Λοιπόν, έχω ακουστά ότι στα μέρη της Ναύκρατης, στηνΑίγυπτο, λατρεύουν έναν πανάρχαιο θεό του τόπου· κι έχει για ιερό πουλί το γνωστό μετο όνομα Ίβις· τον θεό τον ίδιο τον λένε Θευθ».
Πλάτωνος Μύθοι, μτφ. Ηλίας Σπυρόπουλος.[1]
ΟΘευθ ήταν αιγυπτιακή θεότητα η οποία αναφέρεται στο τέλος της μακρόσυρτης φιλοσοφικής συζήτησης στονπλατωνικό Φαίδρο, στον γνωστό φιλοσοφικό μύθο «ΟΘευθ ανακαλύπτει το αλφάβητο».
Ο μύθος έρχεται να πάρει επάνω του έργο ακατόρθωτο από τον λόγο πουδεν μπορεί να περιαδράξει καινανατο σφίξει μέσα στα όρια του: να αποπερατώσει δηλαδή μετον δικό του τρόπο τον διάλογο, αφού ο λόγος δεν έχει ποτέ τέλος».[2]
Ο θεός Θευθ βρήκε στη μεγάλη πολιτεία της πάνω χώρας, αυτή πουοι Έλληνες την ξέρουν ως Θήβα αιγυπτιακήκαιτον θεό της ως Άμμωνακαιτου έδειξε τις τέχνες του∙ του είπε ότι πρέπει να τις κάνουν γνωστές και στους υπόλοιπους Αιγυπτίους. Όταν η συζήτηση έφτασε στο αλφάβητο, είπε οΘευθ: «Βασιλιά μουοι Αιγύπτιοι θα γίνουν σοφότεροι μαθαίνοντας τα γράμματα καιθα γίνουν ικανότεροι στη μνήμη». Όμως, ο βασιλιάς Θαμούς, μεταξύ άλλων, του είπε: «αυτό πουμετη βοήθειά σουθ' αποχτήσουν οι μαθητές είναι σοφία γιατα μάτια του κόσμου, και όχι αληθινή· γιατί, σωρεύοντας μέσα τους γνώσεις πολλές δίχως να μαθητέψουν σε δασκάλους, θα φανταστούν ότι έχουν πολύ μυαλό, ενώ οι περισσότεροί τους δεν έχουν καθόλου καιθα γίνουν ανυπόφοροι στις συζητήσεις, αφού εκεί που περιμέναμε να γίνουν σοφοί, έγιναν δοκησίσοφοι».
^α: Περιγραφή της ίβιδος έχουμε στονΗρόδοτο. Οι Αιγύπτιοι τη λάτρευαν ιδιαίτερα, επειδή εξόντωνε τα φτερωτά φίδια που εισέβαλλαν στη χώρα τους από τηνΑραβία.[3]
^β:ΟΘευθ ήταν αιγυπτιακή θεότητα, πουο μεσολαβητικός ρόλος του ευνοεί τονσυγκρητισμότουμετονΕρμή. Λατρευόνταν ως θεός, προστάτης των γραφέων. Οι Έλληνες θεωρούσαν πρώτον ευρέτην της γραφής τονΠαλαμήδητου Ναυπλίου ή τον Φορωνέα του Άργους ή τονΠρομηθέα, ενώ οΗρόδοτος δέχεται την προέλευση της γραφής από τηΦοινίκημε μεσολαβητή τονΚάδμο.[4]