ΟΠόντιος Πιλάτος (λατινικά : Pontius Pilatus) ήταν ο πέμπτος επίτροπος (de facto έπαρχος) της ρωμαϊκής επαρχίας της Ιουδαίας, υπηρετώντας υπό τον αυτοκράτορα Τιβέριο από το26 έως το36.[2] Είναι γνωστός σήμερα επειδή συμμετείχε στη δίκη καιτη σταύρωση τουΧριστού.
Οι ιστορικές πηγές γιατη ζωή του Πιλάτου αφορούν μια επιγραφή που είναι γνωστή ως Πέτρα του Πιλάτου, η οποία επιβεβαιώνει την ιστορικότητά τουκαι καθιερώνει τον τίτλο του ως επάρχου, μια σύντομη αναφορά από τον Τάκιτο, τον Φίλωνα από την Αλεξάνδρεια, τον Ιώσηπο Φλάβιο, τα τέσσερα ευαγγέλια, τις Πράξεις των Αποστόλων, την Πρώτη Επιστολή στον Τιμόθεο, το Ευαγγέλιο του Νικόδημου, το Ευαγγέλιο του Μάρκου και άλλα απόκρυφα. Με βάση αυτές τις πηγές, εμφανίζεται ότι ο Πιλάτος ήταν απόγονος της οικογένειας Pontii και ότι διαδέχτηκε τον Βαλέριο Γράτο ως επίτροπος της Ιουδαίας το 26 μ.Χ. Κάποτε προσέβαλε τις θρησκευτικές ευαισθησίες του λαού του, φτάνοντας σε σκληρή κριτική από τον Φίλωνα, και πολλές δεκαετίες αργότερα από τον Ιώσηπο. Σύμφωνα μετον Ιώσηπο, ο οποίος έγραψε γύρω στο 93 μ.Χ. σχετικά μετα γεγονότα, ο Πιλάτος εκθρονίστηκε και στάλθηκε στη Ρώμη από τον Lucius Vitellius, μετά τη σκληρή κριτική που άσκησε απέναντι στην εξέγερση ενός Σαμαρείτη, φτάνοντας εκεί αμέσως μετά από τον θάνατο του Τιβέριου ο οποίος έγινε στις 16 Μαρτίου του 37 μ.Χ. Ο Πιλάτος αντικαταστάθηκε από τον Μάρκελλο.
Καιστα τέσσερα Ευαγγέλια, ο Πιλάτος προσπαθεί να επηρεάσει το πλήθος απέναντι στον Χριστό ώστε να απαλλαγεί από την τελική εκτέλεση και συναινεί μόνο όταν το πλήθος αρνείται να υποχωρήσει. Επιδιώκει να αποφύγει την προσωπική ευθύνη γιατον θάνατο του Χριστού. Στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου, ο Πιλάτος πλένει τα χέρια τουγιανα δείξει ότι δεν είναι υπεύθυνος γιατην εκτέλεση του Ιησού και ότι τον στέλνει απρόθυμα στον θάνατο. Στο Ευαγγέλιο του Μάρκου, όπου ο Ιησούς απεικονίζεται ως αθώος στο σχέδιο απέναντι στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ο Πιλάτος απεικονίζεται ως απρόθυμος νατον εκτελέσει. Στο Ευαγγέλιο του Λουκά, ο Πιλάτος δεν συμφωνεί στο ότι ο Χριστός συνομωτούσε κατά της Ρώμης και επιπλέον ο Ηρώδης Αντύπας, τέτραρχος της Γαλιλαίας, δεν βρίσκει τίποτα προδοτικό στις ενέργειες του Ιησού. Στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, ο Πιλάτος δηλώνει ότι "δεν βρίσκω καμιά ενοχή σε Αυτόν (τον Χριστό)" και ζητά από τους Εβραίους να ελευθερώσει τον Ιησού από τη φυλακή.
Οι μελετητές έχουν επί χρόνια συζητήσει το ζήτημα ερμηνείας της απεικόνισης του Πιλάτου στις πηγές. Η σημασία της Πέτρας του Πιλάτου, ένα τεχνητούργημα που ανακαλύφθηκε το 1961, συζητείται εξίσου από τους μελετητές.
Η μόνη αρχαιολογική απόδειξη που επιβεβαιώνει την ύπαρξη του Πιλάτου είναι η λατινική επιγραφή που βρέθηκε σε έναν ασβεστόλιθο και αφορούσε τα λόγια του Πιλάτου προς τον Τιβέριο. Το τεχνητούργημα, γνωστό και ως Πέτρα του Πιλάτου[3], ανακαλύφθηκε το 1961 από μια αρχαιολογική ομάδα με επικεφαλής τον Αντόνιο Φρόβα. Βρέθηκε στο εσωτερικό μιας σκάλας, σεμια ημικυκλική δομή, πίσω από το κτίριο ενός ρωμαϊκού θεάτρου στην Καισάρεια, την πόλη που χρησίμευε ως διοικητικό κέντρο της Ρώμης στην επαρχία της Ιουδαίας. Οι Ρωμαίοι διοικητές είχαν ως έδρα τους την Καισάρεια και επισκέπτονταν μόνο την Ιερουσαλήμ σε ειδικές περιστάσεις ή σε περιόδους αναταραχών. Το τεχνητούργημα του Πιλάτου αποτελεί κομμάτι των επιγραφών ενός κτιρίου, πιθανότατα ενός ναού, που κατασκευάστηκε ενδεχομένως προς τιμήν του αυτοκράτορα Τιβέριου και χρονολογείται από το 26-36 μ.Χ. Η αφιέρωση δηλώνει ότι ο Πιλάτος ήταν έπαρχος της Ιουδαίας. Οι πρώτοι κυβερνήτες της Ιουδαίας ήταν έπαρχοι, ξεκινώντας από τον Cuspius Fadus το 44 μ.Χ. Αυτό το τεχνητούργημα σήμερα στεγάζεται στο Μουσείο του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ, ενώ ένα αντίγραφό του βρίσκεται στην Καισάρεια.
Η επιγραφή που διασώζεται αναφέρει (τα γράμματα που υπολείπονται είναι σε παρένθεση) :
[DIS AUGUSTI]S TIBERIÉUM
[...PO]NTIUS PILATUS
[...PRAEF]ECTUS IUDA[EA]E
[...FECIT D]E[DICAVIT]
Η μετάφραση από τα λατινικά στα αγγλικά γιατην επιγραφή αναφέρει :
Γιατην καταγωγή του Πιλάτου δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα. Καταγόταν από οικογένεια ευγενών ωστόσο κανένας δεν μπορεί νατην προσδιορίσει με σιγουριά. Υπάρχουν εκδοχές που αναφέρουν ότι το όνομά του προέρχεται από τη σύντμηση της λέξης "Pilaetus" που χρησιμοποιείτο γιανα χαρακτηρίσει κάποιον που ήταν απελεύθερος.[4]
Κάποιες άλλες εκδοχές υποστηρίζουν ότι καταγόταν από Ρωμαίο αξιωματικό επειδή το όνομά του προέρχεται από τη λέξη "pilus" δηλαδή "πίλος". Ο "πίλος" ("pilum") ήταν το βαρύ ακόντιο (hasta velitaris, γρόσφος) που χρησιμοποιούσαν από την εποχή της Δημοκρατίας[5]οι ατελώς εξοπλισμένοι γροσφομάχοι που άνοιγαν τις εχθροπραξίες καιοι λεγεωνάριοι της πρώτης γραμμής (οι νεαροί άστατοι)[6]γιανα κλονίσουν την παράταξη των αντιπάλων τους. Αργότερα, την εποχή της Ηγεμονίας που στις λεγεώνες υπήρχαν πολλοί εκατόνταρχοι, ο "πίλος" έγινε διακριτικό βαθμού, ο εκατόνταρχος που ονομαζόταν "πρώτος πίλος"(primus pilus) ήταν ο εκατόνταρχος της α΄ εκατονταρχίας της α΄ κοορτίδος δηλαδή ο ανώτερος ανάμεσα στους 60 που υπήρχαν στη λεγεώνα.[7]
Τέλος μια τρίτη εκδοχή υποστηρίζει ότι ήταν γιος του στρατηγού Μάρκου Πόντιου που είχε συμμετάσχει υπό τις διαταγές του συνεργάτη τουΑυγούστουΜάρκου Ουϊψάνιου Αγρίππαστον Κανταβρίκο πόλεμο, ότι ήταν φίλος του αδικοχαμένου Γερμανικούκαι ότι η γυναίκα του (Κλαύδια Πρόκουλα) ήταν κόρη της τραγικής θυγατέρας του Αυγούστου Ιουλίας, την οποία ο άντρας της εξώθησε σε αυτοχειρία. [8].
Η ενότητα παραθέτει τις πηγές της αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 05/04/2018.
Ο Πόντιος Πιλάτος θεωρήθηκε κατά την παράδοση ως επίτροπος, εφόσον ο Τάκιτος τον αναφέρει στα έργα του ως τέτοιο. Ωστόσο η επιγραφή στη λεγόμενη Πέτρα του Πιλάτου αναφέρει τον Πιλάτο ως "έπαρχο της Ιουδαίας"[3].
Ο τίτλος που χρησιμοποιήθηκε από τους κυβερνώντες της περιοχής ποίκιλλε σύμφωνα μετην Καινή Διαθήκη. Όταν η Ιουδαία καιη Ιδουμαία συγχωνεύθηκαν στη ρωμαϊκή επαρχία της Ιουδαίας (την οποία κάποιοι σύγχρονοι ιστορικοί περιγράφουν ως Ιουδαία), από το 6 μ.Χ. έως το ξέσπασμα της πρώτης εβραϊκής εξέγερσης το 66 μ.Χ. δηλαδή, κυβέρνησαν οι υπάλληλοι της Ιππικής Τάξης. Κατείχαν τον ρωμαϊκό τίτλο του έπαρχου μέχρι πουο Ηρώδης Αγρίππας Ι έγινε Βασιλιάς των Εβραίων από τον Κλαύδιο το 41 μ.Χ. Μετά τον θάνατο του Ηρώδη Αγρίππα το 44 μ.Χ. η Ιουδαία επέστρεψε στην άμεση ρωμαϊκή κυριαρχία καιο κυβερνήτης κατείχε τον τίτλο του επίτροπου. Όταν εφαρμόζεται, ο όρος "επίτροπος" δεν συνεπάγεται καμιά διαφορά στην κατάταξη ή λειτουργία από τον τίτλο του "έπαρχου". Τα σύγχρονα αρχαιολογικά ευρήματα και έγγραφα, όπως η επιγραφή του Πιλάτου από την Καισάρεια, βεβαιώνουν τον επίσημο τίτλο του κυβερνήτη μόνο για έτη 6 έως το 41 μ.Χ. και ήταν ο τίτλος του "'έπαρχου". Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι τα κείμενα που ορίζουν τον Πιλάτο ως επίτροπο πιθανότατα ακολουθούν τον Τάκιτο ή αγνοούν τηνπρο-44 μ.Χ. ιεραρχία.
Οι βασικές αρμοδιότητες του επίτροπου καιτου έπαρχου ήταν στρατιωτικής φύσεως αλλά ως εκπρόσωποι της αυτοκρατορίας ήταν υπεύθυνοι γιατη συλλογή των φόρων και είχαν περιορισμένες δικαστικές αρμοδιότητες. Άλλες διοικητικές αρμοδιότητες βρίσκονταν στα χέρια των τοπικών αρχόντων, όπως ήταν τα δημοτικά συμβούλια ή οι δημοτικές κυβερνήσεις. Ωστόσο η εξουσία που κατείχε ο Ανώτερος Ιερέας εξασκούνταν από τη ρωμαϊκή αποικία της Συρίας ή από τον επίτροπο της Ιουδαίας την εποχή του Πιλάτου και μέχρι το 41 μ.Χ. Για παράδειγμα, ο Καϊάφας έγινε Ανώτερος Ιερέας στον Ναό του Ηρώδη από τον επίτροπο Βαλέριο Γράτο καιτον διαδέχτηκε ο Σύριος Lucius Vitellius. Ο Πιλάτος κατοικούσε στην Καισάρεια αλλά ταξίδευε σε όλη την επαρχία, κυρίως στην Ιερουσαλήμ, ώστε να εξασκήσει τα καθήκοντά του. Κατά τη διάρκεια του Passover, μιας γιορτής βαθιάς εθνικής και θρησκευτικής σημασίας για τους Ιουδαίους, ο Πιλάτος, ως κυβερνήτης ή έπαρχος, ήταν αναμενόμενο ότι θα βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ γιανα διατηρήσει την τάξη. Δενθα γινόταν ορατός από τα πλήθη των προσκυνητών εξαιτίας της βαθιάς ευαισθησίας του εβραϊκού λαού απέναντι στην ιδιότητα αυτού του τελευταίου ως ρωμαϊκής επαρχίας.
Ο Πιλάτος θα μπορούσε να διοικεί τις δυνάμεις των λεγεώνων, αλλά μόνο τις μικρές από αυτές, και έτσι θα έπρεπε να υποχωρήσει απέναντι στον ανώτερό τουσε περίπτωση που αυτός θα έφτανε στην Παλαιστίνη με τις λεγεώνες του εάν κρινόταν απαραίτητο. Ως κυβερνήτης της Ιουδαίας, ο Πιλάτος θα είχε μικρές βοηθητικές δυνάμεις στρατιωτών πουθα βρίσκονταν πρωτίστως στην Καισάρεια καιτην Ιερουσαλήμ και προσωρινά οπουδήποτε αλλού θα απαιτούνταν στρατιωτική παρουσία. Ο συνολικός αριθμός στρατιωτών που είχε στη διάθεσή του ανερχόταν σε 3.000. Όσον αφορά τον θάνατο του Πόντιου Πιλάτου, η εκκλησιαστική ιστορία της Καισάρειας αναφέρει ότι ο Πιλάτος αυτοκτόνησε μετά από εντολή του αυτοκράτορα Καλιγούλα γύρω στο 39 μ.Χ. (υπάρχουν όμως και άλλες θεωρίες, που αναφέρονται παρακάτω).
Στον Πιλάτο παρουσιάστηκε κατηγορούμενος από τον αρχιερέα ο Ιησούς. Ο Πιλάτος τον καταδίκασε σε θάνατο. Τα γεγονότα σύμφωνα μετα Ευαγγέλια έγιναν ως εξής: (Μάρκ. 15.1-15[9]// Ματθ.27.2-26[10]//Λουκ.23.1-25[11]//Ιωάν.18.28-19.16[12])
Όταν το Μεγάλο Συνέδριο (Σανχεντρίν) έκρινε ένοχο τον Ιησού καιτον καταδίκασε σε θάνατο, κλήθηκε ο Πιλάτος ως Ρωμαίος επίτροπος να επικυρώσει την απόφαση αυτή, γιατί διαφορετικά δεν μπορούσε να εφαρμοστεί. Η κατηγορία μετην οποία προσάγεται ο Ιησούς ενώπιον του Πιλάτου είναι πολύ σοβαρή γιατί εξακρίβωσαν ότι αυτός:" λέγοντα ἑαυτὸν Χριστὸν βασιλέα εἶναι" (Μαρκ.15.1//Ματθ.27.2//Λουκ.23.1-2//Ιωαν.18.28-32.) [13].
Ακολουθεί μια σύντομη ανάκριση από τον Πιλάτο που ξεκινά μετην ερώτηση "Σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων;". Ο επίτροπος δεν δέχεται την κατηγορία. Ο αρχιερέας καιτο πλήθος πουτον συνοδεύει διαμαρτύρεται.(Μαρκ.15.2-5//Ματθ.27.11-14//Λουκ.23.3-4//Ιωαν.18.33-38.)[14].
Τότε αυτός, είτε γιατί κατάλαβε πως η καταδίκη ήταν άδικη και πως επρόκειτο να θανατωθεί ένας αθώος, είτε από πνεύμα αντιθέσεως προς τους Ιουδαίους[15] θέλησε νατον σώσει. Ένα μάλιστα από τα τεχνάσματα που χρησιμοποίησε γιατον σκοπό αυτό, ήταν το εξής: Επειδή κάθε Πάσχα δινόταν χάρη σε έναν από τους καταδικασμένους σε θάνατο, πρότεινε στο μαινόμενο πλήθος που ζητούσε επίμονα την καταδίκη του Ιησού να διαλέξει σεποιον από τους δύο, στονΒαραββά ή στον Ιησού, ήθελε να δοθεί η χάρη. Ο Βαραββάς μπήκε επίτηδες στην άλλη μεριά της πλάστιγγας, επειδή ήταν κακοποιός και είχε διαπράξει πρόσφατα κάποιο φόνο (Μαρκ 15.7) γνωστό σε όλους (Μαρκ.15.6-7//Ματθ.27.15-18//Λουκ.23.17//Ιωαν.18.39.) [16].
Όμως το αποτέλεσμα δεν ήλθε όπως το περίμενε ο Πιλάτος. Ο όχλος προτίμησε χωρίς δεύτερη σκέψη να δοθεί η χάρη στον Βαραββά, δείχνοντας έτσι όλο το μίσος που έκαιγε μέσα τουγιατον Ιησού. Τα άτομα που αποτελούσαν αυτόν τον όχλο και "...ἐπεφώνουν λέγοντες· Σταύρωσον σταύρωσον αὐτόν..." αποτελούνταν από τους ακόλουθους και τους οπαδούς του αρχιερέα και της ομάδας τουκαιδεν αντιπροσώπευαν τον απλό λαό.[17] Καθώς όμως ο Πιλάτος που ήταν ιδιοτελής και ενεργούσε πάντα με σκοπιμότητα αντιλήφθηκε πως όχι μόνο η απόφαση του όχλου ήταν αμετάκλητη, αλλά υπήρχε και φόβος νατον κατηγορήσουν στον αυτοκράτορα πως υποστήριξε έναν εχθρό τουκαινα χάσει το αξίωμα του,[18] υποχώρησε και επικύρωσε την καταδίκη του Ιησού, αφού προηγουμένως "...λαβὼν ὕδωρ ἀπενίψατο τὰς χεῖρας ἀπέναντι τοῦ ὄχλου, λέγων, Ἀθῷός εἰμι ἀπὸ τοῦ αἵματος τούτου· ὑμεῖς ὄψεσθε...". Κατόπιν "...παρέδωκεν αὐτὸναὐτοῖς ἵνα σταυρωθῇ"(Μαρκ.15.8-15//Ματθ.27.20-24//Λουκ.23.18-25//Ιωαν.18.40-19.16.)[19].
Στον Ματθαίο, μεταξύ της απόφασης του Συνεδρίου και της ανάκρισης από τον Πιλάτο παρεμβάλλεται η μεταμέλεια του Ιούδα (Ματθ.27.3-10) και μεταξύ του διλήμματος της εκλογής μεταξύ Ιησού και Βαραββά από τον Πιλάτο προς το πλήθος και της τελικής απόφασης του πλήθους γιατην απελευθέρωση του Βαραββά, παρεμβάλλεται η επέμβαση της συζύγου του Πιλάτου υπέρ του Ιησού.(Ματθ.27.19)[20].
Στον Λουκά τέλος, μεταξύ της πρώτης ανάκρισης από τον Πιλάτο και της απόφασης τουγιατην επιλογή ενός κρατουμένου πουθα απελευθερωνόταν, παρεμβάλλεται η ανάκριση από τονΗρώδη Αντίπα(Λουκ.23.5-16)[21].
Υπάρχουν αρκετές εκδοχές γιατο τέλος του Πιλάτου. Σύμφωνα μεμια εκδοχή, η σταύρωση του Χριστού ήταν γιατον Πιλάτο απλώς μία ακόμα σταύρωση ανάμεσα σε χιλιάδες που είχε διατάξει κατά τη θητεία του ως κυβερνήτης της Ιουδαίας. Η αγριότητά του αυτή οδήγησε τη Ρώμη νατον ανακαλέσει από τα καθήκοντά του. Η ανάκληση αυτή συνιστούσε μεγάλη ατίμωση καθώς οδηγούσε σε δίκη καισε εξορία. Ο μόνος τρόπος γιανα "ξεπλύνει" κάποιος αυτήν την ντροπή ήταν η αυτοκτονία. Με αυτόν τον τρόπο η οικογένεια του αυτόχειρα κληρονομούσε την περιουσία του δίνοντας στην πράξη του ένα ίχνος αλτρουισμού. Ο Πόντιος Πιλάτος αυτοκτόνησε χωρίς να μάθει ποτέ ότι μία ακόμα σταύρωση για εκείνον θα γινόταν η αφετηρία μίας παγκόσμιας ιστορίας.[22]
Κατ΄ άλλους αποκεφαλίστηκε στα χρόνια του Τιβέριου. Η δεύτερη αυτή εκδοχή αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του Νικοδήμου[23]
Η ενότητα αυτή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς μεπαραπομπές. Παρακαλούμε βοηθήστε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Ατεκμηρίωτο υλικό μπορεί να αμφισβητηθεί καινα αφαιρεθεί.
(Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 05/04/2018)
Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αιθιοπίας αναγνώρισε τον Πιλάτο ως άγιο τον 6ο αιώνα μ.Χ., όταν η γυναίκα του Claudia Procula είδε ένα περίεργο όνειρο στο οποίο ο Ιησούς την έπεισε να προσπαθήσει να σταματήσει τη σταύρωση του Πιλάτου.
Υπάρχουν πολλοί μύθοι στη λαογραφία της Γερμανίας σχετικά μετον Πιλάτο, κυρίως γιατη γέννησή του, σύμφωνα με τους οποίους ο Πιλάτος γεννήθηκε στην πόλη Forchheim ή στο μικρό χωριό Hausen. Ο θάνατός του δραματοποιήθηκε σεμια μεσαιωνική παράσταση μυστηρίου από τον Cornwall, που είχε τον τίτλο Ordinalia.
Ο ρόλος του Πιλάτου στα γεγονότα που οδήγησαν στη σταύρωση του Ιησού προσφέρει αρκετά στοιχεία μελοδράματος, ακόμα και τραγωδίας, και έτσι ο Πιλάτος έχει συχνά έναν ρόλο στις μεσαιωνικές παραστάσεις μυστηρίου.
Στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, η γυναίκα του Πιλάτου Claudia Procula, και όχι ο ίδιος ο Πιλάτος, αναφέρεται ως αγία επειδή σύμφωνα μετην παράδοση, η Κλαυδία παρότρυνε τον Πιλάτο ναμην ανακατευτεί στην υπόθεση του Ιησού. Σε κάποιες παραδόσεις της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο Πιλάτος αυτοκτόνησε από τύψεις επειδή έστειλε τον Ιησού στον θάνατο.
ΣτηνΕλβετία, κοντά στηΛουκέρνη, βρίσκεται το βουνό του Πιλάτου. Μια παλιά παράδοση αναφέρει ότι ο Πιλάτος πήγε εκεί και εξορίστηκε στο βουνό ως τιμωρία "γιατο έγκλημά του απέναντι στον Ιησού".
Το νησί της ΠόντσαστηΝάπολη της Ιταλίας πιστεύεται ότι πήρε το όνομά του από τον Πόντιο Πιλάτο, η οικογένειά του έχτισε εκεί σπηλιές που πήραν το όνομά του.
Το Pilat massif, στα βόρεια τουΣαιντ-Ετιέν της Γαλλίας, πήρε επίσης το όνομά του από αυτόν.
Θεατρικές παραστάσεις και ταινίες που ασχολούνται μετη ζωή του Ιησού Χριστού συχνά περιλαμβάνουν καιτον χαρακτήρα του Πόντιου Πιλάτου λόγω του κεντρικού ρόλου που διαδραμάτισε κατά τις τελευταίες ημέρες της ζωής του Ιησού. Οι συγγραφείς έχουν βρει ποικίλους λόγους που κάνουν τον Πιλάτο κεντρικό χαρακτήρα και συμπληρώνουν κάποιες λεπτομέρειες από τη ζωή του. Ο Πιλάτος έχει ενσαρκωθεί με διαφορετικούς τρόπους:
Ως αδύναμος και κακός γραφειοκράτης
Ως σκληρός κυβερνήτης ο οποίος κυβερνά με αυταρχικότητα
Ως άνθρωπος ο οποίος βλέπει καθαρά πώς η ιστορία του Ιησού θα επηρεάσει την ανθρώπινη ιστορία
Ως άνθρωπος ο οποίος μετανιώνει γιατον ρόλο τουστον θάνατο του Ιησού (σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, ανάλογα μετην ταινία ή την παράσταση)
Ως άνθρωπος ο οποίος λησμονεί τη σημαντικότητα του Γαλιλαίου τον οποίο καταδικάζει σε θάνατο.
Ως κουρασμένος κυβερνήτης ο οποίος δεν νοιάζεται και επιθυμεί να φύγει ο Ιησούς από την αρμοδιότητά του.
↑Ρόπς Ν.Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη στους χρόνους του Ιησού. Χρονολογικός Πίνακας από την ανάρρηση του Ηρώδη ως την πτώση της Ιερουσαλήμ. σελ 530-531
↑ΗΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ υπό τουΙ.θ. Κολιτσάρασελ. 307-309.
↑ΗΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ υπό τουΙ.θ. Κολιτσάρα.σελ. 395-399.
↑Πατρώνου Π Γεωργίου Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥΙΗΣΟΥ από τη φάτνη ως τον κενό τάφο 31 Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΗΤΟΥΙΗΣΟΥΚΑΙΟ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ 3. Η πολιτική δίκη του Ιησού.σελ.494
↑Πατρώνου Π Γεωργίου Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥΙΗΣΟΥ από τη φάτνη ως τον κενό τάφο 31 Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΗΤΟΥΙΗΣΟΥΚΑΙΟ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ 3. Η πολιτική δίκη του Ιησού.σελ.495
↑Πατρώνου Π Γεωργίου Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥΙΗΣΟΥ από τη φάτνη ως τον κενό τάφο 31 Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΗΤΟΥΙΗΣΟΥΚΑΙΟ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ 3. Η πολιτική δίκη του Ιησού.σελ.498
↑Πατρώνου Π Γεωργίου Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥΙΗΣΟΥ από τη φάτνη ως τον κενό τάφο 31 Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΗΤΟΥΙΗΣΟΥΚΑΙΟ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ 3. Η πολιτική δίκη του Ιησού.σελ.499
↑Πατρώνου Π Γεωργίου Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥΙΗΣΟΥ από τη φάτνη ως τον κενό τάφο 31 Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΗΤΟΥΙΗΣΟΥΚΑΙΟ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ 3. Η πολιτική δίκη του Ιησού.σελ.501
↑Πατρώνου Π Γεωργίου Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥΙΗΣΟΥ από τη φάτνη ως τον κενό τάφο 31 Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΗΤΟΥΙΗΣΟΥΚΑΙΟ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ 3. Η πολιτική δίκη του Ιησού.σελ. 498-499.
↑Πατρώνου Π Γεωργίου Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥΙΗΣΟΥ από τη φάτνη ως τον κενό τάφο 31 Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΗΤΟΥΙΗΣΟΥΚΑΙΟ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ 3. Η πολιτική δίκη του Ιησού.σελ. 497.
↑Ρόπς Ν.Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη στους χρόνους του Ιησού. Κεφ 3. Το πολιτικό πλαίσιο.5.Οι κληρονόμοι του Ηρώδη καιοι επίτροποι.σελ 84
↑Freke T.& Gandy P. Τα μυστήρια του Ιησού. 11.Μια Εκκλησία μίμηση. Πόντιος Πιλάτος ο άγιος.σελ. 340.