ΟΤόμας Χάουαρντ, 14ος κόμης του Άρουντελ (αγγλικά: Thomas Howard, 14th Earl of Arundel, 7 Ιουλίου 1585 – 4 Οκτωβρίου 1646) ήταν Άγγλος ευγενής, διπλωμάτης και αυλικός κατά τη διάρκεια της βασιλείας τουβασιλιά Ιακώβου Α΄καιτουβασιλιά Καρόλου Α΄, αλλά έγινε γνωστός ως μεγάλος περιηγητήςκαι συλλέκτης έργων τέχνης παρά ως πολιτικός. Όταν πέθανε είχε στην κατοχή του 700 πίνακες ζωγραφικής, μαζί με μεγάλες συλλογές γλυπτών, βιβλίων, χαρακτικών, σχεδίων και κοσμημάτων αντίκες. Το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του από μαρμάρινα γλυπτά, γνωστά ως Αρουνδελιανά μάρμαρα, κληροδοτήθηκε τελικά στοΠανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Μερικές φορές αναφέρεται ως ο 21ος κόμης του Άρουντελ, αγνοώντας την υποτιθέμενη δεύτερη σύσταση του 1289, ή ως ο 2ος κόμης του Άρουντελ, μετην τελευταία αρίθμηση να εξαρτάται από τοαν θεωρεί κανείς το χρίσμα που απέκτησε ο πατέρας του ως νέα σύσταση ή όχι. Ήταν επίσης 2ος ή 4ος κόμης του Σάρεϊ- και αργότερα έγινε 1ος κόμης του Νόρφολκ (5η δημιουργία). Είναι επίσης γνωστός ως «ο Κόμης Συλλέκτης».
ΟΧένρι Χάουαρντ, κόμης του Νορθάμπτον, θείος του Άρουντελ, τον βοήθησε να ανακτήσει τη βασιλική εύνοια μετά την άνοδο τουΙάκωβου Α΄στον αγγλικό θρόνο το 1603,[11]καιο Άρουντελ επανήλθε στους τίτλους τουκαισε ορισμένα από τα κτήματά τουτο 1604. Άλλα τμήματα των οικογενειακών κτημάτων κατέληξαν στους προ-θείους του. Τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκε τηΛαίδη Αλίθια Τάλμποτ, κόρη τουΓκίλμπερτ Τάλμποτ, 7ου κόμη του Σριούσμπερι, και εγγονή της Μπες του Χάρντγουικ. Θα κληρονομούσε μια τεράστια περιουσία στοΝοτιγχαμσάιρ, τοΓιορκσάιρκαιτοΝτέρμπισαϊρ, συμπεριλαμβανομένου του Σέφιλντ, η οποία αποτελεί έκτοτε το κύριο μέρος της οικογενειακής περιουσίας. Ακόμη καιμε αυτό το μεγάλο εισόδημα, οι συλλεκτικές και οικοδομικές δραστηριότητες του Άρουντελ θατον οδηγούσαν σε μεγάλο χρέος.
Ο Άρουντελ ήταν ικανός διπλωμάτης κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ιακώβου Α. Αφού εγκαταστάθηκε στην αυλή, ταξίδεψε στο εξωτερικό, αποκτώντας το γούστο τουγιατην τέχνη.[11]
Τον Απρίλιο του 1621 ο Άρουντελ προήδρευσε της επιτροπής της Βουλής των Λόρδωνγιατη διερεύνηση των κατηγοριών διαφθοράς κατά τουΦράνσις Μπέικον, τον οποίο υπερασπίστηκε από τον υποβιβασμό του από τον τίτλο του ευγενή, και κατά την πτώση του οποίου διορίστηκε Πρόεδρος της Βουλής. Στις 16 Μαΐου 1621, στάλθηκε για λίγο στονΠύργο του Λονδίνου από τους Λόρδους λόγω προσβολής τουβαρόνου Σπένσερ αναφερόμενος στην αντίστοιχη καταγωγή τους. Στη συνέχεια προκάλεσε την οργή τουπρίγκιπα Καρόλουκαιτουδούκα του Μπάκιγχαμμετην αντίθεσή τουστον (προτεινόμενο) πόλεμο μετηνΙσπανίατο 1624 και μετη συμμετοχή τουστηνπαραπομπήτου δούκα.
Μετον γάμο τουγιουτουΧένριμετη Λαίδη Ελίζαμπεθ Στιούαρτ (κόρη τουΈσμε Στιούαρτ, 3ου Δούκα του Λένοξ) χωρίς την έγκριση του βασιλιά, φυλακίστηκε στον Πύργο από τον Κάρολο Α΄, λίγο μετά την ενθρόνισή του, αλλά απελευθερώθηκε κατόπιν αιτήματος των Λόρδων τον Ιούνιο του 1626, ενώ ήταν και πάλι περιορισμένος στο σπίτι του μέχρι τον Μάρτιο του 1628, όταν απελευθερώθηκε και πάλι από τους Λόρδους. Στις συζητήσεις γιατηνΑναφορά του Δικαίου, ενώ ενέκρινε τα βασικά αιτήματά της, υποστήριξε τη διατήρηση κάποιας διακριτικής ευχέρειας από τον βασιλιά κατά την παραπομπή στη φυλακή. Την ίδια χρονιά συμφιλιώθηκε μετον βασιλιά και έγινε και πάλι μυστικός σύμβουλος.
Το 1636 ο Άρουντελ ανέλαβε μια ανεπιτυχή αποστολή στον αυτοκράτορα Φερδινάνδο Β΄γιανα εξασφαλίσει την επιστροφή τουΠαλατινάτουστον ανιψιό του Καρόλου Α΄, Κάρολο Λουδοβίκο, ο πατέρας του οποίου είχε εκθρονιστεί αφού διεκδίκησε και έχασε τον θρόνο της Βοημίας.[12]Το 1638 του ανατέθηκε η επιμέλεια των οχυρών στα σύνορα μετη Σκωτία και, υποστηρίζοντας μόνος του μεταξύ των ευγενών τον πόλεμο κατά των Σκωτσέζων, έγινε στρατηγός των δυνάμεων του βασιλιά στον πρώτο πόλεμο των επισκόπων, ανκαι «δεν είχε τίποτε το πολεμικό πάνω του παρά μόνο την παρουσία καιτην εμφάνισή του». Δε συμμετείχε στον δεύτερο πόλεμο των Επισκόπων, αλλά τον Αύγουστο του 1640 διορίστηκε λοχαγός νότια τουΤρεντ.
Με τις ταραχές πουθα οδηγούσαν στονΕμφύλιο Πόλεμονα ετοιμάζονται, ο Άρουντελ αποφάσισε ναμην επιστρέψει από τις Κάτω Χώρες στην Αγγλία καιαντ' αυτού εγκαταστάθηκε αρχικά στηνΑμβέρσακαιστη συνέχεια σεμια βίλα κοντά στηνΠάντοβα της Ιταλίας. Συνέβαλε μετο ποσό των 34.000 λιρών στην υπόθεση του βασιλιά και υπέστη σοβαρές απώλειες στον πόλεμο.[11]
Ο Άρουντελ είχε υποβάλει αίτηση στον βασιλιά γιατην αποκατάσταση του προγονικού δουκάτου του Νόρφολκ. Ανκαιη αποκατάσταση δεν επρόκειτο να γίνει μέχρι την εποχή του εγγονού του, ο ίδιος έγινε κόμης του Νόρφολκ το 1644, γεγονός που εξασφάλισε τουλάχιστον ότι ο τίτλος θα παρέμενε στην οικογένειά του. Ο Άρουντελ έπεισε επίσης το Κοινοβούλιο να μεταβιβάσει τις κομητείες του στους απογόνους του παππού του, του4ου δούκα του Νόρφολκ.
Τα ταξίδια του Τόμας ως ειδικού απεσταλμένου σε ορισμένες από τις μεγάλες αυλές της Ευρώπης ενθάρρυναν περαιτέρω το ενδιαφέρον τουγιατη συλλογή έργων τέχνης. Έγινε γνωστός ως προστάτης και συλλέκτης έργων τέχνης, περιγράφηκε από τονΟυόλπολ ως «ο πατέρας της αρετής στην Αγγλία» και ήταν μέλος της ομάδας ειδικών του Γουάιτχολπου σχετιζόταν μετονΚάρολο Α΄.[13] Παρήγγειλε πορτραίτα του ιδίου ή της οικογένειάς του από σύγχρονους δασκάλους όπως οΝτανιίλ Μάιτενς, οΠέτερ Πάουλ Ρούμπενς, οΓιαν ΛίφενςκαιοΆντονι βαν Ντάικ. Απέκτησε άλλους πίνακες τωνΧανς Χόλμπαϊν, Άνταμ Ελσχάιμερ, Μάιτενς, Ρούμπενς και Χόνθορστ.
Ανάμεσα στους ακαδημαϊκούς και λογοτεχνικούς φίλους του Άρουντελ ήταν οιΤζέιμς Ούσερ, Ουίλιαμ Χάρβεϊ, Τζον Σέλντενκαι Φράνσις Μπέικον. Ο αρχιτέκτονας Ίνιγκο Τζόουνς συνόδευσε τον Άρουντελ σε ένα από τα ταξίδια τουστην Ιταλία το 1613 και το 1614, ένα ταξίδι που οδήγησε και τους δύο άνδρες μέχρι τη Νάπολη. Στο Βένετο ο Άρουντελ είδε το έργο τουΠαλλάντιοπου επρόκειτο να επηρεάσει τόσο πολύ τη μετέπειτα καριέρα του Τζόουνς. Αμέσως μετά την επιστροφή του τελευταίου στην Αγγλία, έγινε τοπογράφος των Βασιλικών Έργων.
Είχε μια μεγάλη συλλογή από αρχαία γλυπτά, τααρουνδελιανά μάρμαρα κυρίως ρωμαϊκά, αλλά και κάποια που είχε ανασκάψει στον ελληνικό κόσμο, που ήταν τότε ο σημαντικότερος στην Αγγλία. Τα αποκτήματά του, που περιλάμβαναν επίσης θραύσματα, εικόνες, πολύτιμους λίθους, νομίσματα, βιβλία και χειρόγραφα, κατατέθηκαν στηνΟικία Άρουντελκαι υπέστησαν σημαντικές ζημιές κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου- λόγω του πολέμου και της επακόλουθης αμέλειας καταστράφηκαν σχεδόν τα μισά μάρμαρα. Μετά τον θάνατό του, οι εναπομείναντες θησαυροί διασκορπίστηκαν. Η συλλογή μαρμάρων και αγαλμάτων κληροδοτήθηκε αργότερα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.[11] Τώρα βρίσκεται στοΑσμόλειο Μουσείο.
Το 1655, μετά τον θάνατο της κόμισσας του Άρουντελ, συντάχθηκε κατάλογος των έργων ζωγραφικής του Άρουντελ. Δημοσιεύθηκε ως μέρος της συλλογικής έκδοσης της αλληλογραφίας του από τηΜαίρη Χέρβεϊ.
Τα νομίσματα καιτα μετάλλια αγοράστηκαν από τονΧένεϊτζ Φιντς, κόμη του Γουίντσιλσι, και διασκορπίστηκαν το 1696- η βιβλιοθήκη, μετά από παραίνεση τουΤζον Έβελιν, ο οποίος φοβόταν την ολική απώλειά της, δόθηκε στηΒασιλική Εταιρεία, και ένα μέρος, αποτελούμενο από γενεαλογικές και εραλδικές συλλογές, στοΚολέγιο των Κηρύκων, ενώ το χειρόγραφο μέρος του τμήματος της Βασιλικής Εταιρείας μεταφέρθηκε στοΒρετανικό Μουσείοτο 1831.[14]
Το 1995, το Μουσείο Τζ. Πολ Γκετί διοργάνωσε μια έκθεση της πλούσιας συλλογής έργων τέχνης του Τόμας Χάουαρντ και της συζύγου του Αλέθια.
Η σημαντική συλλογή χειρογράφων του Άρουντελ πέρασε μετά τον θάνατό τουστονγιοτου, τον15ο κόμη, και αργότερα στον εγγονό του, τον Χένρι Χάουαρντ (μετέπειτα 6ο δούκα του Νόρφολκ). Το 1666, ο Χάουαρντ μοίρασε τη συλλογή μεταξύ της Βασιλικής Εταιρείας καιτουΚολεγίου των Όπλων. Η Βασιλική Εταιρεία πούλησε το μερίδιό της στοΒρετανικό Μουσείοτο 1831, και σήμερα αποτελούν ταχειρόγραφα του ΆρουντελστηΒρετανική Βιβλιοθήκη.[15]
↑Nickson, Margaret Annie Eugenie (1998). The British Library : guide to the catalogues and indexes of the Department of Manuscripts. London: British Library. ISBN0-7123-0660-9.
Jaffe, David., Allen, Denise., Kolb, Ariane F., Kleeman, Eva, Foister, Susan, et al. The Earl and Countess of Arundel: Renaissance Collectors (Apollo Magazine publication, 1996).
Chaney, Edward, The Grand Tour and the Great Rebellion (Γενεύη, 1985).
Chaney, Edward, The Evolution of the Grand Tour, 2nd ed (Λονδίνο, 2000).
Chaney, Edward, 'Evelyn, Inigo Jones, and the Collector Earl of Arundel', John Evelyn and his Milieu,επιμ. F. Harris και M. Hunter (British Library, 2003).
Chaney, Edward επιμ., The Evolution of English Collecting (New Haven and London, 2003)
Chaney, Edward, "Roma Britannica and the Cultural Memory of Egypt: Lord Arundel and the Obelisk of Domitian", στοRoma Britannica: Art Patronage and Cultural Exchange in Eighteenth-Century Rome, επιμ. D. Marshall, K. Wolfe και S. Russell, British School at Rome, 2011, σσ. 147–70.
Howarth, David, Lord Arundel and his Circle (New Haven and London, 1985).
Gilman, Ernest B., Recollecting the Arundel Circle (New York, 2002).
Thomas Howard is portrayed in Le Voleur d'éternité, la vie aventureuse de William Petty, Robert Laffont, 2004, by Alexandra Lapierre, a French novelist.
Σχετικά πολυμέσα
