Lengua estun

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

La lengua estun (en estun: eesti keel) a l'è 'l nom de l'idiom parlaa ufizialment en Estonia.

Come 'l finlandes e l'ungares la fa part del grüp de le lengue ugro-finigh.

La sa scriv giù con l'alfabet latin:

A

B

[C]

D

E

[F]

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

[Q]

R

S

[Š]

[Z]

[Ž]

T

U

V

[W]

Õ

Ä

Ö

Ü

[X]

[Y]

aa

bee

tsee

dee

ee

eff

gee

haa

ii

jott

kaa

ell

emm

enn

oo

pee

kuu

err

ess

šaa

zee

žee

tee

uu

vee

topeltvee / kaksisvee

õõ

ää

öö

üü

iks

igrek

Hinn quest le principai carateristich :

L'è la lengua ufizialment parlada en Estonia,
L'è vuna dei lengue ugro-finigh (come l'è l' ungares, el finlandes e el lapon).
L'è una lengue piutost aglutinanta, ma men del finlandes (l'è influenzada dal tudesch).
Da poch temp, l'ha ciapàa su de parol prestàa dal svedes, danes, ingles.
I prestit piùsse vecc son dal todesc e da ialtar lengue germanic che son parlàa in de la Sasonia, anca attravers i tudesch baltich de la Livonia. La Germania in estun l' è ciamada 'Saksamaa'

L'è una lengua aglutinanta e l'ha gh'ha 14 cas (com al singular e anca al plüral): numinativ, genitiv, partitiv, ilativ, inessiv, elativ, alativ, adessiv, ablativ, translativ, terminativ, essiv, abessiv, comitativ.

Par esempi i declinaziun de la parula "auto" (machina) hinn:

cas : singular plüral
numinativ: auto autod
genitiv : auto autode
partitiv : autot autosid
ilativ : autosse autodesse
inessiv : autos autodes
elativ : autost autodest
alativ : autole autodele
adessiv : autol autodel
ablativ : autolt autodelt
translativ: autoks autodeks
terminativ: autoni autodeni
essiv : autona autodena
abessiv : autota autodeta
comitativ : autoga autodega

In estun gh'è mingà l'acüsativ, al sò post a vegnan duvraa el nominativ, el genitiv o el partitiv.

L'è anca una lengua ufizial de l'Union Europea.