ΤοΔελχί (προφέρεται καιΝτελχί, Ντεχλί ή Ντιλλί) είναι η μεγαλύτερη μητρόπολη στηνΙνδία από άποψη έκτασης και δεύτερη μεγαλύτερη από άποψη πληθυσμού, μετά τοΜουμπάι. Είναι η όγδοη μεγαλύτερη πόλη του κόσμου με 16,7 εκατομμύρια κατοίκους. Σύμφωνα μετην απογραφή του 2011, στην ευρύτερη περιοχή της πόλης (Μητροπολιτική Περιοχή Πρωτευούσης) κατοικούν 21.753.486 άνθρωποι και ήταν η μεγαλύτερη της Ινδίας[1]. Το όνομα Δελχί χρησιμοποιείται τόσο γιατη μητρόπολη, όσο καιτην πρωτεύουσα της Ινδίας Νέο Δελχί, το οποίο βρίσκεται μέσα στον αστικό ιστό του Δελχί. Η πόλη είναι κτισμένη στις όχθες του ποταμού Τζάμνα, παραποτάμου τουΓάγγη. Το Δελχί, ανκαιομοσπονδιακό έδαφος, μοιάζει περισσότερο με πολιτεία, καθώς έχει δική του νομοθεσία, δικαστική αρχή και υπουργικό συμβούλιο στο οποίο άρχει ο πρωθυπουργός του Δελχί. Το Νέο Δελχί, πρωτεύουσα της Ινδίας διοικείται τόσο από τηνκυβέρνηση της Ινδίας, όσο και από τηνκυβέρνηση του Δελχί.
Η πόλη έχει μακραίωνη ιστορία, καθώς κατοικείται από τη δεύτερη χιλιετία προ Χριστού. Η πόλη ήταν γνωστή στους Άραβεςκαι τους Πέρσεςγιατη μεγαλοπρέπειά της. Ήταν πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας Μουγκάλ, της οποίας έδρα ήταν τοΚόκκινο Οχυρό. Η πόλη κατελήφθη το 1803 από τους Άγγλους. Οι Άγγλοι διατήρησαν στην εξουσία τον Μεγάλο Μογγόλο, ο οποίος ήταν κατ' όνομα αρχηγός της αυτοκρατορίας του Μεγάλου Μογγόλου μέχρι το 1857, οπότε καιοι Ινδοί επαναστάτησαν και έσφαξαν τους χριστιανούς κατοίκους και κατέστρεψαν μέρος της πόλης. Οι Άγγλοι κατάφεραν να ανακαταλάβουν την πόλη καιτην ανακατασκεύασαν. Το 1877, ηβασίλισσα Βικτωρία στέφθηκε αυτοκράτειρα των Ινδιών στο Δελχί. Διάλεξε την πόλη εξαιτίας της μακραίωνης ιστορίας της. Το 1911 άρχισε η ανοικοδόμηση του Νέου ή αυτοκρατορικού Δελχί, αλλά διακόπηκε εξαιτίας τουπρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Η πόλη τελικά ολοκληρώθηκε το 1926.
Την πόλη εξυπηρετείται τοαεροδρόμιο «Ίντιρα Γκάντι» καισε αυτή λειτουργεί μετρό. Το Δελχί είναι επίσης το κέντρο της Εθνικής Περιφέρειας Πρωτεύουσας (ΕΠΠ) που είναι μια μοναδική περιοχή 'διαπολιτειακού περιφερειακού σχεδιασμού' δημιουργημένη από τον Νόμο Συμβουλίου Σχεδιασμού της Εθνικής Περιφέρειας Πρωτεύουσας του 1985.[2][3]
Υπάρχει ένας αριθμός μύθων και θρύλων που συνδέονται μετη προέλευση του ονόματος του Δελχί. Ένας από αυτός προέρχεται από το Ντίλλου ή Ντίλου, ένα βασιλιά που έχτισε μια πόλη σε αυτή τη τοποθεσία το 50 π.Χ. καιτην ονόμασε με παράγωγο του ονόματος του[4][5][6]. Ένας άλλος μύθος ισχυρίζεται ότι το όνομα της πόλης βασίζεται στη λέξη ντίλι (χαλαρός) τωνΧίντι/Πρακρίτκαι ότι χρησιμοποιήθηκε από τονΤομάραςγιανα αναφερθεί στην πόλη επειδή οσιδερένιος πυλώνας του Δελχί είχε ένα αδύναμο θεμέλιο και έπρεπε να μετακινηθεί.[6]Τα νομίσματα που κυκλοφορούσαν στην περιοχή όταν κυβερνούσε ο Τομάρας ονομάζονταν ντεχλιουάλ.[7] Σύμφωνα μετονΜπαβίσια Πουράνα, ο βασιλιάς Πριθβιράτζα τουΙντραπράσθα έχτισε νέο φρούριο στη σύγχρονη περιοχή Πουράνα Κίλα προς όφελος των τεσσάρων καστών που ζούσαν στο βασίλειό του. Ο ίδιος διέταξε την κατασκευή μιας πύλης στο φρούριο και αργότερα την ονόμασε Οχυρό Ντεχάλι.[8] Ορισμένοι ιστορικοί πιστεύουν ότι το όνομα προέρχεται από τη λέξη Ντίλι, ένα παράγωγο τωνΙνδουστανικών λέξεων ντεχλίζ ή ντεχάλι. Οι δύο όροι σημαίνουν «κατώφλι» ή «πύλη» - και συμβολίζουν τη πόλη ως πύλη προς τηΓαγγητική Πεδιάδα.[9][10]Μια άλλη θεωρία υποδηλώνει ότι το αρχικό όνομα της πόλης ήταν το Ντιλίκα.[11]
Ο λαός του Δελχί αναφέρεται στον εαυτό τουμετα ονόματα Δελχιίτες ή Ντιλλιβάλας.[12]Η πόλη αναφέρεται σε διάφορες φράσεις των βόρειων Ινδοάριων γλωσσών. Μερικά παραδείγματα είναι τα παρακάτω:
Άμπι Ντιλί ντουρ χέι (अभी दिल्ली दूर है) ή, σταπερσικά, Χανούζ Ντεχλί ντουραστ (هنوز دلی دور است). Η φράση σημαίνει ότι το Δελχί είναι ακόμα μακριά. Η φράση χρησιμοποιείται γιανα δηλώσει ότι μια εργασία ή ένα ταξίδι βρίσκεται ακόμα μακριά από την ολοκλήρωση του.[13][14]
Ντιλί ντιλουαλόν κασεχρ ή Ντιλί Ντιλουαλόν κι. Η σημασία της φράσης είναι η εξής: Το Δελχί ανήκει στον μεγαλόκαρδο/αγαπημένο.[15]
Αάς-πάας μπάρσε, Ντιλλί πάνι τάρσε. Κυριολεκτικά, η φράση σημαίνει Βρέχει καταρρακτωδώς στα περίχωρα, ενώ το Δελχί είναι ξερό. Αυτή η φράση είναι μια αναφορά γιατο περιοδικά ημίξηρο κλίμα του Δελχί. Η φράση έχει και προσωπική χρήση, όταν κάποιος υποβάλλεται σε καταστάσεις στέρησης αλλά περιβάλλεται από αφθονία.[14]
Η αστική διοίκηση του Δελχί βγήκε 5η μεταξύ 21 πόλεων γιατην καλύτερη διακυβέρνηση και διοικητικές πρακτικές στην Ινδία το 2014. Έλαβε 3.6 στα 10 σε σύγκριση μετον εθνικό μέσο όρο, που φτάνει τους 3.3 βαθμούς.[21]
Ως πρωτεύουσα της Ινδίας, το Δελχί είναι το κέντρο του πολιτικού ρεπορτάζ, συμπεριλαμβανομένων των τακτικών μεταδόσεων των συνεδριών του Κοινοβουλίου. Πολλά εθνικά πρακτορεία μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου τουΙδρύματος Τύπου της Ινδίας, του Ιδρύματος Μέσων Ενημέρωσης της Ινδίας καιτου κρατικού τηλεοπτικού καναλιού Doordarshan, εδρεύουν στην πόλη. Τα τηλεοπτικά προγράμματα που εκπέμπονται στο Δελχί συμπεριλαμβάνουν δύο ελεύθερα επίγεια τηλεοπτικά κανάλια που προσφέρει το Doordarsha και αρκετά καλωδιακά κανάλια σταΧίντι, ταΑγγλικάκαι περιφερειακές γλώσσες τα οποία προσφέρονται από πολυσυστημικούς λειτουργούς. Ηδορυφορική τηλεόρασηδεν είναι πολύ δημοφιλής μεταξύ των κατοίκων του Δελχί.[29]
Το ραδιόφωνο είναι λιγότερο δημοφιλές μέσο ενημέρωσης στο Δελχί, ανκαιη δημοτικότητα του ραδιοφώνου FM αυξάνεται[31], χάρη στη δημιουργία αρκετών νέων σταθμών από το 2006 και έπειτα.[32] Ένας αριθμός κρατικών και ιδιωτικών ραδιοφωνικών σταθμών εδρεύουν στο Δελχί.[33][34]
↑«Rationale». ncrpb.nic.in. NCR Planning Board. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2012. The National Capital Region (NCR) in India was constituted under the NCRPB Act, 1985
↑«Census 2011»(PDF). National Capital Region Planning Board. National Informatics Centre. σελ. 3. Αρχειοθετήθηκε(PDF) από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2016.
↑«Chapter 1: Introduction»(PDF). Economic Survey of Delhi, 2005–2006. Planning Department, Government of National Capital Territory of Delhi. σελίδες 1–7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο(PDF) στις 13 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2011.
↑Cohen, Richard J. (October–December 1989). «An Early Attestation of the Toponym Dhilli». Journal of the American Oriental Society109 (4): 513–519. doi:10.2307/604073.
↑Austin, Ian· Thhakur Nahar Singh Jasol. «Chauhans (Cahamanas, Cauhans)». The Mewar Encyclopedia. mewarindia.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2006.
↑«Introduction». THE NEW DELHI MUNICIPAL COUNCIL ACT, 1994. New Delhi Municipal Council. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2007.
↑Nair, Ajesh. «Annual Survey of India's City-Systems»(PDF). Janaagraha.org. Janaagraha Centre for Citizenship and Democracy. Αρχειοθετήθηκε(PDF) από το πρωτότυπο στις 19 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2015.
↑«Poile Stations». Government of National Capital Territory of Delhi. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2006.
↑«Delhi: Radio Stations in Delhi, India». ASIAWAVES: Radio and TV Broadcasting in South and South-East Asia. Alan G. Davies. 15 Νοεμβρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2007.
_(claimed_and_disputed_hatched).svg)
Ινδία
Σχετικά πολυμέσα
Νέα Υόρκη, Ηνωμένες Πολιτείες
Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
Μόσχα, Ρωσία
Ουλάν Μπατόρ, Μογγολία
Κουάλα Λουμπούρ, Μαλαισία[36]
Τόκιο, Ιαπωνία[36]
Σεούλ, Νότια Κορέα[36]
Καμπούλ, Αφγανιστάν (προτάθηκε 
