Σύμφωνα μετα τέσσερα Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης (κανονικά Ευαγγέλια) καιτοαπόκρυφοΕυαγγέλιο του Πέτρου υπήρχε ένα υπερισχύον της ρωμαϊκής εξουσίας πασχαλινό έθιμο στην Ιερουσαλήμ που επέτρεπε στον Πιλάτο, praefectus (έπαρχο) της Ιουδαίας, να αναιρέσει την καταδίκη σε θάνατο ενός φυλακισμένου μετά από λαϊκή απόφαση, οπότε στο πλήθος (όχλον) προσφέρθηκε μία επιλογή: να ελευθερωθεί ο Βαραββάς ή ο Ιησούς ο Ναζωραίος. Το πλήθος επέλεξε να ελευθερωθεί ο Βαραββάς καινα σταυρωθεί ο Ιησούς. Ο Πιλάτος αναφέρεται ότι ενέδωσε απρόθυμα στην επιμονή του όχλου. Επιπλέον, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος προσθέτει ότι ο λαός ανεφώνησε γιατον Ιησού «το αίμα αυτού εφ' ημάς και επί τα τέκνα ημών».[1]
Ο Ματθαίος αναφέρεται στον Βαραββά μόνο ως «δέσμιον επίσημον», δηλαδή «διαβόητο φυλακισμένο».[2]Ο Μάρκος καιο Λουκάς αναφέρουν επιπλέον ότι ο Βαραββάς είχε συμμετάσχει σε μία εξέγερση (στάσιν): «...μετά των συστασιαστών δεδεμένος, οίτινες εντη στάσει φόνον πεποιήκεισαν.»[3] Από την άλλη, ο Ευαγγελιστής Ιωάννης (ιη΄ 40) γράφει ότι ο Βαραββάς ήταν ληστής, αλλά κατά τον Robert Eisenman «αυτή είναι η λέξη πουο (ιστορικός) Ιώσηπος χρησιμοποιεί πάντα γιανα αναφερθεί στους επαναστάτες κατά της ρωμαϊκής κατοχής».[4]
Τρία Ευαγγέλια γράφουν ότι υπήρχε έθιμο κατά τοΠάσχα, σύμφωνα μετο οποίο ο Ρωμαίος κυβερνήτης απελευθέρωνε ένα φυλακισμένο της επιλογής του πλήθους (Μάρκ. ιε΄ 6, Ματθ. κζ΄ 15, Ιωάν. ιη΄ 39). Τα μεταγενέστερα χειρόγραφα του Κατά Λουκάν Ευαγγγελίου περιέχουν αντίστοιχο στίχο (τον κγ΄ 17). Καμία άλλη ιστορική πηγή δεν αναφέρει το έθιμο αυτό, ούτε γιατην εορτή του Πάσχα, ούτε για κάποια άλλη περίσταση.[5]
Το ονόμα Βαραββάς προέρχεται από τηναραμαϊκή φράση בר-אבא, Bar-abbâ = «γιος του πατέρα του», δηλαδή μία ταυτολογία πουδεν υποδηλώνει συγκεκριμένο πρόσωπο. Αλλά ορισμένα αρχαία χειρόγραφα του Κατά Ματθαίον Ευαγγελίου γράφουν το πλήρες όνομα του καταδίκου ως «Ιησούς Βαραββάς»και αυτό ήταν πιθανώς το όνομα που αναφερόταν στο πρωτότυπο.[6]ΟΩριγένης ενοχλιόταν από το γεγονός ότι τα αντίγραφα των ευαγγελίων που είχε ονόμαζαν τον φυλακισμένο «Ιησού Βαραββά» και διακηρυξε ότι, αφού θα ήταν αδύνατο ένας κακούργος να έχει ένα τέτοιο άγιο όνομα, το «Ιησούς» πρέπει να είχε προστεθεί στο όνομα του Βαραββά από κάποιον αιρετικό.[7] Είναι πολύ πιθανό ότι μεταγενέστεροι αντιγραφείς του κεφαλαίου αφαίρεσαν το «Ιησούς» από το «Ιησούς Βαραββάς» γιανα αποφύγουν τη σύγχυση μετο όνομα του Χριστού καιτην ατίμωση του ονόματός του.[8]
ΤοAbba ωστόσο έχει βρεθεί στη θέση προσωπικού ονόματος σε μία ταφή του 1ου αιώνα στη συνοικία Giv'at ha-Mivtar της Ιερουσαλήμ και εμφανίζεται ως τέτοιο συχνά στο τμήμα ΓκεμαράτουΤαλμούδ, που χρονολογείται από το 200 ως το 400 μ.Χ.[9]Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι τα ευρήματα αυτά υποστηρίζουν τη χρήση του όρου «βαραββάς» γιατονγιο κάποιου συγκεκριμένου ανθρώπου που ονομαζόταν Abba ή Αββάς.
Σύμφωνα μετον ιστορικό Max Dimont η ιστορία του Βαραββά όπως εμφανίζεται στα Ευαγγέλια δεν είναι λογική από τη ρωμαϊκή πλευρά, καθώς παρουσιάζει τον εκπρόσωπο της ρωμαϊκής εξουσίας, τον Πόντιο Πιλάτο, υποστηριζόμενο από μία υπέρτερη στρατιωτική ισχύ, να δειλιάζει μπροστά σε ένα μικρό πλήθος άοπλων υπηκόων καινα απελευθερώνει ένα καταδικασμένο για εξέγερση εναντίον της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οποιοσδήποτε Ρωμαίος κυβερνήτης είχε τολμήσει κάτι τέτοιο θα είχε γρήγορα αντιμετωπίσει ο ίδιος την εκτέλεση.[7]Ο Benjamin Urrutia, ένας από τους συγγραφείς του έργου Τα λόγια του Γιέσουα (The Logia of Yeshua: The Sayings of Jesus, 1996), συμφωνεί με μία ήδη γνωστή θεωρία στις βιβλικές σπουδές,[7] κατά την οποία ο Yeshua Bar Abba ή Ιησούς Βαραββάς δεν είναι άλλος από τον Ιησού τον Ναζωραίο, και ότι η επιλογή μεταξύ δύο κρατουμένων είναι μύθος. Ωστόσο ο Urrutia αντιτίθεται στην άποψη ότι ο Ιησούς Χριστός μπορεί να είχε ηγηθεί μιας βίαιης εξεγέρσεως κατά των Ρωμαίων ή να είχε σχεδιάσει κάτι τετοιο, αφού είχε επανειλημμένα αποκηρύξει ισχυρά τη βία. Σύμφωνα με αυτή την άποψη ο Ιησούς πρέπει να υπήρξε ο οργανωτής και ηγέτης της εβραϊκής μη-βίαιης αντιστάσεως κατά των σχεδίων του Πιλάτου να στήσει τα ρωμαϊκά σύμβολα εξουσίας (μετον αετό) πάνω στο όρος του Ναού του Σολομώντος. Η ιστορία αυτής της επιτυχημένης αντιστάσεως δίνεται από τονΙώσηπο, ο οποίος δεν αναφέρει το όνομα του επικεφαλής, αλλά δύο μόλις παραγράφους μετά αναφέρει τη σταύρωση του Χριστού από τον Πιλάτο, ένα εδάφιο του οποίου η αυθεντικότητα αμφισβητείται με πάθος.[10]
Η πρακτική της απελευθερώσεως ενός αιχμαλώτου υποστηρίζεται από τον Magee[11]και άλλους ότι αποτελεί στοιχείο μιας συγγραφικής δημιουργίας του Ευαγγελιστή Μάρκου, που ήθελε να δώσει μία αντίθεση μετον αληθινό «υιό του Πατρός», μετη μορφή μιας παραβολής.
Βαραββάς, αμερικανική τανία του 1961, μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος από τον σκηνοθέτη Ρίτσαρντ Φλάισερ, με πρωταγωνιστή τονΆντονι Κουίνστον ρόλο του Βαραββά.
Barabbas, τηλεταινία του 2012 σε σκηνοθεσία Ρότζερ ΓιανγκμετονΜπίλυ Ζέινστον ρόλο του Βαραββά.
Εκτός αυτών, πολλές είναι οι αναφορές σε άλλα βιβλία. Μεταξύ άλλων:
ΣτοThe Liars' Gospel («Το Ευαγγέλιο των ψευτών»), ένα μυθιστόρημα (2012) της Ναόμι Όλντερμαν,[13]ο Βαραββάς είναι ένας από τους «ψεύτες» – ένας επαναστάτης και δολοφόνος που εξαπατά τον Πιλάτο ώστε νατον απελευθερώσει, μία επιλογή με σημαντικές στρατιωτικές συνέπειες.
↑Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, ιε΄ 7. Κατά Λουκάν κγ΄ 19.
↑Οι σύγχρονοι του Βαραββά που συνδύαζαν εξέγερση και φόνο ήταν οιsicarii, μέλη ενός ένοπλου εβραϊκού κινήματος κατά των Ρωμαίων κατακτητών (Eisenman, 177-84 κ.ε.).
↑Ehrman, Bart D. (2011). The Reliability of the New Testament: Bart Ehrman and Daniel Wallace in Dialogue. Fortress Press. σελ. 118. ISBN978-0800697730.
John Dominic Crossan: «Crowd control»: η ταυτότητα, ο σκοπός καιτο μέγεθος του «όχλου» στοΚατά Μάρκονκαιοι προσαρμοσμένοι στόχοι τουστονΛουκάκαιστονΙωάννη, με αφορμή την ταινία τουΜελ Γκίμπσοντου 2004