ΤοΠανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ (αγγλικά: University of California, Berkeley, γνωστό ως απλά "Μπέρκλεϋ", "Berkeley") είναι δημόσιο πανεπιστήμιο στις Η.Π.Α.στην πολιτεία της Καλιφόρνια, με έδρα στην πόλη Μπέρκλεϋ, ακριβώς απέναντι από την πόλη τουΣαν Φρανσίσκο (San Francisco) στον κόλπο τουΣαν Φρανσίσκο[1]. Αποτελεί το παλαιότερο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και ιδρύθηκε το 1868. Πρόκειται για ένα από τα πλέον διάσημα πανεπιστήμια στον κόσμο τόσο για τις ακαδημαϊκές επιτυχίες καιτα επιτεύγματα στην έρευνα όσο καιγιατο ότι είναι το μέρος όπου γεννήθηκε τοΚίνημα Ελευθερίας του Λόγου (Free Speech Movement) στις Η.Π.Α. Το Μπέρκλεϋ προσφέρει περί τα 300 προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών σε ένα ευρύτατο φάσμα επιστημονικών πεδίων [1][2].
Εξηνταπέντε κάτοχοι του βραβείου Νόμπελ είναι συνδεδεμένοι μετο πανεπιστήμιο είτε ως καθηγητές-ερευνητές, είτε ως απόφοιτοι. Η έγκριτη επιθεώρηση Academic Ranking of World Universities κατέταξε το Μπέρκλεϋ νούμερο 3 στη γενική κατάταξη πανεπιστημίων παγκοσμίως γιατο 2009. Οι επιθεωρήσεις NewsweekκαιWebometrics αμφότερες κατέταξαν το Μπέρκλεϋ νούμερο 5 στην παγκόσμια κατάταξη πανεπιστημίων γιατο ίδιο έτος. Σύμφωνα μετο Εθνικό Συμβούλιο Ερευνών τωνΗ.Π.Α., 35 από τα 36 μεταπτυχιακά προγράμματα του Μπέρκλεϋ κατατάσσονται στα κορυφαία δέκα προγράμματα σπουδών στο αντίστοιχο αντικείμενο.[2]. Από το 2000, οπότε και ξεκίνησε να τηρείται η σχετική κατάταξη, μέχρι και σήμερα (2010), κάθε έτος το Μπέρκλεϋ κατατάσσεται σταθερά πρώτο ως το καλύτερο δημόσιο πανεπιστημιακό ίδρυμα τωνΗ.Π.Α. [1].
Το μόττο του πανεπιστημίου είναι "Fiat Lux" (Ελληνικά: Γεννηθήτω Φως).
Τα χρώματα του Μπέρκλεϋ είναι το Χρυσό της Καλιφόρνια καιτο Ναυτικό Κυανό.
Καθώς κατέστη δυνατή η ίδρυση, μετην υπογραφή του νόμου Morrill από τον Πρόεδρο Λίνκολν το 1862, το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια ιδρύθηκε το 1868 ως το πρώτο πανεπιστήμιο επιχορηγούμενο από την πολιτεία κληρονομώντας ορισμένα περιουσιακά στοιχεία και στόχους του ιδιωτικού Κολλεγίου της Καλιφόρνια καιτου δημόσιου Αγροτικού, Μεταλλευτικού και Μηχανικού Κολλέγιο Τεχνών. Ανκαι αυτή η διαδικασία συχνά λανθασμένα εκλαμβάνεται ως συγχώνευση, ο Οργανικός Νόμος δημιούργησε ένα «εντελώς νέο ίδρυμα» καιδεν συγχώνευσε τις δύο αυτές σχολές στο νέο πανεπιστήμιο. [3]
Δέκα μέλη της σχολής και 40 φοιτητές αποτελούσαν το νεοσύστατο πανεπιστήμιο όταν άνοιξε στο Όκλαντ το 1869.[4]Ο Frederick H. Billings, διαχειριστής του Κολλεγίου της Καλιφόρνια, πρότεινε να ονομαστεί μια νέα τοποθεσία πανεπιστημιούπολης βόρεια του Όκλαντ προς τιμήν του Αγγλο-Ιρλανδού φιλόσοφου Τζορτζ Μπέρκλεϋ.[5]Το πανεπιστήμιο άρχισε να δέχεται γυναίκες από το επόμενο μόλις έτος.[6]
Αυτό που σήμερα είναι η ιστορική πανεπιστημιούπολη ήταν το αποτέλεσμα ενός διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που πραγματοποιήθηκε σε δύο στάδια: το 1898 στην Αμβέρσατου Βελγίου από τη μητέρα του δισεκατομμυριούχου William Randolph Hearst καιτο 1899 στοΣαν Φρανσίσκομε 11 φιναλίστ. Νικητής αναδείχθηκε ο Γάλλος Émile Bénard, ο οποίος την ίδια στιγμή αρνήθηκε να επιβλέψει προσωπικά την κατασκευή καιτην εμπιστεύτηκε στον καθηγητή αρχιτεκτονικής John Galen Howard. Σχεδίασε περισσότερα από 12 κτίρια που δημιούργησαν το πρόσωπο της πανεπιστημιούπολης πριν από την επέκτασή της στις δεκαετίες του 1950 και του 1960.
Τα κύρια κτίρια δημιουργήθηκαν σε νεοκλασικό στυλ: Hearst Greek Theatre, Hearst Memorial Mine Building, Doe Memorial Library, California Hall, Wheeler Hall, (παλιά) Le Conte Hall, Gilman Hall, Haviland Hall, Wellman Hall, Suther Gate και Suther Tower, 94 μέτρα ύψος. Η πανεπιστημιούπολη περιλαμβάνει επίσης έργα άλλων αρχιτεκτόνων, όπως ο Bernard Maybeck[7] (γνωστός γιατο Παλάτι των Καλών Τεχνών στοΣαν Φρανσίσκο), η μαθήτριά του Julia Morgan, ο Charles Willard Moore καιο Joseph Esherick.
Το UC Berkeley διαθέτει ένα ενιαίο σύστημα αναγνώρισης κάρτας Cal 1. Η κάρτα είναι η προσωπική ταυτότητα του φοιτητή και δίνει πρόσβαση στη βιβλιοθήκη και στους κοινόχρηστους χώρους της πανεπιστημιούπολης.[8]Η κάρτα μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για αγορές στις εγκαταστάσεις εστίασης στην πανεπιστημιούπολη, στο βιβλιοπωλείο UC Berkeley καιστο αθλητικό συγκρότημα. Η κάρτα Cal 1 είναι επίσης μια κάρτα πληρωμής που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σεΑΤΜ εντός και εκτός πανεπιστημιούπολης. Η κάρτα εκδίδεται δωρεάν. Γιατην παράταση της περιόδου ισχύος της κάρτας πρέπει να καταβληθεί ένα τέλος $35.
Τα τελευταία χρόνια, η πανεπιστημιούπολη έχει εμπλακεί σε διαμάχες σχετικά μετον κατάλληλο ρόλο της θετικής δράσης στις εισαγωγές φοιτητών και σχετικά στοιχεία πολιτικής με βάση τη φυλή ή το οικονομικό μειονέκτημα. Παρά τις πολιτικές εισδοχής, οι μαθητές στο Μπέρκλεϋ έχουν καλά προσόντα, το πρόβλημα της ευνοιοκρατίας στις εισαγωγές υπάρχει σε εθνικό επίπεδο, όχι μόνο στο Μπέρκλεϋ.
Το Μπέρκλεϊ είναι γνωστό γιατην ιστορία του φοιτητικού ακτιβισμού. Το Κίνημα Ελεύθερου Λόγου (1964), μια διαμαρτυρία που ξεκίνησε όταν το πανεπιστήμιο προσπάθησε να αφαιρέσει πολιτικά φυλλάδια από την πανεπιστημιούπολη καιτο People's Park Uprising (1968), μέρος ενός κύματος διεθνών φοιτητικών διαδηλώσεων που σάρωσε τη δεκαετία του 1960, σε συνδυασμό με συνοδευτική κουλτούρα των «χίπηδων».
