ΤοΘέατρο Αρτζεντίνα είναι ένα ιστορικό θέατρο της Ρώμης, χτισμένο τον 18ο αιώνα. Βρίσκεται σε κομβικό σημείο της πόλης, στην πλατεία Λάργκο ντι Τόρε Αρτζεντίνα. Η σκηνή του φιλοξενεί θεατρικές παραστάσεις αλλά λειτουργεί και ως λυρική σκηνή για παραστάσεις όπερας και συμφωνικής μουσικής.
Στη θέση όπου βρίσκεται το σημερινό θέατρο, στη ρωμαϊκή εποχή υπήρχε τοθέατρο του Πομπήιουκαιπιο συγκεκριμένα η μεγάλη αίθουσα που ονομαζόταν Curia Pompeii, στην οποία δολοφονήθηκε οΙούλιος Καίσαραςκαι της οποίας, λόγω αυτού του γεγονότος, οΑύγουστος αποφάσισε να χτίσει την είσοδο. Το βέτο δεν κράτησε πολύ, τόσο πουο χώρος του αρχαίου θεάτρου αποκαταστάθηκε και παρέμεινε σε χρήση μέχρι τον πέμπτο αιώνα μ.Χ.[1]
Το θέατρο Αρτζεντίνα, ιδιοκτησία της οικογένειας Σφόρτσα Τζεζαρίνι, εγκαινιάστηκε στις 13 Ιανουαρίου 1732 μετην όπερα Βερενίκη τουΝτομένικο Σάροκαι κατέκτησε αμέσως πρωταγωνιστικό ρόλο στα θεατρικά δρώμενα της πόλης. Το θέατρο Αρτζεντίνα, σύμφωνα με μαρτυρίες ξένων περιηγητών του δέκατου όγδοου αιώνα, θεωρούνταν το σημαντικότερο μεταξύ των ρωμαϊκών θεάτρων. Φιλοξενούσε κάθε είδους παραστάσεις, συχνά χορούς και νούμερα σχοινοβασίας αλλά σπανίως κωμωδίες, συμμετείχε δε στους διάσημους εορτασμούς του Καρναβαλιού της Ρώμης, ένα πολύ δημοφιλές γεγονός στην πρωτεύουσα τουΠαπικού Κράτους όπου, όπως καιστηΒενετία, εορταζόταν με πολύ μεγαλοπρέπεια και λαϊκή συμμετοχή.[1]
Μετην ίδρυση το 1870 ενός ενιαίου Ιταλικού κράτους με πρωτεύουσα στη Ρώμη, νέα θέατρα, όπως το Κοστάντσι, δημιουργήθηκαν καιτο θέατρο Αρτζεντίνα έχασε τα πρωτεία του.[2] Καθώς δετο ενδιαφέρον του κοινού μετατοπίστηκε από το μελόδραμα στην πρόζα, μειώθηκαν οι μουσικές παραστάσεις καιστο Αρτζεντίνα. Στον εικοστό αιώνα δόθηκαν αρκετές ιταλικές πρεμιέρες με έργα τωνΛουίτζι Πιραντέλλο, Χένρικ ΊψενκαιΜαξίμ Γκόρκι. Από το 1972 το θέατρο Αρτζεντίνα έγινε η έδρα του θεατρικού οργανισμού μετην ονομασία Teatro di Roma, ο οποίος λειτουργεί εκτός από το Αρτζεντίνα καιστα θέατρα Ίντια και Τορλόνια.[3]
Το θέατρο πήρε την ονομασία του από το όνομα της πλατείας στην οποία βρίσκεται, Λάργκο ντι Τόρε Αρτζεντίνα. Στο κτίριο του θεάτρου στεγάζεται καιτο Ιστορικό Μουσείο του, πλούσιο σε φωτογραφικό και αρχειακό υλικό.
Πάμπολες οι παγκόσμιες πρεμιέρες που δόθηκαν στο θέατρο Αρτζεντίνα, από την ίδρυσή του μέχρι τις ημέρες μας, οι περισσότερες εξ αυτών αφορούσαν μελοδράματα. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 1933 ήταν περίπου 150[2]. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις εξής:
Το θέατρο χτίστηκε αρχικά εξ ολοκλήρου από ξύλο, με εξαίρεση τους εξωτερικούς τοίχους και τις σκάλες. Η αίθουσα του θεάτρου σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα μαρκήσιο Τζερόλαμο Τεόντολι σε σχήμα πετάλου, γιανα καλύψει καλύτερα τις ακουστικές και οπτικές ανάγκες. Την πλατεία, που διέθετε δάπεδο από ξύλινες σανίδες, γέμιζαν σαράντα σειρές πάγκων, ενώ τα 186 θεωρεία ήταν μοιρασμένα σε έξι ορόφους.
Η σημαντικότερη αρχιτεκτονική επέμβαση στην οποία υπεβλήθη το θέατρο τον δέκατο ένατο αιώνα, είναι αυτή που υλοποίησε ο αρχιτέκτονας Πιέτρο Χολτο 1826. O Χολ επέκτεινε το προϋπάρχον κτίριο δημιουργώντας έναν προθάλαμο, ομοαξονικό ως προς το θέατρο, και δύο πλαϊνές αίθουσες στις οποίες βρισκόταν τα εκδοτήρια καιτο κυλικείο. Τέσσερις δωρικοί κίονες από γκρι-ροζ γρανίτη, που πιθανότατα βρέθηκαν εκεί κατά τις ανασκαφικές εργασίες, τοποθετήθηκαν γιανα στηρίξουν το δάπεδο που αντιστοιχεί στην τρίτη βαθμίδα των θεωρείων. Πάνω από τον προθάλαμο τοΧολ δημιούργησε μια αίθουσα μουσικής (στην οποία, σύμφωνα μετα χρονικά της εποχής, οΝικολό Παγκανίνι έδωσε συναυλία κατά τη διάρκεια του Καρναβαλιού του 1827). Το τελευταίο θεωρείο εξοπλίστηκε μεμια σκάλα πουτο συνέδεε απευθείας μετο ισόγειο: αυτό ίσως έγινε ύστερα από αίτημα των παπικών αρχών γιαναμην προκαλούν αναστάτωση οι θεατές των λιγότερο εύπορων τάξεων περνώντας από τις κύριες ελλειπτικές ράμπες. Η πρόσοψη, η οποία διατηρείται μέχρι τις ημέρες μας, είναι νεοκλασικού ρυθμού, χαρακτηριζόμενη από διπλή σειρά τόξων. Στέφεται από ένα πρόστυπο ανάγλυφο καιμια ψευδοσοφίτα μετην επιγραφή «Στις τέχνες της Μελπομένης, της Ευτέρπηςκαι της Τερψιχόρης». Δεν αποδίδεται στονΧολτοαέτωμαπου είναι σήμερα ορατό στην κορυφή, που παριστάνει ένα τρόπαιο που πλαισιώνεται από δύο μορφές της Φήμης.[4]
Μια μελέτη του 1830 μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες γιατο θέατρο εκείνη την εποχή. Συνολικά είχε 200 πόδια μήκος και 74 πλάτος. Η πλατεία είχε 50 πόδια μήκος και πλάτος και 43 πόδια ύψος, ηδε σκηνή είχε 39 πόδια μήκος. Δεξιά και αριστερά της σκηνής βρίσκονταν 2 Καρυάτιδες που στήριζαν ένα ιωνικό κιονόκρανο που υποβάσταζε το επιστύλιο.[5]
Το 1993 εργασίες αποκατάστασης ανατέθηκαν στον αρχιτέκτονα Πάολο Πορτογκέζι. Αυτή η αποκατάσταση περιορίστηκε αυστηρά σε ό,τι ήταν απαραίτητο να αλλάξει γιανα γίνει καλύτερα προσβάσιμο το θέατρο, στην υφασμάτινη επένδυση των καλυμμάτων των θεωρείων, των πολυθρόνων καιτων εξωτερικών διαδρόμων πρόσβασης, καιστην επαναφορά των θυρών στην κλασική παραδοσιακή μορφή. Μετην αλλαγή των καλυμμάτων επανήλθε το κόκκινο χρώμα, αντικαθιστώντας το πορτοκαλί της αποκατάστασης του 1970. Μετην επιστροφή του κόκκινου αναζωπυρώθηκε αμέσως η αντίθεση ανάμεσα την πλατεία, τη σκηνή καιτα θεωρεία, πουο Προυστ είχε ονομάσει ως «μικρά κρεμαστά σαλόνια». Η επιχρυσωμένη διακόσμηση ανέκτησε την λαμπρότητά της καιο πράσινος τόνος της οροφής έγινε στοιχείο χρωματικής ισορροπίας.[1]Πιο πρόσφατα, έγιναν εργασίες αποκατάστασης στα δάπεδα του ταμείου καιτου προθαλάμου. Στις μέρες μας η πλατεία του θεάτρου έχει 344 θέσεις, τα θεωρεία είναι 40, μοιρασμένα σε 5 ορόφους, οιδε θέσεις στα θεωρεία είναι 352.[6]
Πίνακας τουΤζοβάνι Παπίνι παράστασης του 1747 στο θέατρο Αρτζεντίνα
Πολυμέσα
Αφίσα από παράσταση κινέζικου θιάσου
