Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί καινα αφαιρεθεί. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 20/03/2017.
ΗΣωματιδιακή φυσική ή Φυσική τωνστοιχειωδών σωματιδίων είναι κλάδος της φυσικήςπου μελετά ταστοιχειώδη σωματίδιαπου συγκροτούν τηνύλη καθώς καιτην συμπεριφορά (ακτινοβολία), και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους. Λέγεται επίσης καιφυσική υψηλών ενεργειών, επειδή πολλά στοιχειώδη σωμάτια δεν υφίστανται υπό τις συμβατικές συνθήκες που συναντάμε στηφύση όπως τη γνωρίζουμε στονπλανήτη μας, αλλά μπορούν να δημιουργηθούν καινα ανιχνευθούν μέσω ενεργειακών κρούσεωνμε άλλα σωματίδια, όπως γίνεται στους επιταχυντές σωματιδίων.
Όπως είναι πλέον γνωστό, όλες οι μορφές της ύλης αποτελούνται από άτοματα οποία και θεωρούνται ταθεμελιώδη σωματίδια ή σωμάτια κάθε στοιχείου. Αλλά και αυτά τα άτομα είναι συνδυασμοί πιο μικρών σωματιδίων, που αποκαλούνται υποατομικά σωματίδια. Για παράδειγμα, οπυρήνας του ατόμου αποτελείται από νετρόνιακαιπρωτόνια. Πέρα όμως απ΄αυτά, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ακόμη πιο "μικρά" (στοιχειώδη) σωματίδια. Αν δηλαδή ταυποατομικά σωματίδια εξαναγκαστούν να συγκρουστούν με μεγάλες ταχύτητες τότε εμφανίζονται νέα σωματίδια, που καλούνται στοιχειώδη. Ο κλάδος της φυσικής που εξετάζει αυτά τα τελευταία ανακύπτοντα στοιχειώδη σωματίδια ονομάζεται Φυσική των στοιχειωδών σωματιδίων, καιεκτου τρόπου παραγωγής αυτών Φυσική υψηλών ενεργειών.
Η Σωματιδιακή Φυσική συνδέεται πλέον σημαντικά μετη μοντέρνα κοσμολογία, καθώς το ίδιο τοσύμπαν είναι ένας τεράστιος φυσικός επιταχυντής, ενώ η μελέτη των στοιχειωδών σωματιδίων μας δίνει πολλές πληροφορίες γιατη γέννηση καιτην εξέλιξη τουσύμπαντος.
Η ιδέα ότι ηύλη αποτελείται από στοιχειώδη σωματίδια έχει ρίζες τουλάχιστον από τον6ο αιώνα π.Χ.. Η φιλοσοφική ιδέα τουατομισμού μελετήθηκε από αρχαίους Έλληνεςφιλόσοφους όπως οΛεύκιππος, οΔημόκριτοςκαιοΕπίκουρος. Στον19ο αιώνα, οΤζον Ντάλτον συμπέρανε πως κάθε στοιχείο της φύσης αποτελούνταν από ένα μεμονωμένο, μοναδικό τύπο σωματιδίου. Ο Ντάλτον καιοι συνεργάτες του πίστευαν πως αυτά ήταν τα θεμελιώδη σωματίδια της φύσης καιγι' αυτό τα ονόμασαν άτομα, από την ελληνική λέξη άτομο, που σημαίνει αυτό πουδεν τέμνεται. Όμως, προς το τέλος του αιώνα, οι φυσικοί ανακάλυψαν πως τα άτομα δεν ήταν τα θεμελιώδη σωματίδια της φύσης, αλλά αποτελούνταν κι αυτά από άλλα, ακόμη μικρότερα σωματίδια.
Στις δεκαετίες του '50 και '60, ανακαλύφθηκε ένας πολύ μεγάλος αριθμός σωματιδίων, μέσω πειραμάτων σκέδασης, που οδήγησε τους επιστήμονες σε μεγάλη σύγχυση. Η τάξη αποκαταστάθηκε όμως και πάλι, όταν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '70 διατυπώθηκε τοκαθιερωμένο μοντέλο(Standard Model), στο οποίο ο μεγάλος αριθμός των σωματιδίων εξηγήθηκε ως ο συνδυασμός άλλων, πιο θεμελιωδών σωματιδίων, τωνκουάρκ.
Η τρέχουσα κατάσταση της κατάταξης των στοιχειωδών σωματιδίων περιγράφεται στοΚαθιερωμένο Πρότυπο (ή Καθιερωμένο Μοντέλο). Στο Καθιερωμένο Πρότυπο περιγράφονται οιισχυρές, οιασθενείςκαιοιηλεκτρομαγνητικέςθεμελιώδεις δυνάμεις, χρησιμοποιώντας τα ενδιάμεσα μποζόνια βαθμίδας, τους φορείς δηλαδή της εκάστοτε αλληλεπίδρασης. Τα είδη των μποζονίων βαθμίδας είναι ταγκλουόνια, ταW και Z μποζόνιακαιτοφωτόνιο αντίστοιχα. Το Πρότυπο περιέχει επίσης 24 θεμελιώδη σωματίδια (12 ζευγάρια σωματιδίων/αντι-σωματιδίων), τα οποία είναι τα βασικά συστατικά της ύλης, τακουάρκκαιταλεπτόνια. Τέλος, προβλέπει την ύπαρξη ενός τύπου μποζονίου γνωστό και ως μποζόνιο Χιγκς, το οποίο ανακαλύφθηκε πειραματικά στις 4 Ιουλίου 2012 από τα πειράματα ATLAS και CMS του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) του CERΝ.Η ύπαρξη του σωματιδίου του Χιγκς δίνει τη δυνατότητα για εξήγηση στον τρόπο που συγκροτείται η ύλη προσδίδοντάς της ιδιότητες όπως για παράδειγμα η μάζα.
