αυτό.[15] Από τους αποχωρίσαντες, ο Ντίνος Μιχαηλίδης ίδρυσε τοΑγωνιστικό Δημοκρατικό Κίνημα[16]καιο Αλέξης Γαλανός τοΚόμμα Ευρωδημοκρατικής Ανανέωσης, ενώ η βουλευτής Κατερίνα Παντελίδου εντάχθηκε στοΔημοκρατικό Συναγερμό.[17]
Στις εκλογές του ίδιου έτουςτοΔΗ.ΚΟ. στήριξε την ανεξάρτητη υποψηφιότητα τουΓεώργιου Ιακώβου, μαζί μετοΑ.Κ.Ε.Λ.. Όμως η υποψηφιότητα, παρά την πρώτη θέση που έλαβε στον πρώτο γύρο, δεν κατάφερε να διατηρήσει την υπεροχή της καιστον δεύτερο γύρο, απέναντι στον υποψήφιο τουΔΗ.ΣΥ., Γλαύκο Κληρίδη.
Σημαντικός σταθμός στην ιστορία τουΔΗ.ΚΟ. ήταν το Καταστατικό Συνέδριο του κόμματος, που πραγματοποιήθηκε στηΛευκωσία στις 16 Απριλίου2000. Στο συνέδριο, ο ιδρυτής τουΔΗ.ΚΟ., Σπύρος Κυπριανού, ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την ηγεσία του κόμματος (η αλλαγή σκυτάλης έγινε στις 7 Οκτωβρίου2000) και πρόεδρος τουΔΗ.ΚΟ. εξελέγη χωρίς ανθυποψήφιο οΤάσσος Παπαδόπουλος.
ΗΚυβέρνηση Παπαδόπουλου ακολούθησε σκληρή διαπραγματευτική τακτική κατά τις διαπραγματεύσεις γιατοΚυπριακό, οι οποίες κατέληξαν στοΣχέδιο Ανάν. Το σχέδιο συμφωνίας τέθηκε σεδημοψήφισμα, στο οποίο τοΔΗ.ΚΟ. ακολουθώντας την επιλογή του Προέδρου Παπαδόπουλου υποστήριξε τοΟΧΙ.
Σταθμός της διακυβέρνησης Παπαδόπουλου ήταν η πλήρης ένταξη της ΚύπρουστηνΕυρωπαϊκή Ένωση, την1 Μαΐου2004. Στις πρώτες ευρωεκλογέςπου διεξήχθησαν στην Κύπρο, το κόμμα συγκέντρωσε ποσοστό της τάξης του 17,09% και εξέλεξε έναν ευρωβουλευτή.
Στις βουλευτικές του 2006τοΔΗ.ΚΟ. σημείωσε αύξηση στα ποσοστά του. Συγκεκριμένα έλαβε 17,92% και εξέλεξε 11 βουλευτές, δυο περισσότερους από την προηγούμενη περίοδο.
Το2011, με ομόφωνη απόφαση του Εκτελεστικού Γραφείου τουγια παραπομπή πρότασης στην Κεντρική Επιτροπή, τοΑ.ΔΗ.Κ. αποφάσισε να συγχωνευτεί μετο Δημοκρατικό Κόμμα.[21]Το ίδιο έτος, στις βουλευτικές εκλογέςτοΔΗ.ΚΟ. συγκέντρωσε ποσοστό 15,79% και εξέλεξε 9 βουλευτές.
Στις 3 Αυγούστου 2011 το κόμμα αποφάσισε να αποχωρήσει από τηνΚυβέρνηση Χριστόφια, διαφωνώντας με τους χειρισμούς της Κυβέρνησης στοΚυπριακό.[22]
Στις προεδρικές εκλογές του 2013το κόμμα αρχικά ξεκίνησε διαδικασίες για ενιαία συμπόρευση μετηνΕ.Δ.Ε.Κ[23]. καιτο Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών , καταρτίζοντας και ενιαίο κείμενο πολιτικής [24]. Κατέληξαν μάλιστα στην εισήγηση της υποψηφιότητας του Μάκη Κεραυνου, πρώην Υπουργού Οικονομικών.[25] Λόγω εσωτερικών προβλημάτων σεΕ.Δ.Ε.Κ. καιΔΗ.ΚΟ από πρόσωπα που ήθελαν να αμφισβητήσουν τις κομματικές τους ηγεσίες, τελικά η ενιαία συμπόρευση δεν κατέστη εφική, γεγονός που οδήγησε τοΔΗ.ΚΟστην υποστήριξη της υποψηφιότητας τουΔΗ.ΣΥ.καιτουΝίκου Αναστασιάδη, η οποία αναδείχθηκε νικήτρια των εκλογών. ΣτηνΚυβέρνησηπου σχημάτισε οΝίκος ΑναστασιάδηςτοΔΗ.ΚΟ. μετείχε, αναλαμβάνοντας τέσσερα υπουργεία.
Η απόφαση της στήριξης του Αναστασιάδη δημιούργησε δυσφορία στα μέλη τουΔΗ.ΚΟ.. Αρκετά στελέχη διαγράφτηκαν από το κόμμα, ενώ άλλοι αποχώρησαν.[26] Αργότερα, στο συνέδριο του κόμματος,η δυσφορία αυτή οδήγησε στην απώλεια της ηγεσίας τουΜάριου Καρογιάν από τοΝικόλα Παπαδόπουλο.[27]
Στις 27 Φεβρουαρίου 2014 τοΔΗ.ΚΟ. απέσυρε την εμπιστοσύνη του από τηνΚυβέρνηση Αναστασιάδη καταγγέλλοντας παραβίαση της προεκλογικής συμφωνίας καιοι προερχόμενοι από το κόμμα υπουργοί παραιτήθηκαν.[28] Αυτή η απόφαση του κόμματος προκάλεσε την αποχώρηση των προερχόμενων από τοΔΗ.ΚΟ. τεσσάρων υπουργών οι οποίοι εξέφρασαν τη διαφωνία τους μετην απόφαση εξόδου από τον κυβερνητικό συνασπισμό.[29][30]
Για τις πρεδρικές εκλογές του 2018 ξεκίνησαν διεργασίες στον «ενδιάμεσο χώρο» προκειμένου να εξευρεθεί λύση για κοινό υποψήφιο στις επερχόμενες εκλογές.
Στις συναντήσεις έλαβαν μέρος τοΔΗ.ΚΟ., ηΕ.Δ.Ε.Κ., ηΣυμμαχία Πολιτών, ηΑλληλεγγύηκαιτοΚίνημα Οικολόγων.[31][32][33][34][35]
Κατά τις συνομιλίες, παρατηρήθηκε ταύτιση απόψεων όσον αφορά το Κυπριακό άλλα καιτην οικονομική και κοινωνική πολιτική. Αυτό το γεγονός αποτέλεσε ενθαρρυντικό στοιχείο γιατην εξεύρεση ενός κοινού υποψηφίου των πέντε κομμάτων.[36]Εν τέλει, στην πενταμερή συνάντηση στις 24 Απριλίου2017, προκρίθηκε η υποψηφιότητα του Πρόεδρου τουΔΗ.ΚΟ., Νικόλα Παπαδόπουλου.[37]
Σε συνεδρίαση της, στις 27 Απριλίου2017, η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος ενέκρινε ομόφωνα «δια βοής» την υποψηφιότητα Παπαδόπουλου γιατην προεδρία της Κύπρου.[38]
Η υποψηφιότητα Παπαδόπουλου κατετάγη τρίτη, με ποσοστό 25,74%. Ενόψει του επαναληπτικού γύρου των εκλογών, το κόμμα αποφάσισε ναμη στηρίζει κανένα από τους δύο υποψηφίους που προκρίθηκαν στοβ' γύρο.[39]
ΣτοΔΗ.ΚΟ., μετά την αποτυχία τουΝικόλα Παπαδόπουλουνα περάσει στο δεύτερο γύρο των εκλογών, ξεκίνησε διαδικασία αποπομπής μελών, μετην κατηγορία ότι ενήργησαν ενάντια στις αποφάσεις του κόμματος καιδεν υποστήριξαν την υποψηφιότητα Παπαδόπουλου.[40]Το Πειθαρχικό Συμβούλιο, σε διαδοχικές συνεδρίες, διέγραψε, μεταξύ άλλων, τον πρώην πρόεδρο του κόμματος Μάριο Καρογιάν, την πρώην ευρωβουλευτή Αντιγόνη Παπαδοπούλουκαι άλλα δέκα στελέχη του Εκτελεστικού Γραφείου και της Κεντρικής Επιτροπής.[41][42] Επιπλέον, αρκετά κατώτερα στελέχη τουΔΗ.ΚΟ., έθεσαν εαυτόν εκτός κόμματος.[43][44][45][46][47][48] Αργότερα, πολλά από τα στελέχη αυτά, ίδρυσαν τηΔημοκρατική Παράταξη, με επικεφαλής το Μάριο Καρογιάν.[49][50]
Στις 3 Μαΐου 2018, ο ανεξάρτητος βουλευτής ΛεμεσούΠαύλος Μυλωνάς προσχώρησε στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του Δημοκρατικού Κόμματος.[51]
ΤοΔεκέμβριοτου2018, ενόψει τωνευρωεκλογών του 2019ο πρόεδρος τουΔΗ.ΚΟ. Νικόλας Παπαδόπουλοςσε συνάντηση που είχε μετην πρόεδρο του κινήματος ΑλληλεγγύηκαιερωβουλευτήΕλένη Θεοχάρους, συζήτησαν το θέμα της συνεργασίας των δύο κομμάτων στις ευρωεκλογές, μετη συμπερίληψη της Ελένης Θεοχάρους στο ψηφοδέλτιο τουΔΗ.ΚΟ..[52] Τελικά, τοΔΗ.ΚΟ. καιη Αλληλεγγύη κατέληξαν σε συμφωνία,[53]την οποία επικύρωσαν τα συλλογικά τους όργανα.[54][55]Το κόμμα έλαβε 13,80% και εξέλεξε έναν ευρωβουλευτή.[56]
ΤοΔΗ.ΚΟ. είναι ένα από τα κόμματα που αποτελούν τον λεγόμενο «ενδιάμεσο χώρο» στην κυπριακή πολιτική, μετην έννοια ότι αντιπαρατίθενται τόσο μετο αριστερό Α.Κ.Ε.Λ. όσο καιμετον δεξιό ΔΗ.ΣΥ..[60]
ΤονΙούνιοτου2003, επί ηγεσίας Τάσσου Παπαδόπουλου, ανακοινώθηκε ότι το κόμμα απομακρύνεται από τον παραδοσιακό χώρο της κεντροδεξιάςκαι υιοθέτησε πιοσοσιαλδημοκρατικές θέσεις.[61]
ΤοΔΗ.ΚΟ. έχει αναπτύξει μια αυστηρή και σκληρή στάση απέναντι στοΚυπριακό πρόβλημακαι αντιτάχθηκε σθεναρά στοΣχέδιο Ανάν. Το κόμμα, επίσης, υποστηρίζει τονευρωπαϊκό προσανατολισμό της Κύπρου καθώς καιτην ανεξάρτητη και αδέσμευτη εξωτερική πολιτική.[62]
ΗΝεολαία Δημοκρατικού Κόμματος (ΝΕ.ΔΗ.Κ.) είναι η οργάνωση νεολαίας του Δημοκρατικού Κόμματος που ιδρύθηκε το 1976. Η οργάνωση εμφορείται από τις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης. Επιδιώκει ένα κοινωνικά ευαίσθητο κράτος δικαίου και ένα πολιτικό σύστημα ελεύθερης έκφρασης. ΗΝΕ.ΔΗ.Κ. καθοδηγείται από τις πολιτικές παρακαταθήκες των ιστορικών ηγετών της Κύπρου, του Εθνάρχη Μακάριου, του Σπύρου Κυπριανού καιτου Τάσσου Παπαδόπουλου.