ΟΤσουκιόκα Γοσιτόσι (1839 - 1892) (ιαπωνικά: 月岡芳年 ή Τάισο Γοσιτόσι大蘇芳年) ήταν σημαντικός Ιάπωνας καλλιτέχνης της παραδοσιακής ξυλογραφίας ουκίγιο-ε. Θεωρείται ως ένας από τους πρωτοπόρους της τέχνης του. Η καριέρα του διήρκεσε κατά τη διάρκεια δύο σημαντικών περιόδων της Ιαπωνικής ιστορίαςτα τελευταία χρόνια της φεουδαρχικής Ιαπωνίας καιτα πρώτα χρόνια της νέας μοντέρνας Ιαπωνίας. Όπως άλλοι συμπατριώτες του, ανησυχούσε ιδιαίτερα γιατην εξαφάνιση της μεγάλης Γιαπωνέζικης παράδοσης και αφιέρωσε τη ζωή τουστην επιβίωσή της. Εργάστηκε σε όλη τη ζωή τουμε παραδοσιακούς μεθόδους ζωγραφικής αντίθετα μετην χώρα τουπουστην εποχή του επιδόθηκε σε μία άκριτη μίμηση της Δύσης όπως μετηφωτογραφίακαιτηλιθογραφία. Κατόρθωσε όμως παρά την άνιση μάχη μετην ανάπτυξη της τεχνολογίας να αναγάγει την τέχνη ουκίγιο-εσε νέα επίπεδα πριν πεθάνει. Η καλλιτεχνική του κληρονομιά δυστυχώς δεν συνεχίστηκε μετά το θάνατό του. Η φήμη του όμως ως καλλιτέχνη συνέχισε μετά το θάνατό τουνα μεγαλώνει εντός και εκτός Ιαπωνίας, και σήμερα θεωρείται οπιο σημαντικός καλλιτέχνης της εποχής του.
Γεννήθηκε στοΈντο (σημερινό Τόκυο) το1839. Ο πατέρας του ήταν ένας πλούσιος έμπορος που έχε συνδέσεις μετο καθεστώς τωνσαμουράι. Στην ηλικία των τριών χρονών εγκατέλειψε το σπίτι τουγιανα ζήσει μετον θείο του έναν φαρμακοποιό πουτου είχε μεγάλη αδυναμία.
Το1850στην ηλικία 11 χρονών ο Γιοσιτόσι μαθήτευσε στονΟυταγκάουα Κουνιγιόσι έναν από τους μεγαλύτερους δασκάλους και καλλιτέχνες τουουκίγιο-ε. ΟΚουνιγιόσι έδωσε στον μαθητευόμενό τουτογκόΟγαρίγια Γονεχίρο. Γιοσιτόσι θεωρείται σήμερα ο κύριος μαθητής του Κουνιγιόσι. Κατά τη διάρκεια της μαθητείας του ασκήθηκε στην μίμηση των σκίτσων του δασκάλου τουκαιστην τελειοποίηση των δεξιοτήτων. Ο Γιοσιτόσι έμαθε επίσης τις δυτικές μεθόδους ζωγραφικής και χαρακτικής.
Το πρώτο του έντυπο κυκλοφόρησε το1853, αλλά κανένα άλλο έργο του παρουσιάστηκε για πολλά χρόνια ίσως λόγω της ασθένειας του δασκάλου του Κουνιγιόσι. Μετά το θάνατο του Κουνιγιόσι το1861, δημιούργησε μόνο το1862 44 αφίσες.
Η πρώιμη του δουλειά ήταν γεμάτη από γραφική βία και θάνατο. Τα θέματά τουτα εμπνεύσθηκε από το θάνατο του Κονιγιόσι καιτη βία στην χώρα τουπου διερχόταν πολιτική κρίση στην οποία οι σογκούν Τοκουγκάουα κατήργησαν την φεουδαρχία. Κατά την περίοδο 1862-1863 κυκλοφόρησαν 63 έργα του κυρίως σχέδια γιατο θέατρο Καμπούκι. Στα τέλη του1863 ξεκίνησε να σχεδιάζει ακρωτηριασμένα σώματα τα οποία στη συνέχεια εισήγαγε σε άλλα έργα τουπου απεικόνιζαν σκηνές βίας ή μάχες. Τα έργα του αυτά ήταν δημοφιλή μετο κοινό και αυτό ώθησε τη φήμη τουYoshitoshiνα μεγαλώσει ως καλλιτέχνης ουκίγιο-εστοΈντο.
Κατά τη διάρκεια της ζωής του παρήγαγε πολλές σειρές εντύπων και έναν μεγάλο αριθμό τριπτύχων τα οποία δημιούργησε με μεγάλο μεράκι. 2 από τις πιο γνωστές αριστουργηματικές σειρές έργων του, ήταν οι100 Απόψεις του φεγγαριούκαι36 φαντάσματα. Το τρίτο έργο του32 απόψεις εθιμικών και τρόπων συμπεριφοράς θεωρούταν για χρόνια τοπιο αντιπροσωπευτικό του έργο. Άλλες λιγότερο γνωστές σειρές του ήταν οι ΄΄Διάσημοι στρατηγοί της Ιαπωνίας, ΄΄Συλλογή επιθυμιώνκαιΖωές σύγχρονων ανθρώπων. Η ζήτηση γιατα έργα του αυξήθηκε μετά τα 1970 όπου μία ανάλυση του έργου του από κρίκους τον αναγόρευσε σε ιδιοφυία και πρωτοπόρο τουουκίγιο-εστην εποχή του[8].
Eric van den Ing, Robert Schaap, Beauty and Violence: Japanese Prints by Yoshitoshi 1839-1892 (Havilland, Eindhoven, 1992) is the standard work on him
Shinichi Segi, Yoshitoshi: The Splendid Decadent (Kodansha, Tokyo, 1985) is an excellent, but rare, overview of him
T. Liberthson, Divine Dementia: The Woodblock Prints of Yoshitoshi (Shogun Gallery, Washington, 1981) contains small illustrations of many of his lesser works
John Stevenson, Yoshitoshi's One Hundred Aspects of the Moon (San Francisco Graphic Society, Redmond, 1992)
John Stevenson, Yoshitoshi's Women: The Print Series 'Fuzoku Sanjuniso' (Avery Press, 1986)
John Stevenson, Yoshitoshi's Thirty-Six Ghosts (Weatherill, New York, 1983)
John Stevenson, Yoshitoshi’s Strange Tails (Amsterdam. Hotei Publishing 2005).
Van den Ing, E., & Schaap, R. (1992). Beauty and Violence: Japanese Prints by Yoshitoshi 1839-1892. Amsterdam. Society for Japanese Arts.