ΟΑρχίδαμος Δ΄ ήταν Βασιλεύς της Σπάρτης από τηνΔυναστεία Ευρυποντιδών (300 π.Χ. - 275 π.Χ.). Θεωρείται σκοτεινός βασιλιάς, δεν υπάρχει καμιά πληροφορία για αυτόν πέρα από την ήττα του από τονΔημήτριο τον ΠολιορκητήστηνΜαντίνεια Αρκαδίας (294 π.Χ.), πιθανό να έπεσε εκεί επειδή δεν υπάρχει καμιά πηγή γιατον ίδιο μετά την μάχη. Η ήττα αυτή έφερε σε μεγάλη αφάνεια τους Ευρυποντίδες, έκαναν την τελευταία εντυπωσιακή εμφάνιση 50 χρόνια αργότερα μετον μεταρρυθμιστή βασιλιά Άγις Δ΄
Οι Σπαρτιάτες συμμάχησαν πιθανότατα μετην Μαντίνεια αφού ο πρώτος πόλεμος έγινε στα βόρεια της πόλης στοΛύκαιο όρος, ο Αρχίδαμος Δ΄ βάδισε να αποκρούσει την επίθεση του Δημητρίου.[9][10]Ο βασιλιάς της Μακεδονίας νίκησε τους Σπαρτιάτες με τέχνασμα, όταν ο αέρας φύσαγε προς τους Σπαρτιάτες έβαλε φωτιά στα χόρτια, η φωτιά μεταδόθηκε στο στρατό και τους έτρεψε σε φυγή.[11][12][13]Στην δεύτερη μάχη κοντά στην Σπάρτη νίκησε επίσης ο Δημήτριος που σκότωσε 200 Σπαρτιάτες και πήρε 500 αιχμαλώτους.[14][15][16][17]Ο Αρχίδαμος Δ΄ πολύ πιθανό να έπεσε καιο ίδιος στην μάχη αφού δεν αναφέρεται ξανά ποτέ.[18]Οι Σπαρτιάτες οχύρωσαν ξανά την πόλη τους από φόβο μήπως επιτεθεί ο Δημήτριος αλλά αναγκάστηκε να φύγει επειδή τον απειλούσε οΛυσίμαχοςστηνΜακεδονία, του προκάλεσαν αρκετές φθορές στον στρατό του όταν έφευγε.[19][20][21][22]. Στην περίπτωση που επέζησε η φήμη του έπαθε σημαντική φθορά επειδή δεν καταγράφεται το όνομα του, η δυναστεία του έπεσε στην αφάνεια για άλλα 50 χρόνια μέχρι την εποχή του Άγις Δ΄ (244 π.Χ. - 241 π.Χ.).[23]Στην επόμενη εκστρατεία των Σπαρτιατών στηνΒοιωτία επίσης κατά του Δημητρίου ηγήθηκε ο Αγιάδης Κλεώνυμος.[24]Δεν είναι γνωστή επίσης η χρονιά που ανέβηκε στον θρόνο ο γιος και διάδοχος τουΕυδαμίδας Β΄.[25]Την ίδια περίοδο ο Αρεύς Α΄ συμπεριφερόταν σαννα ήταν ο μοναδικός βασιλιάς της Σπάρτης.[26][27]Η πιό πιθανή ημερομηνία του θανάτου του ήταν το275 π.Χ. αλλά πολλοί ιστορικοί την μεταθέτουν πολύ αργότερα (260 π.Χ.).[28][29][30][31]
Karl Julius Beloch, Griechische geschichte, Tome IV, book 2, Berlin/Leipzig, de Gruyter, 1927.
Alfred S. Bradford, A Prosopography of Lacedaemonians from the Death of Alexander the Great, 323 B. C., to the Sack of Sparta by Alaric, A. D. 396, Munich, Beck, 1977.
Paul Cartledge, Sparta and Lakonia, A Regional History 1300–362 BC, London, Routledge, 2001 (originally published in 1979).
Paul Cloché, "La politique extérieure de Lacédémone depuis la mort d'Agis III jusqu'à celle d'Acrotatos, fils d'Areus Ier", Revue des Études Anciennes, 1945 47 n°3-4,
Ephraim David, Sparta between Empire and Revolution (404-243 B.C.), Internal Problems and Their Impact on Contemporary Greek Consciousness, New York, 1981.
Ioanna Kralli, The Hellenistic Peloponnese: Interstate Relations, A Narrative and Analytic History, from the Fourth Century to 146 BC, Swansea, The Classical Press of Wales, 2017.
Gabriele Marasco, Sparta agli inizi dell'età ellenistica, il regno di Areo I (309/8-265/4 a.C.), Firenze, 1980.
——, Commento alle Biografie plutarchee di Agide e di Cleomene, Rome, Edizioni dell'Ateneo, 1983.
E. I. McQueen, "The Eurypontid House in Hellenistic Sparta", Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, Bd. 39, H. 2 (1990).
Pat Wheatley & Charlotte Dunn, Demetrius the Besieger, Oxford University Press, 2020.
