Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 20/08/2014.
ΗΥπόθεση Ντρέιφους, ή Ντρέυφους, (γαλλικά: Affaire Dreyfus) υπήρξε ένα τεράστιο στρατιωτικοπολιτικό σκάνδαλο κατασκοπείας και ταυτόχρονα μία από τις μεγαλύτερες διεθνώς δικαστικές πλάνεςπου συντάραξε τηΓαλλία επί δώδεκα χρόνια, στα τέλη του19ουκαι στις αρχές του20ού αιώνα. Εκτων υστέρων χαρακτηρίστηκε, περισσότερο προπαγανδιστικά, καισανη πρώτη πολύ σοβαρή ένδειξη του επερχόμενου αντισημιτισμούστηνΕυρώπη κατά τον 20ό αιώνα, που ίσως καιν' αποτελούσε ένα παρακλάδι της γενικότερης ανησυχίας, ενώ οι κύριοι λόγοι ήταν πολύ βαθύτεροι, προερχόμενοι κυρίως από τη γενικότερη κατάσταση που επικρατούσε την εποχή εκείνη στη Γαλλία, (της Γ΄ Δημοκρατίας), όπου ένα απλό επεισόδιο του πολέμου μεταξύ των μυστικών υπηρεσιών αναδείχθηκε σε μέγα δικαστικό κυκεώνα. Το όνομα της υπόθεσης αυτής λήφθηκε από το κεντρικό πρόσωπο αυτής, που ήταν ο Γάλλος λοχαγός Άλφρεντ Ντρέιφους.
Την εποχή εκείνη πριν ξεσπάσει αυτό το σκάνδαλο η γαλλική πολιτική της Γ΄ Δημοκρατίας, ανκαι αρχικά είχε ξεκινήσει με πολλές αμφιβολίες, είχε πλέον εδραιωθεί και μάλλον ευημερούσε. Τα οικονομικά όμως σκάνδαλα, όπως η υπόθεση του Παναμά όπου είχαν εγκαταλειφθεί οι εργασίες διάνοιξης της διώρυγας είχε ως συνέπεια αφενός οι μέτοχοι της εταιρείας να χάσουν τεράστια ποσά, (περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο γαλλικά φράγκα), αφετέρου το Κοινοβούλιο ναμη χαίρει καμίας εκτίμησης από τους Γάλλους, εκτός από τους συμμετέχοντες στο καθεστώς. Ηδε ηρεμία του εργατικού μετώπου μάλλον αποδείκνυε την απαξίωση παρά την ευημερία.
Στονδε διεθνή χώρο, κατά τη δεκαετία του1890και μετά, η Γαλλία είχε αποκαταστήσει την παρουσία της σε αποικιακές επεκτάσεις εξισορροπώντας τη συντριπτική ήττα που είχε υποστεί από τηνΠρωσίατο1870, δεν είχε όμως εκλείψει νέος κίνδυνος από την ασφυκτική γύρω της συμμαχία της Γερμανίας, της Αυστροουγγαρίαςκαι της Ιταλίας. Το γεγονός αυτό σε συνάρτηση μετην αποξένωσή της από τηΜεγάλη Βρετανία, είχε οδηγήσει τη Γαλλία σε μία μυστική συμμαχία μετοντσάρο της Ρωσίας, που όμως ελάχιστη ασφάλεια μπορούσε να παρέχει.
Συνέπεια όλων των παραπάνω καιμε δεδομένο ότι η Γαλλία δεν είχε παραιτηθεί των αξιώσεών της επί της Λωρραίνηςκαι της Αλσατίας (εδάφη που είχε χάσει καιγιατα οποία είχε ανεγείρει δύο αλληγορικά αγάλματα), ήταν ο γαλλικός λαός να έχει περιβάλει τον στρατό μεμια ιδιαίτερη ιερότητα, ενώ το γενικό επιτελείο νατο θεωρεί σεβάσμιο ιερατείο της προστασίας της χώρας, πιστεύοντας ότι κάποια στιγμή αναπόφευκτα νέος πόλεμος θα ξεσπάσει. Έτσι μπορεί να ερμηνευτεί το έντονο ενδιαφέρον των Γάλλων γιατον στρατό τους καιγια καθετί που συνέβαινε σ' αυτόν και ειδικότερα αν άκουγαν για προδοσία ή σύλληψη πράκτορα.
Αυτό ήταν το σκηνικό στο οποίο εκδηλώθηκε το σκάνδαλο Ντρέιφους καιπου τελικά επέφερε την εξυγίανση της γαλλικής πολιτικής.
Σηκώνοντας την αυλαία της πρώτης πράξης της υπόθεσης Ντρέιφους μέσα στο «ντεκόρ» της γενικότερης κατάστασης, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, όλα φαίνονταν ήσυχα και τίποτε δεν προμήνυε κάποιο ξέσπασμα σπουδαίου σκανδάλου αναφορικά με κατασκοπεία, δεδομένου ότι ούτε πόλεμος συνέβαινε, ούτε καμιά προετοιμασία, ούτε μετακινήσεις στρατιωτικές, αλλά ούτε και κάποια νέα κατασκευή οπλικών συστημάτων ήταν σε εξέλιξη. Συνεπώς, αν κάτι θα μπορούσε ν' αποτελέσει αντικείμενο κατασκοπείας ήταν μόνο υπάρχοντα στρατιωτικά σχέδια επιχειρήσεων.
Βρισκόμαστε στοΠαρίσι, περί τα τέλη Σεπτεμβρίου του1894. Πίσω από τη βιτρίνα των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών παραγόντων που διατηρούν αξιόλογο το γόητρο της πόλης καιτων διανοουμένων της, που συνεχίζουν να είναι οι πρωτοπόροι του επιστημονικού συναγωνισμού που ξεκίνησε στο δεύτερο μισό του αιώνα, η επίσημη Γαλλία συνεχίζει ν' ανησυχεί καινα παραμένει καχύποπτη προς τη Γερμανία. Το δίκτυο της γαλλικής αντικατασκοπείας, που φέρει την κεκαλυμμένη ονομασία «Υπηρεσία Στατιστικής», βρίσκεται σε πλήρη ενεργητικότητα υπό τη διοίκηση του Γάλλου συνταγματάρχη Σαντέρ[1].
Αυτή την περίοδο πρέσβης της Γερμανίας στο Παρίσι είναι ο Κόμης φον Μόνστερ. Στη γερμανική πρεσβεία επίσης υπηρετεί ως στρατιωτικός ακόλουθος καιο συνταγματάρχης Μαξιμιλιανός Σβάρτσκοππεν, που παράλληλα μετα καθήκοντά του, του επίσημου παρατηρητή, είχε επιδοθεί έντονα σε κατασκοπευτικές δραστηριότητες, δημιουργώντας ένα σχετικά μεγάλο δίκτυο στρατολογημένων πληροφοριοδοτών, μεταξύ των οποίων και κατώτερους υπαλλήλους του γαλλικού υπουργείου των στρατιωτικών. Οι δραστηριότητες αυτές του Σβάρτσκοππεν είχαν όμως περιέλθει σε γνώση της Υπηρεσίας Στατιστικής, η οποία καιτον είχε θέσει υπό παρακολούθηση. Μεταξύ των προσώπων που στρατολογήθηκαν γιατην παρακολούθηση αυτή ήταν καιη καθαρίστρια της γερμανικής πρεσβείας, η μαντάμ Μπαστιάν[1].
Το περίφημο bordereau (μνημόνιο) που πυροδότησε την υπόθεση Ντρέιφους.
Δεύτερη πράξη της υπόθεσης ήταν το περιβόητο μπορντερώ. Κάποιο μεσημέρι η Γαλλίδα καθαρίστρια της γερμανικής πρεσβείας, μαντάμ Μπαστιάν, όπως έκανε κάθε φορά, μάζεψε προσεκτικά τα διάφορα χαρτιά - απορρίμματα, από τα καλάθια των γραφείων της πρεσβείας καιτα έστειλε με κάποιο σύνδεσμο στην Υπηρεσία Στατιστικής. Η τελευταία όμως αποστολή περιείχε μια ανυπόγραφη επιστολή ιδιαίτερης σημασίας που απευθυνόταν στον στρατιωτικό ακόλουθο Σβάρτσκοππεν, η οποία αρχικά χαρακτηρίστηκε ως Lettre missive καιστη συνέχεια ομοίως εσφαλμένα bordereau. (Στην ελληνική ο όρος αυτός δεν αποδίδεται ακριβέστατα, λαμβάνοντας διάφορες ερμηνείες π.χ. έγγραφο, σημείωμα, επεξήγηση κ.ά. Εν προκειμένω στη γλώσσα των μυστικών υπηρεσιών λαμβάνει την ερμηνεία του «ενημερωτικού υπομνήματος» και ειδικότερα εκτου κειμένου του συγκεκριμένου εγγράφου του «υποσχετικού υπομνήματος»).
Το μπορντερώ λοιπόν αυτό, (προτιμώντας ως έχει τη γαλλική ορολογία, χωρίς μετάφραση), ήταν μια επιστολή κάποιου πληροφοριοδότη που υποσχόταν στον Σβάρτσκοππεν μια σειρά από «σημειώσεις» (αναφορές) που αφορούσαν πλήθος στρατιωτικών ζητημάτων κυρίως άκρως εμπιστευτικών, (πιθανότερο απορρήτων), που όμως ποτέ δεν δημοσιεύτηκε τι είδους στρατιωτικά θέματα αφορούσε.
Σημειώνεται ότι τέτοιες επιστολές είναι πολύ συνηθισμένες στις υπηρεσίες πληροφοριών ειδικότερα από νέους πληροφοριοδότες που δηλώνουν μέσα στον ενθουσιασμό τους ότι γνωρίζουν και πολλά προκειμένου εξ αρχής να θεωρούνται ικανότατοι.
Παρά ταύτα το μπορντερώ λαμβάνοντας τον χαρακτήρα σπουδαίου ντοκουμέντου προδοσίας, υποβάλλεται από τον διευθυντή της Υπηρεσίας Στατιστικής στο Γενικό Επιτελείο με κατάληξη στον υπουργό των Στρατιωτικών, στρατηγό Μερσιέ, ο οποίος μετη σειρά τουτο ανήγαγε σε πολύ σοβαρή υπόθεση προδοσίας διατάζοντας σχετικά την άμεση έναρξη των ανακρίσεων καιτην ταχεία σύλληψη και καταδίκη του προδότη[1].
Η Τρίτη πράξη της υπόθεσης, κάτω και από το βάρος της κυβερνητικής εντολής, ξεκινά με έρευνες και ανακρίσεις επί ανακρίσεων. Θορυβημένο το Γενικό Επιτελείο από το περιεχόμενο του μπορντερώ θεωρεί πως η μυστικότητα των θεμάτων που θίγονταν, (όπου στο σημείο αυτό από διάφορα συμφραζόμενα σε δημοσιεύσεις φαίνεται να αφορούσαν το νέο εγχειρίδιο πυροβολικού, ή χρησιμοποίηση εκπαιδευμένων μονάδων), δεν μπορούσε να προέρχεται από άλλον παρά μόνο από αξιωματικό που υπηρετούσε στο Γενικό Επιτελείο. Αρχικά οι ανακρίσεις στράφηκαν επί των αξιωματικών που βρέθηκαν αποσπασμένοι σ' αυτό για διάφορους λόγους, κυρίως εκπαιδευτικούς. Στη συνέχεια θεωρήθηκαν ύποπτοι όσοι είχαν περάσει πρόσφατα από τέτοιες υπηρεσίες, που ήταν δυνατόν να γνωρίζουν μεγάλη ποικιλία στρατιωτικών θεμάτων. Οπότε επί των τελευταίων λήφθηκαν δείγματα γραφικών χαρακτήρων.
Κατά τις προσεκτικές αντιπαραβολές των δειγμάτων οι υποψίες έπεσαν στο γραφικό χαρακτήρα ενός λοχαγού που παρουσίαζε εντυπωσιακές ομοιότητες. Αμέσως διατάχθηκε έρευνα περί του συγκεκριμένου, που ήταν ο Αλφρέδος Ντρέυφους[1].
Και φθάνουμε στην τέταρτη πράξη που αφορά τoν «επιτυχή» εντοπισμό και σύλληψη του «προδότη» πουθα αποτελέσει καιτο κεντρικό πρόσωπο της υπόθεσης, τουΓάλλουλοχαγoύτουπυροβολικούΆλφρεντ Ντρέιφους (1859 - 1935). Ανκαιτα πορίσματα από τις πρώτες έρευνες γύρω από τηνεν γένει συμπεριφορά του ήταν πολύ ισχνά, με δεδομένο μάλιστα ότι είχε αριστεύσει κατά την αποφοίτησή του από τη Σχολή Πολέμου, εν τούτοις το κατηγορητήριο στηρίχθηκε περισσότερο στον γραφικό του χαρακτήρα που παρουσίαζε εκπληκτική ομοιότητα, όχι όμως και απόλυτη. Όσον αφορά τοαν είχε γνώση των θεμάτων που διαλαμβάνονταν στο μπορντερώ, σε καμία περίπτωση δενθα μπορούσε αυτό ν' αποτελέσει απόδειξη, αλλά ούτε και ένδειξη. Πλην όμως μέσα στην όλη αναστάτωση κυριαρχούσε καιη άνωθεν εντολή του στρατηγού Μερσιέ, περί της ταχείας αποκάλυψης και σύλληψης του ενόχου, στην οποία οι υπηρεσίες έπρεπε να επιδείξουν επιτυχή και άμεση ανταπόκριση.
Ο ειδήμων γραφολόγος Αλφόνς Μπερτιγιόν.
Έτσι στις 15 Οκτωβρίουτου1894ο λοχαγός Ντρέιφους συλλαμβάνεται και αρχίζει η τακτική ανάκρισή του, κατηγορούμενος γιαπροδοσία, παρά την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων[2]. Στο 15νθήμερο που ακολούθησε ελάχιστες νέες κατηγορίες διατυπώθηκαν σε βάρος του, που περισσότερο είχαν να κάνουν μετον χαρακτήρα του, ως εσωστρεφής, περίεργος κ.ά. που ίσως καινα συνέτειναν στο γεγονός ότι ήταν εβραϊκής καταγωγής. Τελικά οι γραφολόγοι που κλήθηκαν απέδωσαν στον Ντρέιφους τη γνησιότητα του συντάκτη του μπορντερώ.
Μάλιστα ένας εξ αυτών, διάσημος τότε εμπειρογνώμων γραφολόγος, ο Αλφόνς Μπερτιγιόν, προκειμένου να υποστηρίξει τη γνησιότητα, ανέπτυξε μια περίεργη θεωρία υποθέσεων που αποκάλεσε «αυτοπλαστογραφία», σύμφωνα μετην οποία επεξηγούσε τις κάποιες διαφορές και ταυτόχρονα τις ομοιότητες που παρουσίαζε ο γραφικός χαρακτήρας του Ντρέιφους καιτου μπορντερώ (βέβαια τέτοια θεωρία, βασισμένη σε ψευδο-επιστημονικά συμπεράσματα δεν υφίσταται).
Η πέμπτη πράξη στην ουσία δεν αφορά τόσο την υπόθεση όσο την επιδειχθείσα επ' αυτής φαυλότητα (τόσο υπηρεσιακή, όσο και δημοσιογραφική). Αρχές Νοεμβρίου του 1894 ο Ντρέιφους οδηγήθηκε ενώπιον τουΣτρατοδικείου, που συνήλθε στο Παρίσι μετησε βάρος του κατηγορία της προδοσίας που βασίστηκε σε απλές υποψίες. Αντί λοιπόν να ξεκινήσει η δίκη μετά τη μελέτη του όλου μέχρι τότε συγκεντρωθέντος ανακριτικού υλικού σπεύδει ο υπουργός - στρατηγός Μερσιέ, που ασκώντας κατάφωρη κατάχρηση εξουσίας, στην προσπάθειά τουνα προκαταλάβει την όλη εκδίκαση, παραδίδει στο στρατοδικείο έναν "μυστικό φάκελλο" που περιελάμβανε κάποια προσεκτικά επιλεγμένα έγγραφα "ντοκουμέντα" που στόχευαν στην επιβεβαίωση σχέσεων του Ντρέιφους μετον Γερμανό ακόλουθο. Συνέχεια δε αυτού ήταν επιπλέον καιη απαγόρευση στην υπεράσπιση του Ντρέιφους να λάβει γνώση του περιεχομένου του μυστικού φακέλου.
Η ατιμωτική καθαίρεση τουΑ. Ντρέιφους, στον περίβολο της Στρατιωτικής Σχολής με θραύση του ξίφους του - 5 Ιανουαρίου 1895.
Συνέπεια αυτών ήταν επόμενο η δίκη να εξέλθει των ορίων της νομιμότητας καινα καταστεί τελικά μια κατευθυνόμενη διεργασία προαποφασισμένης καταδίκης με τελείως απαράδεκτους περί της στρατιωτικής δικαιοσύνης χειρισμούς. Συνεπώς, έξω από τα νόμιμα όρια, ούτε στρατοδικείο ήταν αυτό που εκδίκασε την υπόθεση, αλλά ούτε και δίκη συνέβη. Έτσι, παρά τις αντιφατικές μαρτυρίες καιτα ελλειπή στοιχεία, μια ομάδα από στρατοδίκες υπό μορφή απόφασης, ούτε λίγο ούτε πολύ δημοσιοποίησε την επιθυμία του στρατηγού Μερσιέ. Κατά τη φαύλη αυτή "ετυμηγορία" τους, ο Ντρέιφους καταδικάστηκε σε καθαίρεση του βαθμού τουκαι ισόβια κάθειρξη σε καθεστώς πλήρους απομόνωσης σε στρατιωτικό φρούριο.
Ύστερα από την αποτρόπαιη τελετή που ακολούθησε στη συνέχεια στη Στρατιωτική Σχολή, της ατιμωτικής καθαίρεσης εκτου βαθμού του, ο Ντρέιφους στάλθηκε, στις 13 Απριλίου 1895, στοΝησί του Διαβόλου (τόπος εξορίας) στηΓαλλική Γουιάναγιανα εκτίσει την ποινή του[1].
Η Νήσος του Διαβόλου, τόπος εκτοπισμού του Ντρέιφους.
Αξιοσημείωτο ήταν ότι μετην ετυμηγορία της καταδίκης αυτής σχεδόν όλοι οι Παριζιάνοι και γενικότερα οι Γάλλοι έμειναν ικανοποιημένοι.
Αρχικά ικανοποιήθηκε ο Μερσιέ καιη Υπηρεσία Στατιστικής που φέρονταν ότι έδρασαν "ακαριαία", μη αφήνοντας περιθώρια ότι θα κάλυπταν αξιωματικό. Ικανοποιημένοι πρώτιστα οι εθνικιστές χειροκροτούσαν, ικανοποιημένοι οι μετριοπαθείς ότι απενεμήθη η πρέπουσα δικαιοσύνη, ευχαριστημένοι καιοι θρησκόληπτοι αντισημίτες, αλλά λιγότερο λυπημένοι οι σοσιαλιστές επειδή ο Ντρέιφους δεν τουφεκίστηκε, υποστηρίζοντας πως αν ήταν στρατιώτης θα τουφεκιζόταν. Τέλος, οι Εβραίοι που διατηρούσαν ελάχιστες αμφιβολίες γιατην ενοχή του Ντρέιφους φοβούνταν πλέον περισσότερο από τις τυχόν συνέπειες πουθα είχε η κοινότητά τους γενικότερα. Οι μόνοι πραγματικά πουεξ αρχής δεν παραδέχθηκαν την ενοχή του Ντρέιφους ήταν η σύζυγός του, ο αδελφός τουκαι κάποιοι στενοί συγγενείς και φίλοι του, που άρχισαν σχεδόν αμέσως έναν τιτάνιο αγώνα, με τις συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί, γιατην αποκατάστασή του.
Γενικά η κοινή γνώμη καιο γαλλικός Τύπος καλωσόρισαν την ετυμηγορία καιτην καταδίκη, ενώ το όνομα του Ντρέιφους χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο - παράδειγμα της προδοσίας των Γάλλων Εβραίων[3].
Και ενώ το θέατρο του παραλόγου αυτού έκλεισε μετο παραπάνω «φινάλε» που ικανοποίησε τους πάντες, ένα χρόνο μετά, αρχές του 1896, συνέβη κάτι τελείως αναπάντεχο που άλλαξε τελείως το σκηνικό. Ένας νέος προδότης εμφανίστηκε στο προσκήνιο που αυτή τη φορά ήταν ο πραγματικός.
ΟΑντ/ρχης Μ. Ζ. Πικάρ.
Συγκεκριμένα, τον Μάρτιο του 1896, πουτη διεύθυνση της «Υπηρεσίας Στατιστικής» είχε αναλάβει ο αντισυνταγματάρχης Ζωρζ Πικάρ, αντικαθιστώντας τον προκάτοχο του συνταγματάρχη Σαντέρ, παρέλαβε από τηνκ. Μπαστιάν (την καθαρίστρια της γερμανικής πρεσβείας) ένα νέο χειρόγραφο από το καλάθι αχρήστων του ίδιου του στρατιωτικού ακολούθου, που είχε χαρακτήρα επείγουσας επιστολής καιπου ονομάστηκε «Petite bleu». Το χειρόγραφο αυτό είχε τον ίδιο γραφικό χαρακτήρα του «μποντερώ» που είχε καταλογιστεί στονΑ. Ντρέιφους, μετη διαφορά όμως ότι ο τελευταίος βρισκόταν ήδη εκτοπισμένος στο Νησί του Διαβόλου! Το νέο όμως χειρόγραφο ήταν και περισσότερο αποκαλυπτικό φέροντας όνομα και διεύθυνση αποστολέα, κάποιου Γάλλου ταγματάρχη του 74ου συντάγματος πεζικού. Ο Πικάρ δικαιολογημένα εξανέστη «ΩΜον-Ντιέ (=Θεέ μου) άλλος... είναι ο προδότης!» και αμέσως διέταξε τη διεξαγωγή ανακρίσεων. Ο αποστολέας του «Petite bleu» ήταν υπαρκτός: οουγγρικής καταγωγής ταγματάρχης Φέρντιναντ Εστερχάζι (Ferdinand Walsin Esterházy)[1].
Οι εξαιρετικά ισχυρές δυνάμεις όμως που κάλυπταν τον Εστερχάζι χρησιμοποίησαν κάθε δυνατό μέσο γιανα συγκαλύψουν την υπόθεση. Ο ταγματάρχης Ζοζέφ Ανρί που είχε ανακαλύψει το πρωτότυπο γράμμα καιτο απέδωσε στον Ντρέιφους, έσπευσε να παραποιήσει νέα στοιχεία καινα αποσιωπήσει άλλα.
Ο Εστερχάζι ζήτησε να κριθεί από το Πολεμικό Συμβούλιο επειδή είχε διαβεβαιώσεις γιατην αθώωσή του, η οποία πράγματι ήρθε ενώπιον τουστρατοδικείουπου ακολούθησε. Την ίδια στιγμή ο συνταγματάρχης Πικάρ, που πρώτος μίλησε γιατην αθωότητα του Ντρέιφους, στάλθηκε με δυσμενή μετάθεση στηνΤυνησία[1]. Έτσι, η αναθεώρηση της δίκηςτου Ντρέιφους στάθηκε αδύνατη.
Στο μεταξύ η εξέλιξη της υπόθεσης πήρε γρήγορα πολύ μεγάλες διαστάσεις, δίχασε στα δύο τη χώρα και συντάραξε τα θεμέλια της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Πνευματικές προσωπικότητες καιΓάλλοι διανοούμενοι τάχθηκαν σθεναρά υπέρ του Ντρέιφους, τη στιγμή πουοι πολέμιοί του —οι οποίοι ήταν οι μοναρχικοί, οι μεγαλοαστοί, ο κλήρος, η αριστοκρατία καιη ηγεσία του στρατού[σημ. 1]— καταφέρθηκαν ακόμη και εναντίον των υποστηρικτών του, κατηγορώντας τους ως εχθρούς του έθνους. Παράλληλα, καιη ίδια ηΓερμανία, υπέρ της οποίας έγινε η κατασκοπεία, αντιτάχθηκε στην αποκατάσταση της αλήθειας. «Το καλύτερο από όλα θα ήταν», έγραφε ο υπουργός Εξωτερικών Μπίλοφ το1898, «ανη υπόθεση τραβούσε σε μάκρος, αποσυνέθετε τον στρατό και σκανδάλιζε την Ευρώπη»[5].
Κατηγορώ...! Επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας από τον Εμίλ Ζολά.Η πλαστή επιστολή του Ανρί.
Τη στιγμή εκείνη παρενέβη ο συγγραφέας Εμίλ Ζολά, ο οποίος στις 13 Ιανουαρίου1898 δημοσίευσε στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας «L' Aurore» το περίφημο «Κατηγορώ…!», μια ανοιχτή επιστολή προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας[2]. Ο Ζολά κατηγόρησε τον Στρατό ότι συγκάλυψε τη λανθασμένη καταδίκη του Ντρέιφους και αθώωσε τον Εστερχάζι με εντολή του Υπουργείου Στρατιωτικών. Παράλληλα, δήλωνε την απέχθειά του προς την υποκρισία καιτονφανατισμό. Το τεύχος της εφημερίδας τυπώθηκε σε 300.000 αντίτυπα αντί των 30.000 που ήταν ο συνηθισμένος αριθμός και έγινε ανάρπαστο[1]. Το κείμενο αυτό αποτέλεσε την κύρια αιτία γιατην αναψηλάφιση της δίκης.
Η κυβέρνηση πιέστηκε από τους εθνικιστές να οδηγήσει στο εδώλιο του κατηγορούμενου τον Ζολά, ενώ αντισημιτικές εξεγέρσεις ξέσπασαν στην επαρχία. Η δίκη Ζολά ξεκίνησε στις 7 Φεβρουαρίου1898κι εκεί κατηγορήθηκε σαν ένοχος για συκοφαντία και καταδικάστηκε σε ένα χρόνο φυλάκιση και πρόστιμο 3.000 φράγκων. Σύντομα όμως μια αίτηση που απαιτούσε την επανάληψη της δίκης Ντρέιφους υπεγράφη από 3.000 άτομα[6].
ΤονΑύγουστοτου1898 ένα νέο στοιχείο ήρθε στο φως και ανέτρεψε δραματικά την υπόθεση. Ο συνταγματάρχης Ζοζέφ Ανρί που ανακάλυψε την επιστολή των μυστικών εγγράφων καιμε βάση αυτή καταδικάστηκε ο Ντρέιφους, ήταν στην πραγματικότητα ο ίδιος που συνέταξε την επιστολή, η οποία φυσικά και αποδείχθηκε, μετά από αυτή την αποκάλυψη, πλαστή. Ο Ανρί παραδέχτηκε την πλαστογράφηση και λίγο καιρό αργότερα αυτοκτόνησε, ενώ ο έτερος ένοχος, Εστερχάζι, διέφυγε στοΛονδίνο[6].
Η κυβέρνηση μετά από αυτή την εξέλιξη αναγκάστηκε να απευθυνθεί στοεφετείογιανα εξετάσει την αίτηση αναθεώρησης της δίκης, παρά την αντίθετη γνώμη του Υπουργείου Στρατιωτικών. Το1899το εφετείο παρέπεμψε τον Ντρέιφους στο Πολεμικό Συμβούλιο, ενώ οι ταραχές που ξέσπασαν ανάμεσα στους υποστηρικτές και τους πολέμιους του Ντρέιφους οδήγησαν στην πτώση της κυβέρνησης[1].
ΤονΙούνιοτου1899ο Ντρέιφους ήλθε από το Νησί του Διαβόλου γιατη δίκη και εμφανίστηκε μπροστά σε ένα νέο στρατιωτικό δικαστήριο στην πόλη Ρεν (7 Αυγούστου - 9 Σεπτεμβρίου1899). Καταδικάστηκε και πάλι, όμως με ελαφρυντικά. Δέκα μέρες μετά τη δίκη, ο Γάλλος πρόεδρος Εμίλ Λουμπέ, επιθυμώντας να δώσει τέλος στην υπόθεση, του απένειμε χάρη. Ο Ντρέιφους δέχθηκε την πράξη επιείκειας, αλλά διατήρησε το δικαίωμα να κάνει ό,τι είναι δυνατόν γιανα αποδείξει την αθωότητά του[6].
ΤονΙούλιοτου1906τοεφετείο απαλλάσσει τον Ντρέιφους και αναιρεί όλες τις προηγούμενες καταδίκες. Η Βουλή ψηφίζει νόμο μετον οποίο αποκαθιστά πλήρως τον Ντρέιφους και σβήνει κάθε αμφιβολία γιατην αθωότητά του. Στις 22 Ιουλίουτου απονεμήθηκε το μετάλλιο της Λεγεώνας της Τιμής. Κατόπιν μικρής θητείας στον στρατό, όπου πήρε το αξίωμα του ταγματάρχη, αποστρατεύθηκε. Κλήθηκε ξανά κατά τη διάρκεια τουΑ΄ Παγκοσμίου Πολέμουκαι ως αντισυνταγματάρχης διοίκησε μια φάλαγγα πυρομαχικών[6]. Πέθανε στοΠαρίσι στις 12 Ιουλίου1935σε ηλικία 76 ετών[1].
↑Για αυτούς καιτο φιλικό τους Τύπο παιζόταν κορόνα-γράμματα όχι μόνο το κύρος του στρατού, αλλά καιη κρατική τάξη στο σύνολό της. Οι κύκλοι που στράφηκαν εναντίον του Ντρέιφους πίστευαν ότι μια αναθεώρηση της δίκης θα επέφερε ενίσχυση της πολιτικής της Αριστεράς καιτων Φιλελευθέρων[4].
