Siĉŭano

Siĉŭano
Norma ĉine : 四川しせん省しょう Sìchuān Shěng
Mallongigo: 川かわ aŭ 蜀しょく (Chuān aŭ Shǔ)
provinco de Popola Respubliko Ĉinio
Ĉinio kun Siĉŭano montrata Ĉinio kun Siĉŭano montrata
Signifo de nomo	四よん sì—kvar 川かわ chuān—riveroj la riveroj Jangzio, Mekongo, Flava kaj Salveno
Administra speco	Provinco
Ĉefurbo (kaj plejgranda urbo)	Ĉengduo
Provincestro	Yin Li (ekde 29-a de januaro 2016)
Areo	485 000 km²
- Latitudo	25° 58' al 34° 19' N
- Longitudo	97° 21' al 108° 32' E
Loĝantaro	(2013)
- Ĉirkaŭ	81 100 000
- Loĝdenso	167/km²
Ekonomio	({{{EkoJaro}}})
-  MEP	CNY 1,69 triliono
-  MEP po kapo	CNY 17 339
HDI	0,763 (meza) (2008)
Etnoj	hanoj - 95% jioj – 2,6% tibetanoj – 1,5% ĉiangoj – 0,4%
ISO 3166-2	CN-51
Oficiala retejo http://www.sichuan.gov.cn

Siĉŭano, (PIV) Siĉuano aŭ Sichuan (ĉine 四川しせん, pinjine: Sìchuān; antikvamode: Szechwan) estas provinco de la Ĉina Popola Respubliko situanta en ĝia okcidenta regiono de Ĉinio kaj okupanta granda parto de Siĉŭan-baseno.

Ĉirkaŭita de montoj, ĝi havas mildan klimaton kaj granda loĝantaro. Siĉŭano limas kun Ĉinghajo nordokcidente, Gansuo norde, Ŝenŝio nordoriente, la municipo de Ĉongĉingo oriente, Guizhou sudoriente, Junano sude kaj la aŭtonoma regiono de Tibeto okcidente.

Laŭ la stato de 2013 en la provinco vivis 81 100 000 loĝantoj sur areo de 485 000 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 167 loĝantoj/km². Ĝia ĉefurbo estas Ĉengduo.

Geografio kaj klimato

La Ruĝa Baseno de Siĉŭano havas subtropan klimaton malgraŭ ĝia kontinenta situo. La gardata situo en la valo donas 350 senfrostajn tagojn al la ebeno kaj tiele la eblecon por fari agrikulturon tutjare. La Qinling-montaro norde markas gravan limon. En januaro, la temperaturo norde de ĝi averaĝas je 0° laŭ Celsio, en la sude de ĝi situanta Siĉŭano je 8°. La someraj averaĝtemperaturoj estas proksimume 30 °C. La precipitaĵa kvanto estas ĉirkaŭ 1000 mm. Pro forta formiĝo de nuboj kaj nebuloj Siĉŭano atingas nur 25-30 sunajn tagojn jare.

La klimataj kondiĉoj en la montarecaj regionoj, kiuj ĉirkaŭas la Ruĝan Basenon kaj okcidenten plialtiĝas al la tibeta altebeno, estas klare malpli varmaj kaj malpli sekaj.

Vidindaĵoj

• Arkeologia loko Sanxingdui

Servoj

• Siĉŭana Fremdlingva Universitato

Naturaj riĉaĵoj

La rezervokvanto de la hidroelektro estas 150 milionoj da kW, el kiuj 100 milionoj da kW da elektro estas ekspluateblaj. Per tio ĝi okupas la unuan lokon de Ĉinio.

La konstatitaj subteraj minoj estas 132 specoj, el kiuj la rezervokvanto de titano okupas la unuan lokon de la mondo kaj tiu de vanado—la trian lokon.

la Giganta Budho ĉe Leŝan-monto

Arbaro kovras 7.46 milionojn da hektaroj. Tie kreskas multe da valoraj arboj: En Ĉinio kvinono de la "vivaj fosilioj" metasekvojoj kaj katajoj (Cathaya argyrophylla) kreskas en Siĉuano. Mastersa lariko estas endemia en la provinco. La provinco estas abunda je bestoj, el kiuj estas 1 100 specoj de vertebruloj, kiuj konsistigas 40% de tiu de la tuta lando kaj el ili 55 specoj estas protektataj de la ŝtato. La plejparto de la pandoj vivas en Siĉuano. Tiu ĉi provinco estas parto de la biodiverseco-varmpunkto Sudokcident-ĉinaj Montaroj.

Tri pitoreskejoj kaj historiaj lokoj en Siĉuano estas enlistigitaj en la mondajn naturajn kaj kulturajn heredaĵojn. Ili estas Jiuzhaigou, Huanglong kaj Giganta Budho ĉe Leŝan-monto.

Loĝantaro

• Loĝantoj: 84.93 milionoj (fine de 1998)
• Loĝantara kresko: 0.748 %
• Averaĝa vivodauro:

Nacioj

Nun plejparto de la loĝantoj en Siĉuano estas hanoj. Kaj krome tie vivas ankaŭ pluraj nacimalplimultoj. En Siĉuano estas la dua granda loĝloko de tibetanoj, la plej granda loĝloko de jioj kaj la unika loĝloko de ĉjangoj.

Urboj

• Jibino

Ekonomio

• Enlanda totala produktovaloro: 358.03 miliardoj da juanoj (en 1998)
• Kresko: 9.1%
• Pokapa produktovaloro: 4339 juanoj
• Procentoj de la 1-a, 2-a kaj terciara industrioj el la produktovaloro de la tuta lando (en 1998): 26.3%; 42.6% kaj 31.1%
• Financa enspezo: 19.7 miliardoj da juanoj (en 1998)
• Ekstera komerco: La importa kaj eksporta valoro estis 2.86 miliardoj da juanoj (en 1998)

Fremda investo

Pli ol 5mil alilandaj entreprenoj faris investon en Siĉuano, el kiuj estas Motorola, Pepsi Cola, Coca Cola, McDonneell Douglass de Usono; Chit Tat de Tajlando, Bayer de Germanio kaj Toyota de Japanio.

Telekomunikado

Nun ĉiuj gubernioj kaj urboj de Siĉuano efektivigis programregadon de telefonoj. 17 urboj eniĝis en la internacian aŭtomatan telefonan reton, kiu ligas sin kun 200 landoj kaj regionoj. Tie funkcias mikroondaj, optik-fibraj, satelitaj, program-regaj, radi-alvokaj, poŝtelefonaj, faksimilaj kaj aliaj modernaj telekomunikoj. La ekfunkcio de la ret-stacio en Chengdu multe mallongigis la distancon inter Sichuan kaj la moderna inform-ekspresa vojo

Trafiko

Fervojoj

5 trunkaj fervojoj inkl. de la Chengdu-Chongqing-a, Chengdu-Kunming-a kaj Baoji-Chengdu-a, 8 branĉaj fervojoj kaj 4 lokaj fervojoj formis fervojan reton kun totala longeco de 2693 km.

Ŝoseoj

En la provinco la ŝoseoj longas entute 81600 km kaj en la fino de 1998 la ekspresaj vojoj longis 328 km.

Aviado

La Flughaveno Shuangliu en Ĉengduo, estas la plej okupata flughaveno en Ĉinio. En Siĉŭano funkcias aliaj 5 aerodromoj, t.e. Dachuan, Yibin, Luzhou, Xichang kaj Nanchong.

Projektoj bezonantaj fremdan investon

1. Sinteza agrikultura disvolvo kaj prilaboro de agrikulturaj kaj flankokupaj produktaĵoj per nova teknologio;
2. Forstuma disvolvo;
3. Ekspluato de riĉfontoj kaj ilia sinteza utiligo;
4. Disvolvo kaj ŝparo de fuelo;
5. Fundamenta konstruo de trafiko kaj transporto;
6. Teknologia progresigo de grandaj kaj mezgradaj entreprenoj;
7. Progresaj teknologioj;
8. Eksporto de produktaĵoj;
9. Konstruo de la fundamentaj instalaĵoj de urbo;
10. Medi-protektado kaj ekologia ekvilibro;
11. Turisma servo;
12. Alta kaj meza profesia edukado.

Vidu ankaŭ

• Siĉuan-pipro
• la bonulo de Siĉŭano