ΗΦΚΡεντΜπουλ Σάλτσμπουργκ[2] (αγγλικά: FC Red Bull Salzburg, προφέρεται: [ˈsaltsbʊʁk]) είναι ποδοσφαιρικόςσύλλογος της Αυστρίαςμε έδρα τοΒαλς-Σίτσενχαϊμ, προάστιο ευρισκόμενο στα δυτικά τουΣάλτσμπουργκ, ενώ δίνει τις εντός έδρας αναμετρήσεις της στο Στάδιο «Βαλς-Σίτσενχαϊμ», το οποίο είναι γνωστό ως «Red Bull Arena», λόγω σχετικής συμφωνίας χορηγίας. Λόγω των ορίων χορηγίας, τα οποία έχουν τεθεί από τηνUEFA, ο σύλλογος εμφανίζεται ως «ΦΚ Σάλτσμπουργκ» (FC Salzburg) στις διεθνείς ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Ο σύλλογος ήταν γνωστός ως «ΣΦ Αούστρια Σάλτσμπουργκ» και συμπεριέλαβε κατά καιρούς αρκετές ονομασίες χορηγών, έως ότου την αγόρασε ηεταιρείαΡεντΜπουλ (Red Bull) το 2005, η οποία και της έδωσε τη σημερινή ονομασία, αλλάζοντας επίσης τα χρώματά της από τα παραδοσιακά βιολετί (μοβ) σε ερυθρόλευκα. Η αλλαγή αυτή δυσαρέστησε μια μεγάλη μερίδα φιλάθλων της ομάδας, με αποτέλεσμα αυτοί να δημιουργήσουν μια νέα ομάδα τηνΣΦ Αούστρια Σάλτσμπουργκ, χρησιμοποιώντας το παραδοσιακό χρώμα και έμβλημα της προηγούμενης ομώνυμης ομάδας.
Ιδρύθηκε το 1933 ενώ κέρδισε για πρώτη φορά τοΠρωτάθλημα Ποδοσφαίρου (Fußball-Bundesliga) στην Αυστρία το 1994, χρονιά κατά την οποία ήταν φιναλίστ τουΚυπέλλου ΟΥΕΦΑμετην ονομασία «ΣΦ Καζίνο Σάλτσμπουργκ». Σήμερα κατέχει (ως συνέχεια της Αούστρια σύμφωνα μετο νόμο) 14 Πρωταθλήματα Αυστρίας.
ΗΦΚΡεντΜπουλ Σάλτσμπουργκ ιδρύθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1933 ως ΣΦ Αούστρια Σάλτσμπουργκ (SV Austria Salzburg), μετά τη συγχώνευση των δύο ομάδων της πόλης, Χέρτα και Ραπίντ.[3]Το 1950 η ομάδα διαλύθηκε, γιανα ιδρυθεί εκ νέου αργότερα τον ίδιο χρόνο. Αγωνίστηκε για πρώτη φορά στην Α΄ Κατηγορία Αυστρίας το 1953,[4]και τερμάτισε 9η από τις συνολικά 14 ομάδες στην πρώτη της σεζόν σε αυτήν, γλιτώνοντας τον υποβιβασμό για μόλις πέντε βαθμούς.[5]Ο γεννημένος στηνΒιέννηΈριχ Προμπστ ήταν ο πρώτος διεθνής παίκτης στην ιστορία της Σάλτσμπουργκ, σημειώνοντας την τελευταία από τις συνολικά 19 διεθνείς συμμετοχές τουμετηνΑυστρία στις 27 Μαρτίου 1960.[6]ΟΆντολφ Μάτσεκ, ο οποίος πραγματοποίησε την πρώτη από τις συνολικά τέσσερις διεθνείς συμμετοχές του στις 9 Οκτωβρίου 1965, ήταν ο πρώτος "ντόπιος" παίκτης της ομάδας που κλήθηκε στην Εθνική Αυστρίας.[7]
Η Σάλτσμπουργκ αναδείχτηκε για πρώτη φορά δευτεραθλήτρια στην Α΄ Κατηγορία τη σεζόν 1970-71, συγκεντρώνοντας 43 βαθμούς συνολικά, έναντι 44 της ΦΚ Βάκερ Ίνσμπρουκ.[8]Η πρώτη ευρωπαϊκή συμμετοχή της ομάδας σημειώθηκε στοΚύπελλο ΟΥΕΦΑ της σεζόν 1971-72, όπου και αποκλείστηκε με συνολικό σκορ 5-4 από την ρουμάνικη ΟΤΑ, παρά την εντός έδρας νίκη της με σκορ 3-1 στον επαναληπτικό αγώνα μεταξύ των δύο ομάδων.[9]Το 1974 η Σάλτσμπουργκ έφτασε για πρώτη φορά ως τον τελικό του Κυπέλλου Αυστρίας, όπου όμως ηττήθηκε με σκορ 2-1 εκτός έδρας από τηνΑούστρια Βιέννηςστον πρώτο μεταξύ τους αγώνα, ενώ απέσπασε εντός έδρας ισοπαλία 1-1 στον δεύτερο.[10]
Το 1978 η επίσημη ονομασία της μετατράπηκε σεΣΦ Καζίνο Σάλτσμπουργκ (SV Casino Salzburg) καιτο 1997 σεΣΦ Βίστενροτ Σάλτσμπουργκ (SV Wüstenrot Salzburg), λόγω σχετικής συμφωνίας χορηγίας μετην αυστριακή εταιρεία οικονομικών υπηρεσιών Wüstenrot-Gruppe. Η ομάδα ωστόσο εξακολούθησε να αναφέρεται τις περισσότερες φορές ως ΣΦ Αούστρια Σάλτσμπουργκ. Στη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία ήταν γνωστή ως "Καζίνο", η Σάλτσμπουργκ έφτασε στον πρώτο της και μέχρι σήμερα μοναδικό ευρωπαϊκό τελικό, τοντελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑτου 1994, όπου ηττήθηκε και στους δύο αγώνες μετο ίδιο σκορ 1-0 από την ιταλική Ίντερ του Μιλάνου.[11]Την ίδια σεζόν, η Σάλτσμπουργκ κατέκτησε τον πρώτο τίτλο πρωταθλήτριας της Μπούντεσλιγκαστην ιστορία της, υπερτερώντας της Αούστρια Βιέννηςμε 51 βαθμούς έναντι 49 στην τελική βαθμολογία του πρωταθλήματος.[12]Η ομάδα κατόρθωσε να διατηρήσει τον τίτλο στην κατοχή της καιτην επόμενη σεζόν, καθώς υπερτέρησε της Στουρμ Γκρατςστην διαφορά τερμάτων.[13]Η σεζόν 1995-96 είδε την Σάλτσμπουργκ σε αγωνιστική πτώση, καθώς τερμάτισε στην 8η θέση του πρωταθλήματος, μία μόλις πάνω από την θέση που οδηγούσε σε αγώνες play-off γιατην παραμονή στην κατηγορία,[14] ωστόσο ο τρίτος τίτλος της ομάδας σε διάστημα τριών σεζόν κατακτήθηκε το 1997, καθώς η Σάλτσμπουργκ υπερτέρησε της κατόχου του τίτλου Ραπίντ Βιέννηςμε τρεις βαθμούς διαφορά στην τελική κατάταξη του πρωταθλήματος.[15]
Η πρώτη συμμετοχή της Σάλτσμπουργκ στοΤσάμπιονς Λιγκτη σεζόν 1994-95 την βρήκε να κατορθώνει να προκριθεί στη φάση των ομίλων της διοργάνωσης επικρατώντας της ισραηλινήςΜακάμπι Χάιφαμε συνολικό σκορ 5-2.[16] Κληρώθηκε στον Έ Όμιλο μαζί μετην τότε κάτοχο του τροπαίου και μετέπειτα φιναλίστ εκείνης της διοργάνωσης ΑΚ Μίλανκαιτη μετέπειτα νικήτρια ομάδα εκείνης της σεζόν ΑΦΚ Άγιαξ, καθώς καιτηνΑΕΚ Αθηνών. Παρά το γεγονός ότι κατάφερε να αποσπάσει ισοπαλία και στις δύο αναμετρήσεις μετον Άγιαξ, καθώς καινα πάρει μια εκτός έδρας νίκη με 3-1 στην Αθήνα, η Σάλτσμπουργκ αποκλείστηκε τερματίζοντας στην τρίτη θέση του ομίλου της.[17]
Η εταιρεία Red Bull αγόρασε τον σύλλογο στις 6 Απριλίου 2005 και τον μετονόμασε. Μετά την αγορά του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών της, η Red Bull άλλαξε την ονομασία της ομάδας, το έμψυχο υλικό της, καθώς και τους εργαζομένους σε αυτήν υπαλλήλους, αναφέροντας ότι "πρόκειται γιαμια νέα ομάδα με μηδενική ιστορία". Η Red Bull αρχικώς υποστήριζε στην ιστοσελίδα του συλλόγου ότι η ομάδα είχε ιδρυθεί το 2005, ισχυρισμός που ωστόσο ανακλήθηκε κατόπιν σχετικής απαίτησης της Αυστριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου. Η νέα διοίκηση του συλλόγου εξάλειψε κάθε ίχνος του αρχικού βιολετί χρώματος από το έμβλημα της ομάδας, η οποία πλέον αγωνίζεται με εμφανίσεις κόκκινου και άσπρου χρώματος, προς απογοήτευση της μεγαλύτερης μερίδας των αρχικών της φίλων.[18] Ένα μικρό ζευγάρι φτερών πλαισιώνει το νέο έμβλημα του συλλόγου, σύμφωνα μετο εμπορικό σλόγκαν της Red Bull εκείνη την περίοδο: "Σου δίνει φτερά." Αυτό το ολοκληρωτικό re-branding της ποδοσφαιρικής ομάδας επιφύλαξε στη Red Bull παρεμφερή τύχη με τις δυο αγωνιστικές ομάδες της στηFormula 1, τις Red Bull RacingκαιScuderia Toro Rosso. Ωστόσο η Red Bull δεν ακολούθησε τελείως αυτή την τακτική όταν αγόρασε τηΜέτροΣταρς, ομάδα της Μέιτζορ Λιγκ Σόκερτων Ηνωμένων Πολιτειών. Συγκεκριμένα, ενώ μετονόμασε την ομάδα σεΝιουΓιορκΡεντ Μπουλς, δεν αρνήθηκε να αναγνωρίσει την ιστορία των ΜέτροΣταρς.
Οι παραδοσιακοί οπαδοί επιχείρησαν να αντισταθούν σε αυτές τις ριζικές αλλαγές και δημιούργησαν το δικό τους κίνημα με στόχο να διατηρηθεί ένα μέρος της ιστορίας του συλλόγου. Αρκετοί οπαδικοί σύνδεσμοι και λέσχες φιλάθλων ανά την Ευρώπη εξέφρασαν τη στήριξή τους σε αυτό, που θεωρείτο τότε ένας αγώνας κατά της εμπορευματοποίησης του ποδοσφαίρου. Ωστόσο μετά από πέντε μήνες διαμαρτυριών και συζητήσεων μεταξύ της ιδιοκτήτριας εταιρείας καιτων παραδοσιακών οπαδών της, δεν υπήρξε καμμία λύση στις μεταξύ τους διαφορές. Στις 15 Σεπτεμβρίου 2005 οι 'βιολετί' οπαδοί ανακοίνωσαν ότι οι διαπραγματεύσεις είχαν οριστικά πλέον αποτύχει και ότι κάθε προσπάθεια επίτευξης μεταξύ των δύο πλευρών θα τερματιζόταν.
Αυτό οδήγησε καιστη γέννηση δύο ξεχωριστών οπαδικών πυρήνων: τους "Rot-Weißen", οι οποίοι υποστηρίζουν τη 'Ρεντ Μπουλ Σάλτσμπουργκ' και τους "Veilchen-Weißen", οι οποίοι επιθυμούν τη διατήρηση της 72χρονης ιστορίας του συλλόγου και αρνούνται να στηρίξουν τη μετονομασμένη ομάδα. ΟιVeilchen-Weißen τελικώς ίδρυσαν μια νέα ομάδα, τηνΣΦ Αούστρια Σάλτσμπουργκ.
Τον Μάιο του 2006 η Red Bull ανακοίνωσε στον ιστότοπό της την πρόσληψη του βετεράνου Ιταλού προπονητή Τζιοβάνι Τραπατόνι, μαζί μετον παλιό του παίκτη, τον Γερμανό παγκόσμιο πρωταθλητή Λόταρ Ματέους, σε ρόλο βοηθού προπονητή. Το προαναφερθέν τεχνικό δίδυμο αρχικά αρνήθηκε την είδηση περί επίτευξης συμφωνίας, προτού ανακοινωθεί επισήμως στις 23 Μαΐου 2006. Η Red Bull τελικώς κατάφερε να κατακτήσει τηνΑυστριακή Μπούντεσλιγκα γιατην σεζόν 2006-07με χαρακτηριστική άνεση, με ακόμη πέντε αγωνιστικές να απομένουν γιατην λήξη της σεζόν, έπειτα από την απόσπαση ισοπαλίας 2–2 μετην πρωταθλήτρια της προηγούμενης σεζόν, Αούστρια Βιέννης, στις 28 Απριλίου 2007.
ΗΦΚ Σάλτσμπουργκ αποκλείστηκε από τηΦΚ Σαχτάρ Ντονέτσκστον τρίτο προκριματικό γύρο[19][20]τουΤσάμπιονς Λιγκ της σεζόν 2007-08, ενώ στη συνέχεια αποκλείστηκε και από τοΚύπελλο ΟΥΕΦΑ της σεζόν 2007-08στον πρώτο προκριματικό γύρο της διοργάνωσης από τηνΑΕΚ Αθηνών. Στις 13 Φεβρουαρίου 2008 ο Ιταλός προπονητής Τζιοβάνι Τραπατόνι επιβεβαίωσε τα δημοσιεύματα, πουτον ήθελαν να αναλαμβάνει την τεχνική ηγεσία τουΈιρετον Μάιο. Στην τελευταία του σεζόν στην ομάδα, η Σάλτσμπουργκ τερμάτισε δευτεραθλήτρια, με διαφορά έξι βαθμών από την πρωταθλήτρια Ραπίντ Βιέννης.[21]Τον Τραπατόνι διαδέχτηκε οΚο Αντριάνσε, υπό τις οδηγίες του οποίου η ομάδα κατέκτησε το πρωτάθλημα, ενώ αποχώρησε μετά από έναν χρόνο παρουσίας. Αντικαταστάτης του ήταν οΧουμπ Στέφενς. Στις 14 Μαΐου 2010 η Σάλτσμπουργκ με προπονητή της τον Στέφενς κατέκτησε εκ νέου το πρωτάθλημα.[3]
Ο Στέφενς αντικαταστάθηκε από τον Ολλανδό Ρικάρντο Μονίςμετο πέρας της σεζόν 2010-11, στη διάρκεια της οποίας η Σάλτσμπουργκ απέτυχε να κατακτήσει για τρίτη διαδοχική χρονιά το πρωτάθλημα, τερματίζοντας με διαφορά τριών βαθμών πίσω από τηΣτουρμ Γκρατς.[22]Η Σάλτσμπουργκ τερμάτισε δεύτερη στο πρωτάθλημα, παίρνοντας με αυτό τον τρόπο την πρόκριση γιατοΓιουρόπα Λιγκ της επόμενης σεζόν. Ο Μονίς υποχρεώθηκε από την διοίκηση του συλλόγου να εντάξει στην πρώτη ομάδα παίκτες προερχόμενους από την ομάδα Νέων: μετην έναρξη της σεζόν 2011-12 οιΝτάνιελ Όφενμπαχερ, Μάρτιν Χίντερεγκερ, Γκέοργκ ΤάιγκλκαιΜάρκο Μάιλινγκερ προβιβάστηκαν στην πρώτη ομάδα του συλλόγου. Τη σεζόν 2011-12 η Σάλτσμπουργκ κατέκτησε το πρωτάθλημα της Μπούντεσλιγκα ΑυστρίαςκαιτοΚύπελλο, πραγματοποιώντας έτσι τονταμπλ.
Μετά το πέρας της σεζόν 2011-12 ο Μονίς αποχώρησε από την θέση τουστην τεχνική ηγεσία του συλλόγου, παρά το γεγονός ότι του απέμενε άλλος ένας χρόνος συμβολαίου. Νέος προπονητής ενόψει της σεζόν 2012-13 προσλήφθηκε οΡόγκερ Σμιτ, ο οποίος προερχόταν από τηνΠαντερμπόρν, ομάδα της 2ης Γερμανικής Μπούντεσλιγκα. Τον Ιούλιο του 2012 η Red Bull αποκλείστηκε από τη συνέχεια τουΤσάμπιονς Λιγκ από τον δεύτερο κιόλας προκριματικό γύρο από τη λουξεμβουργιανή Φ91 Ντουντελάνζ. Στον πρώτο μεταξύ τους αγώνα ηττήθηκε με σκορ 1-0 εκτός έδρας, ενώ κατάφερε να επικρατήσει με σκορ 4-3 στον επαναληπτικό αγώνα, αποκλειόμενη όμως βάσει του κανονισμού των εκτός έδρας γκολ.[23]