ΤοΑμπού Σίμπελ είναι ένας από τους πιο δημοφιλής αρχαιολογικούς τόπους της Αιγύπτου και αποτελείται από δυο μεγαλοπρεπείς ιερούς ναούς σκαμμένους μέσα σε έναν λόφο από ροδόχρωμο ψαμμίτη. Βρίσκεται στη νότια Αίγυπτο, 290 χιλιόμετρα νότιο-δυτικά τουΑσσουάν, στην δυτική όχθη της λίμνης Νάσερ, όπου μεταφέρθηκαν όταν αποφάσισε η κυβέρνηση της Αιγύπτουνα δημιουργήσει τη λίμνη αυτή.
Οι ναοί αποτελούσαν μέρος ενός ολόκληρου συγκροτήματος επτά ναών που έκτισε οΡαμσής ο Β΄ εις ανάμνηση της νίκης του επί του στρατό τωνΧετταίωνστημάχη του Καντές. Επίσης με αυτό τον τρόπο ήθελε να τιμήσει τη σύζυγο τουΝεφερτάρικαινα δείξει στους κατοίκους της Νουβίας (σημερινή Αιθιοπία) το μέγεθος της δύναμης του. Οι εργασίες κατασκευής ξεκίνησαν το1244 π.Χ.και τελείωσαν το1224 π.Χ. Μέχρι την εποχή της κατάκτησης της Αιγύπτου από τους Πέρσες έχουμε αναφορές περιηγητών γιατο μνημείο, ύστερα πιθανότατα κάποια καθίζηση του εδάφους ή ένας μικροσεισμός προκάλεσε πτώση μεγάλης ποσότητας άμμου και βράχων μπροστά στις εισόδους των ναών. Μετην πάροδο των χρόνων και τις συχνές κατολισθήσεις και αμμοθύελλες της περιοχής μόνο τα κεφάλια των κολοσσιαίων αγαλμάτων φαινόντουσαν από όλο το συγκρότημα ναών. Οιβεδουίνοι αποκαλούσαν το ιερό ως Ιμπσαμπάλ, πιθανότατα μια παραφθορά του κανονικού του ονόματος.
Ο πρώτος Ευρωπαίος περιηγητής του μνημείου ήταν οΕλβετός Λούντβιχ Μπούρκχαρντ, το1813, όποτε και ανακάλυψε το Μικρό Ναό. Επιστρέφοντας στοΚάιρο επικοινώνησε μετονΙταλόΤζιοβάνι Μπατίστα Μπελτσόνιγιανατου κοινοποιήσει τα νέα της ανακάλυψής του. ΟΙταλός κατάφερε το1817, να εισχωρήσει μετην εξερευνητική του ομάδα στο εσωτερικό των ναών, πράγμα το οποίο απέτυχε να κάνει τόσο ο Μπούρκχαρντ όσο και άλλες αποστολές αρχαιολόγων. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε μερικούς από τους ερευνητές που επιχείρησαν να φτάσουν στο εσωτερικό του ναού χωρίς επιτυχία. Αυτοί είναι οι Μπανκς και Φινάτι το1815, οΓάλλος πρόξενος Μπερναντίνο Ντροβέτι το1816καιο πρόξενος της Μεγάλης Βρετανίας Χένρι Σολττο1816και αυτός. Ο Μπελτσόνι παρέδωσε όσα ευρήματα βρήκε αυτός στοΒρετανικό ΜουσείοτουΛονδίνου. Μια γαλλική ομάδα αρχαιολόγων, με επικεφαλής τους Σαμπολιόν και Ροσελίνι, το1828 κατέγραψε τα μνημεία ενώ το1909ο Γκαστόν Μασπερό, διευθυντής του Μουσείου τουΚαΐρου, ανέλαβε την συντήρηση των μνημείων, μάλιστα υπό τη διεύθυνση του ήρθαν στο φως και νέα ευρήματα στην περιοχή.
Το άγαλμα τουΡαμσή Β'στο μεγάλο ναό του Αμπού Σιμπέλ ανακατασκευάζεται μετά την μετακίνησή τουτο 1967 για να σωθεί από τις πλημμύρες.
Το1930η κυβέρνηση της Αιγύπτου, με χρηματοδότηση της Μεγάλης Βρετανίας, αποφάσισε την κατασκευή ενός φράγματος στην περιοχή, ώστε να δημιουργηθεί η λίμνη Νάσερ. Οι εργασίες ξεκίνησαν το1958και τελείωσαν το1970. Όμως η εργασία αυτή θα βύθιζε στο πάτο της λίμνης πολλά ιερά αρχαιολογικά κτίρια της αρχαίας Αιγύπτουκαι της Νουβίας. ΗUNESCO αποφάσισε να διασώσει όσα ιστορικά κτίρια μπορούσε, αποσυναρμολογώντας τακαι ανακατασκευάζοντας τασε ψηλότερο μέρος, 60 μέτρα ψηλότερα από την αρχική τους θέση. Οι εργασίες αυτές κόστισαν 40 εκατομμύρια $, ξεκίνησαν το1954και τελείωσαν το1980, κατάφεραν να διασώσουν 18 κτίρια, μέσα σε αυτά το Αμπού Σιμπέλ, ο ναός της νήσου Καλάμπσακαιο ναός της νήσου Φίλαι. Μετην ευκαιρία της διάσωσης των ναών ιδρύθηκε καιτο Ίδρυμα Μελέτης της τέχνης στηναρχαία Αίγυπτο. Μετη μεταφορά των ιερών ανακαλύφθηκαν και άλλοι αρχαιότεροι ναοί αλλά δεν ανακαλύφθηκε ποτέ η νεκρόπολη καιο οικισμός των κατοίκων καιτων ιερέων της περιοχής. Πιθανολογείται ότι πλέον έχει βυθιστεί στο πάτο της λίμνης καιη εύρεση του είναι αδύνατη.
Κοντινό πλάνο σε ένα από τα κολοσσιαία αγάλματα τουΡαμσή Β'στο εξωτερικό του Μεγάλου Ναού
Τον Μεγάλο Ναό τον αφιέρωσε οΡαμσής Β΄στον εαυτό τουκαι στους θεούς Φθα, Ρα-Χοράκτι καιστονΆμμωνα-Ρα. Στην είσοδο του ναού έχουν χτιστεί τέσσερα αγάλματα, 20 μέτρων το καθένα, που αναπαριστούν όλα τονΡαμσή Β΄, καθισμένο μετα βασιλικά διαδήματα καιτο διπλό στέμμα της ΆνωκαιΚάτω Αιγύπτου, το περίφημο νέμες. Το άγαλμα στα αριστερά της εισόδου έχει καταστραφεί από έναν σεισμό και διακρίνεται μόνο το κάθισμα στο οποίο απεικονίζεται οΦαραώ. Δίπλα στα πόδια των αγαλμάτων μπορούμε να διακρίνουμε απεικονίσεις της βασίλισσας Νεφερτάρι, της μητέρας τουΡαμσή Β΄, την Τούγια και ορισμένα από τα νόμιμα παιδιά τουΦαραώ. Ακόμα έχουμε αναπαράσταση του γάμου τουΦαραώμετην κόρη τουΧετταίου βασιλιά Χαττουσιλίς Γ΄ καιγια αυτό έχουν σκαλίσει στη νότια πλευρά της πρόσοψης το «Αστέρι του Γάμου», γιανα γνωρίσει την ευτυχία το ζευγάρι. Ακριβώς από πάνω από την πύλη του ναού υπάρχει μια κόγχη μεμια ανάγλυφη αναπαράσταση του θεού Ρα-Χοράκτι με κεφάλι γερακιού καιτον ηλιακό δίσκο νατον στεφανώνει. Στην αναπαράσταση έχουμε καιτονΦαραώΡαμσή Β΄να προσφέρει στον θεό, ένα αγαλματίδιο της θεάς Μά'ατ, τη θεά της δικαιοσύνης και της τάξης. Τέλος, την αναπαράσταση κοσμεί καιμια ζωφόρος με ανάγλυφες παραστάσεις καθιστών, στραμμένων προς τον ήλιο, μπαμπουίνων. Όλη η πρόσοψη, όπου βρίσκονται λαξευμένα τα αγάλματα έχει ύψος 30 μέτρα και πλάτος 35 μέτρα, ενώ στο εσωτερικό ο ναός φτάνει σε βάθος 60 μέτρων. Ο Μεγάλος Ναός κτίστηκε με τέτοιο προσανατολισμό προς τα ανατολικά, ώστε να φωτίζεται, κάθε πρωί, από τις ακτίνες ηλίου, ενώ τους μήνες ΦεβρουάριοκαιΟκτώβριο, την ανατολή οι ακτίνες του ηλίου έφταναν μέχρι το άδυτο του ναού και φώτιζε τα πρόσωπα των αγαλμάτων. Αυτό αποδεικνύει ότι κτίστηκε με απόλυτη αστρονομική ακρίβεια ως προς τους υπολογισμούς των κινήσεων του ήλιου. Όσον αφορά το εσωτερικό του ναού, όλες οι αίθουσες εκτείνονται κατά μήκους ενός επιμήκους άξονα, αυτός ήταν ο κλασικός τρόπος κατασκευής των ιερών στο Νέο Βασίλειο. Η πρώτη αίθουσα είναι η μεγαλύτερη από όλες τις άλλες και χωρίζεται σε τρία δώματα ή κατά αντιστοιχία των χριστιανικών ναών, σε τρία κλίτη, από δυο σειρές τεσσάρων πεσσών. Επάνω στους πεσσούς βρίσκονται τέσσερα αγάλματα, το ένα απέναντι από το άλλο και στις δυο πλευρές του διαδρόμου. Τα αγάλματα αυτά αποτελούν αναπαράσταση τουΡαμσή Β΄, μετη μορφή του Όσιρη καιμετο λευκό στέμμα της Άνω Αιγύπτου καιτο ψεύτικο γενάκι τωνΦαραώ. Όλοι οι τοίχοι της πρώτης αίθουσας έχουν αναπαραστάσεις των μαχών του ηγεμόνα, αναφορικά είναι οι μάχες σεΝουβία, Λιβύη, Συρίακαιτημάχη του Καντές. Η δεύτερη αίθουσα, που είναι μικρότερη από την πρώτη, έχει τέσσερις πεσσούς και αναπαραστάσεις από τελετουργίες και προσφορές στους τοίχους. Ύστερα ακολουθώντας έναν διάδρομο, φτάνουμε στο άδυτο, όπου στο τοίχο, κοιτώντας προς την έξοδο, βρίσκονται τα αγάλματα των θεών με έναν βωμό για προσφορές μπροστά τους. Από αριστερά προς τα δεξιά διακρίνουμε τους θεούς Φθα, Άμμωνα-Ραμε γένι καιδυο ψηλά φτερά, οΡαμσής Β΄με πολεμικά διακριτικά καιοΡα-Χοράκτι με κεφάλι γερακιού καιτον ηλιακό δίσκο νατον στεφανώνει. Σκηνές από προσφορές διακοσμούν τους τοίχους ενώ υπάρχουν και έξι πλευρικά δωμάτια που αποθηκεύανε τις προσφορές καιτα σκεύη τις λατρείας των θεών.
Ο Μικρός Ναός ήταν αφιερωμένος στη θεά Άθωρκαιστην επίσημη γυναίκα τουΦαραώ, την μεγάλη βασίλισσα Νεφερτάρι. Ο ναός βρίσκεται λαξευμένος σε έναν λόφο λίγο πιο βόρεια του Μεγάλου Ναού. Η πρόσοψη έχει μια ελαφριά κλίση ώστε τοοι διαστάσεις της να μειώνονται προς τα επάνω, το μήκος της είναι 20 μέτρα ενώ ο ναός εκτείνεται στο εσωτερικό του λόφου έως 25 μέτρα.
ΗΝεφερτάρι προσφέρει σίστρουμ (κρουστό μουσικό όργανο) στην καθιστή θεά Άθωρ
Τα αγάλματα στην πρόσοψη είναι 10 μέτρα το καθένα, όρθια, με διαφορετικούς τύπους στέμματος το καθένα και αναπαριστούν το βασιλικό ζεύγος. Ακόμα πολλά άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας αναπαριστώνται σε μικρότερα αγάλματα. Η πρώτη αίθουσα του ναού χωρίζεται σε τρία κλίτη από δυο σειρές πεσσών. Όλοι οι πεσσοί έχουν ανάγλυφη αναπαράσταση του κεφαλιού της θεάς Άθωρ, να κοιτάει το εσωτερικό της αίθουσας, καιτο κεφάλι της βασίλισσας Νεφερτάρι, να κοιτάει στην αντίθετη κατεύθυνση. Η αίθουσα έχει τρεις πύλες πουτην συνδέουν μετην επόμενη αίθουσα. Εκεί διακρίνουμε αναπαραστάσεις θεών να στέφουν το βασιλικό ζεύγος μετα βασιλικά διαδήματα. Τέλος έχουμε το άδυτο όπου, στο τοίχο που κοιτάει προς την έξοδο, έχουμε το ανάγλυφο της θεάς Άθωρ, μετη μορφή αγελάδας, να ξεπροβάλλει από το βουνό καιτον ηγεμόνα να στέκεται από κάτω της.
Ο ναός σήμερα αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στηνΑίγυπτο, καθώς ο χώρος έχει αναπαλαιωθεί και φυλάσσεται με μεγάλη προσοχή από τις αρχές. Πολλές ταινίες έχουν γυριστεί εδώ, από ταινίες τουΗρακλή Πουαρώ μέχρι και σκηνές από τονΠόλεμο των Άστρων, κάνοντας το μέρος ακόμα πιο δημοφιλές. Ακόμα πολλοί καλλιτέχνες έχουν επηρεαστεί από τη μαγεία του τοπίου καιτην ιστορία των μνημείων και έχουν δημιουργήσει από πίνακες ζωγραφικής, που αναπαριστούν το Αμπού Σιμπέλ, μέχρι κόμικς και ηλεκτρονικά παιχνίδια, που έχουν το Αμπού Σιμπέλ ως κύριο τόπο όπου εκτυλίσσεται η δράση.
Αίγυπτος
