„1. janúar“: Munur á milli breytinga
Útlit
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip |
|||
(48 millibreytinga eftir einn annan notanda ekki sýndar) | |||
Lína 1: | Lína 1: | ||
{{ |
{{Dagatal|janúar}} |
||
'''1. janúar''' er 1. [[Sólarhringur|dagur]] [[ár]]sins samkvæmt [[gregoríska tímatalið|gregoríska tímatalinu]]. 364 dagar (365 á [[hlaupár]]i) eru eftir af árinu. |
'''1. janúar''' er 1. [[Sólarhringur|dagur]] [[ár]]sins samkvæmt [[gregoríska tímatalið|gregoríska tímatalinu]]. 364 dagar (365 á [[hlaupár]]i) eru eftir af árinu. |
||
== Atburðir == |
== Atburðir == |
||
* [[45 f.Kr]] - [[Júlíus Caesar]] innleiddi [[ |
* [[45 f.Kr]] - [[Júlíus Caesar]] innleiddi [[júlíanska tímatalið]]. |
||
* [[89]] - [[Lúcíus Antoníus Satúrnínus]] varð [[keisari]] í [[Rómaveldi|Róm]]. |
* [[89]] - [[Lúcíus Antoníus Satúrnínus]] varð [[keisari]] í [[Rómaveldi|Róm]]. |
||
* [[193]] - [[Ár keisaranna fimm]]: Rómverska öldungaráðið kaus [[Pertinax]] sem eftirmann [[Commodus]]ar gegn vilja hans. |
|||
* [[1204]] - [[Guttormur Sigurðsson]] varð Noregskonungur. |
|||
* [[1387]] - [[Karl 3. Navarrakonungur|Karl 3.]] varð konungur [[Konungsríkið Navarra|Navarra]] eftir að faðir hans, [[Karl 2. Navarrakonungur|Karl 2.]], lést. |
|||
* [[1438]] - [[Albert 2. af Habsborg]] varð konungur [[Ungverjaland]]s. |
|||
* [[1443]] - [[Kristófer af Bæjaralandi]] var krýndur konungur [[Danaveldi]]s í [[Ribe]]. |
* [[1443]] - [[Kristófer af Bæjaralandi]] var krýndur konungur [[Danaveldi]]s í [[Ribe]]. |
||
* [[1483]] - [[Gyðingar]] voru reknir burt frá [[Andalúsía|Andalúsíu]]. |
|||
* [[1502]] - [[Portúgal]]skir [[landkönnuður|landkönnuðir]] sigldu inn í [[Guanabraflói|Guanabraflóa]] í [[Brasilía|Brasilíu]] og héldu að hann væri [[Á (landform)|fljót]] sem þeir nefndu [[Rio de Janeiro]]. |
|||
* [[1502]] - [[Portúgal]]skir landkönnuðir sigldu inn í [[Guanabraflói|Guanabraflóa]] í [[Brasilía|Brasilíu]] og héldu að hann væri fljót sem þeir nefndu [[Rio de Janeiro]]. |
|||
* [[1583]] - [[Þýskaland]] og [[Sviss]] tóku upp [[gregoríska tímatalið]]. |
* [[1583]] - [[Þýskaland]] og [[Sviss]] tóku upp [[gregoríska tímatalið]]. |
||
* [[1559]] - [[Friðrik 2. Danakonungur|Friðrik 2.]] varð konungur Danmerkur. |
|||
* [[1582]] - [[Páfagarður]] ákvað, að [[ár]]ið skyldi hefjast 1. janúar. Fram að því hafði það byrjað ýmist [[25. mars]] eða á jóladag.<ref>Árni Björnsson: Saga daganna, Mál og menning, Reykjavík 1993</ref> |
* [[1582]] - [[Páfagarður]] ákvað, að [[ár]]ið skyldi hefjast 1. janúar. Fram að því hafði það byrjað ýmist [[25. mars]] eða á jóladag.<ref>Árni Björnsson: Saga daganna, Mál og menning, Reykjavík 1993</ref> |
||
* [[1622]] - Þessi dagur varð fyrsti dagur [[ár]]sins í kjölfar tilskipunar [[Gregoríus 15.|Gregoríusar]] páfa frá árinu áður. |
|||
* [[1636]] - [[Antonio van Diemen]] varð forstjóri [[Hollenska Austur-Indíafélagið|Hollenska Austur-Indíafélagsins]]. |
|||
* [[1651]] - [[Karl 2. Englandskonungur]] var krýndur konungur [[Skotland]]s. |
* [[1651]] - [[Karl 2. Englandskonungur]] var krýndur konungur [[Skotland]]s. |
||
* [[1700]] - Flest ríki [[Mótmælendur|mótmælenda]] í Evrópu tóku upp [[gregoríska tímatalið]]. |
* [[1700]] - Flest ríki [[Mótmælendur|mótmælenda]] í Evrópu tóku upp [[gregoríska tímatalið]]. |
||
* [[1707]] - [[Jóhann 5. Portúgalskonungur|Jóhann 5.]] var krýndur konungur [[Portúgal]]s. |
|||
* [[1752]] - [[England]] tók upp [[gregoríska tímatalið]]. |
* [[1752]] - [[England]] tók upp [[gregoríska tímatalið]]. |
||
* [[1764]] - [[Wolfgang Amadeus Mozart]] lék fyrir frönsku konungsfjölskylduna í [[Versalir|Versölum]], átta ára gamall. |
* [[1764]] - [[Wolfgang Amadeus Mozart]] lék fyrir frönsku konungsfjölskylduna í [[Versalir|Versölum]], átta ára gamall. |
||
* [[1788]] - [[Einokunarverslun]] var afnumin á [[Ísland]]i. |
* [[1788]] - [[Einokunarverslun]] var afnumin á [[Ísland]]i. |
||
* [[1803]] - [[Þrælahald]] var afnumið í [[Danmörk]]u. |
* [[1803]] - [[Þrælahald]] var afnumið í [[Danmörk]]u. |
||
* [[1804]] - [[Haítí]] fékk sjálfstæði. |
|||
* [[1808]] - Bann við innflutningi [[þrælahald|þræla]] til [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]] gekk í gildi. |
|||
* [[1816]] - [[Alexander 1. Rússakeisari]] skipaði svo fyrir að Jesúítar skyldu brottrækir úr [[Rússland|Rússaveldi]]. |
|||
* [[1818]] - [[Chile]] varð [[lýðveldi]] eftir sjö ára uppreisn gegn spænskum yfirráðum. |
* [[1818]] - [[Chile]] varð [[lýðveldi]] eftir sjö ára uppreisn gegn spænskum yfirráðum. |
||
* [[1841]] - Fyrsta [[ |
* [[1841]] - Fyrsta [[ljósmyndavél]]in frá [[Voigtländer]] í [[Vínarborg]] kom á markaðinn. |
||
<onlyinclude> |
|||
* [[1855]] - Almennt [[verslunarfrelsi]] gekk í gildi á Íslandi. |
* [[1855]] - Almennt [[verslunarfrelsi]] gekk í gildi á Íslandi. |
||
* [[1871]] - [[Þýska keisaraveldið]] varð til við [[stofnun Þýskalands]]. |
|||
* [[1873]] - Fyrstu íslensku frímerkin, [[Íslensk skildingafrímerki]], voru gefin út. |
* [[1873]] - Fyrstu íslensku frímerkin, [[Íslensk skildingafrímerki]], voru gefin út. |
||
* [[1875]] - [[Íslensk króna|Krónur]] og [[eyrir|aurar]] voru tekin upp á Íslandi og öðrum hlutum Danaveldis í stað [[ríkisdalur|ríkisdala]]. Tvær krónur jafngiltu þá einum ríkisdal. |
* [[1875]] - [[Íslensk króna|Krónur]] og [[eyrir|aurar]] voru tekin upp á Íslandi og öðrum hlutum Danaveldis í stað [[ríkisdalur|ríkisdala]]. Tvær krónur jafngiltu þá einum ríkisdal. |
||
* [[1877]] - [[Viktoría Bretadrottning]] var krýnd keisaraynja [[Indland]]s. |
|||
</onlyinclude> |
|||
* [[1891]] - [[Þýskaland|Þjóðverjar]] hófu að greiða öldruðu fólki [[ellilífeyrir|ellilífeyri]]. |
|||
* [[1877]] - [[Viktoría Bretadrottning]] var krýnd keisaraynja [[Indland]]s. |
|||
* [[1892]] - Á [[Elliseyja|Elliseyju]] við [[New York-borg]] var byrjað að afgreiða innflytjendur til [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]]. |
* [[1892]] - Á [[Elliseyja|Elliseyju]] við [[New York-borg]] var byrjað að afgreiða innflytjendur til [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]]. |
||
* [[1895]] - [[Seyðisfjörður]] fékk [[kaupstaðarréttindi]]. |
* [[1895]] - [[Seyðisfjörður]] fékk [[kaupstaðarréttindi]]. |
||
* [[1893]] - [[Japan]] tók upp [[gregoríska tímatalið]]. |
* [[1893]] - [[Japan]] tók upp [[gregoríska tímatalið]]. |
||
* [[1901]] - [[Ástralía]] varð [[sambandsríki]]. |
* [[1901]] - [[Ástralía]] varð [[sambandsríki]]. |
||
* [[1902]] - [[Hjúkrunarfræðingur]] varð löggilt starfsheiti á [[Nýja-Sjáland]]i. Þann [[10. janúar]] varð Ellen Dougherty fyrsti löggilti hjúkrunarfræðingur í heimi. |
|||
* [[1904]] - Fyrsta byggingarsamþykkt [[Reykjavík]]ur gekk í gildi. Samkvæmt henni var framvegis bannað að reisa [[Torfbær|torfbæi]] í bæjarlandinu. Fyrsti [[byggingafulltrúi Reykjavíkur]] tók til starfa. |
|||
* [[1905]] - [[Síberíujárnbrautin]] austur til [[Vladivostok]] var formlega opnuð. |
* [[1905]] - [[Síberíujárnbrautin]] austur til [[Vladivostok]] var formlega opnuð. |
||
* [[1910]] - [[Metrakerfið]] var innleitt á Íslandi. |
* [[1910]] - [[Metrakerfið]] var innleitt á Íslandi. |
||
* [[1912]] - Dr. [[Sún Jat Sen]] stofnaði [[lýðveldið Kína]]. |
* [[1912]] - Dr. [[Sún Jat Sen]] stofnaði [[Lýðveldið Kína (1912–1949)|lýðveldið Kína]]. |
||
* |
*[[1914]] - [[Hagstofa Íslands]] tók til starfa. |
||
* [[1915]] - [[Áfengisbann]] gekk í gildi á Íslandi. |
|||
*[[1917]] - [[Brunabótafélag Íslands]] tók til starfa |
|||
* [[1918]] - [[Rússland]] tók upp [[gregoríska tímatalið]]. |
* [[1918]] - [[Rússland]] tók upp [[gregoríska tímatalið]]. |
||
* [[1920]] - [[Veðurstofa Íslands]] tók til starfa. |
* [[1920]] - [[Veðurstofa Íslands]] tók til starfa. |
||
* [[1923]] - [[Grikkland]] innleiddi [[gregoríska tímatalið]]. |
* [[1923]] - [[Grikkland]] innleiddi [[gregoríska tímatalið]]. |
||
* [[1923]] - [[BBC]] hóf reglubundnar [[útvarp]]sútsendingar. |
|||
* [[1925]] - Nafni [[Kristjanía (Noregi)|Kristjaníu]] var breytt í [[Ósló]]. |
|||
* [[1925]] - Nafni borgarinnar Kristjaníu var breytt í [[Ósló]]. |
|||
* [[1937]] - [[Skautafélag Akureyrar]] var stofnað. |
|||
* [[1942]] - [[Sameinuðu þjóðirnar]] komu saman í fyrsta sinn. |
* [[1942]] - [[Sameinuðu þjóðirnar]] komu saman í fyrsta sinn. |
||
* [[1946]] - [[Showa keisari]] í [[Japan]] lýsti því yfir að hann væri ekki guðlegur. |
* [[1946]] - [[Showa keisari]] í [[Japan]] lýsti því yfir að hann væri ekki guðlegur. |
||
* [[1947]] - Breskar kolanámur voru [[þjóðnýting|þjóðnýttar]]. |
|||
* [[1947]] - [[RARIK|Rafmagnsveitur ríkisins]] hófu starfsemi. |
|||
* [[1956]] - [[Súdan]] hlaut sjálfstæði. |
* [[1956]] - [[Súdan]] hlaut sjálfstæði. |
||
* [[1958]] - [[Rómarsáttmálinn]], stofnsáttmáli [[Efnahagsbandalag Evrópu|Efnahagsbandalags Evrópu]], gekk í gildi. |
* [[1958]] - [[Rómarsáttmálinn]], stofnsáttmáli [[Efnahagsbandalag Evrópu|Efnahagsbandalags Evrópu]], gekk í gildi. |
||
Lína 42: | Lína 63: | ||
* [[1960]] - ''Hafmeyjan'', umdeild stytta í suðvesturhorni [[Tjörnin|Tjarnarinnar]] í [[Reykjavík]], var sprengd í loft upp<ref>{{bókaheimild|höfundur=Jónas Ragnarsson|titill=Dagar Íslands|útgefandi=Vaka-Helgafell|ár=2002|ISBN=ISBN 9979-2-1598-4}}</ref>. |
* [[1960]] - ''Hafmeyjan'', umdeild stytta í suðvesturhorni [[Tjörnin|Tjarnarinnar]] í [[Reykjavík]], var sprengd í loft upp<ref>{{bókaheimild|höfundur=Jónas Ragnarsson|titill=Dagar Íslands|útgefandi=Vaka-Helgafell|ár=2002|ISBN=ISBN 9979-2-1598-4}}</ref>. |
||
* [[1960]] - Franski hluti [[Kamerún]] fékk sjálfstæði. |
* [[1960]] - Franski hluti [[Kamerún]] fékk sjálfstæði. |
||
* [[1965]] - Palestínsku [[ |
* [[1965]] - Palestínsku [[Fatahsamtökin]] voru mynduð. |
||
* [[1970]] - Dagsetningin sem allar [[POSIX]]-tölvur miða tímatal sitt við. |
|||
* [[1972]] - [[Kurt Waldheim]] varð [[aðalritari Sameinuðu þjóðanna]]. |
|||
* [[1973]] - [[Danmörk]], [[Írland]] og [[Bretland]] gengu í [[Efnahagsbandalag Evrópu]]. |
* [[1973]] - [[Danmörk]], [[Írland]] og [[Bretland]] gengu í [[Efnahagsbandalag Evrópu]]. |
||
* [[1973]] - [[Hjónaband|Hjónavígslualdur]] [[Ísland|íslenskra]] karla var lækkaður úr 20 árum í 18. |
* [[1973]] - [[Hjónaband|Hjónavígslualdur]] [[Ísland|íslenskra]] karla var lækkaður úr 20 árum í 18. |
||
* [[1976]] - [[Garðabær]] og [[Njarðvík]] fengu [[kaupstaðarréttindi]]. |
|||
* [[1978]] - 213 manns fórust, þegar [[Boeing 747]]-flugvél sprakk skömmu eftir flugtak í [[Bombei]] á [[Indland]]i. |
* [[1978]] - 213 manns fórust, þegar [[Boeing 747]]-flugvél sprakk skömmu eftir flugtak í [[Bombei]] á [[Indland]]i. |
||
* [[1978]] - [[Bandarísku höfundalögin 1976]] tóku gildi. |
|||
* [[1979]] - [[Júra (fylki)|Júra]], sem myndað var úr frönskumælandi og kaþólskum héruðum [[Bern (fylki)|Bern]], varð 26. kantóna Sviss. |
|||
* [[1979]] - [[Bandaríkin]] tóku upp stjórnmálasamband við [[Alþýðulýðveldið Kína]] og viðurkenndu stjórn þess sem einu lögmætu stjórn [[Kína]]. |
|||
* [[1980]] - Með breytingum á sænsku ríkiserfðalögunum varð [[Viktoría Svíaprinsessa]] krónprinsessa í stað yngri bróður síns. |
|||
* [[1981]] - [[Grikkland]] gekk í [[Efnahagsbandalag Evrópu]]. |
* [[1981]] - [[Grikkland]] gekk í [[Efnahagsbandalag Evrópu]]. |
||
* [[1982]] - [[Hljóðbókasafnið]] undir nafninu Blindrabókasafn Íslands. Það leysti af hólmi Hljóðbókasafn Borgarbókasafns Reykjavíkur og Blindrafélagsins. |
|||
<onlyinclude> |
|||
* [[1981]] - [[Myntbreytingin 1981|Myntbreytingin]]: Íslenska [[gjaldmiðill|gjaldmiðlinum]] var breytt þannig að verðgildi einnar krónu hundraðfaldaðist. |
* [[1981]] - [[Myntbreytingin 1981|Myntbreytingin]]: Íslenska [[gjaldmiðill|gjaldmiðlinum]] var breytt þannig að verðgildi einnar krónu hundraðfaldaðist. |
||
* [[1982]] - Bandaríska fréttastöðin [[CNN]] hóf útsendingar. |
|||
</onlyinclude> |
|||
* [[1983]] - Lokið var við að færa [[ARPANET]] yfir í [[TCP/IP]]-staðalinn sem markar í raun upphaf [[Internetið|Internetsins]]. |
|||
* [[1984]] - [[Kvótakerfi]] var sett á til reynslu í [[Íslenskur sjávarútvegur|íslenskum sjávarútvegi]]. |
|||
* [[1984]] - [[Brúnei]] varð sjálfstætt ríki. |
|||
* [[1984]] - Fyrirtækinu [[Bell System]] var skipt í smærri fyrirtæki. |
|||
* [[1985]] - [[Íslensk málstöð]] var stofnuð. |
|||
* [[1985]] - [[DNS]]-kerfið var stofnað á Internetinu. |
|||
* [[1985]] - [[Grænland]] dró sig út úr [[Evrópusambandið|Evrópusambandinu]]. |
|||
* [[1985]] - [[Vodafone]] setti af stað fyrsta farsímakerfið í Bretlandi. |
|||
* [[1986]] - [[Spánn]] og [[Portúgal]] gengu í [[Efnahagsbandalag Evrópu]]. |
* [[1986]] - [[Spánn]] og [[Portúgal]] gengu í [[Efnahagsbandalag Evrópu]]. |
||
* [[1986]] - [[Flevoland]] varð sérstök sýsla í Hollandi. |
|||
* [[1987]] - [[Hólmavíkurhreppur]] og [[Hrófbergshreppur]] sameinuðust aftur undir nafni þess fyrrnefnda. |
|||
* [[1988]] - [[Kennitala|Kennitölur]] voru teknar upp á Íslandi í stað nafnnúmera. |
|||
* [[1988]] - Stærsta lútherska trúfélag Bandaríkjanna, [[Evangelíska lútherska kirkjan í Ameríku]], var stofnað. |
|||
* [[1990]] - [[Virðisaukaskattur]] var tekinn upp í stað [[söluskattur|söluskatts]] á Íslandi. |
* [[1990]] - [[Virðisaukaskattur]] var tekinn upp í stað [[söluskattur|söluskatts]] á Íslandi. |
||
* [[1990]] - Fyrsti ''[[Mr. Bean]]''-þátturinn var sýndur á [[ITV]] í Bretlandi. |
|||
* [[1993]] - [[Tékkóslóvakía]] klofnaði í [[Tékkland]] og [[Slóvakía|Slóvakíu]]. |
|||
* [[1990]] - [[Pólland]] sagði sig frá [[Varsjárbandalagið|Varsjárbandalaginu]]. |
|||
* [[1994]] - [[Bandaríkin]], [[Kanada]] og [[Mexíkó]] stofnuðu [[Fríverslunarsamtök Norður-Ameríku]] ([[NAFTA]]). |
|||
*[[1990]] - [[Íslandsbanki]] hóf starfsemi, með sameiningu [[Alþýðubankinn|Alþýðubankans]], [[Iðnaðarbankinn|Iðnaðarbankans]], [[Verslunarbankinn|Verslunarbankans]] og [[Útvegsbanki Íslands|Útvegsbankans]]. |
|||
* [[1994]] - [[Ísland]] gerðist aðili að [[Evrópska efnahagssvæðið|EES]]. |
|||
* [[1991]] - Íslenska skipaflutningafélagið [[Samskip]] hóf starfsemi. |
|||
* [[1991]] - [[Sigríður Snævarr]] var fyrst íslenskra kvenna skipuð sendiherra landsins erlendis. |
|||
*[[1991]] - [[Guðrún Erlendsdóttir]] varð fyrst kvenna til verða forseti Hæstaréttar |
|||
* [[1992]] - [[Boutros Boutros-Ghali]] tók við embætti aðalritara Sameinuðu þjóðanna. |
|||
* [[1992]] - Framleiðslu tölvunnar [[Atari 2600]] var hætt 15 árum eftir að hún kom fyrst á markað. |
|||
* [[1993]] - [[Tékkóslóvakía]] skiptist í tvö ríki, [[Tékkland]] og [[Slóvakía|Slóvakíu]]. |
|||
* [[1993]] - Evrópska fréttaþjónustan [[Euronews]] hóf starfsemi. |
|||
* [[1994]] - Samningurinn um [[Fríverslunarsamtök Norður-Ameríku]] ([[NAFTA]]) gekk í gildi. |
|||
* [[1994]] - Samningurinn um [[Evrópska efnahagssvæðið]] tók gildi. |
|||
* [[1994]] - [[Virðisaukaskattur]] á matvælum lækkaði úr 24.5% í 14% á Íslandi. |
|||
* [[1994]] - Skæruliðasamtökin [[EZLN]] hófu aðgerðir í [[Chiapas]] í Mexíkó. |
|||
* [[1995]] - Embætti [[Umboðsmaður barna|umboðsmanns barna]] tók til starfa á Íslandi. |
|||
* [[1995]] - [[Austurríki]], [[Finnland]] og [[Svíþjóð]] gengu í [[Evrópusambandið]]. |
|||
* [[1995]] - [[Alþjóðaviðskiptastofnunin]] var sett á laggirnar til að taka við af [[GATT]]-samningalotunum. |
|||
* [[1995]] - [[Draupnisaldan]] var mæld í [[Norðursjór|Norðursjó]] við Noreg og staðfesti tilvist [[risaalda]]. |
|||
* [[1996]] - [[Fahd bin Abdul Aziz al-Saud]] konungur Sádí-Arabíu fékk bróður sínum, [[Abdullah bin Abdul Aziz al-Saud]], völdin í hendur. |
|||
* [[1997]] - [[Kofi Annan]] tók við starfi aðalritara [[Sameinuðu þjóðirnar|Sameinuðu þjóðanna]]. |
* [[1997]] - [[Kofi Annan]] tók við starfi aðalritara [[Sameinuðu þjóðirnar|Sameinuðu þjóðanna]]. |
||
* [[1998]] - Ný íslensk skipulags- og byggingarlög tóku gildi. Samkvæmt þeim er allt landið [[aðalskipulag|skipulagsskylt]]. |
|||
* [[1998]] - [[Haraldur Örn Ólafsson]], [[Ólafur Örn Haraldsson]] og [[Ingþór Bjarnason]] komust á [[Suðurpóllinn|Suðurpólinn]] eftir fimmtíu daga göngu. |
* [[1998]] - [[Haraldur Örn Ólafsson]], [[Ólafur Örn Haraldsson]] og [[Ingþór Bjarnason]] komust á [[Suðurpóllinn|Suðurpólinn]] eftir fimmtíu daga göngu. |
||
* [[1998]] - [[Landsbanki Íslands|Landsbanka Íslands]] var breytt í almenningshlutafélag. |
|||
* [[1999]] - [[Evran]] var tekin í notkun sem rafeyrir í nokkrum ríkjum [[Evrópusambandið|Evrópusambandsins]]. |
|||
* [[1999]] - Breytingar á sveitarstjórnaskipun Póllands tóku gildi. Landinu var skipt í 16 héruð. |
|||
* [[1999]] - [[Orkuveita Reykjavíkur]] var stofnuð með sameiningu Rafmagnsveitu Reykjavíkur og Hitaveitu Reykjavíkur. |
* [[1999]] - [[Orkuveita Reykjavíkur]] var stofnuð með sameiningu Rafmagnsveitu Reykjavíkur og Hitaveitu Reykjavíkur. |
||
* [[2000]] - Kvikmyndin ''[[Englar alheimsins (kvikmynd)|Englar alheimsins]]'' var frumsýnd á Íslandi. |
* [[2000]] - Kvikmyndin ''[[Englar alheimsins (kvikmynd)|Englar alheimsins]]'' var frumsýnd á Íslandi. |
||
* [[2000]] - Stjórnarskrárbundin tengsl [[Sænska kirkjan|Sænsku kirkjunnar]] við sænska ríkið voru rofin. |
|||
* [[2000]] - [[Finnur Ingólfsson]] var skipaður seðlabankastjóri. |
|||
* [[2000]] - Tónverkið ''[[Longplayer]]'' hóf að spila. |
|||
* [[2001]] - Nafni Kalkútta á Indlandi var formlega breytt í [[Kolkata]]. |
|||
* [[2002]] - Tólf [[Evrópusambandið|Evrópusambandsl]]önd tóku upp [[Evra|evru]] (€) sem nýja sameiginlega [[mynt]]. |
* [[2002]] - Tólf [[Evrópusambandið|Evrópusambandsl]]önd tóku upp [[Evra|evru]] (€) sem nýja sameiginlega [[mynt]]. |
||
<onlyinclude> |
|||
* [[2002]] - [[Lýðveldið Kína]] gerðist aðili að [[Alþjóðaviðskiptastofnunin]]ni. |
* [[2002]] - [[Lýðveldið Kína]] gerðist aðili að [[Alþjóðaviðskiptastofnunin]]ni. |
||
* [[2002]]- [[Samningur um opna lofthelgi]] tók gildi. |
|||
* [[2003]] - [[Luíz Inácio Lula Da Silva]] tók við embætti sem 37. [[forseti Brasilíu]]. |
|||
* [[2003]] - [[Pascal Couchepin]] varð [[forseti Sviss]]. |
|||
* [[2004]] - Íslenska kvikmyndin ''[[Kaldaljós]]'' var frumsýnd á Íslandi. |
* [[2004]] - Íslenska kvikmyndin ''[[Kaldaljós]]'' var frumsýnd á Íslandi. |
||
* [[2004]] - [[Joseph Deiss]] tók við embætti forseta ríkjasambandsins [[Sviss]]. |
|||
* [[2004]] - Íslenska kvikmyndin ''[[Opinberun Hannesar]]'' var frumsýnd. |
|||
* [[2004]] - [[Karólínska sjúkrahúsið]] var stofnað í Svíþjóð. |
|||
* [[2005]] - Ný [[Tyrknesk líra|líra]] var tekin upp sem gjaldmiðill í [[Tyrkland]]i en verðmæti einnar slíkrar samsvarar 1.000.000 af þeim gömlu. |
|||
* [[2005]] - [[Kringvarp Føroya]] hóf útsendingar. |
|||
* [[2006]] - Fyrsti [[pírataflokkur]] heims var stofnaður í Svíþjóð. |
|||
* [[2006]] - [[Rússland]] hætti sölu [[gas]]s til Úkraínu vegna deilna um verð. |
|||
* [[2007]] - Embætti [[Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu|lögreglustjóra á höfuðborgarsvæðinu]] tók til starfa. |
|||
* [[2007]] - [[Búlgaría]] og [[Rúmenía]] gengu í [[Evrópusambandið]]. |
* [[2007]] - [[Búlgaría]] og [[Rúmenía]] gengu í [[Evrópusambandið]]. |
||
* [[2007]] - [[ |
* [[2007]] - [[Slóvenía]] tók upp [[evra|evruna]] í stað hins slóvenska [[tolar]]s. |
||
* [[2007]] - [[Dönsku sveitarstjórnarumbæturnar 2007]] gengu í gildi. Sveitarfélögum í Danmörku fækkaði úr 271 í 98. |
|||
* [[2007]] - [[Suður-Kórea|Suður-Kóreuma]]ðurinn [[Ban Ki-moon]] tók við af [[Kofi Annan]] sem aðalritari [[Sameinuðu þjóðirnar|Sameinuðu þjóðanna]]. |
|||
* [[2007]] - [[Angóla]] gekk í [[Samtök olíuframleiðenda]]. |
|||
* [[2007]] - [[Matís ohf]] tók til starfa á Íslandi. |
|||
* [[2008]] - [[Kýpur]] og [[Malta]] tóku upp [[evra|evruna]]. |
|||
* [[2008]] - [[NordGen]] var stofnað og tók meðal annars við starfsemi Norræna genabankans. |
|||
* [[2009]] - [[Slóvakía]] tók upp [[evra|evru]]. |
|||
* [[2010]] - Í fyrsta sinn í sögu Íslands voru allir handhafar forsetavalds konur. [[Ingibjörg Benediktsdóttir]], forseti [[Hæstiréttur Íslands|Hæstaréttar]], [[Jóhanna Sigurðardóttir]] forsætisráðherra og [[Ásta R. Jóhannesdóttir]], forseti Alþingis. |
* [[2010]] - Í fyrsta sinn í sögu Íslands voru allir handhafar forsetavalds konur. [[Ingibjörg Benediktsdóttir]], forseti [[Hæstiréttur Íslands|Hæstaréttar]], [[Jóhanna Sigurðardóttir]] forsætisráðherra og [[Ásta R. Jóhannesdóttir]], forseti Alþingis. |
||
* [[2011]] - [[Eistland]] tók upp [[evra|evruna]]. |
|||
</onlyinclude> |
|||
* [[2011]] - 21 lést í hryðjuverkaárás á kirkju í [[Alexandría (Egyptalandi)|Alexandríu]] skömmu eftir miðnæturmessu. |
|||
* [[2014]] - [[Lettland]] tók upp [[Evra|evruna]]. |
|||
* [[2014]] - Fyrstu [[kannabis]]verslanirnar voru opnaðar í [[Colorado]] í Bandaríkjunum. |
|||
* [[2015]] - [[Evrasíusambandið]] varð til þegar samningur gekk í gildi milli [[Rússland]]s, [[Hvíta-Rússland]]s, [[Armenía|Armeníu]], [[Kasakstan]] og [[Kirgistan]]. |
|||
<onlyinclude> |
|||
* [[2015]] - [[Litháen]] tók upp [[evra|evru]] í stað fyrri gjaldmiðils, [[Litháískt litas|litháísks litas]]. |
|||
* [[2017]] - 39 létust og 70 særðust í [[næturklúbbaárásin í Istanbúl 2017|skotárás á næturklúbb í Istanbúl]] í Tyrklandi. [[Íslamska ríkið]] lýsti síðar ábyrgð á hendur sér. |
|||
* [[2017]] - [[Gustavo Dudamel]], 35 ára, var yngsti stjórnandi nýárstónleika [[Fílharmóníuhljómsveit Vínarborgar|Fílharmóníuhljómsveitar Vínarborgar]] frá upphafi. |
|||
* [[2017]] - [[António Guterres]] tók við embætti aðalritara Sameinuðu þjóðanna af [[Ban Ki-moon]]. |
|||
* [[2017]] - [[Norska kirkjan]] var skilin frá norska ríkinu. |
|||
* [[2018]] - Norsku fylkin [[Suður-Þrændalög]] og [[Norður-Þrændalög]] voru sameinuð í ein [[Þrændalög]]. |
|||
* [[2018]] - [[Landsréttur]] tók til starfa á Íslandi. |
|||
* [[2019]] – [[Jair Bolsonaro]] tók við embætti sem forseti [[Brasilía|Brasilíu]].</onlyinclude> |
|||
== Fædd == |
== Fædd == |
||
* [[1431]] - [[Alexander 6.]] páfi (d. [[1503]]). |
|||
* [[1449]] - [[Lorenzo de'Medici]], ítalskur stjórnmálamaður (d. [[1492]]). |
* [[1449]] - [[Lorenzo de'Medici]], ítalskur stjórnmálamaður (d. [[1492]]). |
||
* [[1467]] - [[Sigmundur 1.]], konungur [[Pólland]]s og stórhertogi af [[Litháen]] (d. [[1548]]). |
|||
* [[1484]] - [[Ulrich Zwingli]], svissneskur siðbótarmaður (d. [[1531]]). |
|||
* [[1516]] - [[Margrét Leijonhufvud]], drottning Svíþjóðar, kona [[Gústaf Vasa|Gústafs Vasa]] (d. [[1551]]). |
|||
* [[1526]] - Heilagur [[Louis Bertrand]], spænskur trúboði í Suður-Ameríku, [[verndardýrlingur]] [[Kólumbía|Kólumbíu]], (d. [[1581]]). |
|||
* [[1614]] - [[John Wilkins]], enskur dulmálsfræðingur (d. [[1672]]). |
* [[1614]] - [[John Wilkins]], enskur dulmálsfræðingur (d. [[1672]]). |
||
* [[1618]] - [[Bartolomé Estéban Murillo]], spænskur listmálari (d. [[1682]]). |
* [[1618]] - [[Bartolomé Estéban Murillo]], spænskur listmálari (d. [[1682]]). |
||
* [[1631]] - [[Katherine Philips]], ensk-velskt skáld (d. [[1664]]). |
* [[1631]] - [[Katherine Philips]], ensk-velskt skáld (d. [[1664]]). |
||
* [[ |
* [[1636]] - [[Jón Rúgmann]], íslenskur fornritafræðingur (d. [[1679]]). |
||
* [[1704]] - [[Magnús Gíslason (amtmaður)|Magnús Gíslason]] amtmaður (d. [[1766]]). |
|||
* [[1715]] - [[Henrik Hielmstierne]], íslensk-danskur embættismaður, sagnfræðingur og bókasafnari (d. [[1780]]). |
* [[1715]] - [[Henrik Hielmstierne]], íslensk-danskur embættismaður, sagnfræðingur og bókasafnari (d. [[1780]]). |
||
* [[1869]] - [[Elísabet Jónsdóttir]], íslenskt tónskáld (d. [[1945]]). |
|||
* [[1893]] - [[Samúel Thorsteinsson]], íslensk-danskur læknir og fyrsti landsliðsmaður Íslands í knattspyrnu (d. [[1956]]). |
* [[1893]] - [[Samúel Thorsteinsson]], íslensk-danskur læknir og fyrsti landsliðsmaður Íslands í knattspyrnu (d. [[1956]]). |
||
* [[1894]] - [[Aurora Nilsson]], sænskur rithöfundur (d. [[1972]]). |
|||
* [[1895]] - [[J. Edgar Hoover]], forstjóri [[FBI]] (d. [[1972]]). |
* [[1895]] - [[J. Edgar Hoover]], forstjóri [[FBI]] (d. [[1972]]). |
||
* [[ |
* [[1897]] - [[Hulda Á. Stefánsdóttir]], húsmæðraskólastjóri (d. [[1989]]). |
||
* [[1905]] - [[Roberto Gayón]], mexíkóskur knattspyrnumaður. |
|||
* [[1909]] - [[Stepan Bandera]], úkraínskur fasistaleiðtogi (d. [[1959]]). |
|||
* 1909 - [[Simon Wiesenthal]], austurrískur nasistaveiðari (d. [[2005]]). |
|||
* [[1917]] - [[Albert Mol]], hollenskur rithöfundur (d. [[2004]]). |
|||
* [[1919]] - [[J. D. Salinger]], bandarískur rithöfundur (d. [[2010]]). |
* [[1919]] - [[J. D. Salinger]], bandarískur rithöfundur (d. [[2010]]). |
||
* [[1926]] - [[Claudio Villa (söngvari)|Claudio Villa]], ítalskur söngvari (d. [[1987]]). |
* [[1926]] - [[Claudio Villa (söngvari)|Claudio Villa]], ítalskur söngvari (d. [[1987]]). |
||
* [[1933]] - [[Waichiro Omura]], japanskur knattspyrnumaður. |
|||
* [[1943]] - [[Richard Sennett]], breskur félagsfræðingur. |
|||
* [[1944]] - [[Omar al-Bashir]], forseti Súdans. |
|||
* [[1946]] - [[Roberto Rivellino]], brasilískur knattspyrnumaður. |
|||
* [[1947]] - [[Guðrún Ágústsdóttir]], íslenskur stjórnmálamaður. |
|||
* [[1956]] - [[Abdalla Hamdok]], forsætisráðherra Súdans. |
|||
* [[1958]] - [[Bjarni Jóhannsson]], íslenskur knattspyrnuþjálfari. |
|||
* [[1961]] - [[Georg Guðni Hauksson]], íslenskur listamaður (d. [[2011]]). |
|||
* [[1967]] - [[Felix Bergsson]], íslenskur leikari. |
* [[1967]] - [[Felix Bergsson]], íslenskur leikari. |
||
* [[1969]] - [[Verne Troyer]], bandarískur leikari (d. [[2018]]). |
|||
* [[1969]] - [[Paul Lawrie]], skoskur golfmaður. |
* [[1969]] - [[Paul Lawrie]], skoskur golfmaður. |
||
* [[1972]] - [[ |
* [[1972]] - [[Lilian Thuram]], franskur knattspyrnumaður. |
||
== Dáin == |
== Dáin == |
||
* [[1204]] - [[Hákon Sverrisson]] Noregskonungur (f. [[1182]]). |
* [[1204]] - [[Hákon Sverrisson]] Noregskonungur (f. [[1182]]). |
||
* [[1515]] - [[Loðvík 12.]] Frakklandskonungur (f. [[1462]]). |
* [[1515]] - [[Loðvík 12.]] Frakklandskonungur (f. [[1462]]). |
||
* [[1554]] - [[Pedro de Valdivia]], spænskur landvinningamaður (f. um [[1500]]). |
|||
* [[1559]] - [[Kristján 3.]] Danakonungur (f. [[1503]]). |
* [[1559]] - [[Kristján 3.]] Danakonungur (f. [[1503]]). |
||
* [[1748]] - [[Johann Bernoulli]], svissneskur stærðfræðingur (f. [[1667]]). |
* [[1748]] - [[Johann Bernoulli]], svissneskur stærðfræðingur (f. [[1667]]). |
||
* [[1766]] - [[James Francis Edward Stuart]], „the Old Pretender“, sonur [[Jakob 2. Englandskonungur|Jakobs 2.]] Englandskonungs og kallaður Jakob 3. af stuðningsmönnum sínum (f. [[1688]]). |
|||
* [[1921]] - [[Theobald von Bethmann-Hollweg]], þýskur stjórnmálamaður (f. [[1856]]). |
|||
* [[1928]] - [[Loïe Fuller]], bandarískur listdansari (f. [[1862]]). |
|||
* [[1951]] - [[Jan Valtin]], þýskur rithöfundur (f. [[1905]]). |
|||
* [[1966]] - [[Vincent Auriol]], franskur stjórnmálamaður (f. [[1884]]). |
|||
* [[1969]] - [[Barton MacLane]], bandarískur leikari (f. [[1902]]). |
* [[1969]] - [[Barton MacLane]], bandarískur leikari (f. [[1902]]). |
||
* [[1972]] - [[Maurice Chevalier]], franskur leikari og söngvari (f. [[1888]]). |
* [[1972]] - [[Maurice Chevalier]], franskur leikari og söngvari (f. [[1888]]). |
||
* [[1988]] - [[Hiroaki Sato]], japanskur knattspyrnumaður (f. [[1932]]). |
|||
* [[1992]] - [[Grace Hopper]], bandarískur tölvunarfræðingur (f. [[1906]]). |
|||
* [[1994]] - [[Stefán Íslandi]], íslenskur óperusöngvari (f. [[1907]]). |
* [[1994]] - [[Stefán Íslandi]], íslenskur óperusöngvari (f. [[1907]]). |
||
* [[2013]] - [[Patti Page]], bandarísk söngkona (f. [[1927]]). |
|||
== {{Hátíðisdagar}} == |
== {{Hátíðisdagar}} == |
||
Lína 102: | Lína 226: | ||
== Tilvísanir == |
== Tilvísanir == |
||
{{commons|Category:1 January}} |
{{commons|Category:1 January}} |
||
{{Reflist}} |
|||
<div class="references-small"> |
|||
<references/></div> |
|||
{{mánuðirnir}} |
{{mánuðirnir}} |
||
[[Flokkur:Janúar]] |
[[Flokkur:Janúar]] |
||
[[af:1 Januarie]] |
|||
[[an:1 de chinero]] |
|||
[[ar:ملحق:1 يناير]] |
|||
[[arz:1 يناير]] |
|||
[[ast:1 de xineru]] |
|||
[[az:1 yanvar]] |
|||
[[ba:1 Ғинуар (Һыуығай)]] |
|||
[[bat-smg:Sausė 1]] |
|||
[[bcl:Enero 1]] |
|||
[[be:1 студзеня]] |
|||
[[be-x-old:1 студзеня]] |
|||
[[bg:1 януари]] |
|||
[[bn:জানুয়ারি ১]] |
|||
[[bpy:জানুয়ারী ১]] |
|||
[[br:1añ Genver]] |
|||
[[bs:1. januar]] |
|||
[[bug:1 Januari]] |
|||
[[ca:1 de gener]] |
|||
[[cbk-zam:1 de Enero]] |
|||
[[ceb:Enero 1]] |
|||
[[co:1u di ghjennaghju]] |
|||
[[cs:1. leden]] |
|||
[[csb:1 stëcznika]] |
|||
[[cv:Кăрлач, 1]] |
|||
[[cy:1 Ionawr]] |
|||
[[da:1. januar]] |
|||
[[de:1. Januar]] |
|||
[[dv:ޖެނުއަރީ 1]] |
|||
[[el:1 Ιανουαρίου]] |
|||
[[en:January 1]] |
|||
[[eo:1-a de januaro]] |
|||
[[es:1 de enero]] |
|||
[[et:1. jaanuar]] |
|||
[[eu:Urtarrilaren 1]] |
|||
[[fa:۱ ژانویه]] |
|||
[[fi:1. tammikuuta]] |
|||
[[fiu-vro:1. vahtsõaastakuu päiv]] |
|||
[[fo:1. januar]] |
|||
[[fr:1er janvier]] |
|||
[[frp:1ér janviér]] |
|||
[[fur:1 di Zenâr]] |
|||
[[fy:1 jannewaris]] |
|||
[[ga:1 Eanáir]] |
|||
[[gan:1 |
|||
[[gd:1 am Faoilleach]] |
|||
[[gl:1 de xaneiro]] |
|||
[[gn:1 jasyteĩ]] |
|||
[[gu:જાન્યુઆરી ૧]] |
|||
[[gv:1 Jerrey Geuree]] |
|||
[[he:1 בינואר]] |
|||
[[hi:१ जनवरी]] |
|||
[[hif:1 January]] |
|||
[[hr:1. siječnja]] |
|||
[[ht:1e janvye]] |
|||
[[hu:Január 1.]] |
|||
[[hy:Հունվարի 1]] |
|||
[[ia:1 de januario]] |
|||
[[id:1 Januari]] |
|||
[[ie:1 januar]] |
|||
[[ig:January 1]] |
|||
[[ilo:Enero 1]] |
|||
[[io:1 di januaro]] |
|||
[[it:1º gennaio]] |
|||
[[ja:1 |
|||
[[jbo:pavma'i 1moi]] |
|||
[[jv:1 Januari]] |
|||
[[ka:1 იანვარი]] |
|||
[[kab:1 yennayer]] |
|||
[[kk:Қаңтардың 1]] |
|||
[[kn:ಜನವರಿ ೧]] |
|||
[[ko:1월 1일]] |
|||
[[krc:1 январь]] |
|||
[[ksh:1. Jannowaa]] |
|||
[[ku:1'ê rêbendanê]] |
|||
[[kv:1 тӧв шӧр]] |
|||
[[kw:1 Genver]] |
|||
[[la:1 Ianuarii]] |
|||
[[lad:1 de Januario]] |
|||
[[lb:1. Januar]] |
|||
[[li:1 jannewarie]] |
|||
[[lmo:01 01]] |
|||
[[lt:Sausio 1]] |
|||
[[lv:1. janvāris]] |
|||
[[mhr:1 Шорыкйол]] |
|||
[[mk:1 јануари]] |
|||
[[ml:ജനുവരി 1]] |
|||
[[mn:1 сарын 1]] |
|||
[[mr:जानेवारी १]] |
|||
[[ms:1 Januari]] |
|||
[[mt:1 ta' Jannar]] |
|||
[[myv:Якшамковонь 1 чи]] |
|||
[[nah:Tlacēnti 1]] |
|||
[[nap:1 'e jennaro]] |
|||
[[nds:1. Januar]] |
|||
[[nds-nl:1 jannewaori]] |
|||
[[new:ज्यानुवरी १]] |
|||
[[nl:1 januari]] |
|||
[[nn:1. januar]] |
|||
[[no:1. januar]] |
|||
[[nov:1 de januare]] |
|||
[[nrm:1 Janvyi]] |
|||
[[oc:1èr de genièr]] |
|||
[[os:1 январы]] |
|||
[[pa:੧ ਜਨਵਰੀ]] |
|||
[[pam:Eneru 1]] |
|||
[[pl:1 stycznia]] |
|||
[[pnt:1 Καλανταρί]] |
|||
[[pt:1 de janeiro]] |
|||
[[qu:1 ñiqin qhulla puquy killapi]] |
|||
[[ro:1 ianuarie]] |
|||
[[ru:1 января]] |
|||
[[sah:Тохсунньу 1]] |
|||
[[scn:1 di jinnaru]] |
|||
[[sco:1 Januar]] |
|||
[[se:Ođđajagimánu 1.]] |
|||
[[sh:1.1.]] |
|||
[[simple:January 1]] |
|||
[[sk:1. január]] |
|||
[[sl:1. januar]] |
|||
[[sq:1 Janar]] |
|||
[[sr:1. јануар]] |
|||
[[su:1 Januari]] |
|||
[[sv:1 januari]] |
|||
[[sw:1 Januari]] |
|||
[[ta:ஜனவரி 1]] |
|||
[[te:జనవరి 1]] |
|||
[[tg:1 январ]] |
|||
[[th:1 มกราคม]] |
|||
[[tk:1 ýanwar]] |
|||
[[tl:Enero 1]] |
|||
[[tr:1 Ocak]] |
|||
[[tt:1. Ğínwar]] |
|||
[[uk:1 січня]] |
|||
[[ur:1 جنوری]] |
|||
[[uz:1-yanvar]] |
|||
[[vec:1 de genaro]] |
|||
[[vi:1 tháng 1]] |
|||
[[vls:1 januoari]] |
|||
[[vo:Yanul 1]] |
|||
[[wa:1î d' djanvî]] |
|||
[[war:Enero 1]] |
|||
[[xal:Туула сарин 1]] |
|||
[[yi:1טן יאנואר]] |
|||
[[yo:1 January]] |
|||
[[zh:1 |
|||
[[zh-min-nan:1 goe̍h 1 ji̍t]] |
|||
[[zh-yue:1 |
Nýjasta útgáfa síðan 18. maí 2024 kl. 05:03
Des – Janúar – Feb | ||||||
Su | Má | Þr | Mi | Fi | Fö | La |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
28 | 29 | 30 | 31 | |||
2024 Allir dagar |
1. janúar er 1. dagur ársins samkvæmt gregoríska tímatalinu. 364 dagar (365 á hlaupári) eru eftir af árinu.
Atburðir[breyta | breyta frumkóða]
- 45 f.Kr - Júlíus Caesar innleiddi júlíanska tímatalið.
- 89 - Lúcíus Antoníus Satúrnínus varð keisari í Róm.
- 193 - Ár keisaranna fimm: Rómverska öldungaráðið kaus Pertinax sem eftirmann Commodusar gegn vilja hans.
- 1204 - Guttormur Sigurðsson varð Noregskonungur.
- 1387 - Karl 3. varð konungur Navarra eftir að faðir hans, Karl 2., lést.
- 1438 - Albert 2. af Habsborg varð konungur Ungverjalands.
- 1443 - Kristófer af Bæjaralandi var krýndur konungur Danaveldis í Ribe.
- 1483 - Gyðingar voru reknir burt frá Andalúsíu.
- 1502 - Portúgalskir landkönnuðir sigldu inn í Guanabraflóa í Brasilíu og héldu að hann væri fljót sem þeir nefndu Rio de Janeiro.
- 1583 - Þýskaland og Sviss tóku upp gregoríska tímatalið.
- 1559 - Friðrik 2. varð konungur Danmerkur.
- 1582 - Páfagarður ákvað, að árið skyldi hefjast 1. janúar. Fram að því hafði það byrjað ýmist 25. mars eða á jóladag.[1]
- 1622 - Þessi dagur varð fyrsti dagur ársins í kjölfar tilskipunar Gregoríusar páfa frá árinu áður.
- 1636 - Antonio van Diemen varð forstjóri Hollenska Austur-Indíafélagsins.
- 1651 - Karl 2. Englandskonungur var krýndur konungur Skotlands.
- 1700 - Flest ríki mótmælenda í Evrópu tóku upp gregoríska tímatalið.
- 1707 - Jóhann 5. var krýndur konungur Portúgals.
- 1752 - England tók upp gregoríska tímatalið.
- 1764 - Wolfgang Amadeus Mozart lék fyrir frönsku konungsfjölskylduna í Versölum, átta ára gamall.
- 1788 - Einokunarverslun var afnumin á Íslandi.
- 1803 - Þrælahald var afnumið í Danmörku.
- 1804 - Haítí fékk sjálfstæði.
- 1808 - Bann við innflutningi þræla til Bandaríkjanna gekk í gildi.
- 1816 - Alexander 1. Rússakeisari skipaði svo fyrir að Jesúítar skyldu brottrækir úr Rússaveldi.
- 1818 - Chile varð lýðveldi eftir sjö ára uppreisn gegn spænskum yfirráðum.
- 1841 - Fyrsta ljósmyndavélin frá Voigtländer í Vínarborg kom á markaðinn.
- 1855 - Almennt verslunarfrelsi gekk í gildi á Íslandi.
- 1871 - Þýska keisaraveldið varð til við stofnun Þýskalands.
- 1873 - Fyrstu íslensku frímerkin, Íslensk skildingafrímerki, voru gefin út.
- 1875 - Krónur og aurar voru tekin upp á Íslandi og öðrum hlutum Danaveldis í stað ríkisdala. Tvær krónur jafngiltu þá einum ríkisdal.
- 1877 - Viktoría Bretadrottning var krýnd keisaraynja Indlands.
- 1891 - Þjóðverjar hófu að greiða öldruðu fólki ellilífeyri.
- 1892 - Á Elliseyju við New York-borg var byrjað að afgreiða innflytjendur til Bandaríkjanna.
- 1895 - Seyðisfjörður fékk kaupstaðarréttindi.
- 1893 - Japan tók upp gregoríska tímatalið.
- 1901 - Ástralía varð sambandsríki.
- 1902 - Hjúkrunarfræðingur varð löggilt starfsheiti á Nýja-Sjálandi. Þann 10. janúar varð Ellen Dougherty fyrsti löggilti hjúkrunarfræðingur í heimi.
- 1904 - Fyrsta byggingarsamþykkt Reykjavíkur gekk í gildi. Samkvæmt henni var framvegis bannað að reisa torfbæi í bæjarlandinu. Fyrsti byggingafulltrúi Reykjavíkur tók til starfa.
- 1905 - Síberíujárnbrautin austur til Vladivostok var formlega opnuð.
- 1910 - Metrakerfið var innleitt á Íslandi.
- 1912 - Dr. Sún Jat Sen stofnaði lýðveldið Kína.
- 1914 - Hagstofa Íslands tók til starfa.
- 1915 - Áfengisbann gekk í gildi á Íslandi.
- 1917 - Brunabótafélag Íslands tók til starfa
- 1918 - Rússland tók upp gregoríska tímatalið.
- 1920 - Veðurstofa Íslands tók til starfa.
- 1923 - Grikkland innleiddi gregoríska tímatalið.
- 1923 - BBC hóf reglubundnar útvarpsútsendingar.
- 1925 - Nafni borgarinnar Kristjaníu var breytt í Ósló.
- 1937 - Skautafélag Akureyrar var stofnað.
- 1942 - Sameinuðu þjóðirnar komu saman í fyrsta sinn.
- 1946 - Showa keisari í Japan lýsti því yfir að hann væri ekki guðlegur.
- 1947 - Breskar kolanámur voru þjóðnýttar.
- 1947 - Rafmagnsveitur ríkisins hófu starfsemi.
- 1956 - Súdan hlaut sjálfstæði.
- 1958 - Rómarsáttmálinn, stofnsáttmáli Efnahagsbandalags Evrópu, gekk í gildi.
- 1959 - Á Kúbu steypti Fidel Castro Fulgencio Batista af stóli.
- 1960 - Hafmeyjan, umdeild stytta í suðvesturhorni Tjarnarinnar í Reykjavík, var sprengd í loft upp[2].
- 1960 - Franski hluti Kamerún fékk sjálfstæði.
- 1965 - Palestínsku Fatahsamtökin voru mynduð.
- 1970 - Dagsetningin sem allar POSIX-tölvur miða tímatal sitt við.
- 1972 - Kurt Waldheim varð aðalritari Sameinuðu þjóðanna.
- 1973 - Danmörk, Írland og Bretland gengu í Efnahagsbandalag Evrópu.
- 1973 - Hjónavígslualdur íslenskra karla var lækkaður úr 20 árum í 18.
- 1976 - Garðabær og Njarðvík fengu kaupstaðarréttindi.
- 1978 - 213 manns fórust, þegar Boeing 747-flugvél sprakk skömmu eftir flugtak í Bombei á Indlandi.
- 1978 - Bandarísku höfundalögin 1976 tóku gildi.
- 1979 - Júra, sem myndað var úr frönskumælandi og kaþólskum héruðum Bern, varð 26. kantóna Sviss.
- 1979 - Bandaríkin tóku upp stjórnmálasamband við Alþýðulýðveldið Kína og viðurkenndu stjórn þess sem einu lögmætu stjórn Kína.
- 1980 - Með breytingum á sænsku ríkiserfðalögunum varð Viktoría Svíaprinsessa krónprinsessa í stað yngri bróður síns.
- 1981 - Grikkland gekk í Efnahagsbandalag Evrópu.
- 1982 - Hljóðbókasafnið undir nafninu Blindrabókasafn Íslands. Það leysti af hólmi Hljóðbókasafn Borgarbókasafns Reykjavíkur og Blindrafélagsins.
- 1981 - Myntbreytingin: Íslenska gjaldmiðlinum var breytt þannig að verðgildi einnar krónu hundraðfaldaðist.
- 1982 - Bandaríska fréttastöðin CNN hóf útsendingar.
- 1983 - Lokið var við að færa ARPANET yfir í TCP/IP-staðalinn sem markar í raun upphaf Internetsins.
- 1984 - Kvótakerfi var sett á til reynslu í íslenskum sjávarútvegi.
- 1984 - Brúnei varð sjálfstætt ríki.
- 1984 - Fyrirtækinu Bell System var skipt í smærri fyrirtæki.
- 1985 - Íslensk málstöð var stofnuð.
- 1985 - DNS-kerfið var stofnað á Internetinu.
- 1985 - Grænland dró sig út úr Evrópusambandinu.
- 1985 - Vodafone setti af stað fyrsta farsímakerfið í Bretlandi.
- 1986 - Spánn og Portúgal gengu í Efnahagsbandalag Evrópu.
- 1986 - Flevoland varð sérstök sýsla í Hollandi.
- 1987 - Hólmavíkurhreppur og Hrófbergshreppur sameinuðust aftur undir nafni þess fyrrnefnda.
- 1988 - Kennitölur voru teknar upp á Íslandi í stað nafnnúmera.
- 1988 - Stærsta lútherska trúfélag Bandaríkjanna, Evangelíska lútherska kirkjan í Ameríku, var stofnað.
- 1990 - Virðisaukaskattur var tekinn upp í stað söluskatts á Íslandi.
- 1990 - Fyrsti Mr. Bean-þátturinn var sýndur á ITV í Bretlandi.
- 1990 - Pólland sagði sig frá Varsjárbandalaginu.
- 1990 - Íslandsbanki hóf starfsemi, með sameiningu Alþýðubankans, Iðnaðarbankans, Verslunarbankans og Útvegsbankans.
- 1991 - Íslenska skipaflutningafélagið Samskip hóf starfsemi.
- 1991 - Sigríður Snævarr var fyrst íslenskra kvenna skipuð sendiherra landsins erlendis.
- 1991 - Guðrún Erlendsdóttir varð fyrst kvenna til verða forseti Hæstaréttar
- 1992 - Boutros Boutros-Ghali tók við embætti aðalritara Sameinuðu þjóðanna.
- 1992 - Framleiðslu tölvunnar Atari 2600 var hætt 15 árum eftir að hún kom fyrst á markað.
- 1993 - Tékkóslóvakía skiptist í tvö ríki, Tékkland og Slóvakíu.
- 1993 - Evrópska fréttaþjónustan Euronews hóf starfsemi.
- 1994 - Samningurinn um Fríverslunarsamtök Norður-Ameríku (NAFTA) gekk í gildi.
- 1994 - Samningurinn um Evrópska efnahagssvæðið tók gildi.
- 1994 - Virðisaukaskattur á matvælum lækkaði úr 24.5% í 14% á Íslandi.
- 1994 - Skæruliðasamtökin EZLN hófu aðgerðir í Chiapas í Mexíkó.
- 1995 - Embætti umboðsmanns barna tók til starfa á Íslandi.
- 1995 - Austurríki, Finnland og Svíþjóð gengu í Evrópusambandið.
- 1995 - Alþjóðaviðskiptastofnunin var sett á laggirnar til að taka við af GATT-samningalotunum.
- 1995 - Draupnisaldan var mæld í Norðursjó við Noreg og staðfesti tilvist risaalda.
- 1996 - Fahd bin Abdul Aziz al-Saud konungur Sádí-Arabíu fékk bróður sínum, Abdullah bin Abdul Aziz al-Saud, völdin í hendur.
- 1997 - Kofi Annan tók við starfi aðalritara Sameinuðu þjóðanna.
- 1998 - Ný íslensk skipulags- og byggingarlög tóku gildi. Samkvæmt þeim er allt landið skipulagsskylt.
- 1998 - Haraldur Örn Ólafsson, Ólafur Örn Haraldsson og Ingþór Bjarnason komust á Suðurpólinn eftir fimmtíu daga göngu.
- 1998 - Landsbanka Íslands var breytt í almenningshlutafélag.
- 1999 - Evran var tekin í notkun sem rafeyrir í nokkrum ríkjum Evrópusambandsins.
- 1999 - Breytingar á sveitarstjórnaskipun Póllands tóku gildi. Landinu var skipt í 16 héruð.
- 1999 - Orkuveita Reykjavíkur var stofnuð með sameiningu Rafmagnsveitu Reykjavíkur og Hitaveitu Reykjavíkur.
- 2000 - Kvikmyndin Englar alheimsins var frumsýnd á Íslandi.
- 2000 - Stjórnarskrárbundin tengsl Sænsku kirkjunnar við sænska ríkið voru rofin.
- 2000 - Finnur Ingólfsson var skipaður seðlabankastjóri.
- 2000 - Tónverkið Longplayer hóf að spila.
- 2001 - Nafni Kalkútta á Indlandi var formlega breytt í Kolkata.
- 2002 - Tólf Evrópusambandslönd tóku upp evru (€) sem nýja sameiginlega mynt.
- 2002 - Lýðveldið Kína gerðist aðili að Alþjóðaviðskiptastofnuninni.
- 2002- Samningur um opna lofthelgi tók gildi.
- 2003 - Luíz Inácio Lula Da Silva tók við embætti sem 37. forseti Brasilíu.
- 2003 - Pascal Couchepin varð forseti Sviss.
- 2004 - Íslenska kvikmyndin Kaldaljós var frumsýnd á Íslandi.
- 2004 - Joseph Deiss tók við embætti forseta ríkjasambandsins Sviss.
- 2004 - Íslenska kvikmyndin Opinberun Hannesar var frumsýnd.
- 2004 - Karólínska sjúkrahúsið var stofnað í Svíþjóð.
- 2005 - Ný líra var tekin upp sem gjaldmiðill í Tyrklandi en verðmæti einnar slíkrar samsvarar 1.000.000 af þeim gömlu.
- 2005 - Kringvarp Føroya hóf útsendingar.
- 2006 - Fyrsti pírataflokkur heims var stofnaður í Svíþjóð.
- 2006 - Rússland hætti sölu gass til Úkraínu vegna deilna um verð.
- 2007 - Embætti lögreglustjóra á höfuðborgarsvæðinu tók til starfa.
- 2007 - Búlgaría og Rúmenía gengu í Evrópusambandið.
- 2007 - Slóvenía tók upp evruna í stað hins slóvenska tolars.
- 2007 - Dönsku sveitarstjórnarumbæturnar 2007 gengu í gildi. Sveitarfélögum í Danmörku fækkaði úr 271 í 98.
- 2007 - Suður-Kóreumaðurinn Ban Ki-moon tók við af Kofi Annan sem aðalritari Sameinuðu þjóðanna.
- 2007 - Angóla gekk í Samtök olíuframleiðenda.
- 2007 - Matís ohf tók til starfa á Íslandi.
- 2008 - Kýpur og Malta tóku upp evruna.
- 2008 - NordGen var stofnað og tók meðal annars við starfsemi Norræna genabankans.
- 2009 - Slóvakía tók upp evru.
- 2010 - Í fyrsta sinn í sögu Íslands voru allir handhafar forsetavalds konur. Ingibjörg Benediktsdóttir, forseti Hæstaréttar, Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra og Ásta R. Jóhannesdóttir, forseti Alþingis.
- 2011 - Eistland tók upp evruna.
- 2011 - 21 lést í hryðjuverkaárás á kirkju í Alexandríu skömmu eftir miðnæturmessu.
- 2014 - Lettland tók upp evruna.
- 2014 - Fyrstu kannabisverslanirnar voru opnaðar í Colorado í Bandaríkjunum.
- 2015 - Evrasíusambandið varð til þegar samningur gekk í gildi milli Rússlands, Hvíta-Rússlands, Armeníu, Kasakstan og Kirgistan.
- 2015 - Litháen tók upp evru í stað fyrri gjaldmiðils, litháísks litas.
- 2017 - 39 létust og 70 særðust í skotárás á næturklúbb í Istanbúl í Tyrklandi. Íslamska ríkið lýsti síðar ábyrgð á hendur sér.
- 2017 - Gustavo Dudamel, 35 ára, var yngsti stjórnandi nýárstónleika Fílharmóníuhljómsveitar Vínarborgar frá upphafi.
- 2017 - António Guterres tók við embætti aðalritara Sameinuðu þjóðanna af Ban Ki-moon.
- 2017 - Norska kirkjan var skilin frá norska ríkinu.
- 2018 - Norsku fylkin Suður-Þrændalög og Norður-Þrændalög voru sameinuð í ein Þrændalög.
- 2018 - Landsréttur tók til starfa á Íslandi.
- 2019 – Jair Bolsonaro tók við embætti sem forseti Brasilíu.
Fædd[breyta | breyta frumkóða]
- 1431 - Alexander 6. páfi (d. 1503).
- 1449 - Lorenzo de'Medici, ítalskur stjórnmálamaður (d. 1492).
- 1467 - Sigmundur 1., konungur Póllands og stórhertogi af Litháen (d. 1548).
- 1484 - Ulrich Zwingli, svissneskur siðbótarmaður (d. 1531).
- 1516 - Margrét Leijonhufvud, drottning Svíþjóðar, kona Gústafs Vasa (d. 1551).
- 1526 - Heilagur Louis Bertrand, spænskur trúboði í Suður-Ameríku, verndardýrlingur Kólumbíu, (d. 1581).
- 1614 - John Wilkins, enskur dulmálsfræðingur (d. 1672).
- 1618 - Bartolomé Estéban Murillo, spænskur listmálari (d. 1682).
- 1631 - Katherine Philips, ensk-velskt skáld (d. 1664).
- 1636 - Jón Rúgmann, íslenskur fornritafræðingur (d. 1679).
- 1704 - Magnús Gíslason amtmaður (d. 1766).
- 1715 - Henrik Hielmstierne, íslensk-danskur embættismaður, sagnfræðingur og bókasafnari (d. 1780).
- 1869 - Elísabet Jónsdóttir, íslenskt tónskáld (d. 1945).
- 1893 - Samúel Thorsteinsson, íslensk-danskur læknir og fyrsti landsliðsmaður Íslands í knattspyrnu (d. 1956).
- 1894 - Aurora Nilsson, sænskur rithöfundur (d. 1972).
- 1895 - J. Edgar Hoover, forstjóri FBI (d. 1972).
- 1897 - Hulda Á. Stefánsdóttir, húsmæðraskólastjóri (d. 1989).
- 1905 - Roberto Gayón, mexíkóskur knattspyrnumaður.
- 1909 - Stepan Bandera, úkraínskur fasistaleiðtogi (d. 1959).
- 1909 - Simon Wiesenthal, austurrískur nasistaveiðari (d. 2005).
- 1917 - Albert Mol, hollenskur rithöfundur (d. 2004).
- 1919 - J. D. Salinger, bandarískur rithöfundur (d. 2010).
- 1926 - Claudio Villa, ítalskur söngvari (d. 1987).
- 1933 - Waichiro Omura, japanskur knattspyrnumaður.
- 1943 - Richard Sennett, breskur félagsfræðingur.
- 1944 - Omar al-Bashir, forseti Súdans.
- 1946 - Roberto Rivellino, brasilískur knattspyrnumaður.
- 1947 - Guðrún Ágústsdóttir, íslenskur stjórnmálamaður.
- 1956 - Abdalla Hamdok, forsætisráðherra Súdans.
- 1958 - Bjarni Jóhannsson, íslenskur knattspyrnuþjálfari.
- 1961 - Georg Guðni Hauksson, íslenskur listamaður (d. 2011).
- 1967 - Felix Bergsson, íslenskur leikari.
- 1969 - Verne Troyer, bandarískur leikari (d. 2018).
- 1969 - Paul Lawrie, skoskur golfmaður.
- 1972 - Lilian Thuram, franskur knattspyrnumaður.
Dáin[breyta | breyta frumkóða]
- 1204 - Hákon Sverrisson Noregskonungur (f. 1182).
- 1515 - Loðvík 12. Frakklandskonungur (f. 1462).
- 1554 - Pedro de Valdivia, spænskur landvinningamaður (f. um 1500).
- 1559 - Kristján 3. Danakonungur (f. 1503).
- 1748 - Johann Bernoulli, svissneskur stærðfræðingur (f. 1667).
- 1766 - James Francis Edward Stuart, „the Old Pretender“, sonur Jakobs 2. Englandskonungs og kallaður Jakob 3. af stuðningsmönnum sínum (f. 1688).
- 1921 - Theobald von Bethmann-Hollweg, þýskur stjórnmálamaður (f. 1856).
- 1928 - Loïe Fuller, bandarískur listdansari (f. 1862).
- 1951 - Jan Valtin, þýskur rithöfundur (f. 1905).
- 1966 - Vincent Auriol, franskur stjórnmálamaður (f. 1884).
- 1969 - Barton MacLane, bandarískur leikari (f. 1902).
- 1972 - Maurice Chevalier, franskur leikari og söngvari (f. 1888).
- 1988 - Hiroaki Sato, japanskur knattspyrnumaður (f. 1932).
- 1992 - Grace Hopper, bandarískur tölvunarfræðingur (f. 1906).
- 1994 - Stefán Íslandi, íslenskur óperusöngvari (f. 1907).
- 2013 - Patti Page, bandarísk söngkona (f. 1927).
Hátíðis- og tyllidagar[breyta | breyta frumkóða]
- Attunda nótt og áttundi dagur (áttidagur) jóla í vestrænni kristni.
- Nýársdagur hjá löndum sem nota gregoríska tímatalið.
- Þjóðhátíðardagur Haítí
- Þjóðhátíðardagur Súdan
- Frelsisdagur á Kúbu
Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]
Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist Category:1 January.
- ↑ Árni Björnsson: Saga daganna, Mál og menning, Reykjavík 1993
- ↑ Jónas Ragnarsson (2002). Dagar Íslands. Vaka-Helgafell. ISBN 9979-2-1598-4.