ΟΧοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα υ Γκραουπέρα (José Raúl Capablanca y Graupera, 19 Νοεμβρίου1888 – 8 Μαρτίου1942) ήταν Κουβανός σκακιστής, με ισπανικές ρίζες, παγκόσμιος πρωταθλητής στοσκάκι από το 1921 έως το 1927. Θεωρείται ένας από τους καλύτερους σκακιστές όλων των εποχών, διάσημος γιατα εντυπωσιακά φινάλε του, την εκπληκτική ακρίβεια καιτην ταχύτητα παιχνιδιού του.[9]Εξαιτίας της απαράμιλλης μαεστρίας τουστησκακιέρακαιτο σχετικά απέριττο στυλ παιχνιδιού του, ονομάστηκε Ανθρώπινη Σκακιστική Μηχανή.[10][11] Θεωρείται από πολλούς ειδικούς ως οπιο ταλαντούχος σκακιστής όλων των εποχών.
Ο Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα, παιδί-θαύμα, σε φωτό του 19ου αιώνα σε ηλικία 4 ετών, παίζοντας σκάκι μετον πατέρα του
Ο Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα, δεύτερος, από τους επιβιώσαντες στη γέννηση, γιος ενός Ισπανού αξιωματικού (η Κούβα ανήκε τότε στηνΙσπανία),[12] γεννήθηκε στηνΑβάνα της Κούβας στις 19 Νοεμβρίου 1888.[13] Σύμφωνα με όσα ισχυρίζεται ο ίδιος, έμαθε τους κανόνες του παιχνιδιού στην ηλικία των τεσσάρων ετών παρακολουθώντας τον πατέρα τουνα παίζει, επισήμανε μάλιστα μια λανθασμένη κίνηση στον πατέρα του, ενώ στη συνέχεια τον κέρδισε δύο απανωτές φορές.
Στην ηλικία των οχτώ ετών έγινε μέλος του Σκακιστικού Ομίλου της Αβάνας, όμιλος που είχε διοργανώσει πολλά σημαντικά τουρνουά, όμως λόγω συμβουλής κάποιου γιατρού, δεν έπαιζε συχνά γιαναμην επιβαρυνθεί λόγω του μικρού της ηλικίας του (το σκάκι είναι ένα ιδιαίτερα απαιτητικό πνευματικό παιχνίδι, πολύ περισσότερο σε αγωνιστικό επίπεδο). Μεταξύ Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου του 1901, σε ηλικία μόλις 13 ετών, κέρδισε σε παρτίδα τον 38χρονο τότε Κουβανό εθνικό πρωταθλητή Χουάν Κόρσο.[13][14] Παρόλα αυτά τον Απρίλη του 1902 απογοήτευσε, κατατασσόμενος μόλις τέταρτος από έξι διεκδικητές του κουβανέζικου πρωταθλήματος, χάνοντας καιστα δύο ματς που έδωσε εναντίον του Κόρσο.[14]
Το 1905 πέρασε με χαρακτηριστική ευκολία τις εισαγωγικές εξετάσεις τουΠανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης όπου, διακαώς επιθυμώντας να γίνει μέλος της ισχυρής ομάδας μπέιζμπολτου πανεπιστημίου, κατάφερε και επιλέχθηκε ως μέλος της ομάδας των πρωτοετών φοιτητών. Την ίδια χρονιά, γίνεται μέλος του Σκακιστικού Ομίλου τουΜανχάταν όπου σύντομα αναδεικνύεται σε ισχυρότερο παίκτη στις τάξεις του.[13]
Ήταν ιδιαιτέρως ικανός στο γρήγορο σκάκι (ράπιντ, όπου ο χρόνος σκέψης των σκακιστών είναι πολύ περιορισμένος), κερδίζοντας ένα τουρνουά το 1906, μπροστά και από τον κορυφαίο την εποχή εκείνη σκακιστή και παγκόσμιο πρωταθλητή, τον Γερμανό μαθηματικό και φιλόσοφο Εμάνουελ Λάσκερ (παγκόσμιο πρωταθλητή επί 27 χρόνια, ρεκόρ εκπληκτικό και ακατάρριπτο έως τα σήμερα).[13]
Σύμφωνα μετα αρχεία του Πανεπιστημίου Κολούμπια, ο Καπαμπλάνκα είχε εγγραφεί μετά από τις επιτυχείς εισαγωγικές εξετάσεις στη Σχολή Μεταλλευμάτων, Μηχανικής και Χημείας του πανεπιστημίου, τον Σεπτέμβρη του 1910, γιανα σπουδάσει χημικός μηχανικός.[15]Το 1908 όμως παράτησε το πανεπιστήμιο γιανα αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στο σκάκι.[13]
Η ικανότητα του Καπαμπλάνκα στο σκάκι ράπιντ τον οδήγησε στη συμμετοχή σε επιδείξεις σιμουλτανέ (παιχνίδι εναντίον πολλών παιχτών ταυτόχρονα σε διαφορετικά τραπέζια, με μετακίνηση από τραπέζι σε τραπέζι) σκακιού καιη διαρκώς αυξανόμενη φήμη τουσε αυτά τα τουρνουά τον οδήγησε στονα κάνει μια μεγάλη περιοδεία επιδείξεων στις Η.Π.Ατο 1909.[16]
Παίζοντας 602 παρτίδες σε 27 πόλεις, είχε ποσοστό νικών 96,4%, ένα εκπληκτικό ποσοστό επιτυχών παρτίδων. Οι εμφανίσεις αυτές τού έφεραν χρηματική ενίσχυση υπό μορφή χορηγίας γιατη διοργάνωση ενός αγώνα επίδειξης εναντίον του πρωταθλητή τωνΗ.Π.ΑΦρανκ Μάρσαλ,[17]ο οποίος είχε κερδίσει το 1904 το τουρνουά των Πηγών Κέιμπριτζ μπροστά από τον παγκόσμιο πρωταθλητή Λάσκερ καιο οποίος στην ακμή του θεωρείτο μέσα στους τρεις καλύτερους σκακιστές στον κόσμο.[18]
Ο Καπαμπλάνκα νίκησε τον Μάρσαλ με σκορ 15-8 (8 νικηφόρες παρτίδες, 1 ήττα και 14 ισοπαλίες σε σύνολο 23 παρτίδων) - επίδοση που συγκρινόταν μετη νίκη του Λάσκερ εναντίον του Μάρσαλ το 1907 για τον παγκόσμιο τίτλο (8 νίκες, καμία ήττα και 7 ισοπαλίες τότε γιατον Λάσκερ). Μετά το ματς μετον Μάρσαλ, ο Καπαμπλάνκα δήλωσε ότι ποτέ πρινδεν είχε ανοίξει ένα βιβλίο θεωρίας σκακιού με σκακιστικά ανοίγματα.[13][19]Μετά το παιχνίδι αυτό, αναρριχήθηκε στην τρίτη θέση των καλύτερων παιχτών παγκοσμίως στην παγκόσμια σκακιστική κατάταξη, θέση που διατήρησε για όλη την περίοδο 1909-1912.[20]
Στη συνέχεια μετά από μια νέα σειρά επιδείξεων σιμουλτανέ,[16] πλασαρίστηκε δεύτερος στο εθνικό τουρνουά της Νέας Υόρκης πίσω από τον Μάρσαλ (10 βαθμοί) με 9,5 βαθμούς.[21]Ο Μάρσαλ εκτιμώντας το ταλέντο του, επέμενε και κατάφερε να προσκληθεί καιο Καπαμπλάνκα στο τουρνουά τουΣαν Σεμπαστιάν της Ισπανίας το 1911.[22]
Εκείνη την εποχή το τουρνουά τουΣαν Σεμπαστιάν ήταν μέσα στα πέντε ισχυρότερα τουρνουά σκακιού καθώς συμμετείχαν σε αυτό όλοι οι παγκοσμίου κλάσης παίκτες εκτός του παγκόσμιου πρωταθλητή Εμάνουελ Λάσκερ.[23]Στην έναρξη του τουρνουά οΌσιπ ΜπερνστάινκαιοΆρον Νίμζοβιτς διαμαρτυρήθηκαν γιατη συμμετοχή του Καπαμπλάνκα γιατί δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις συμμετοχής, μιακαιδεν είχε καταφέρει να κερδίσει τουλάχιστον την τρίτη θέση σε δύο τουρνουά μάστερ.[13]
Ο Καπαμπλάνκα απάντησε νικώντας με εκπληκτικό παιχνίδι τον Μπερνστάιν μόλις στον πρώτο γύρο, με ακόμα πιο άνετο τρόπο τον Νίμζοβιτς στη συνέχεια,[16]και εντυπωσίασε τον σκακιστικό κόσμο παίρνοντας τελικώς την πρώτη θέση στο τουρνουά, με 6 νίκες, 1 ήττα και 7 ισοπαλίες, μπροστά από τους κορυφαίους σκακιστές Ακίμπα Ρουμπινστάιν, Μίλαν Βίντμαρ, Φρανκ Μάρσαλ, Καρλ Σλέχτερ, Ζίγκμπερτ Τάρραςκ.ά.[13]Η ήττα του από τον Ρουμπινστάιν αποτέλεσε μια από τις εκπληκτικότερες νίκες και καλύτερα παιχνίδια του δεύτερου σε όλη την καριέρα του.[24]
Κάποιοι Ευρωπαίοι κριτικοί σκακιού χαρακτήρισαν το παιχνίδι του Καπαμπλάνκα αρκετά επιφυλακτικό, ανκαι είχε τις λιγότερες ισοπαλίες από τους πρώτους έξι πουτον ακολούθησαν στην κατάταξη του τουρνουά. Μετην επιτυχία αυτή αναγνωρίστηκε ως σοβαρός διεκδικητής του παγκόσμιου τίτλου.[16]
Το 1911, ο Καπαμπλάνκα προκάλεσε τον παγκόσμιο πρωταθλητή Εμάνουελ Λάσκερσε μάχη γιατον παγκόσμιο τίτλο. Ο Λάσκερ δέχτηκε αλλά έθεσε 17 όρους διεξαγωγής του παιχνιδιού. Ο Καπαμπλάνκα εξέφρασε τις αντιρρήσεις τουγια κάποιoυς από τους όρους, που ευνοούσαν τον Λάσκερ, με αποτέλεσμα το ματς αυτό να ματαιωθεί.[25][26]
Το 1913 κέρδισε ένα τουρνουά στη Νέα Υόρκη με σκορ 11/13, μισό πόντο μπροστά από τον Μάρσαλ.[27]Στη συνέχεια τερμάτισε δεύτερος πίσω από τον Μάρσαλ σε τουρνουά που έλαβε χώρα στη γενέτειρά του Αβάνα, χάνοντας στο μεταξύ τους παιχνίδι.[28]Οι 600 θεατές του παιχνιδιού αποθέωναν το ίνδαλμά τους, αλλά στο τέλος χειροκρότησαν θερμά τον Μάρσαλ γιατην κατάκτηση της νίκης. Σε επόμενο τουρνουά στον Σκακιστικό Όμιλο Ράις της Νέας Υόρκης, ο Καπαμπλάνκα κέρδισε καιτα 13 παιχνίδια που έδωσε.[28][29]
Τον Σεπτέμβρη του 1913 διορίστηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών της Κούβας,[13] γεγονός πουτου χάρισε οικονομική ασφάλεια γιατην υπόλοιπη ζωή του. Δεν είχε συγκεκριμένα καθήκοντα, αλλά έπαιζε ένα ρόλο πρέσβη της χώρας του οπουδήποτε ταξίδευε στον κόσμο λόγω της αναγνωρισιμότητάς του.[30] Αργότερα τού δόθηκαν οδηγίες να πάει στηνΑγία Πετρούποληγια συμμετοχή σε ένα μεγάλο τουρνουά.[16]
↑ 13,013,113,213,313,413,513,613,713,8Du Mont, J. (1959). «Memoir of Capablanca». Στο: Golombek, H. Capablanca's Hundred Best Games of Chess. G. Bell & Sons. σελίδες 1–18.
↑ 14,014,1Hooper, D· Brandreth, D.A. (1994). «The Corzo Match». The Unknown Capablanca. Courier Dover Publications. σελίδες 116–140. ISBN0486276147. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2009.
↑Columbia University: José Raúl Capablanca (C250 Celebrates Columbians Ahead of Their Time).
↑«1921 World Chess Championship». 20 Ιανουαρίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2008.CS1 maint: Unfit url (link) This cites: a report of Lasker's concerns about the location and duration of the match, in New York Evening Post. March 15, 1911.; Capablanca's letter of December 20, 1911 to Lasker, stating his objections to Lasker's proposal; Lasker's letter to Capablanca, breaking off negotiations; Lasker's letter of April 27, 1921 to Alberto Ponce of the Havana Chess Club, proposing to resign the 1921 match; and Ponce's reply, accepting the resignation.
↑Hooper, D.· Brandreth, D. The Unknown Capablanca. R.H.M. Press. σελ. 170. ISBN9780890580080.
↑ 28,028,1Marshall, F.J. (1960). Frank J. Marshall's Best Games of Chess. Dover. σελίδες 19–20. ISBN0-486-20604-1. Page 19: "My two 1913 tournaments took a curious course. At New York, Capa beat me out by half a point, but a month later I reversed the procedure at Havana." P. 20: Marshall thought the crowd were "after my blood for defeating their idol and asked for an escort to my hotel. It turned out, however, that the good Cubans were just showing their sportsmanship and were cheering me!"
↑Winter, E.G. (1989). «Rapid ascent». Capablanca. McFarland. ISBN0-89950-455-8.
Σχετικά πολυμέσα
