Φιλοσοφία της μουσικής

Ηいーた φιλοσοφία της μουσικής είναι ηいーた μελέτη τたうωおめがνにゅー «θεμελιωδών ερωτημάτων σχετικά μみゅーεいぷしろん τたうηいーた φύση κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー αξία της μουσικής κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー εμπειρία μας μみゅーεいぷしろん αυτή».^[1] Ηいーた φιλοσοφική μελέτη της μουσικής έχει μεγάλη συνάφεια μみゅーεいぷしろん φιλοσοφικά ερωτήματα σしぐまτたうηいーた μεταφυσική κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー αισθητική. Ηいーた έκφραση γεννήθηκε τたうοおみくろんνにゅー 19οおみくろん αあるふぁιいおた. κかっぱαあるふぁιいおた χρησιμοποιείται ιδιαίτερα ως ονομασία κλάδου από τたうηいーた δεκαετία τたうοおみくろんυうぷしろん 1980.^[1]

Μερικά βασικά ερωτήματα σしぐまτたうηいーた φιλοσοφία της μουσικής είναι:

Ποιος είναι οおみくろん ορισμός της μουσικής; Ποιες είναι οおみくろんιいおた απαραίτητες κかっぱαあるふぁιいおた επαρκείς προϋποθέσεις γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ χαρακτηριστεί κάτι μουσική;
Πぱいοおみくろんιいおたαあるふぁ είναι ηいーた σχέση μουσικής κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーοおみくろんυうぷしろん;
Πぱいοおみくろんιいおたαあるふぁ είναι ηいーた σχέση μουσικής κかっぱαあるふぁιいおた γλώσσας;
Τたうιいおた μας αποκαλύπτει ηいーた ιστορία της μουσικής γがんまιいおたαあるふぁ τたうοおみくろんνにゅー κόσμο;
Πぱいοおみくろんιいおたαあるふぁ είναι ηいーた σχέση μουσικής κかっぱαあるふぁιいおた συναισθημάτων; (Τたうοおみくろんνにゅー 19οおみくろん αιώνα ξεκίνησε μみゅーιいおたαあるふぁ συζήτηση γがんまιいおたαあるふぁ τたうοおみくろん αあるふぁνにゅー ηいーた αμιγώς οργανική μουσική μπορούσε νにゅーαあるふぁ μεταφέρει συναισθήματα κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ απεικονίσει φανταστικές σκηνές)
Τたうιいおた είναι τたうοおみくろん νόημα σしぐまεいぷしろん σχέση μみゅーεいぷしろん τたうηいーた μουσική;

Συνεισφορές σしぐまτたうηいーた μουσική φιλοσοφία έχουν γίνει από φιλοσόφους, μουσικοκριτικούς, μουσικολόγους, θεωρητικούς της μουσικής κかっぱαあるふぁιいおた άλλους μελετητές.

Φιλοσοφικά θέματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ορισμός της μουσικής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

«Οおみくろんιいおた εξηγήσεις της έννοιας της μουσικής συνήθως ξεκινούν μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー ιδέα ότι ηいーた μουσική είναι οργανωμένος ήχος. Συνεχίζουν σημειώνοντας ότι αυτός οおみくろん χαρακτηρισμός είναι πολύ ευρύς, καθώς υπάρχουν πολλά παραδείγματα οργανωμένου ήχου πぱいοおみくろんυうぷしろん δでるたεいぷしろんνにゅー είναι μουσική, όπως ηいーた ανθρώπινη ομιλία κかっぱαあるふぁιいおた ήχοι πぱいοおみくろんυうぷしろん παράγουν μみゅーηいーた ανθρώπινα όντα κかっぱαあるふぁιいおた μηχανές».^[1] Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ δηλωθούν οおみくろんιいおた θεμελιώδεις πτυχές της μουσικής πぱいοおみくろんυうぷしろん είναι πぱいιいおたοおみくろん συγκεκριμένοι από τたうοおみくろんνにゅー "ήχο": δημοφιλείς πτυχές είναι ηいーた μελωδία (τόνοι πぱいοおみくろんυうぷしろん διαδέχονται οおみくろん ένας τたうοおみくろんνにゅー άλλον), ηいーた αρμονία (τόνοι πぱいοおみくろんυうぷしろん θεωρούνται ομάδες - χωρίς απαραίτητα νにゅーαあるふぁ ακούγονται ταυτόχρονα) γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ σχηματίσουν συγχορδίες, οおみくろん ρυθμός, τたうοおみくろん μέτρος κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん ηχόχρωμα (γνωστό κかっぱαあるふぁιいおた ως "χροιά").

Ωστόσο, οおみくろん μουσικός θόρυβος μπορεί νにゅーαあるふぁ αποτελείται κυρίως από θόρυβο.^[2] Ηいーた συγκεκριμένη μουσική αποτελείται συχνά μόνο από ηχητικά δείγματα μみゅーηいーた μουσικής φύσης, μερικές φορές σしぐまεいぷしろん τυχαία αντιπαράθεση. Ηいーた μουσική ambient μπορεί νにゅーαあるふぁ αποτελείται από ηχογραφήσεις άγριας ζωής ή φύσης. Ηいーた άφιξη αυτών τたうωおめがνにゅー πρωτοποριακών μορφών μουσικής κατά τたうοおみくろんνにゅー 20ό αιώνα ήταν μみゅーιいおたαあるふぁ μεγάλη πρόκληση γがんまιいおたαあるふぁ τις παραδοσιακές απόψεις περί μουσικής πぱいοおみくろんυうぷしろん βασίζονται σしぐまεいぷしろん μελωδίες κかっぱαあるふぁιいおた ρυθμούς, οδηγώντας σしぐまτたうηいーたνにゅー ανάγκη γがんまιいおたαあるふぁ ευρύτερους ορισμούς.

Απόλυτη μουσική εναντίον προγραμματικής μουσικής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπήρξε έντονη συζήτηση γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー «απόλυτη μουσική» έναντι της «προγραμματικής μουσικής»^[3] κατά τたうηいーたνにゅー ύστερη ρομαντική εποχή σしぐまτたうαあるふぁ τέλη τたうοおみくろんυうぷしろん 19οおみくろんυうぷしろん αあるふぁιいおた. Οおみくろんιいおた υποστηρικτές της «απόλυτης μουσικής» υποστήριζαν ότι ηいーた οργανική μουσική δでるたεいぷしろんνにゅー μεταφέρει συναισθήματα ή εικόνες, αλλά ότι δでるたεいぷしろんνにゅー είναι ρητά γραμμένη «γがんまιいおたαあるふぁ» τίποτα κかっぱαあるふぁιいおた δでるたεいぷしろんνにゅー είναι αναπαραστατική.^[4] Ηいーた ιδέα της απόλυτης μουσικής αναπτύχθηκε σしぐまτたうαあるふぁ τέλη τたうοおみくろんυうぷしろん 18οおみくろんυうぷしろん αあるふぁιいおた. σしぐまτたうαあるふぁ γραπτά συγγραφέων τたうοおみくろんυうぷしろん πρώιμου γερμανικού ρομαντισμού, όπως οおみくろんιいおた Βίλχελμ Χάινριχ Βακενρόντερ, Λούντβιχ Τたうιいおたκかっぱ κかっぱαあるふぁιいおた Εいぷしろん. Τたう. Αあるふぁ. Χόφμαν.^[4]^[5]

Οおみくろんιいおた οπαδοί της «προγραμματικής μουσικής» πίστευαν ότι ηいーた μουσική μπορούσε νにゅーαあるふぁ μεταφέρει συναισθήματα κかっぱαあるふぁιいおた εικόνες. Ένα παράδειγμα προγραμματικής μουσικής είναι ηいーた Φανταστική συμφωνία τたうοおみくろんυうぷしろん Εκτόρ Μπερλιόζ, τたうοおみくろん τέταρτο μέρος της οποίας είναι ηいーた απεικόνιση μιας ιστορίας γがんまιいおたαあるふぁ έναν καλλιτέχνη πぱいοおみくろんυうぷしろん αυτοδηλητηριάζεται μみゅーεいぷしろん όπιο κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうηいーた συνέχεια εκτελείται. Ηいーた πλειονότητα τたうωおめがνにゅー αντιδράσεων σしぐまτたうηいーたνにゅー απόλυτη μουσική βασισμένη σしぐまεいぷしろん όργανα προήλθε από τたうοおみくろんνにゅー συνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ (πぱいοおみくろんυうぷしろん είναι γνωστός κυρίως γがんまιいおたαあるふぁ τις όπερές τたうοおみくろんυうぷしろん) κかっぱαあるふぁιいおた από τους φιλοσόφους Φρίντριχ Νίτσε κかっぱαあるふぁιいおた Γκέοργκ Βίλχελμ Φρίντριχ Χέγκελ. Τたうαあるふぁ έργα τたうοおみくろんυうぷしろん Βάγκνερ ήταν κυρίως προγραμματικά κかっぱαあるふぁιいおた χρησιμοποιούσαν συχνά φωνητικά μέρη. Οおみくろん Νίτσε έγραψε πολλά σχόλια επικροτώντας τたうηいーた μουσική τたうοおみくろんυうぷしろん Βάγκνερ κかっぱαあるふぁιいおた υπήρξε κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろん ίδιος ερασιτέχνης συνθέτης.^[6]

Άλλοι ρομαντικοί φιλόσοφοι κかっぱαあるふぁιいおた υποστηρικτές της απόλυτης μουσικής, όπως οおみくろん Γιόχαν Βόλφγκανγκ φふぁいοおみくろんνにゅー Γκαίτε, είδαν τたうηいーた μουσική όχι μόνο ως μみゅーιいおたαあるふぁ υποκειμενική ανθρώπινη «γλώσσα», αλλά ως ένα απόλυτο υπερβατικό μέσο εισόδου σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ ανώτερη σφαίρα τάξης κかっぱαあるふぁιいおた ομορφιάς. Κάποιοι εξέφρασαν μみゅーιいおたαあるふぁ πνευματική σύνδεση μみゅーεいぷしろん τたうηいーた μουσική. Σしぐまτたうοおみくろん Δ΄ μέρος τたうοおみくろんυうぷしろん έργου τたうοおみくろんυうぷしろん Οおみくろん κόσμος ως βούληση κかっぱαあるふぁιいおた ως παράσταση (1819), οおみくろん Άρτουρ Σοπενχάουερ λέει ότι "ηいーた μουσική είναι ηいーた απάντηση σしぐまτたうοおみくろん μυστήριο της ζωής. Ηいーた πぱいιいおたοおみくろん βαθιά από όλες τις τέχνες, εκφράζει τις βαθύτερες σκέψεις της ζωής". Σしぐまτたうοおみくろん βιβλίο τたうοおみくろんυうぷしろん Τたうαあるふぁ άμεσα ερωτικά στάδια ή τたうοおみくろん μουσικό ερωτικό (1843), οおみくろん Σέρεν Κίρκεγκορ εξετάζει τたうοおみくろん βάθος της μουσικής τたうοおみくろんυうぷしろん Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー αισθησιακή φύση τたうοおみくろんυうぷしろん Νにゅーτたうοおみくろんνにゅー Τζοβάνι.

Νόημα κかっぱαあるふぁιいおた σκοπός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σしぐまτたうοおみくろん βιβλίο τたうοおみくろんυうぷしろん τたうοおみくろん 1997 How the Mind Works, οおみくろん Στίβεν Πίνκερ ονόμασε τたうηいーた μουσική "ακουστικό τσίζκεϊκ",^[7] μみゅーιいおたαあるふぁ φράση πぱいοおみくろんυうぷしろん σしぐまτたうαあるふぁ επόμενα χρόνια έχει χρησιμεύσει ως πρόκληση γがんまιいおたαあるふぁ μουσικολόγους κかっぱαあるふぁιいおた ψυχολόγους πぱいοおみくろんυうぷしろん πιστεύουν τたうοおみくろん αντίθετο.^[8] Μεταξύ εκείνων πぱいοおみくろんυうぷしろん τたうοおみくろん σχολίασαν αυτό ήταν οおみくろん Φίλιπ Μみゅーπぱいοおみくろんλらむだ σしぐまτたうοおみくろん βιβλίο τたうοおみくろんυうぷしろん The Music Instinct, όπου σημείωσε ότι ηいーた μουσική φαίνεται νにゅーαあるふぁ φτάνει σしぐまτたうοおみくろんνにゅー πυρήνα τたうοおみくろんυうぷしろん τたうιいおた σημαίνει νにゅーαあるふぁ είσαι άνθρωπος.^[9]

Αισθητική της μουσικής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σしぐまτたうηいーたνにゅー προμοντέρνα παράδοση, ηいーた αισθητική της μουσικής ή ηいーた μουσική αισθητική διερεύνησε τις μαθηματικές κかっぱαあるふぁιいおた κοσμολογικές διαστάσεις της ρυθμικής κかっぱαあるふぁιいおた αρμονικής οργάνωσης. Τον 18οおみくろん αあるふぁιいおた., ηいーた εστίαση μετατοπίστηκε σしぐまτたうηいーたνにゅー εμπειρία της μουσικής ακρόασης κかっぱαあるふぁιいおた επομένως σしぐまεいぷしろん ερωτήματα σχετικά μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー ομορφιά της κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー απόλαυση πぱいοおみくろんυうぷしろん αποκομίζει οおみくろん άνθρωπος από τたうηいーた μουσική. Ηいーた προέλευση αυτής της φιλοσοφικής μετατόπισης αποδίδεται συχνά σしぐまτたうοおみくろんνにゅー Αλεξάντερ Γκότλιμπ Μπαουμγκάρτεν τたうοおみくろんνにゅー 18οおみくろん αあるふぁιいおた., ακολουθούμενο από τたうοおみくろんνにゅー Ιμμάνουελ Κかっぱαあるふぁνにゅーτたう. Μέσω τたうωおめがνにゅー γραπτών τους, οおみくろん αρχαίος όρος αισθητική, πぱいοおみくろんυうぷしろん σημαίνει αισθητηριακή αντίληψη, έλαβε τたうηいーた σημερινή τたうοおみくろんυうぷしろん σημασία. Τις τελευταίες δεκαετίες, οおみくろんιいおた φιλόσοφοι εστιάζουν περισσότερο σしぐまεいぷしろん θέματα εκτός της ομορφιάς κかっぱαあるふぁιいおた της απόλαυσης. Γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα, ηいーた ικανότητα της μουσικής νにゅーαあるふぁ εκφράζει συναισθήματα είναι ένα κεντρικό ζήτημα.

Ηいーた αισθητική είναι επιμέρους κλάδος της φιλοσοφίας. Τον 20ό αあるふぁιいおた., σημαντικές συνεισφορές έγιναν από τους Πίτερ Κάιβι, Τζέρολντ Λέβινσον, Ρότζερ Σκρούτον κかっぱαあるふぁιいおた Στίβεν Ντέιβις. Ωστόσο, πολλοί μουσικοί, μουσικοκριτικοί κかっぱαあるふぁιいおた άλλοι μみゅーηいーた φιλόσοφοι έχουν συμβάλει σしぐまτたうηいーたνにゅー αισθητική της μουσικής. Τον 19οおみくろん αあるふぁιいおた., ξεκίνησε μみゅーιいおたαあるふぁ σημαντική συζήτηση μεταξύ τたうοおみくろんυうぷしろん Έντουαρντ Σάνσλικ, μουσικοκριτικού κかっぱαあるふぁιいおた μουσικολόγου, κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん συνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ. Οおみくろん Χάρι Παρτς κかっぱαあるふぁιいおた κάποιοι άλλοι μουσικολόγοι, όπως οおみくろん Κάιλ Γがんまκかっぱαあるふぁνにゅー, έχουν μελετήσει κかっぱαあるふぁιいおた προσπάθησαν νにゅーαあるふぁ εκλαϊκεύσουν τたうηいーた μικροτονική μουσική κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーた χρήση εναλλακτικών μουσικών κλιμάκων.

Σしぐまτたうηいーたνにゅー αισθητική της μουσικής, υπήρξε ισχυρή τάση νにゅーαあるふぁ τονιστεί ηいーた ύψιστη σημασία της συνθετικής δομής. Άλλα ζητήματα πぱいοおみくろんυうぷしろん αφορούν τたうηいーたνにゅー αισθητική της μουσικής είναι οおみくろん στίχος, ηいーた αρμονία, ηいーた ύπνωση, τたうοおみくろん συναίσθημα, ηいーた χρονική δυναμική, οおみくろん συντονισμός, ηいーた παιχνιδιάρικη διάθεση κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた χροιά.

Συχνά πιστεύεται ότι ηいーた μουσική έχει τたうηいーたνにゅー ικανότητα νにゅーαあるふぁ επηρεάζει τたうαあるふぁ συναισθήματα, τたうοおみくろんνにゅー νにゅーοおみくろんυうぷしろん κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー ψυχολογία μας. Μπορεί νにゅーαあるふぁ κατευνάσει τたうηいーた μοναξιά μας ή νにゅーαあるふぁ υποδαυλίσει τたうαあるふぁ πάθη μας. Οおみくろん αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτων αναφέρει σしぐまτたうηいーたνにゅー Πολιτεία τたうοおみくろんυうぷしろん ότι ηいーた μουσική έχει άμεση επίδραση σしぐまτたうηいーたνにゅー ψυχή. Ως εいぷしろんκかっぱ τούτου, θεωρεί ότι σしぐまτたうηいーたνにゅー ιδανική πολιτεία ηいーた μουσική ρυθμίζεται στενά από τたうοおみくろん κράτος.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Kania, Andrew (2014). Zalta, Edward N., επιμ. The Philosophy of Music (Spring 2014 έκδοση). Metaphysics Research Lab, Stanford University.
↑ Ντόκα, Βελισαρία Σしぐま (2020). Θόρυβος κかっぱαあるふぁιいおた αταξία: όψεις μουσικού θορύβου ως επικοινωνιακά κかっぱαあるふぁιいおた αισθητικά φαινόμενα. http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=&q=&page=0&scope=&lang=en&&pid=iid:20370.
↑ Μαντζιαφού, Ελένη (2009). Απόλυτη κかっぱαあるふぁιいおた προγραμματική μουσική. Θεσσαλονίκη: ΑあるふぁΠぱいΘしーた.
↑ ^4,0 ^4,1 M. C. Horowitz (ed.), New Dictionary of the History of Ideas, (ISBN 0-684-31377-4), vol.1, p. 5
↑ Dahlhaus, Carl (1991). The Idea of Absolute Music. University of Chicago Press. σしぐまεいぷしろんλらむだ. 18.
↑ «Nietzsche and Music». Αρχειοθετήθηκε από τたうοおみくろん πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
↑ Pinker 1997, σしぐまεいぷしろんλらむだ. 524.
↑ Bennett, Drake (3 Σεπτεμβρίου 2006). «Survival of the harmonious». The Boston Globe. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2008.
↑ Ball, Philip (2012). The Music Instinct. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0199896429.
↑ Nicholas Cook, Beethoven: Symphony No. 9 (Cambridge Music Handbooks), Cambridge University Press (24 June 1993). (ISBN 9780521399241). "Beethoven's Ninth Symphony is acknowledged as one of the supreme masterpieces of the Western tradition. More than any other musical work it has become an international symbol of unity and affirmation."

Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Pinker, Steven (1997). How the Mind Works. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-04535-2.

[plato.stanford.edu-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Kania, Andrew (2014). Zalta, Edward N., επιμ. The Philosophy of Music (Spring 2014 έκδοση). Metaphysics Research Lab, Stanford University.

[2] Ντόκα, Βελισαρία Σしぐま (2020). Θόρυβος κかっぱαあるふぁιいおた αταξία: όψεις μουσικού θορύβου ως επικοινωνιακά κかっぱαあるふぁιいおた αισθητικά φαινόμενα. http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=&q=&page=0&scope=&lang=en&&pid=iid:20370.

[3] Μαντζιαφού, Ελένη (2009). Απόλυτη κかっぱαあるふぁιいおた προγραμματική μουσική. Θεσσαλονίκη: ΑあるふぁΠぱいΘしーた.

[horowitz-4] 4,0 ^4,1 M. C. Horowitz (ed.), New Dictionary of the History of Ideas, (ISBN 0-684-31377-4), vol.1, p. 5

[5] Dahlhaus, Carl (1991). The Idea of Absolute Music. University of Chicago Press. σしぐまεいぷしろんλらむだ. 18.

[6] «Nietzsche and Music». Αρχειοθετήθηκε από τたうοおみくろん πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.

[FOOTNOTEPinker1997524-7] Pinker 1997, σしぐまεいぷしろんλらむだ. 524.

[8] Bennett, Drake (3 Σεπτεμβρίου 2006). «Survival of the harmonious». The Boston Globe. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2008.

[The_Music_Instinct-9] Ball, Philip (2012). The Music Instinct. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0199896429.

[10] Nicholas Cook, Beethoven: Symphony No. 9 (Cambridge Music Handbooks), Cambridge University Press (24 June 1993). (ISBN 9780521399241). "Beethoven's Ninth Symphony is acknowledged as one of the supreme masterpieces of the Western tradition. More than any other musical work it has become an international symbol of unity and affirmation."

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]