ΗΑμβέρσα (φλαμανδικά: Antwerpen, προφέρεται: [ˈɑntʋɛrpə(n)](ακούστε), γαλλικά: Anvers, προφέρεται: [ɑ̃vɛʁs](ακούστε)) ή Αντβέρπη, είναι πόλη και δήμος τουΒελγίου, καθώς και πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίαςστηΦλάνδρα. Ο πληθυσμός της υπολογίζεται στους 510.610 κατοίκους.[8]Με βάση αυτόν τον πληθυσμό είναι η πολυπληθέστερη πόλη της Φλάνδρας. Η μητροπολιτική περιοχή της αριθμεί περίπου 1.200.000 ανθρώπους.[9][10]
Η πόλη είναι χτισμένη στις όχθες του ποταμού Σχέλντεκαι συνδέεται μετηΒόρεια θάλασσα μέσω των εκβολών του δυτικού Σχέλντε (Βεστερσχέλντε, Westerschelde). Τολιμάνι της Αμβέρσας είναι ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο κατατασσόμενο ανάμεσα στα 20 πρώτα παγκοσμίως και 3οστηνΕυρώπη.[11]
Η Αμβέρσα ήταν σημαντική πόλη τωνΚάτω Χωρών τόσο οικονομικά όσο και πολιτιστικά, ιδιαίτερα πριντην ισπανική λεηλασία της του 1576 κατά τηνΟλλανδική Επανάσταση. Οι κάτοικοι της πόλης αποκαλούνται περιπαικτικά Sinjoren, προσωνύμιο προερχόμενο από την ισπανική λέξη señor (κύριος, άρχοντας) αναφερόμενη στους Ισπανούς ευγενείς που ηγεμόνευαν την πόλη κατά τον 17ο αιώνα.[12]
Σύμφωνα μετη λαογραφία, που αποτυπώνεται σε άγαλμα μπροστά από το Δημαρχείο, η πόλη πήρε το όνομά της από ένα μύθο για κάποιον γίγαντα μετο όνομα Αντιγκόνο οποίος ζούσε κοντά στον ποταμό Σχέλντε. Ζητούσε δικαιώματα διέλευσης από τους βαρκάρηδες του ποταμού και, σε όποιον αρνούνταν, έκοβε το χέρι καιτο πετούσε στον ποταμό.[13] Τελικά, ο γίγαντας φονεύθηκε από έναν νεαρό ήρωα, τονΣίλβιο Μπράμπο, ο οποίος έκοψε το χέρι του ίδιου του γίγαντα καιτο πέταξε στον ποταμό. Από το γεγονός αυτό προέρχεται καιτο όνομα της πόλης (Antwerpen), από τις ολλανδικές λέξεις hand werpen, που σημαίνουν "χέρι" και "πετώ".[14]
Μια άλλη θεωρία προτείνει ότι το όνομα προέρχεται από τη Γαλλο-ρωμαϊκή περίοδο και προέρχεται από τη σύνθετη λατινική λέξη antverpia, που συνίσταται από τις λέξεις Ante (πριν, προ) καιVerpia (απόθεση ιζημάτων), που κατεδεικνύει ότι η ξηρά στην οποία βρίσκεται η πόλη σχηματίστηκε από ποτάμιες αποθέσεις στο εσωτερικό μιας καμπύλης του ποταμού. Ας σημειωθεί ότι η κοίτη του Σχέλντε κατά την περίοδο 600 - 750 είχε διαφορετική θέση ως προς τη σημερινή. Αυτή μπορεί χονδρικά να συνέπιπτε μετην περιφερειακή της πόλης οδό ("δαχτυλίδι" της Αμβέρσας) στο νότιο τμήμα της, τοποθετώντας έτσι την πόλη σεμια πρώην καμπύλη του ποταμού.[15]Εν τούτοις, πολλοί ιστορικοί έχουν την άποψη ότι είναι ελάχιστα πιθανόν να υπήρχε μια μεγάλη εγκατάσταση ανθρώπων εκείνη την εποχή στην περιοχή, πουθα μπορούσε να ονομαστεί Antverpia, αλλά μάλλον κάτι σαν "προφυλακή" μαζί με κάποιο πέρασμα του ποταμού.
ΟΤζων Λόθροπ Μότλεϋ (John Lothrop Motley), εν τούτοις, αντιτείνει, όπως κάνουν και πολλοί Ολλανδοί ετυμολόγοι και ιστορικοί, ότι το όνομα της πόλης προέρχεται από την έκφραση an 't werf (πάνω στην αποβάθρα).[16] Πιθανή επίσης κρίνεται καιη προέλευση από την έκφραση aan 't werp (στη λασπώδη απόθεση), που είναι ανθρώπινη κατασκευή αναχώματος, το οποίο δεν διαβρέχεται κατά την άνοδο της παλίρροιας κι έτσι είναι δυνατή η κατασκευή οικοδομημάτων πάνω σε αυτό.
Η Αμβέρσα κατά ισχυρισμούς έλκει την προέλευσή της σε ένα γαλλορωμαϊκό vicus. Οι ανασκαφές που έλαβαν χώρα στο παλαιότερο τμήμα της πόλης κοντά στον Σχέλντε κατά την περίοδο 1952 - 1961 αποκάλυψαν θραύσματα πήλινων αγγείων και γυάλινων σκευών από τα μέσα του 2ου αιώνα έως το τέλος του 3ου αιώνα. Η παλαιότερη αναφορά στην Αμβέρσα γίνεται τον 4ο αιώνα.
Για πρώτη φορά ο οικισμός παίρνει όνομα, αφού δημιουργήθηκε από τους Φράγκους.[17]Το όνομα υποτίθεται ότι προήλθε από τη λέξη "anda" (σε, στην) και"werpum" (αποβάθρα).[16]
Η Αμβέρσα της Μεροβιγγιανής δυναστείας προσηλυτίστηκε στον Χριστιανισμό από τονΣαινΑμαντ (Saint Amand) τον 7ο αιώνα. Τον 10ο αιώνα ο Σχέλντε έγινε το σύνορο της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η Αμβέρσα έγινε μαργραβάτοτο 980 από τον Γερμανό αυτοκράτορα Όθωνα Α΄, σύνορο πουτη διαχώριζε από την κομητεία της Φλάνδρας.
Κατά τον 11ο αιώνα οΓοδεφρείδος του Μπουγιόν ήταν, επί μερικά χρόνια, γνωστός ως μαρκήσιος της Αμβέρσας. Τον 12ο αιώνα, ο Άγιος Νόρμπερτ του Ξάντεν εγκαθίδρυσε μια κοινότητα τουordre des chanoines réguliers de Prémontréστο αββαείο του Αγίου Μιχαήλ της Αμβέρσας. Στην πόλη εγκαταστάθηκε, επίσης, το επιτελείο τουΕδουάρδου Γ΄ κατά τις αρχικές διαπραγματεύσεις μετονΓιάκομπ φαν Αρτεφέλντεκαιο γιος τουΛάιονελ της Αμβέρσας 1ος Δούκας του Κλάρενς γεννήθηκε εκεί το 1338.
Οσίας Μπέερτο πρεσβύτερος, εξ Αμβέρσας: Πιάτα με στρείδια, φρούτα και κρασί, περ. 1620/1625
Όταν έγιναν προσχώσεις στοΖβιν, που επέφεραν την παρακμή της Μπρυζ, η Αμβέρσα, τότε τμήμα τουΔουκάτου της Βραβάντης, άρχισε να αποκτά σημασία. Στο τέλος του 15ου αιώνα, οι ξένοι εμπορικοί οίκοι άρχισαν να μεταφέρονται από την Μπρυζ στην Αμβέρσα. Η πόλη έγινε η πρωτεύουσα της ζάχαρηςστην Ευρώπη, εισάγοντας τις πρώτες ύλες από πορτογαλικές και ισπανικές φυτείες. Η Αμβέρσα προσείλκυσε Ιταλούς και Γερμανούς εξευγενιστές ζάχαρης έως το 1550, οι οποίοι απέστελναν το ραφιναρισμένο προϊόν στη Γερμανία και ιδιαίτερα στηνΚολωνία.[18] Δανειστές κι χρηματοδότες έκαναν μεγάλες συναλλαγές, δανείζοντας χρήματα στην αγγλική κυβέρνηση την περίοδο 1544 - 1574. Οι τραπεζίτες τουΛονδίνουδεν είχαν το απαραίτητο μέγεθος για εργασίες παρόμοιας κλίμακας καιη Αμβέρσα διέθετε ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό Χρηματιστήριο (bourse) το οποίο προσείλκυε τραπεζίτες από ολόκληρη την Ευρώπη. Ύστερα από το 1570 οι τραπεζικές εργασίες στην πόλη άρχισαν να παρακμάζουν: Η Αγγλία σταμάτησε να δανείζεται από την Αμβέρσα το 1574.[19]
ΟΦερνάν Μπρωντέλ αναφέρει ότι η Αμβέρσα έγινε "το κέντρο ολόκληρης της διεθνούς οικονομίας, κάτι πουηΜπρυζ ποτέ δεν κατάφερε, ακόμη καιστην ακμή της".[20]Η Αμβέρσα ήταν η πλουσιότερη πόλη στην Ευρώπη εκείνη την εποχή.[21]
Η "χρυσή εποχή" της Αμβέρσας συνδέεται στενά μετην εποχή των ανακαλύψεων. Κατά το πρώτο ήμισυ του 16ου αιώνα η Αμβέρσα έγινε η δεύτερη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή πόλη βόρεια τωνΆλπεων. Πολλοί ξένοι έμποροι είχαν γίνει μόνιμοι κάτοικοι της πόλης. οΦραντσέσκο Γκουιτσιαρντίνι (Francesco Guicciardini), Ενετός απεσταλμένος ανέφερε ότι εκατοντάδες πλοία περνούσαν καθημερινά από το λιμάνι και 2.000 κάρα εισέρχονταν στην πόλη κάθε εβδομάδα. Πορτογαλικά πλοία, φορτωμένα με μαύρο πιπέρικαικανέλα ξεφόρτωναν εκεί. Σύμφωνα μετονΛυκ-Νορμάν Τελλιέ (Luc-Normand Tellier) "εκτιμάται ότι το λιμάνι της Αμβέρσας είχε επτά φορές περισσότερες προσόδους σε σχέση με αυτές του ισπανικού Στέμματος από την αποίκιση της Αμερικής".[22]
Η λεηλασία της Αμβέρσας το 1576, κατά την οποία περίπου 7.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν
Μη διαθέτοντας εμπορικό στόλο μεγάλων αποστάσεων και κυβερνώμενη από ολιγαρχία τραπεζιτών-αριστοκρατών, πουδεν τους επιτρεπόταν να συμμετάσχουν στο εμπόριο, η οικονομία της Αμβέρσας ελεγχόταν από ξένους, γεγονός που έκανε την πόλη πολύ κοσμοπολίτικη, με εμπόρους και μεταπράτες από τηΒενετίατηΡαγούζα, τηνΙσπανίακαιτηνΠορτογαλία. Η πόλη είχε πολιτική θρησκευτικής ανοχής, γεγονός που προσείλκυσε πολλούς ορθόδοξους Εβραίους.
Στην πόλη τρεις τομείς έδωσαν τεράστια οικονομική άνθηση: Ο πρώτος βασιζόταν στην αγορά πιπεριού, ο δεύτερος στον αμερικανικό αργυροπου έφερνε ηΣεβίλη (και σταμάτησε όταν η Ισπανία χρεωκόπησε το 1557) καιο τρίτος, που αναπτύχθηκε μετά τησυνθήκη του Κατώ-Καμπρεζίτου 1559, ήταν η βιομηχανία υφασμάτων. Στις αρχές του 16ου αιώνα η Αμβέρσα κατείχε το 40% του παγκοσμίου εμπορίου.
[22]Οι κύκλοι ανάπτυξης και παρακμής καιτο πληθωριστικό κόστος ζωής πίεζαν τους μη ειδικευμένους εργάτες. Κατά τον αιώνα μετά το 1541, τόσο η οικονομία όσο καιο πληθυσμός της πόλης μειώθηκαν δραματικά, μετο ανταγωνιστικό Άμστερνταμνα γνωρίζει αλματώδη ανάπτυξη.
Άποψη της προβλήτας της Αμβέρσας από τοVlaams Hoofd
Η θρησκευτική επανάσταση της προτεσταντικής μεταρρύθμισης ξέσπασε με βίαιες ταραχές τον Αύγουστο του 1566, όπως καισε άλλα μέρη τωνΚάτω Χωρών. Η αντιβασίλισσα Μαργαρίτα της Πάρμας παραμερίστηκε όταν οΦίλιππος Β΄ της Ισπανίας έστειλε τονΦερνάντο Άλβαρες ντε Τολέδο, 3ο δούκα της Άλμπα ως επικεφαλής στρατεύματος το επόμενο καλοκαίρι. Όταν οογδοηκονταετής πόλεμος ξέσπασε το 1568, οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Αμβέρσας καιΜπιλμπάο κατέρρευσαν και έγιναν αδύνατες. Στις 4 Νοεμβρίου 1576, Ισπανοί στρατιώτες λεηλάτησαν την πόλη κατά τη διάρκεια της λεγόμενης "λεηλασίας της Αμβέρσας": 7.000 κάτοικοι σφαγιάστηκαν, 800 σπίτια κάηκαν ως τα θεμέλια και έγιναν καταστροφές που αποτιμήθηκαν σε πάνω από 2 εκατομμύρια λίρες στερλίνες.
Στη συνέχεια η πόλη προσχώρησε στηνΈνωση της Ουτρέχτηςτο 1579 και έγινε πρωτεύουσα της Ολλανδικής Επανάστασης. Το 1585 οΑλεσσάντρο Φαρνέζε, Δούκας της Πάρμακαι της Πιατσέντσα κατέλαβε την πόλη ύστερα από μακρά πολιορκία και, ως τμήμα των όρων της παράδοσης, στους προτεστάντες κατοίκους της πόλης δόθηκε διετής διορία προκειμένου να τακτοποιήσουν τις υποθέσεις τους καινατην εγκαταλείψουν.[23]
Οι περισσότεροι κατέφυγαν στηνΟλλανδία, στον βορρά, υποβοηθώντας τη χρυσή εποχή της Ολλανδίας. Οι τραπεζικές εργασίες στην Αμβέρσα ελέγχθηκαν, επί μία γενεά, από τηΓένοβα, καιτο Άμστερνταμ έγινε το νέο εμπορικό κέντρο.
Χάρτης της Αμβέρσας (1624)Η Αμβέρσα καιο ποταμός Σχέλντε. Φωτοχρωμία 1890–1900."Άποψη της Αμβέρσας καιτου παγωμένου Σχέλντε" (1590). Πίνακας τουΛούκας φαν Φάλκενμπορχ.
Η αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Ολλανδικής δημοκρατίας ύστερα από τηΣυνθήκη του Μύνστερτο 1648 όριζε ότι οΣχέλντεθα πρέπει να κλείσει γιατη ναυσιπλοΐα, γεγονός που κατέστρεψε τις εμπορικές δραστηριότητες της Αμβέρσας. Ο περιορισμός αυτός παρέμεινε σε ισχύ έως το 1863, ανκαιοι περιορισμοί χαλάρωσαν κατά τη διάρκεια της γαλλικής κυριαρχίας από το 1795 έως το 1814, όπως και κατά την περίοδο πουτοΒέλγιο αποτελούσε τμήμα του Βασιλείου των Κάτω Χωρών (1815 - 1830). Η Αμβέρσα είχε φτάσει στο κατώτατο οικονομικό της επίπεδο το 1800 και ο πληθυσμός της είχε μειωθεί σε κάτω από 40.000 κατοίκους, όταν οΜέγας Ναπολέων, αντιλαμβανόμενος τη στρατηγική της σημασία, παρείχε κονδύλια γιανα μεγαλώσει το λιμάνι της, μετην κατασκευή νέας προβλήτας, η οποία ακόμα και σήμερα αποκαλείται "η προβλήτα του Βοναπάρτη". Δημιουργήθηκε επίσης, μέσω υδατοφράκτη, δίοδος προς τη θάλασσα και εκβαθύνθηκε ο Σχέλντε, ώστε να μπορούν μεγαλύτερα πλοία να προσεγγίζουν την πόλη.[21]Ο Ναπολέων έλπιζε ότι κάνοντας την Αμβέρσα τοπιο τέλειο λιμάνι στην Ευρώπη θα μπορούσε να ανταγωνιστεί το λιμάνι του Λονδίνου κι έτσι να μειώσει τη βρετανική ανάπτυξη. Ωστόσο, χάνοντας τημάχη του Βατερλώδεν μπόρεσε ναδειτο σχέδιό τουνα ολοκληρώνεται.
[24]
Η Αμβέρσα από την αριστερή όχθη του Σχέλντε (περ. 1890 – 1900)
Το 1830 η πόλη καταλήφθηκε από τους Βέλγους εξεγερμένους, αλλά τοκάστρο της εξακολουθούσε να κατέχει η ολλανδική φρουρά, με επικεφαλής τον στρατηγό Ντάβιντ Χέντρικ Σασσέ (David Hendrik Chassé). Επί ένα διάστημα, ο Σασσέ βομβάρδιζε περιοδικά την πόλη, προκαλώντας της μεγάλες καταστροφές αλλά, το 1832, το κάστρο πολιορκήθηκε από τη γαλλική Στρατιά του Βορρά υπό τον Στρατάρχη Ζεράρ. Κατά την επίθεση αυτή η πόλη υπέστη και άλλες καταστροφές. Τον Δεκέμβριο του 1832, ύστερα από γενναία άμυνα, ο Σασσέ προέβη σε έντιμη παράδοση, τερματίζοντας έτσι την πολιορκία της πόλης. Αργότερα, τον ίδιο αιώνα,
κατασκευάστηκε, από τονΑνρί Αλεξίς Μπριαλμόν (Henri Alexis Brialmont) διπλός δακτύλιος οχυρωματικών έργων, σε απόσταση 10 χλμ. από το κέντρο της πόλης, καθώς η Αμβέρσα θεωρήθηκε ζωτικής σημασίας πόλη γιατην επιβίωση του νεοσύστατου βελγικού κράτους. Κατά το τέλος του 19ου αιώνα, η Αμβέρσα επανεμφανίστηκε σε παγκόσμιο επίπεδο, διοργανώνοντας τηνΠαγκόσμια Έκθεση της Αμβέρσας, το 1894, την οποία επισκέφθηκαν 3 εκατομμύρια άτομα.
[25]
Η Αμβέρσα ήταν η πρώτη πόλη που φιλοξένησε τοΠαγκόσμιο Πρωτάθλημα Γυμναστικήςτο 1903. Κατά τη διάρκεια τουΑ΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η πόλη έγινε το σημείο αναδίπλωσης του βελγικού στρατού ύστερα από την ήττα τουστηΛιέγη. Η πολιορκία της Αμβέρσας, το 1914, διήρκεσε 11 ημέρες καιη πόλη καταλήφθηκε ύστερα από σκληρές μάχες από τον γερμανικό στρατό καιοι Βέλγοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν δυτικότερα. Η Αμβέρσα παρέμεινε υπό γερμανική κατοχή ως την υπογραφή της ανακωχής (1918).
Το 1920 η Αμβέρσα φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς αγώνες. Κατά τη διάρκεια τουΒ΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η πόλη είχε στρατηγική σημασία, λόγω του λιμανιού της. Καταλήφθηκε από τους Γερμανούς τον Μάιο του 1940 και απελευθερώθηκε από την 11η Βρετανική Στρατιά στις 4 Σεπτεμβρίου 1944. Οι Γερμανοί προσπάθησαν να καταστρέψουν το λιμάνι της πόλης, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι Σύμμαχοι γιατη μεταφορά υλικού στην ακτή. Χιλάδες πύραυλοι Ραινμπότε (Rheinbote) και ιπτάμενες βόμβες V1 και V2 κατέστρεψαν την πόλη, την οποία χτύπησαν περισσότερες ιπτάμενες βόμβες συνολικά απ' όσες έπεσαν σε όλους τους άλλους στόχους κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η προσπάθεια αυτή απέτυχε, καθώς πολλές από τις βόμβες δεν έπεσαν στο λιμάνι αλλά σε άλλα σημεία της πόλης. Συνέπεια αυτού ήταν η πόλη να υποστεί σημαντικές καταστροφές, αλλά ανοικοδομήθηκε μετά το τέλος του πολέμου σεπιο μοντέρνο στυλ. Μετά τον πόλεμο η Αμβέρσα, που είχε ευμεγέθη πληθυσμό Εβραίων πριν από τον πόλεμο, έγινε ξανά μείζον ευρωπαϊκό κέντρο Ορθόδοξων Εβραίων και ιδιαίτερα Χασιδιτών.
Ο Μίχαελ Ράικεβερτ ( Michael Ryckewaert) υποστήριξε τη σημασία του δεκαετούς σχεδίου ανασυγκρότησης του λιμανιού της Αμβέρσας (1956 - 1965). Το σχέδιο προέβλεπε επέκταση του λιμανιού και εκσυγχρονισμό των υποδομών τουσε βάθος δεκαετίας, με εθνική χρηματοδότηση και προβλεπόμενη τη δημιουργία μιας σειράς από αποβάθρες σε κανάλια. Τη μεγαλύτερη σημασία είχε η διευκόλυνση της επέκτασης της βορειοανατολικής μητροπολιτικής περιοχής, η οποία προσείλκυε νέες βιομηχανίες. Επεκτείνοντας τη γραμμική διάταξη κατά μήκος του ποταμού Σχέλντε, οι σχεδιαστές συνέχισαν το ίδιο γραμμικό μοντέλο της πόλης. Οι περιφερειακές κοινότητες θα συνδέονταν μετην κύρια λωρίδα. Ο Ράικεβερτ επιχειρηματολογεί, αντίθετα μετοπιο πολύπλοκο σχέδιο Europoortγιατο λιμάνι τουΡότερνταμ, ότι η μεθόδευση γιατην Αμβέρσα πέτυχε λόγω της ευελιξίας της στρατηγικής εκτέλεσης του προγράμματος ως συμπαραγωγής μεταξύ των διαφόρων αρχών και ιδιωτικών φορέων.[26]
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Αμβέρσα επανήλθε ως κέντρο της διεθνούς μόδας. Δίνοντας έμφαση στην πρωτοπορία, προσπάθησε να ανταγωνιστεί τοΠαρίσι, τοΛονδίνο, τοΜιλάνοκαιτηΝέα Υόρκη. Ξεκίνησε διοργανώνοντας μεγάλα τουριστικά και πολιτιστικά δρώμενα.[27]
Το1958, στα πλαίσια του 10ετούς προγράμματος ανάπτυξης του λιμανιού, οι κοινότητες Μπέρεντρεχτ, Ζάντφλιτ και Λίλλο ενσωματώθηκαν στην περιοχή της πόλης χάνοντας τη διοικητική τους αυτοτέλεια. Κατά τη συγχώνευση των κοινοτήτων που πραγματοποίησε το1983γιατην απλοποίηση της διοίκησης, οι κοινότητες Μπέρχεμ, Μποργκερχάουτ, Ντέρνε, Έκερεν, Χόμποκεν, ΜπέρχεμκαιΒίλρεϊκ ενσωματώθηκαν επίσης στον Δήμο. Εκείνη την εποχή η πόλη διαιρέθηκε στις προαναφερθείσες συνοικίες. Τότε οι συνοικίες απέκτησαν διορισμένα συμβούλια, αργότερα αυτά έγιναν αιρετά.[28]
Το Δημαρχείο της Αμβέρσας στηGrote Markt (κεντρική πλατεία)Τα κτίσματα των Συντεχνιών του 16ου αιώνα στηGrote MarktΟ Καθεδρικός ναός της Παναγίας Onze-Lieve-Vrouwekathedraal: Άποψη από τηGroenplaats. Είναι ο ψηλότερος καθεδρικός στις Κάτω Χώρεςκαι στεγάζει αρκετά τρίπτυχα του ζωγράφου Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς. Παραμένει το ψηλότερο κτίριο στην πόλη.Το άγαλμα του Μπράμπο μετο κομμένο χέρι του γίγαντα ΆντιγκονΤο δικαστικό μέγαρο της Αμβέρσας
Κατά τον 16ο αιώνα η Αμβέρσα ήταν διάσημη γιατην οικονομική ευμάρεια των κατοίκων της ("Antwerpia nummis") (nummis (λατ.) = μετρητά). Τα σπίτια αυτών των πλούσιων εμπόρων έχουν διατηρηθεί διεσπαρμένα σε ολόκληρη την πόλη. Οι πυρκαγιές των βομβαρδισμών κατέκαψαν ορισμένα παλαιά κτίρια, όπως ο οίκος της Χανσεατικής Ένωσης στις βόρειες αποβάθρες το 1891. Η πόλη υπέστη, επίσης, σημαντικές καταστροφές από τις ιπτάμενες βόμβες και πρόσφατα παλαιά ημικατεστραμμενα κτίρια κατεδαφίστηκαν γιανα ανεγερθούν καινούργια.
Ζωολογικός Κήπος: Δημιουργήθηκε το 1843 και διαθέτει 769 είδη και 6.000 ζώα. Είναι ένας από τους παλαιότερους ζωολογικούς κήπους του κόσμου και φημισμένος γιατο υψηλό επίπεδο στο οποίο διατηρείται αλλά καιγια τις έρευνές του.
Δημαρχείο: Χρονολογείται από το 1565 και διαθέτει πύργο-κωδωνοστάσιο (belfort) σε αναγεννησιακό στυλ.
Κεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός (Antwerpen-Centraal): Σχεδιάστηκε από τονΛουί Ντελασενζερί (Louis Delacenserie) και ολοκληρώθηκε το 1905. Διαθέτει δύο μνημειακές προσόψεις σεστυλνεο-μπαρόκ και ένα μεγάλο θόλο από μέταλλο και γυαλί (60 μ.). Το εσωτερικό είναι διακοσμημένο με επίχρυσα καιμάρμαρο.
Καθεδρικός ναός της Παναγίας (Onze-Lieve-Vrouwekathedraal): Ο ναός άρχισε να κτίζεται τον 14ο αιώνα και ολοκληρώθηκε το 1518. Στο εσωτερικό του υπάρχουν τέσσερα τρίπτυχα τουΠέτερ Πάουλ Ρούμπενς.
Ναός του Αγίου Ιακώβου: Είναι περισσότερο διακοσμημένος από τον καθεδρικό και στεγάζει τον τάφο του Ρούμπενς.
Ναός του Αγίου Παύλου: Διαθέτει πολύ όμορφο εσωτερικό σεστυλμπαρόκ. Βρίσκεται μερικές εκατοντάδες μέτρα από την κεντρική πλατεία (Grote Markt).
Μουσείο Φλέεσχάους (Vleeshuis, αίθουσα κρεοπωλών): Είναι κτίσμα από τούβλα σεστυλ μπαρόκ, σε μικρή απόσταση από τη Χρότε Μαρκτ (κεντρική πλατεία). Αρχικά στέγαζε τη Συντεχνία των κρεοπωλών, σήμερα στεγάζει μια συλλογή από μουσικά όργανα (περιλαμβανομένων και μερικών αρπιχόρδων κατασκευής Ruckers). Σε αυτό δίνονται περιστασιακά συναυλίες.
Μουσείο Πλαντάιν - Μορέτους: Σε αυτό διατηρείται η οικία του τυπογράφου Κριστόφφελ Πλαντάιν (Christoffel Plantijn) καιτου διαδόχου τουΓιαν Μορέτους (Jan Moretus).
Ναός του Αγίου Βονιφατίου: Είναι αγγλικανική εκκλησία και έδρα της Αρχιμανδριτείας βορειοδυτικής Ευρώπης.
Boerentoren: (Ο πύργος των αγροτών ή πύργος KBC): Είναι πύργος 26 ορόφων, κατασκευασμένος το 1932, αποτελώντας τον παλαιότερο ουρανοξύστη της Ευρώπης.[29]
Οικία - Μουσείο Ρούμπενς: Είναι το εργαστήριο καιη οικία του μεγάλου ζωγράφου στην Αμβέρσα (1557 - 1640). Σήμερα αποτελεί μουσείο.
Beurs (Χρηματιστήριο): Κτίστηκε το 1872.
Δικαστικό μέγαρο: Σχεδιάστηκε σε συνεργασία από τους "Richard Rogers Partnership", "Arup" και "VK Studio" και εγκαινιάστηκε από τον βασιλέα Αλβέρτοτο 2006. Αυτό το κτίσμα είναι το ακριβώς αντίθετο του αντίστοιχου τωνΒρυξελλών, που είναι βαρύ και σκοτεινό. Οι αίθουσες είναι διατεταγμένες σε έξι πτέρυγες, που συγκλίνουν σεμια μεγάλη κεντρική αίθουσα και περιβάλλονται από κωνικές κατασκευές γιατον εσωτερικό τους φωτισμό από τον βορρά και θυμίζουν ιστία από τα ποταμόπλοια στον παρακείμενο ποταμό Σχέλντε. Είναι κτισμένο πάνω στον παλαιό σταθμό Ζάουντ (Zuid, νότιος) στο άκρο μιας θαυμάσιας άποψης του νότιου άκρου της οδού Amerikalei. Ο δρόμος αυτός σχεδόν εξαφανίζεται καθώς περνά, με σήραγγα, κάτω από την πλατεία Μπολιβάρ (Bolivarplaats) και βγαίνει στο "δαχτυλίδι της Αμβέρσας". Μετον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται ήσυχη πρόσβαση μετα πόδια, ποδήλατο ή τραμ (γραμμη 12). Το ψηλότερο "ιστίο" του κτίσματος έχει ύψος 51 μ., η συνολική του επιφάνεια είναι 77.000 μ2και κόστισε 130 εκατομμύρια.
Ζούρενμπορχ (Zurenborg): Μικρή γειτονιά του τέλους του 19ου αιώνα σεστυλμπελ-επόκστα όρια Αμβέρσας και Μπέρχεμ με πολλά αρχιτεκτονικά στοιχεία Αρ-νουβώ. Έχει τη φήμη μιας από τις πλέον γνήσιες αστικές περιοχές της μπελ επόκ στην Ευρώπη. Ανκαιτα κτίρια της γειτονιάς έχουν κριθεί διατηρητέα ως μνημεία εθνικής κληρονομιάς, δεινοπαθούν από τους κραδασμούς λόγω της βαριάς κυκλοφορίας και της ρύπανσης.
Μουσείο aan de Stroom: Έχει ύψος 60 μ. και σχεδιάστηκε από την ομάδα αρχιτεκτόνων Neutelings Riedijk Architects. Η πρόσοψη είναι κατασκευασμένη από ινδικό κόκκινο ψαμμίτηκαι καμπυλωτό γυαλί. Στεγάζει 470.000 αντικείμενα, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται ακόμη στις αποθήκες.
Ανκαιη Αμβέρσα ήταν οχυρωμένη πόλη, ελάχιστα απομένουν από τις οχυρώσεις της: Μερικά απομεινάρια των παλαιών τειχών είναι ορατά κοντά στοVleeshuisστη συμβολή των οδών BloedbergκαιBurchtgracht. Ένα αντίγραφο του κάστρου που ονομαζόταν Het Steen (Η Πέτρα) έχει μερικά αποκατασταθεί κοντά στην αποβάθρα του Σχέλντε του 19ου αιώνα.
Η ανάπτυξη της Αμβέρσας ως οχυρωμένης πόλης τεκμηριώνεται από αρχεία μεταξύ του 10ουκαιτου 20ού αιώνα. Οι οχυρώσεις αναπτύχθηκαν σε διάφορες φάσεις:
10ος αιώνας: Οχύρωση της αποβάθρας με τοίχο και ανάχωμα
12ος και 13ος αιώνας: Κατασκευάστηκαν κανάλια (αποκαλούμενα "vlieten" και "ruien")
16ος αιώνας: Οι Ισπανοί κατασκευάζουν οχυρώσεις
19ος αιώνας: Ο Μπριαλμόν κατασκευάζει διπλό δακτύλιο οχυρωματικών έργων γύρω από την πόλη, κατεδαφίζοντας τα ισπανικά έργα.
20ός αιώνας: Το 1960 κατεδαφίζεται ο εσωτερικός δακτύλιος οχυρώσεων, παροπλίζεται ο εξωτερικός.
Σύμφωνα μετηνΑΑΡΑ (American Association of Port Authorities) το λιμάνι της Αμβέρσας ήταν, σε χωρητικότητα το 17ο μεγαλύτερο λιμάνι στον κόσμο το 2005 και δεύτερο μετά το λιμάνι τουΡότερνταμστην Ευρώπη. Διαχειρίζεται σημαντικό όγκο γενικών και βαρέων εμπορευμάτων αλλά και χύδην φορτία. Στις προβλήτες του λιμανιού υπάρχουν πέντε μεγάλα διυλιστήρια, που συγκεντρώνουν μεγάλο τμήμα της πετροχημικής βιομηχανίαςκαι έπονται μόνον αυτών στοΧιούστοντουΤέξας. Η ηλεκτροπαραγωγή είναι, επίσης, σημαντικός τομέας δραστηριοποίησης, με τέσσερα πυρηνικά εργοστάσια στοΝτελ (Doel), ένα συμβατικό ηλεκτροπαραγωγό σταθμό στο Κάλλο (Kallo) και μικρότερα μικτής χρήσης εργοστάσια. Στο βόρειο τμήμα της περιοχής του λιμανιού υπάρχει μια "φάρμα ανεμογεννητριών", η οποία πρόκειται να επεκταθεί κατά το διάστημα 2014 - 2020.[30]Οι παλαιές ασβεστολιθικές αποβάθρες που περιβάλλουν τον Σχέλντε σε μήκος 5,6 χλμ. διατηρήθηκαν λόγω της συναισθηματικής τους αξίας και σήμερα χρησιμοποιούνται κυρίως από κρουαζιερόπλοια και μικρά σκάφη.
Η άλλη οικονομική δραστηριότητα της Αμβέρσας είναι το εμπόριο διαμαντιών, που διεξάγεται στη λεγόμενη "συνοικία των διαμαντιών" (Diamantkwartier).[31]Η πόλη διαθέτει τέσσερα χρηματιστήρια διαμαντιών: Τη Λέσχη διαμαντιών της Αμβέρσας, τοBeurs voor Diamanthandel, τοAntwerpsche DiamantkringκαιτοVrije Diamanthandel.[32] Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Χασιδική κοινότητα Εβραίων κυριάρχησε στον τομέα εμπορίας διαμαντιών, ανκαι κατά τα τελευταία χρόνια σημαντική είναι η διείσδυση στον τομέα και Ινδών εμπόρων.[33]Το Παγκόσμιο Κέντρο διαμαντιών της Αμβέρσας, διάδοχος φορέας τουHoge Raad voor Diamant, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη θέσπιση προτύπων, ρυθμίζοντας θέματα επαγγελματικής ηθικής, στην εκπαίδευση καιτην προώθηση των συμφερόντων της πόλης ως κέντρου της βιομηχανίας διαμαντιών.
Αυτοκινητόδρομος έξι λωρίδων περικυκλώνει την Αμβέρσα παρακάμπτοντας το κέντρο και διέρχεται από τμήμα της αστικής περιοχής της πόλης. Είναι γνωστός ως "ο δακτύλιος της Αμβέρσας" και συνδέει την Αμβέρσα με τις Βρυξέλλες, το Χάσσελτ καιτηΛιέγη, τηΓάνδη, τηΛιλκαιτηνΜπρυζ, τηνΜπρέντακαιτοΜπέρχεν οπ Ζόομ (Ολλανδία). Οι όχθες του Σχέλντε συνδέονται μέσω τριών σηράγγων, τη σήραγγα Waasland (κατασκευής 1934), τη σήραγγα Κένεντι (1967) καιτη σήραγγα Liefkenshoek (1991). Η κίνηση στον δακτύλιο είναι πυκνή, ιδιαίτερα κατά τις ώρες αιχμής, γεγονός που οδήγησε στην πρόταση κατασκευής ενός νέου συνδέσμου προς αυτοκινητοδρόμους, τονOosterweelconnection, ο οποίος θα συνεπαγόταν την κατασκευή μιας μακράς γέφυρας (Lange Wapper) πάνω από τις αποβάθρες της βόρειας πλευράς της πόλης, σε συνδυασμό μετη διαπλάτυνση του ήδη υπάρχοντος αυτοκινητηδρόμου, ώστε να διαθέτει δεκατέσσερις λωρίδες κυκλοφορίας. Το σχέδιο αυτό απορρίφθηκε ύστερα από δημοψήφισμα το 2009.
Τον Σεπτέμβριο του 2010 η Φλαμανδική Κυβέρνηση αποφάσισε να αντικαταστήσει τη γέφυρα μεμια σειρά σηράγγων. Υπάρχουν ιδέες κάλυψης του δακτυλίου με τρόπο παρόμοιο με τους περιφερειακούς του Παρισιού, της Μαδρίτης, τουΑμβούργουκαι άλλων πόλεων. Μετον τρόπο αυτό θα επανασυνδεθεί η πόλη μετα προάστιά της καιθα δοθούν ευκαιρίες ανάπτυξης, ώστε να διευκολυνθεί η κατάσταση λόγω της προβλεπόμενης αύξησης πληθυσμού, που σήμερα δεν είναι δυνατή λόγω της ρύπανσης καιτου θορύβου της κυκλοφορίας στον δακτύλιο. Το παλαιότερο σχέδιο κατασκευής ενός δεύτερου δακτυλίου εκτός της αστικής περιοχής γιανα διοχετεύεται η κίνηση από/προς το λιμάνι καιτα οχήματα πουδεν έχουν προορισμό την Αμβέρσα, δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
Ο κεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός (Antwerp Centraal) είναι από μόνος του αρχιτεκτονικό μνημείο και μνημονεύεται στη νουβέλα του W. G. Sebald Austerlitz. Πριντο 2007, οπότε ολοκληρώθηκε μια σήραγγα που περνά προς βορρά διασχίζοντας υπόγεια την πόλη γιαναβγειεκ νέου στην επιφάνεια στον παλαιό σταθμό Antwerp Dam, ο κεντρικός ήταν απλά τερματικός σταθμός. Τα τρένα από Βρυξέλλες προς Ολλανδία όφειλαν είτε να κάνουν όπισθεν στον Σεντράαλ ή να σταματήσουν στον σταθμό του Μπέρχεμ, 2 χλμ. νότια καιστη συνέχεια να διαγράψουν ένα ημικύκλιο προς τα ανατολικά, γύρω από το Σίνγκελ. Τώρα σταματούν στο χαμηλότερο επίπεδο του σταθμού και συνεχίζουν προς την ίδια κατεύθυνση.
Στην Αμβέρσα υπάρχει, επίσης, οAntwerpen-Noord, ένας από τους μεγαλύτερους σταθμούς διαλογής φορτηγών βαγονιών και δεύτερος σε μέγεθος στην Ευρώπη. Η πλειονότητα των φορτηγών τρένων αναχωρούν από ή καταλήγουν εδώ. Διαθέτει δύο τεχνητά αναχώματα διαλογής (humps) και περισσότερες από 100 γραμμές.
Στην πόλη υπάρχει ιστός από γραμμές λεωφορείων καιτραμ, που διαχειρίζεται η εταιρεία De Lijnκαι παρέχουν πρόσβαση στο κέντρο της πόλης, τα προάστια καιτην αριστερή όχθη του Σχέλντε. Το δίκτυο τραμ απαρτίζεται από 12 γραμμές, ορισμένα τμήματα εξ αυτών είναι υπόγεια και αποκαλούνται "προ-μετρό". Σε αυτά περιλαμβάνεται καιμια σήραγγα που περνά κάτω από τον ποταμό.
ΤοVelo είναι μία δημόσια/δημοτική υπηρεσία μετακίνησης μέσω κοινής χρήσης ποδηλάτων, η οποία καλύπτει το σύνολο της πόλης της Αμβέρσας και συνδέεται εύκολα μετο υπόλοιπο μεταφορικό δίκτυο τρένων, τραμ και λεωφορείων. Ο χρήστης μπορεί να χρησιμοποιήσει την υπηρεσία Velo για διαδρομές μέσα στην πόλη αλλά καιτα περίχωρα της.
Η διαδικασία είναι απλή καιο οποιοσδήποτε μπορεί νατη χρησιμοποιήσει είτε άμεσα με χρέωση ανά μισή ώρα χρήσης είτε με ετήσια συνδρομή, η οποία απευθύνεται κυρίως στους μόνιμους κάτοικους και τους συχνούς επισκέπτες της πόλης.
Το Velo είναι μια υπηρεσία που αναπτύχθηκε από τη δημοτική αρχή όταν το 2010 αναζητούσε μια εναλλακτική μεταφορική λύση εντός της πόλης, πουνα ευνοεί την ευημερία των κατοίκων καινα είναι φιλική προς το περιβάλλον. Η ιδέα των ποδηλάτων κοινής χρήσης ταίριαζε τόσο στο ύφος της πόλης όσο καιστη νοοτροπία των κατοίκων της καιη υπηρεσία ξεκίνησε να προσφέρεται από τον Ιούλιο του 2011. Αρχικά περιλάμβανε 80 σταθμούς με 1000 διαθέσιμα ποδήλατα. Το εγχείρημα στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία αφού αγκαλιάστηκε τόσο από τους επισκέπτες όσο και από τους μόνιμους κάτοικους και έτσι το έτος 2019 ο αριθμός των διαθέσιμων ποδηλάτων έφτασε τα 4200 δημιουργώντας ένα εκτεταμένο δίκτυο που καλύπτει κάθε γωνιά της πόλης. Το Velo αποτελεί μια οικονομική και περιβαλλοντικά φιλική λύση γιανα περιηγηθεί κάποιος στην πόλη της Αμβέρσας, η οποία τόσο από άποψη μεγέθους όσο και από πλευράς ποδηλατικού οδικού δικτύου προσφέρεται για αυτή τη μορφή μετακίνησης.
Το μικρό Διεθνές Αεροδρόμιο της Αμβέρσας βρίσκεται στοΝτερν (Deurne) και εξυπηρετεί το επιβατικό κοινό προς ευρωπαϊκούς προορισμούς. Συνδέεται μετο κέντρο της πόλης με λεωφορειακή γραμμή.
Το αεροδρόμιο είναι, επίσης, έδρα της VLM Airlines (κεντρικά γραφεία) ενώ γραφεία διατηρεί καιη εταιρεία CityJet.[34][35] Όταν υπήρχε η εταιρία VG Airlines (ή Delsey Airlines), διατηρούσε τα κεντρικά γραφεία της στο προάστιο Μερκσεμ (Merksem).[36]
Το μεγαλύτερο αεροδρόμιο του Βελγίου, αυτό των Βρυξελλών, βρίσκεται περίπου 45 χλμ. από την Αμβέρσα και συνδέει την πόλη με ολόκληρο τον κόσμο. Και αυτό συνδέεται με λεωφορειακή γραμμή από το κέντρο της πόλης αλλά και σιδηροδρομικά. Η νέα σιδηροδρομική γραμμή Diaboloπου εγκαινιάστηκε το 2012 συνδέει την Αμβέρσα απευθείας μετο αεροδρόμιο. Υπάρχει επίσης απευθείας σιδηροδρομική σύνδεση μετο αεροδρόμιο του Σαρλερουά δύο φορές ανά ώρα (κατά τις εργάσιμες ημέρες).
Ανεπίσημα οι περισσότεροι κάτοικοι της Αμβέρσας (αποκαλούνται στα φλαμανδικά Antwerpenaren) μιλούν τηνAntverpian, μια διάλεκτο πουοι Ολλανδόφωνοι αναγνωρίζουν ως ξεχωριστή από τις άλλες διαλέκτους της Βραβάντης, λόγω της προφοράς των φωνηέντων. Στο θέατρο Echt Antwaarps Teater ανεβαίνουν παραστάσεις σε αυτή τη διάλεκτο.
Η Αμβέρσα είναι ανερχόμενη πόλη στον χώρο της μόδας. Κατέχει "Καλτ" θέση στον χώρο της μόδας, κύρια λόγω της Βασιλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών της, μιας από τις πλέον σημαντικές ακαδημίες σπουδών στη μόδα στην Ευρώπη. Αποτέλεσε το κέντρο εκπαίδευσης πολλών Βέλγων σχεδιαστών μόδας. Από το 1980, πολλοί απόφοιτοι της Ακαδημίας έγιναν διεθνώς αναγνωρισμένοι σχεδιαστές μόδας με έδρα την Αμβέρσα. Η πόλη ασκεί τεράστια επίδραση σε άλλους Βέλγους σχεδιαστές μόδας, όπως οι Raf Simons, Veronique Branquinho, Olivier Theyskens and Kris Van Assche.[37]
Η πόλη είναι διάσημη γιατα τοπικά της προϊόντα. Κάθε χρόνο τον Αύγουστο πραγματοποιείται η γιορτή Bollekesfeest, στην οποία προβάλλονται προϊόντα όπως η "Bolleke", μπίραστο χρώμα του ήλεκτρου, που παρασκευάζεται από τη ζυθοποιία De Koninck. Τα γλυκά Mokatine, δημιουργία των ζαχαροπλαστείων Roodthooft, τοElixir D'Anvers, τοπικά παρασκευαζόμενο λικέρ, τοπικά καβουρδισμένος καφές από την εταιρεία Koffie Verheyen, ζάχαρη από το Κάντικο (Ινδία), μαριναρισμένη ρέγγακαι κρέας αλόγου είναι ορισμένα δείγματα τοπικών σπεσιαλιτέ. Ένα από τα πλέον γνωστά προϊόντα της πόλης είναι τα μπισκότα της, ταAntwerpse Handjes (χέρια της Αμβέρσας), τα οποία κατασκευάζονται από ζύμη με μείγμα αμυγδάλου και σοκολάτας γάλακτος και συμβολίζουν το σήμα κατατεθέν καιτη λαογραφία της. Τα τοπικά προϊόντα εκπροσωπεί ημη κερδοσκοπική εταιρεία Streekproducten Provincie Antwerpen vzw.
Μια ακόμη ομάδα στην πόλη είναι ηΚ. Μπέρσχοτ Φ.Α.Κ., που ιδρύθηκε το 1899 από πρώην παίκτες της Ρουαγιάλ Αντβέρπ. Αγωνιζόταν στοΟλυμπιακό Στάδιο, το κύριο κτίσμα των Ολυμπιακών Αγώνων και ανέστειλε τις δραστηριότητές της τον Μάιο του 2013 λόγω οικονομικών προβλημάτων.[42]
Το κεντρικό κτίριο στο Middelheim του Πανεπιστημίου της Αμβέρσας
Στην Αμβέρσα υπάρχει ένα πανεπιστήμιο και αρκετά κολέγια. ΤοΠανεπιστήμιο της Αμβέρσας (Universiteit Antwerpen) δημιουργήθηκε το 2003, με συγχώνευση των Ιδρυμάτων RUCA, UFSIA και UIA, των οποίων οι ρίζες ανάγονται ως το 1872. Στο πανεπιστήμιο φοιτούν περίπου 13.000 σπουδαστές, γεγονός πουτο καθιστά το 3οπιο πολυπληθές πανεπιστήμιο της Φλάνδρας, ενώ έχει και 1.800 ξένους σπουδαστές. Διαθέτει επτά εγκαταστάσεις διεσπαρμένες σε τέσσερις πανεπιστημιουπόλεις στο κέντρο καιστα νότια της πόλης. Μετά τις σπουδές απονέμονται τίτλοι "μπάτσελορ", "μάστερ" και μεταπτυχιακοί.
Ανάμεσα στα κολέγια της πόλης συγκαταλέγονται τοΚολέγιο του Καρλομάγνου (Karel de Grote Hogeschool) με περίπου 10.000 φοιτητές και προσωπικό 1.300 ατόμων, το κολέγιο Πλαντάιν (Plantijn Hogeschool) με περίπου 3.700 φοιτητές καιτο κολέγιο Αρτένσις (Artesis Hogeschool) με περίπου 8.000 φοιτητές και προσωπικό 1.600 ατόμων.
↑Η μητροπολιτική περιοχή της, η οποία καλύπτει την ίδια την πόλη συν 18 ανεξάρτητες κοινότητες, έχει πληθυσμό 1.700.000 αλλά, σύμφωνα μετη βελγική στατιστική υπηρεσία, ο πληθυσμός τους προσμετράται χωριστά.
↑«De Belgische Stadsgewesten 2001»(PDF). Statistics Belgium. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο(PDF) στις 29 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2008. Καθορισμός των μητροπολιτικών περιοχών στο Βέλγιο.
↑Antwerp Tourist Information – Meredith Booney, "Το όνομα 'Antwerp' έχει συνδεθεί μετη λέξη "aanwerp" (αλλούβια απόθεση), που αποτελεί γεωγραφικό χαρακτηριστικό γιατην αρχική εγκατάσταση στην περιοχή".
↑Donald J. Harreld, "Atlantic Sugar and Antwerp's Trade with Germany in the Sixteenth Century," Journal of Early Modern History, 2003, Vol. 7 Issue 1/2, pp 148–163
↑R. B. Ouithwaite, "The Trials of Foreign Borrowing: the English Crown and the Antwerp Money Market in the Mid-Sixteenth Century," Economic History Review, August 1966, Vol. 19 Issue 2, pp 289–305 in JSTOR
↑Javier Gimeno Martínez, "Selling Avant-garde: How Antwerp Became a Fashion Capital (1990–2002)," Urban Studies November 2007, Vol. 44 Issue 1３, pp 2449–2464
↑"De Ceuninck", Koenraad (2009). De gemeentelijke fusies van 1976. Een mijlpaal voor de lokale besturen in België. Die keure, Brugge.
Σχετικά πολυμέσα.svg)
.svg)
ακούστε), γαλλικά: Anvers, προφέρεται: [ɑ̃vɛʁs] (
_-_View_of_the_Pier_of_Antwerp_from_the_Vlaams_Hoofd.jpg)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
