Ο Μισέλ Ταπιέ (γαλλικά: Michel Tapié, πλήρες όνομα: Μισέλ Ταπιέ ντε Σελεϊράν γαλλικά: Michel Tapié de Céleyran, 26 Φεβρουαρίου 1909 - 30 Ιουλίου 1987) ήταν Γάλλος κριτικός τέχνης, επιμελητής και συλλέκτης. Υπήρξε ένας από τους πρώτους θεωρητικούς και επαγγελματίες του τασισμού, ενός γαλλικού είδους αφηρημένης ζωγραφικής δημοφιλούς στις δεκαετίες του 1940 και 1950, το οποίο θεωρείται ως η ευρωπαϊκή εκδοχή του αφηρημένου εξπρεσιονισμού.[5] Ο Ταπιέ ήταν ιδρυτικό μέλος της Compagnie de l'Art Brut μαζί με τους Ντυμπυφέ και Μπρετόν το 1948, καθώς επίσης διηύθυνε το Foyer De l'Art Brut στην Galerie René Drouin. Ο Ταπιέ καταγόταν από αριστοκρατική γαλλική οικογένεια και ήταν δεύτερος ξάδελφος εξ αγχιστείας του ζωγράφου Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ. Η μητέρα του ζωγράφου Αντέλ Ταπιέ ντε Σελεϊράν ήταν προγιαγιά του Ταπιέ.
Το βιβλίο του Μισέλ Ταπιέ του 1952 με τίτλο Un art autre (Τέχνη άλλου είδους), επηρέασε μια σαφώς ευρωπαϊκή προσέγγιση του αμερικανικού αφηρημένου εξπρεσιονισμού, ιδίως τα υποείδη της ζωγραφικής της δράσης και της λυρικής αφαίρεσης. Ο όρος "L'art Informel" (Άμορφη Τέχνη) ήταν ο γενικός όρος του Ταπιέ για την τέχνη που αντανακλά την ευαισθησία που περιγράφεται σε αυτό το μανιφέστο.[6]
Σύμφωνα με το λήμμα του ιστορικού γλωσσάριου τέχνης της Συλλογής Guggenheim για την "l'art informel", ο Ταπιέ, στο βιβλίο του 1952, «προσπαθούσε να ορίσει μια τάση στη μεταπολεμική ευρωπαϊκή ζωγραφική, την οποία έβλεπε ως ριζική ρήξη με όλες τις παραδοσιακές έννοιες της τάξης και της σύνθεσης -συμπεριλαμβανομένων εκείνων του μοντερνισμού… Χρησιμοποίησε τον όρο Art Informel (από το γαλλικό informe, που σημαίνει αδιαμόρφωτος ή άμορφος) για να αναφερθεί στις αντιγεωμετρικές, αντινατουραλιστικές και μη παραστατικές τυπικές ανησυχίες αυτών των καλλιτεχνών, τονίζοντας την επιδίωξή τους για αυθορμητισμό, χαλαρότητα της μορφής και το παράλογο… Οι καλλιτέχνες που συνδέθηκαν με την Art Informel περιλαμβάνουν τους Ενρίκο Ντονάτι, Λούτσιο Φοντάνα, Ατζενόρε Φάμπρι, Αλμπέρτο Μπούρι, Άσγκερ Γιορν, Φίλιπ Μάρτιν, Έμιλ Σουμάχερ, Καζούο Σιράγκα, Άντονι Τάπιες και Τζίρο Γιοσιχάρα».[7]
Ο Τσιπ σημειώνει ότι η σημασία του Ταπιέ για την τέχνη της πρωτοπορίας, αρχής γενομένης από τα μέσα της δεκαετίας του 1940, «δεν ήταν μόνο ως συγγραφέας βιβλίων, κριτικών και καταλόγων εκθέσεων, αλλά και ως διοργανωτής εκθέσεων σύγχρονης τέχνης στην Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική και την Ιαπωνία και ως σύμβουλος γκαλερί σε όλο τον κόσμο». Το 1952, ο Ταπιέ έγραψε τον κατάλογο και βοήθησε στην οργάνωση της πρώτης ατομικής έκθεσης του Τζάκσον Πόλοκ στο Παρίσι, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Studio Paul Facchetti. Ο Γάλλος τασιστής Ζωρζ Ματιέ ήταν ένας άλλος καλλιτέχνης του οποίου ο Ταπιέ υπήρξε πρώιμος υποστηρικτής.[8]
Το 1957, ο Ταπιέ ταξίδεψε με τον Ζορζ Ματιέ στο Τόκιο και αργότερα στην Οσάκα, για να συναντήσει την ομάδα Gutai.[9] Αυτή η πρώτη συνάντηση οδήγησε σε πολυάριθμες συνεργασίες μεταξύ του γκαλερίστα και της Gutai, συμπεριλαμβανομένης μιας έκθεσης τέχνης της Gutai το 1958 στην γκαλερί Μάρθα Τζάκσον στη Νέα Υόρκη, την πρώτη έκθεση της ομάδας εκτός Ιαπωνίας. Ο Ταπιέ ήταν επίσης παρών κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής εκδήλωσης της Gutai το 1960, "The International Sky Festival", που πραγματοποιήθηκε στην Οσάκα. Ορισμένοι ιστορικοί τέχνης έχουν υποστηρίξει ότι ο Ταπιέ άσκησε αρνητική επίδραση στην ομάδα, ενθαρρύνοντας τους καλλιτέχνες να ακολουθήσουν τη ζωγραφική τύπου informel αντί για τις πιο καινοτόμες πρακτικές τους, όπως η περφόρμανς και η εγκατάσταση.[10]
Το 1960, μαζί με τον αρχιτέκτονα Λουίτζι Μορέτι, ο Ταπιέ συνίδρυσε το Διεθνές Κέντρο Αισθητικής Έρευνας στο Τορίνο της Ιταλίας, μια εγκατάσταση για τη μελέτη και την έκθεση της τέχνης, καθώς και για τη δημοσίευση και τη διάδοση κριτικών, ερευνητικών ή θεωρητικών έργων για την τέχνη. Το Κέντρο, το οποίο έκλεισε τις πόρτες του λίγο μετά τον θάνατο του Ταπιέ το 1987, φιλοξενούσε επίσης ένα μουσείο με μόνιμη συλλογή μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης. Ο Ταπιέ οργάνωσε και επιμελήθηκε δεκάδες εκθέσεις νέας και σύγχρονης τέχνης σε μεγάλες πόλεις σε όλο τον κόσμο, όπως το Παρίσι και το Τορίνο, αλλά και τη Νέα Υόρκη, τη Ρώμη, το Τόκιο, το Μόναχο, τη Μαδρίτη, το Άμστερνταμ, το Μπουένος Άιρες, το Μιλάνο και την Οσάκα.[8]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 120386657. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 «Michel Tapié». (Ολλανδικά) RKDartists. 312097.
- ↑ 3,0 3,1 UKEOBMT7AMME.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb120386657. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Walker, John. (1992) "Tachisme / Tachism". Glossary of Art, Architecture & Design since 1945, 3η εκδ.., G.K. Hall, Boston, Mass. (ISBN 978-0-81610-556-4)
- ↑ «Art autre». Tate (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ «Art Informel». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 8,0 8,1 Chipp, Herschel Browning· Selz, Peter (1968). Theories of Modern Art: A Source Book by Artists and Critics. Berkeley: University of California Press. σελ. 591. ISBN 978-0-520-01450-3.
- ↑ Bandini, Mirella (1997). Tapié: un art autre. Torino, Parigi, New York, Osaka, (στα Γαλλικά και Ιταλικά). Turin: Edizioni d'Arte Fratelli Pozzo. ISBN 9788886789059.
- ↑ Mézil, Eric, "'Nul n'est prophète en son pays', le cas de Michel Tapié, στο Daniel Abadie (επιμ.), Gutai, exh. cat., Paris, Galerie nationale du Jeu de Paume, Éditions du Jeu de Paume, (σσ. 25-41)
