Αυτό το λήμμα αφορά την ιστορική περιοχή στην κεντρική Ευρώπη. Γιατα σύγχρονα γαλλικά εδάφη, δείτε: Γαλλία. Γιατην επαρχία της Γαλατίας στη Μικρά Ασία, δείτε: Γαλατία (Μικρά Ασία).
Η Γαλατία τις παραμονές των γαλατικών πολέμων. Η Ρωμαϊκή Εθνογραφία χωρίζει τη Γαλατία σε πέντε μέρη.Η θέση της Γαλατίας στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
ΗΓαλατία (Λατινικά: Gallia, Αγγλικά: Gaul) είναι ιστορική περιοχή της Δυτικής Ευρώπης, όπου υφίστατο κατά τη διάρκεια της Εποχής του Σιδήρου, που κατοικήθηκε από κελτικά φύλα καιπου περιελάμβανε τη σημερινή Γαλλία, τοΛουξεμβούργο, τοΒέλγιο, το μεγαλύτερο μέρος της Ελβετίας, τμήματα της βόρειας Ιταλίας, καθώς και μέρη της Ολλανδίαςκαι της Γερμανίαςστη δυτική όχθη τουΡήνου. Από τηλατινική ονομασία της Γαλατίας (λατ.Gallia) προήλθε καιη ονομασία στηνελληνική γλώσσατουέθνουςτωνΓάλλωνκαιτου σύγχρονου κράτους της Γαλλίας, σε αντίθεση μετην πλειονότητα των υπόλοιπων γλωσσών του κόσμου, στις οποίες έλκει τη ρίζα της από το κράτος τωνΦράγκων (βλ. France, Frankreich, Francia κλπ.)
Υπό τονΒρέννο, οι Γαλάτες νίκησαν τους Ρωμαίουςστη μάχη τουΑλία ποταμούτο387 π.Χ.. Στοναιγαιϊκό χώρο, το281 π.Χ. εμφανίστηκε ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα Γαλατών εξ Ανατολής στηΘράκη. Ένας άλλος Γαλάτης αρχηγός, που ονομαζόταν επίσης Βρέννος με 200.000 στρατό, έφτασε μέχρι τηΣτερεά Ελλάδακαιτην τελευταία στιγμή ηττήθηκε μη καταφέρνοντας να λεηλατήσει το Ιερό τουΑπόλλωνα στους Δελφούς.[1].
Την ίδια χρονική περίοδο, μια ομάδα περίπου 10.000 Κελτών πολεμιστών με δούλους και γυναικόπαιδα διέσχιζαν τηΘράκηκαι κατευθύνονταν στηΜικρά Ασία, έπειτα από έκκληση του βασιλιά του ελληνιστικού κράτους της ΒιθυνίαςΝικομήδη Α΄ του Φιλέλληναστη διαμάχη μετον αδερφό του. Τελικώς, η ομάδα αυτή εγκαταστάθηκε στις περιοχές της ανατολικής ΦρυγίαςκαιΚαππαδοκίαςστην κεντρική Ανατολία, γι' αυτό καιη περιοχή έγινε γνωστή ως Γαλατία.
Η πρώιμη ιστορία των Γαλατών βασίζεται κυρίως στηναρχαιολογική έρευνα, καθώς υπάρχουν λιγοστές γραπτές πηγές γιατα φύλα που έζησαν στις περιοχές αυτές καιγιατο κατά πόσο έχουν άμεση σχέση μετα εκεί αρχαιολογικά ευρήματα, ενώ παράλληλα νεφελώδες είναι το τοπίο όσον αφορά τις γλωσσικέςκαιγενετικές διαφοροποιήσεις των ξεχωριστών κελτικών φύλων, καθώς λίγες φορές πραγματικά προκύπτουν κοινά συμπεράσματα. Η κύρια πηγή για τους Κέλτες της Γαλατίας ήταν οΠοσειδώνιος ο Απαμεύς, ο οποίος μνημονευόταν σε γραπτά τουΤιμαγένη, τουΙούλιου Καίσαρα, τουΔιόδωρου ΣικελιώτηκαιτουγεωγράφουΣτράβωνα.
Αρχαιολογικές ανασκαφές που έφεραν στο φως προϊστορικά σπήλαια στηνΑυστρία, που σχετίζονταν μετονΠολιτισμό ΛαΤεν.
Πολιτισμικά στοιχεία των πρωτο-Κελτών φαίνεται να ανιχνεύονται βορειοδυτικά της Κοιλάδας τουΔούναβη, ανκαιη συγκεκριμένη θεωρία αμφισβητείται. Ανήκαν στονΠολιτισμό ΛαΤεν, του οποίου το λίκνο ήταν η βορειοανατολική Γαλλίακαιη νότια Γερμανία, ο οποίος επεκτάθηκε και άνθησε από το450 π.Χ. μέχρι τον 1ο αιώνα π.Χ. στηΓαλλία, τηνΕλβετία, τηνΑυστρία, καθώς και στις περιοχές της Βοημίας, Μοραβίας, ΣλοβακίαςκαιΟυγγαρίας. Όταν επεκτάθηκαν στα δυτικά, σε χώρες όπου οι άνθρωποι μιλούσαν μια γλώσσα πουοι σύγχρονοι μελετητές αποκαλούν Κελτική, επειδή οι Έλληνες συνήθιζαν να αποκαλούν Κέλτες όλους τους κάτοικους της Δύσης εκτός από τους κατοίκους τωνΒρετανικών Νήσων, οι σύγχρονοι μελετητές ονόμασαν Κέλτες διάφορους από αυτούς τους λαούς, ακόμη κιανδε ζούσαν στη Δύση καιδε μιλούσαν τηνΚελτική γλώσσα.
Κατά τον 2ο αιώνα π.Χ., η περιοχή της σημερινής Γαλλίας αποκαλούνταν από τους ΡωμαίουςGallia Transalpina (Εντεύθεν των Άλπεων Γαλατία). ΟΙούλιος Καίσαρας χωρίζει τους Γαλάτες σε τρεις εθνικές υποομάδες: τους Βέλγουςστον βορρά, τους Κέλτεςστο κέντρο, και τους Ακουιτανούςστα νοτιοδυτικά[2]. Κάποιοι μελετητές πιστεύουν πως οι Βέλγοι έχουν καικελτικέςκαιγερμανικές ρίζες, ωστόσο το ζήτημα αυτό δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως. Αυτό οφείλεται στις πολιτικές παραμέτρους που παρεισέφρυσαν στην ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων από τους Γάλλους ιστορικούς τον 19ο αιώνα, οι οποίοι είχαν υιοθετήσει πλήρως την άποψη του Καίσαρα ότι η Γαλατία εκτεινόταν από ταΠυρηναία μέχρι τονΡήνο προς βορρά, καθώς ευνοούσε τις εθνικές επεκτατικές φιλοδοξίες της χώρας υπό την ηγεσία τουΝαπολέοντα Γ'.
Τον 2ο αιώνα π.Χ., η μεσογειακή Γαλατία είχε αναπτυχθεί κι ευημερούσε περισσότερο από τις βόρειες και έντονα δασώδεις γαλατικές περιοχές, στις οποίες υπήρχαν ελάχιστες πόλεις εκτός από φρούρια (λατ.oppidum/-a). Η ευημερία των νότιων περιοχών ήταν ο λόγος πουηΡώμη προσέτρεξε για βοήθεια προς τους κατοίκους της Μασσαλίας, ενάντια στις επιθέσεις Λιγουρίων και Γαλατών. Μέχρι το121 π.Χ., οιΡωμαίοι είχαν κατακτήσει την περιοχή της Προβηγκίας. Έτσι, άρχισε να ανέρχεται σταδιακά καινα αποκτά δύναμη η γαλατική φυλή τωνΑρβερνών, η οποία κατοικούσε κυρίως τη σημερινή περιοχή τουΚλερμόν-Φεράνκαι της Ωβέρνηςκαι από την οποία καταγόταν ο γνωστός Γαλάτης στρατηγός Βερκιγγετόριξ.
ΟΙούλιος Καίσαρας μετέβη μετον στρατό τουστη Γαλατία το58 π.Χ.μετο πρόσχημα της παροχής βοήθειας στους Γαλάτες συμμάχους της Ρώμης ενάντια στους Ελβετούς. Μετη βοήθεια διαφόρων γαλατικών φυλών, κατάφερε να κατακτήσει όλη τη Γαλατία εκτός από τη φυλή τωνΑρβερνών, οι οποίοι συνέχιζαν να αντιστέκονται με ηγέτη τον στρατηγό Βερκιγγετόριξ. Στημάχη της Ζεργκόβιατο52 π.Χ., οι Γαλάτες νίκησαν τους Ρωμαίους[3], ωστόσο οΙούλιος Καίσαρας συνέλαβε τον Βερκιγγεντόριξ μετά τημάχη της Αλεσίας, μετην οποία και τερματίστηκε η γαλατική αντίσταση ενάντια στη Ρώμη[3].
Από τον 3ο έως τον 5ο αιώνα, η Γαλατία δεχόταν επιδρομές από γερμανόφωνους λαούς όπως οιΦράγκοικαιΑλαμανοί. Αποσπάστηκε από τηΡώμη κατά τα έτη 260-273και αποτέλεσε, μαζί μετη Βρετανία καιτην Ιβηρική χερσόνησο, τη βραχύβια Γαλατική αυτοκρατορία. Μετά τη νίκη τωνΦράγκωνστημάχη του Σουασόντο486, η Γαλατία βρέθηκε υπό την εξουσία της δυναστείας τωνΜεροβιγγείων.
Στους Γαλάτες κυριαρχούσε οανιμισμός, καθώς απέδιδαν ανθρώπινα χαρακτηριστικά στα στοιχεία της φύσης γύρω τους, εξυψώνοντάς τασε ημίθεους, όπως λίμνες, ποτάμια, βουνά, ακόμα και ζώα. Το ιερότερο ζώο τους ήταν τοαγριογούρουνο, το οποίο εντοπίζεται ως σύμβολο σε γαλατικό στρατιωτικό εξοπλισμό, ενώ το κυνήγι του συμβολίζει την καταδίωξη του πνευματικού από το επίγειο.
Έδιναν εξαιρετική σημασία στους χρησμούς, στις προφητείες και στους οιωνούς. Η ιστορία καιη λαογραφία τους είναι γεμάτη από τέτοια περιστατικα, που δείχνουν λαούς οι οποίοι στέκονται με δέος μπροστά στις ανώτερες δυνάμεις. Η θρησκεία τους ήταν πολυθεϊστική: υπήρχε ένα κοινό πάνθεον για όλες τις φυλές, ωστόσο λατρεύονταν και τοπικές και οικιακές θεότητες, με μεγάλες επιρροές από τηναρχαία ελληνικήκαιρωμαϊκή θρησκεία. Τα ονόματα των κυριότερων από τους θεούς τους ήταν: Τοουτάτης, που αντιστοιχεί προς τονΕρμήτου ελληνικού δωδεκάθεου, Γράννος ή Βέλενος, που έχει τις αρμοδιότητες τουΑπόλλωνα, Έσουςπου παραλληλίζεται μετονΆρη, Τάρανις, αντίστοιχος του ελληνικού ΔίακαιΜινέρβαπου διαδραματίζει τον ρόλο της Αθηνάς.
Η λατρεία των θεών αυτών στους οποίους πίστευαν οι Γαλάτες προσφερόταν μέσω των ιερέων πουοιπιο επιφανείς λέγονταν δρυΐδες, και από μάντεις που είναι γνωστοί μετο όνομα «ανάτεις», Οι δρυΐδες ήταν κυρίαρχες φυσιογνωμίες και είχαν εξέχουσα θέση σε κάθε φυλή: ήταν αρμόδιοι γιατην πολιτιστική και θρησκευτική γνώση, καθώς επίσης καιγια τις τελετουργικές ιεροπραξίες, αλλά και υπεύθυνοι γιατην εκπαίδευση τωναριστοκρατών. Κατείχαν όχι μόνον θρησκευτική αλλά και κοινωνική δύναμη, που ενδεχομένως σε ύστερες φάσεις εξελίχθηκε σε πολιτική. Το ισχυρότερο εργαλείο που κατείχαν ήταν η δύναμη της αποκοπής: όταν οδρυΐδης απέκοπτε το μέλος κάποιας φυλής, εκείνο ήταν υποχρεωμένο να ξεκόψει από τις ρίζες τουκαινα απομακρυνθεί από τη φυλή. Ο σεβασμός προς τους νεκρούς ήταν μεγάλος και τους κήδευαν, προπαντός τους επισήμους, με εξαιρετικές τιμές. Μαζί μετον νεκρό, έκαιγαν και πολλά αντικείμενα που είχε αγαπήσει όσο ζούσε. Ακόμα και προσφιλή του ζώα έκαιγαν μαζί τουκαι όχι σπάνια και δούλους του.
Οι Γαλάτες ήταν φυλετική και γεωργική κοινωνία, αντίθετα από τους άλλους κελτικούς λαούς. Δεν είχαν μόνο οι δρυΐδες πολιτική εξουσία στη Γαλατία, αντιθέτως το αρχικό πολιτικό σύστημα ήταν περίπλοκο και βάση του ήταν η φυλή, που αποτελούσε από μόνη της τη μικρότερη διοικητική, αλλά και στρατιωτική μονάδα μιας επαρχίας[4]. Κάθε φυλή είχε ένα συμβούλιο γηραιών και αρχικά έναν βασιλιά, ενώ αργότερα αντικαταστάθηκε από έναν αιρετό άρχοντα που εκλεγόταν κάθε χρόνο. Οι φυλετικές αυτές υποομάδες ενώνονταν σε ενιαίες ομάδες που ονομάζονταν civitates[5], οι οποίες θα αποτελούσαν αργότερα τη βάση γιατη διαίρεση της Γαλλίαςσε εκκλησιαστικά επισκοπάτακαιαρχιεπισκοπές, κάτι που διατηρήθηκε με ελάχιστες αλλαγές μέχρι τηΓαλλική Επανάσταση.
Συνεπώς, ως επί το πλείστον, οι Γαλάτες είχαν την αίσθηση μιας τοπικής εθνικότητας καιοι κλασικές πηγές πιστοποιούν ότι υπήρχαν δέκα έξι διακριτά τοπικά έθνη Γαλατών. Η Γαλατία ήταν πολιτικά διαιρεμένη καιδεν υπήρχε ενότητα ανάμεσα στις διάφορες φυλές, παρά μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις, όπως στη συμμαχία ενάντια στις δυνάμεις τουΙούλιου Καίσαρα υπό τονΒερκιγγετόριγα. Γενικά οι Γαλάτες σε όλη τηνΕυρώπηδεν είχαν διαμορφώσει ένα ενιαίο έθνος, παρά μονάχα θύλακες του συνεχούς δικού τους πολιτισμού.
Οι Γαλάτες ήταν κατ' εξοχήν λαός πολεμικός, ενώ είχαν καισε υπερβολικό βαθμό ανεπτυγμένο το αίσθημα της φιλίας. Κατά τις εκστρατείες οι φίλοι δεν χωρίζονταν ποτέ σε διάφορες άλλες ομάδες. Υπηρετούσαν πάντα μαζί στην ίδια ομάδα, πράγμα που τους έκανε περισσότερο αποφασιστικούς στις μάχες, όπου εκτός από τους πολεμικούς σκοπούς, είχαν να αγωνιστούν πέραν της ζωής τους καιγιατη ζωή των φίλων τους.
Σχετικά μετον οικογενειακό θεσμό, οι Γαλάτες ήταν μονογαμικοί και έτρεφαν θερμά αισθήματα γιατη σύζυγο καιτα παιδιά τους. Κατοικούσαν σε κυκλικά σπίτια, ως επί το πλείστον ξύλινα. Ζούσαν από τη γεωργία και από την κτηνοτροφία. Το λάδι καιτο κρασί τούς ήταν άγνωστα. Η ενδυμασία τους ήταν μάλλινη και αποτελείτο από βράκα, χιτώνα με μανίκια και μανδύα.
Γαλλία
