Έβορα

Από τたうηいーた Βικιπαίδεια, τたうηいーたνにゅー ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έβορα

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Έβορα
38°34′21″N 7°54′26″W
ΧώραΠορτογαλία
Διοικητική υπαγωγήΈβορα
Ίδρυση1166
Έκταση1.307,04 km² κかっぱαあるふぁιいおた 1.307,08 km²[1]
Υψόμετρο295 μέτρα
Πληθυσμός53.577 (2021)
Τたうαあるふぁχかいκかっぱωおめがδでるた.7000
Τたうηいーたλらむだκかっぱωおめがδでるた.266
Ζώνη ώραςΏρα Δυτικής Ευρώπης
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ηいーた Έβορα (Évora, πορτογαλική προφορά: ˈɛvuɾɐ) είναι πόλη της Πορτογαλίας, πρωτεύουσα τたうοおみくろんυうぷしろん νομού της Έβορα (Distrito de Évora), της περιφέρειας τたうοおみくろんυうぷしろん Αλεντέζου καθώς κかっぱαあるふぁιいおた της υうぷしろんπぱいοおみくろん-περιφέρειας τたうοおみくろんυうぷしろん Κεντρικού Αλεντέζου (Alentejo Central). Οおみくろん πληθυσμός της ανέρχεται στους 56.596 κατοίκους (2011)[2].

Τたうοおみくろん καλοδιατηρημένο κέντρο της πόλης, τたうοおみくろん οποίο περικλείεται ακόμη μερικώς από μεσαιωνικά τείχη, καθώς κかっぱαあるふぁιいおた ένας μεγάλος αριθμός μνημείων από διάφορες ιστορικές περιόδους, ανάμεσα σしぐまτたうαあるふぁ οποία ένας ρωμαϊκός ναός, έχουν χαρίσει σしぐまτたうηいーたνにゅー πόλη μみゅーιいおたαあるふぁ θέση σしぐまτたうαあるふぁ μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO από τたうοおみくろん 1986, καθώς κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん χαρακτηρισμό πόλη-μουσείο. Ανήκει επίσης σしぐまτたうοおみくろん Δίκτυο Αρχαιότερων Ευρωπαϊκών Πόλεων[3].

Αποτελεί έδρα ενός από τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας, μみゅーεいぷしろん έκταση 1.307,08 τたう.χかいμみゅー. κかっぱαあるふぁιいおた χωρίζεται σしぐまεいぷしろん 12 φρεγκουέσιας (δευτερεύουσα διοικητική διαίρεση πぱいοおみくろんυうぷしろん συναντάται σしぐまτたうηいーたνにゅー Πορτογαλία). Αποτελεί επίσης αρχιεπισκοπική έδρα (Arquidiocese de Évora).

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώιμη ιστορία κかっぱαあるふぁιいおた ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηいーた Έβορα έχει ιστορία πぱいοおみくろんυうぷしろん ξεπερνά τις δύο χιλιετίες.

Ήταν γνωστή ως Ebora από τους Κελτικούς (Celtici), μみゅーιいおたαあるふぁ φυλετική συνομοσπονδία πぱいοおみくろんυうぷしろん ζούσε νότια από τους Λουζιτανούς (Lusitani) κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんνにゅー ποταμό Τάγο, οおみくろんιいおた οποίοι τたうηいーたνにゅー έκαναν επαρχιακή τους πρωτεύουσα.

Ηいーた πιθανότερη ετυμολογική προέλευση τたうοおみくろんυうぷしろん ονόματος Ebora είναι από τたうηいーたνにゅー αρχαία κελτική λέξη ebora/ebura, γενική πληθυντικού της λέξης eburos (είδος δέντρου, σしぐまτたうαあるふぁ ελληνικά τάξος ή ήμερο έλατο). Ηいーた πόλη Γがんまιいおたοおみくろんρろーκかっぱ (Υόρκη) σしぐまτたうηいーた βόρεια Αγγλία, τたうηいーたνにゅー εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας λεγόταν Εμποράκουμ/Εμπουράκουμ, από τたうοおみくろん κελτικό τοπωνύμιο Εμπόρα Κかっぱοおみくろんνにゅー (μέρος μみゅーεいぷしろん τάξους). Συνεπώς ηいーた αρχαία ονομασία της πόλης Γがんまιいおたοおみくろんρろーκかっぱ ετυμολογικά συνδέεται μみゅーεいぷしろん αυτήν της Έβορα[4].

Ρωμαϊκή Κυριαρχία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οおみくろんιいおた Ρωμαίοι κυρίευσαν τたうηいーたνにゅー πόλη τたうοおみくろん 57 πぱい.Χかい., τたうηいーたνにゅー επέκτειναν κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー περιτοίχισαν. Ακόμη κかっぱαあるふぁιいおた σήμερα υπάρχουν υπολείμματα αυτής της περιόδου (τείχη της πόλης κかっぱαあるふぁιいおた ερείπια ρωμαϊκών λουτρών). Ηいーた σημασία της πόλης αυξήθηκε λόγω τたうοおみくろんυうぷしろん ότι βρισκόταν σしぐまτたうοおみくろん σταυροδρόμι αρκετών σημαντικών δρόμων. Κατά τたうηいーた διάρκεια τたうωおめがνにゅー ταξιδιών τたうοおみくろんυうぷしろん σしぐまτたうηいーた Γαλατία κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーた Λουζιτανία, οおみくろん Πλίνιος οおみくろん Πρεσβύτερος επισκέφθηκε επίσης τたうηいーたνにゅー Έβορα κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー ανέφερε σしぐまτたうοおみくろん βιβλίο τたうοおみくろんυうぷしろん Φυσική Ιστορία (Naturalis Historia) ως Ebora Cerealis, εξαιτίας τたうωおめがνにゅー πολλών αγρών σιταριού πぱいοおみくろんυうぷしろん τたうηいーたνにゅー περιέβαλαν. Εκείνη τたうηいーたνにゅー εποχή, ηいーた Έβορα έγινε μみゅーιいおたαあるふぁ ακμάζουσα πόλη. Ηいーた υψηλή της θέση ανάμεσα στους δήμους της ρωμαϊκής επαρχίας της Ισπανίας (Hispania) γίνεται φανερή από πολλές επιγραφές κかっぱαあるふぁιいおた νομίσματα. Οおみくろん μνημειώδης Ρωμαϊκός ναός της Έβορα, κορινθιακού ρυθμού, σしぐまτたうοおみくろん κέντρο της πόλης, χρονολογείται από τたうοおみくろんνにゅー πρώτο αιώνα κかっぱαあるふぁιいおた ανεγέρθηκε ενδεχομένως προς τιμή τたうοおみくろんυうぷしろん αυτοκράτορα Αύγουστου. Τたうοおみくろんνにゅー τέταρτο αιώνα, ηいーた πόλη είχε ήδη αποκτήσει επίσκοπο. Κατά τたうηいーた διάρκεια τたうωおめがνにゅー εισβολών τたうωおめがνにゅー βαρβάρων, ηいーた Έβορα πέρασε υπό τたうοおみくろんνにゅー έλεγχο τたうοおみくろんυうぷしろん Βησιγότθου βασιλιά Λεοβίγιλδου τたうοおみくろん 584 μみゅー.Χかい. Αργότερα αναβαθμίστηκε σしぐまεいぷしろん καθεδρική πόλη. Ωστόσο, ήταν μみゅーιいおたαあるふぁ περίοδος παρακμής κかっぱαあるふぁιいおた ελάχιστα τέχνεργα παραμένουν από αυτή τたうηいーたνにゅー περίοδο.

Μαυριτανική κυριαρχία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τたうοおみくろん 715, ηいーた πόλη κυριεύθηκε από τους Μαυριτανούς, υπό τたうοおみくろんνにゅー Ταρίκ ιいおたμみゅーπぱいνにゅー-Ζιγιάντ, οおみくろん οποίος τたうηいーたνにゅー αποκάλεσε Γιαμπουράχ. Κατά τたうηいーた διάρκεια της μαυριτανικής κυριαρχίας (715-1165), ηいーた πόλη, ως τμήμα τたうοおみくろんυうぷしろん μουσουλμανικού βασιλείου της Μπαδαχόθ, άρχισε μみゅーεいぷしろん αργούς ρυθμούς νにゅーαあるふぁ ευημερεί ξανά κかっぱαあるふぁιいおた μετεξελίχθηκε σしぐまεいぷしろん αγροτικό κέντρο μみゅーεいぷしろん φρούριο κかっぱαあるふぁιいおた τζαμί. Οおみくろん σημερινός χαρακτήρας της πόλης φανερώνει τたうηいーた μαυριτανική επιρροή. Κατά τたうηいーた διάρκεια εκείνης της περιόδου, αρκετές αξιόλογες προσωπικότητες κατάγονταν από τたうηいーたνにゅー Έβορα.

Ανακατάληψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οおみくろんιいおた Μαυριτανοί έχασαν τたうηいーたνにゅー Έβορα τたうοおみくろん Σεπτέμβριο τたうοおみくろんυうぷしろん 1165 μετά από μみゅーιいおたαあるふぁ αιφνίδια επίθεση πぱいοおみくろんυうぷしろん εξαπέλυσε οおみくろん Γεράλδος οおみくろん ατρόμητος (Geraldo sem pavor). Ηいーた πόλη πέρασε τたうοおみくろん 1166 υπό τたうοおみくろんνにゅー έλεγχο τたうοおみくろんυうぷしろん Πορτογάλου βασιλιά Αλφόνσου Αあるふぁ' της Πορτογαλίας. Έκτοτε άκμασε ως μみゅーιいおたαあるふぁ από τις πぱいιいおたοおみくろん δυναμικές πόλεις σしぐまτたうοおみくろん Βασίλειο της Πορτογαλίας κατά τたうηいーた διάρκεια τたうοおみくろんυうぷしろん Μεσαίωνα κかっぱαあるふぁιいおた ιδίως κατά τたうοおみくろん 15οおみくろん αιώνα. Ηいーた αυλή της πρώτης κかっぱαあるふぁιいおた της δεύτερης δυναστείας διέμενε εδώ γがんまιいおたαあるふぁ μακρές περιόδους κかっぱαあるふぁιいおた κατασκεύασε παλάτια, μνημεία κかっぱαあるふぁιいおた κτήρια θρησκευτικού ενδιαφέροντος. Σしぐまτたうηいーたνにゅー πόλη έλαβαν χώρα πολλοί βασιλικοί γάμοι κかっぱαあるふぁιいおた πάρθηκαν πολλές σημαντικές αποφάσεις.

Μετέπειτα ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τたうηいーたνにゅー περίοδο της δυναστείας τたうωおめがνにゅー Αβίς (1385–1580), ιδίως υπό τたうηいーた βασιλεία τたうοおみくろんυうぷしろん Εμμανουήλ Αあるふぁ' κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん Ιωάννη Γがんま', ηいーた Έβορα υπήρξε ιδιαιτέρως ακμάζουσα πόλη. Εξελίχθηκε σしぐまεいぷしろん μεγάλο κέντρο γがんまιいおたαあるふぁ τις ανθρωπιστικές επιστήμες κかっぱαあるふぁιいおた συγκέντρωσε πλήθος καλλιτεχνών. Σしぐまτたうηいーたνにゅー Έβορα συγκεντρώθηκε επίσης ένα μεγάλο κομμάτι τたうωおめがνにゅー σκλάβων της Πορτογαλίας. Οおみくろん Νίκολας Κλειναέρτς, Φλαμανδός δάσκαλος σしぐまτたうηいーたνにゅー πορτογαλική αυλή, αναφέρει τたうοおみくろん 1535 ότι σしぐまτたうηいーたνにゅー Έβορα είναι σしぐまαあるふぁ νにゅーαあるふぁ βρίσκεται σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ πόλη σしぐまτたうηいーたνにゅー κόλαση, οπού συναντά παντού μόνο μαύρους. Μみゅーιいおたαあるふぁ διαθήκη τたうοおみくろんυうぷしろん 1562 φανερώνει ότι ηいーた Ντόνα Μαρία νにゅーτたうεいぷしろん Βιλιένα, μみゅーιいおたαあるふぁ πορτογαλίδα σしぐまτたうηいーたνにゅー Έβορα, ήταν ιδιοκτήτρια πολλών σκλάβων, ανάμεσα στους οποίους Ινδιάνοι, Μορίσκο (εκχριστιανισμένοι μουσουλμάνοι της Ιβηρικής), μαύροι, λευκοί, μιγάδες, Κινέζοι κかっぱαあるふぁιいおた άλλοι[5]. Οおみくろん σύζυγος της Μαρία, πぱいρろーιいおたνにゅー αυτή χηρέψει, ήταν οおみくろん Σιμάου νにゅーτたうαあるふぁ Σιλβέιρα, οおみくろん οποίος είχε εμπλακεί σしぐまεいぷしろん εμπόριο σκλάβων[6]. Ηいーた πόλη έγινε αρχιεπισκοπική έδρα τたうοおみくろん 1540. Τたうοおみくろん πανεπιστήμιό της ιδρύθηκε από τους Ιησουίτες τたうοおみくろん 1559 κかっぱαあるふぁιいおた εδώ μετέδωσαν τις γνώσεις τους σπουδαίες προσωπικότητες της Ευρώπης τたうηいーたνにゅー εποχή εκείνη. Τたうοおみくろん 18οおみくろん αιώνα, οおみくろんιいおた Ιησουίτες, πぱいοおみくろんυうぷしろん είχαν εξαπλώσει τたうοおみくろんνにゅー πνευματικό κかっぱαあるふぁιいおた θρησκευτικό διαφωτισμό μέχρι τたうοおみくろん 16οおみくろん αιώνα, εκδιώχθηκαν από τたうηいーたνにゅー Πορτογαλία, τたうοおみくろん 1759 τたうοおみくろん πανεπιστήμιο της πόλης έκλεισε από τたうοおみくろん Μαρκήσιο τたうοおみくろんυうぷしろん Πομπάλ (Marquês de Pombal) κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた Έβορα παράκμασε. Τたうοおみくろん πανεπιστήμιο άνοιξε ξανά μόλις τたうοおみくろん 1973.

Πρόσφατη ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηいーた Μάχη της Έβορα έλαβε χώρα στις 29 Ιουλίου 1808 κατά τたうηいーた διάρκεια τたうοおみくろんυうぷしろん Πολέμου της Ιβηρικής χερσονήσου. Μみゅーιいおたαあるふぁ συμμαχία πορτογαλικών κかっぱαあるふぁιいおた ισπανικών δυνάμεων προσπάθησε νにゅーαあるふぁ σταματήσει μみゅーιいおたαあるふぁ γαλλική μεραρχία υπό τたうηいーた διοίκηση τたうοおみくろんυうぷしろん Louis Henri Loison, χωρίς όμως επιτυχία. Οおみくろんιいおた Γάλλοι κατέλαβαν μみゅーεいぷしろん έφοδο τたうηいーたνにゅー πόλη, πぱいοおみくろんυうぷしろん τたうηいーたνにゅー υπερασπίζονταν στρατιώτες, πολιτοφύλακες κかっぱαあるふぁιいおた οπλισμένοι κάτοικοι. Όταν μπήκαν σしぐまτたうηいーたνにゅー πόλη, οおみくろんιいおた επιτιθέμενοι σφάγιασαν αδιακρίτως μαχητές κかっぱαあるふぁιいおた άμαχους, προτού προχωρήσουν σしぐまεいぷしろん εκτεταμένες λεηλασίες.

Τたうοおみくろん 1834, παραδόθηκαν σしぐまτたうηいーたνにゅー Έβορα οおみくろんιいおた δυνάμεις τたうοおみくろんυうぷしろん βασιλιά Μιχαήλ Αあるふぁ', γεγονός πぱいοおみくろんυうぷしろん σημείωσε τたうοおみくろん τέλος τたうοおみくろんυうぷしろん πορτογαλικού εμφυλίου ανάμεσα σしぐまεいぷしろん αντίπαλες ιδεολογικά ομάδες σχετικά μみゅーεいぷしろん θέματα βασιλικής διαδοχής. Τたうαあるふぁ πολλά μνημεία πぱいοおみくろんυうぷしろん ανεγέρθηκαν από σημαντικούς καλλιτέχνες κάθε περιόδου αποτελούν στις μέρες μας μάρτυρες της ζωντανής κかっぱαあるふぁιいおた πλούσιας πολιτιστικής, καλλιτεχνικής κかっぱαあるふぁιいおた ιστορικής κληρονομιάς της πόλης. Ηいーた ποικιλία αρχιτεκτονικών σしぐまτたうυうぷしろんλらむだ (ρωμανικό, γοτθικό, μανουελίνο, αναγεννησιακό, μπαρόκ), τたうαあるふぁ παλάτια κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろんιいおた γραφικοί λαβύρινθοι από πλατείες κかっぱαあるふぁιいおた στενά δρομάκια τたうοおみくろんυうぷしろん κέντρου της πόλης αποτελούν κομμάτι της πλούσιας κληρονομιάς αυτής της πόλης-μουσείου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 National Institute of Statistics. www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&indOcorrCod=0008350&selTab=tab0. Ανακτήθηκε στις 19  Σεπτεμβρίου 2018.
  2. «Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής». 
  3. «Δίκτυο Αρχαιότερων Ευρωπαϊκών Πόλεων». Αρχειοθετήθηκε από τたうοおみくろん πρωτότυπο στις 22 Οκτωβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2014. CS1 maint: Unfit url (link)
  4. «Ετυμολογία της πόλης τたうοおみくろんυうぷしろん Γιορκ». 
  5. Jack D. Forbes (1 Μαρτίου 1993). Africans and Native Americans: The Language of Race and the Evolution of Red-Black Peoples. εκδόσεις University of Illinois. σしぐまεいぷしろんλらむだ. 40. ISBN 025206321X. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2012. 
  6. Jorge Fonseca (1997). Os escravos em Évora no século XVI (σしぐまτたうαあるふぁ Πορτογαλικά). τεύχος 2 της συλλογής Novos estudos eborenses. Câmara Municipal de Évora. σしぐまεいぷしろんλらむだ. 21. ISBN 9729696535. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2012.